Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Eserleri Fakültesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Fatma Çevik, Türkiye’nin su varlığına nazaran yapılan sınıflandırılmada “su azlığına sahip” ülkeler içinde yer aldığını söz ederek, “2040 iddialarında ülkemiz ‘gayet yüksek su sıkıntısı’ ortasında olacak ülkeler içinde yer alacak” dedi.
Prof. Dr. Çevik, her geçen gün artan nüfus, kentleşme ve değişen hayat standartlarıyla bir arada suya olan talebin daha da arttığını söylemiş oldu. Dünya haritasına bakıldığında görülen maviliklerin yalnızca yüzde 2.4’ünün tatlı su olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Çevik, “Bu suyun ise yüzde 87’si buz ve kar, yüzde 13’si su formundadır. Yüzde 13 sıvı suyun ise yüzde 95’i yeraltı suyu, yüzde 3’ü göl, ırmak, dere üzere yüzey suyu, yüzde 2’si toprak nemidir. Çarçabuk ulaşılabilir tatlı suyun toplam ortasındaki yeri yüzde 0.3 civarındadır. Doğal ömrü Muhafaza Vakfı’nın Türkiye’nin Su Riskleri raporunda yer alan ‘Yerküre üstündeki suyun tamamı 5 litrelik bir şişeye konacak olsa, biz insanların erişebileceği tatlı su ölçüsü, sadece 1 yemek kaşığına denk gelir’ tabiri, dünyada kullanılabilir su kaynaklarının ne kadar kıt olduğunu ve suyun insanlık için en kıymetli maden olduğunu ortaya koymaktadır” dedi.
“Su azlığına sahip ülkeler içindeyız”
Prof. Dr. Çevik, şunları kaydetti:
“2040 varsayımlarında ülkemiz “gayet yüksek su sıkıntısı” ortasında olacak ülkeler içinde yer alacak. Su kullanması yalnızca su olarak kullandığımız tarafı değildir aslında. Kullandığımız her eser için bize ulaşıncaya kadarki evresinde su kullanması vardır. Son periyotlarda sıkça duymaya başladığımız, bir mal yahut hizmet üretmek için gerekli tatlı su ölçüsünün tüm tedarik zinciri ortasındaki ölçümünü söz eden ‘su ayak izi’, biz insanoğlu için epey kıymetli bir kavramdır. Su İdaresi Genel Müdürlüğü ve WWF’in yaptığı çalışmaya göre, ülkemizde kesimler ele alındığında yüzde 89’u tarımın su ayak izidir. Tarımda da bitkisel üretimin yüzde 80’i yeşil sudur. Yani ülkemizde besine ulaşım ve ülkemiz iktisadı için yağış değerlidir ve iklim değişiminden pek fazla etkileneceğiz.”
“Alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz”
Tüketim alışkanlıklarımıza bakıldığında ise su kullanmasımızın çok fazla olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çevik, “Eserlerin su ayak izine bakarak bunu daha düzgün tabir edebiliriz. Örneğin, 1 kilogram pamuklu kumaş elde edilmesi için 11 bin litre, 250 gramlık bir tişört için 2 bin 700 litre suya gereksinim vardır. Gardırobumuzu düşündüğümüzde ferdi su kullanmasımızın ne kadar ağır olduğunu görürüz. Mutfağımızdan örnek verecek olursak; ortalama olarak 150 gramlık bir elma için 125, 1 kilo domates için 200, 1 kilo patates için 290, 1 kilo kabak için 350 litre suya muhtaçlık vardır. Birebir durum hayvansal besinler için de geçerli. Ortalama olarak 1 kilo dana eti için 15 bin 400, 1 kilo tavuk eti için 4 bin 300, 1 litre süt için bin 20 litre suya muhtaçlık var. en çok kullandığımız ekmeğin 1 dilimi için 40 litre, 1 adet A4 kağıt için 10 litre su kullanıldığını düşündüğümüzde biz insanoğlunun tüketim alışkanlıklarını bir daha gözden geçirmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır” diye konuştu.
Evsel su kullanması üzerine yapılan bir araştırmada en çok su kullanmasının yüzde 26.8 ile tuvaletlerde olduğunu belirten Prof. Dr. Çevik, bunu yüzde 21.7 ile çamaşır yıkama ve yüzde 16.7 ile duş almanın takip ettiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Çevik, “Tuvalet paklığında kullanılan rezervuarlardaki suyun içme suyu olması ayrıyeten düşündürücüdür. Bir damla suyun bir dünya hayat olduğunu unutmamalıyız” dedi.
