ABD uçağındaki 640 bireyden biri o anları anlattı: ‘Sürekli silah sesleri duyuyorduk…’
Dünyanın gözü 10 gün ortasında Taliban denetimine geçen Afganistan’da… Pazar akşamı başşehir Kabil’in de Taliban kontrolüne geçmesinin akabinde ülkeden ne kıymetine olursa olsun ayrılmak isteyen Afganistanlıların Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’na akını tarihe geçecek manzaralar oluşturdu.
ABD Hava Kuvvetleri’ne ilişkin bir kargo uçağına binerek Afganistan’ı terk eden 640 kişinin manzarası de en epey kelam edilen karelerden biri oldu. Uçaktakilerden biri, Afgan gazeteci Ramin Rahman, o saatlerde yaşadıklarını Guardian gazetesi için kaleme aldı. İşte Rahman’ın anlatımıyla o anlar…
GÜN BİR TELEFONLA BAŞLADI
Taliban’ın denetimi ele geçirdiği gün, sabah saatlerinde Almanya’daki arkadaşımdan bir telefon geldi. Arkadaşım çabucak havalimanına gitmemi söylemiş oldu. Almanya Büyükelçiliği’nin tahliye uçağının Afganistan’dan o gün ayrılma ihtimali vardı ve arkadaşım benim ismimi de tahliye listesine yazdırmıştı zira daha evvel Alman basını için çalışmıştım. Üstelik bir yıldır vize müracaat süreci ortasındaydım.
Çok fazla düşünecek vaktim yoktu. Dövmeleri olan, ilerici, kelamını sakınmayan bir gazeteciydim; özetlemek gerekirsesı Taliban’ın istediği şeyin tam tersiydim. Dizüstü bilgisayarım ve telefonum haricinde hiç bir şey almadım. Evimden ayrıldığım anda dehşete kapıldım, daha evvel hiç bu biçimde bir baskı hissetmemiştim.
Havalimanına ulaştığımda birinci denetim noktası pek ürkütücüydü. Polis gitmişti, askerlerin de neredeyse tamamı çekilmişti. Yalnızca özel havalimanı güvenliği vardı, onlar da çantaları denetim ediyordu. Vizem olmadığından geri döndürülmekten korkuyordum lakin geri dönemezdim.
BAYANLAR, ERKEKLER VE AĞLAYAN BEBEKLER…
Dış sınırlar terminaline ulaştığımda gördüğüm şeyle şoke oldum ve ümitsizliğe kapıldım. İçeride binlerce insan vardı: Bayanlar, erkekler ve ağlayan bebekler… Ne yapacakları konusunda tereddütteydiler. Taliban geliyor diye korkuyorlardı. Ortalarında yabancıların da bulunduğu bütün bu beşerler ne olacağını bilmeden havalimanına gitmişlerdi.
Etrafımdaki beşerler binebilecekleri bir uçak olmadığını fark ettikçe paniğe kapılıyordu. Biletlerini almış olanlarda bile, uçakların havalanıp havalanmayacağına dair bir belirsizlik hakimdi.
Beşerler korkuyorlardı. Bu ortamda havalimanına ziyan vermeye başladılar. Camları ve bilet gişelerini kırdılar. O noktadan daha sonra durum gitgide berbatlaştı. Ben de panik ortasındaydım ancak bir köşeye saklanmayı başardım.
TÜRKİYE’YE GİDEN UÇAK O SIRADA HAVALANDI
Pencereden dışarı gözümü çevirdiğimde, Türkiye’ye yanlışsız hareket etmeye çalışan bir uçağın etrafında yaşananlara şahit oldum. Beşerler uçağa hakikat akıyor, merdivenlere asılarak tırmanmaya çalışıyordu. Uçağın kapasitesi dolmuştu. bakılırsavliler havalanabilmek için insanları merdivenlerden indirmeye çalışıyordu. Uçağa binmeye çalışanların bağırışları havalimanının ortasından duyuluyordu. “Gitmek istiyoruz, yoksa öleceğiz” diye bağırdı biri. Ben kaygı ortasında bekliyor, izliyor ve bahtımın ne olacağını düşünüyordum.
Akşam saat 8.30-9 sularında birileri bağırarak Taliban’ın havalimanının içine girdiğini söylemiş oldu. Beşerler çığlık atmaya ve dışarı piste hakikat koşmaya başladı. Havalimanında tam bir kaos yaşanıyordu, durumu denetim edecek kimse yoktu. Ben daima Taliban’ın geldiğini düşünüyordum.