Prof. Dr. Çevik, her geçen gün artan nüfus, kentleşme ve değişen hayat standartlarıyla bir arada suya olan talebin daha da arttığını söylemiş oldu. Dünya haritasına bakıldığında görülen maviliklerin yalnızca yüzde 2.4’ünün tatlı su olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Çevik, “Bu suyun ise yüzde 87’si buz ve kar, yüzde 13’si su formundadır. Yüzde 13 sıvı suyun ise yüzde 95’i yeraltı suyu, yüzde 3’ü göl, ırmak, dere üzere yüzey suyu, yüzde 2’si toprak nemidir. Çarçabuk ulaşılabilir tatlı suyun toplam ortasındaki yeri yüzde 0.3 civarındadır. Doğal ömrü Muhafaza Vakfı’nın Türkiye’nin Su Riskleri raporunda yer alan ‘Yerküre üstündeki suyun tamamı 5 litrelik bir şişeye konacak olsa, biz insanların erişebileceği tatlı su ölçüsü, sadece 1 yemek kaşığına denk gelir’ tabiri, dünyada kullanılabilir su kaynaklarının ne kadar kıt olduğunu ve suyun insanlık için en kıymetli maden olduğunu ortaya koymaktadır” dedi.
“Su azlığına sahip ülkeler içindeyız”
Prof. Dr. Çevik, şunları kaydetti:
“2040 varsayımlarında ülkemiz “gayet yüksek su sıkıntısı” ortasında olacak ülkeler içinde yer alacak. Su kullanması yalnızca su olarak kullandığımız tarafı değildir aslında. Kullandığımız her eser için bize ulaşıncaya kadarki evresinde su kullanması vardır. Son periyotlarda sıkça duymaya başladığımız, bir mal yahut hizmet üretmek için gerekli tatlı su ölçüsünün tüm tedarik zinciri ortasındaki ölçümünü söz eden ‘su ayak izi’, biz insanoğlu için epey kıymetli bir kavramdır. Su İdaresi Genel Müdürlüğü ve WWF’in yaptığı çalışmaya göre, ülkemizde kesimler ele alındığında yüzde 89’u tarımın su ayak izidir. Tarımda da bitkisel üretimin yüzde 80’i yeşil sudur. Yani ülkemizde besine ulaşım ve ülkemiz iktisadı için yağış değerlidir ve iklim değişiminden pek fazla etkileneceğiz.”
“Alışkanlıklarımızı gözden geçirmeliyiz”
Tüketim alışkanlıklarımıza bakıldığında ise su kullanmasımızın çok fazla olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çevik, “Eserlerin su ayak izine bakarak bunu daha düzgün tabir edebiliriz. Örneğin, 1 kilogram pamuklu kumaş elde edilmesi için 11 bin litre, 250 gramlık bir tişört için 2 bin 700 litre suya gereksinim vardır. Gardırobumuzu düşündüğümüzde ferdi su kullanmasımızın ne kadar ağır olduğunu görürüz. Mutfağımızdan örnek verecek olursak; ortalama olarak 150 gramlık bir elma için 125, 1 kilo domates için 200, 1 kilo patates için 290, 1 kilo kabak için 350 litre suya muhtaçlık vardır. Birebir durum hayvansal besinler için de geçerli. Ortalama olarak 1 kilo dana eti için 15 bin 400, 1 kilo tavuk eti için 4 bin 300, 1 litre süt için bin 20 litre suya muhtaçlık var. en çok kullandığımız ekmeğin 1 dilimi için 40 litre, 1 adet A4 kağıt için 10 litre su kullanıldığını düşündüğümüzde biz insanoğlunun tüketim alışkanlıklarını bir daha gözden geçirmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır” diye konuştu.
Evsel su kullanması üzerine yapılan bir araştırmada en çok su kullanmasının yüzde 26.8 ile tuvaletlerde olduğunu belirten Prof. Dr. Çevik, bunu yüzde 21.7 ile çamaşır yıkama ve yüzde 16.7 ile duş almanın takip ettiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Çevik, “Tuvalet paklığında kullanılan rezervuarlardaki suyun içme suyu olması ayrıyeten düşündürücüdür. Bir damla suyun bir dünya hayat olduğunu unutmamalıyız” dedi.