“SÜREKLİ SİLAH SESLERİ DUYUYORDUK”
Etrafımdaki herkes kaygı ortasında dualar ediyordu. Kimse ne yapacağını bilmiyordu. Almanya’daki arkadaşımı tekrar aradım. Almanların tahliyelere lakin sonraki gün başlayabileceğini söylemiş oldu. Bu fecî bir haberdi ve bir daha sonraki adımda ne yapacağıma karar vermem gerektiğini biliyordum.
Amerikan askerlerinin küçük bir küme insanı pistin askeri kısmına yönlendirdiğini gördüm. Askerlerden bir tanesi bir küme yabancıya, “Burası Amerikan toprağı, Taliban buraya gelmeyecek” diyordu. Çok kalabalık bir toplulukla birlikte bende onların peşinden koşmaya başladım. Daima silah sesleri duyuyorduk ve bu sesler epey yakından geliyor üzereydi.
Birkaç saniyeliğine vakit durdu zannettim. Tek duyduğum şey Amerikalıların “Haydi, haydi, haydi!” sözleriydi.
PİLOTLAR “LÜTFEN İNİN” DİYORDU
Bir küme insanın bir uçağa gerçek aktığını gördüm ve ben de peşlerinden gittim. O sırada tek yapabileceğim şey buydu. Çabukla uçağa bindirildim. İçeride yüzlerce kişi vardı. Oturmak mümkün değildi, herkes ayakta duruyordu. Beşerler birbirlerine ve çocuklarına tutunuyordu. Nefes alamadım…
Amerikalı pilotlar uçakta epey fazla insan olduğunu bu niçinle kalkmanın imkânsız olduğunu haykırıyorlardı. İçlerinden biri “Lütfen inin, lütfen inin” diye bağırdı. daha sonra askerler gelip insanları ön ve art kapılardan dışarı çıkarmaya başladı. Biz orta bloktaydık.
Kaotik, rahatsız ve gerilimli bir ortam vardı. Beşerler itişip duruyorlardı, içeride hava kalmamıştı. Bütün yaşananlar ümitsizlik verici, üzücü ve korkutucuydu. Etrafıma baktığımda kucaklarında yeni doğmuş bebekleriyle anneleri gördüm ve kendimi epey hatalı hissettim. Uçaktan inmeye karar verdim.
UÇAK BİR ANDA HAVALANDI
Lakin kapıya hakikat ilerlerken Amerikan askerlerinin zırhlı araçlarla uçağın etrafında turladığını gördüm. Askerlerden biri bana yerimde kalmamı söylemiş oldu zira uçağın etrafında kimi tehditler tespit edilmişti. bu biçimdece 20 dakika daha geçti.
daha sonra bir anda Amerikalılar kapının civarında dolananlara uçağa binmelerini söylemiş oldu. Ben de onlardan bir tanesiydim. Bu tek talihimizdi. Apar topar uçağa bindik ve kapıları kapattılar.
Dışarıyı goremiyordum zira pencere yoktu ancak başımda dışarıda çatışmaların başladığını düşünüyordum. Uçak bir saat standby pozisyonunda kaldı. O mühlet boyunca aklımdan bundan daha sonra olabilecek senaryolar geçiyordu.
daha sonra bir anda ikaz bile yapılmadan uçak hareket etmeye başladı. Uçuşa geçtik. Havalandık…
Pistteki insan kalabalığı uydu imajlarına bile yansıdı
HAVASIZ SUSUZ SAATLER GEÇTİ VE SONUNDA…
En memnun anlardan bir tanesiydi. Herkes alkışlıyor ve tezahürat yapıyordu. Havalanma sonucunı veren Amerikalı pilot övülüyordu. İnsanlarda “Bu uçak gelmeseydi ölecektik” hissiyatı hakimdi. O derece memnunduk.
Uçuş pek kuvvetli geçti. İçeride birfazlaca bebek vardı. Anne babalar üzerlerine basılmasın diye bebekleri başlarının üzerinde tutmaya çalışıyordu. Saatler boyunca yiyecek, su, hatta nefes alacak bir boşluk olmadan uçtuk.
Sonunda Katar’da bulunan ABD Hava Kuvvetleri havaalanına indik, oradan da bir askeri üsse gönderildik. Yere indiğimizde birebir anda biroldukça duyguyu bir arada yaşadım; memnunluk, hüzün, baş karışıklığı, tükenmişlik ve hüsran. İngilizce konuşamayan insanların durumlarını anlatıp acil ilaçlarını almalarına yardımcı olmaya çalıştım.
Bahtımı deneyip fazlaca makus olabilecek bir durumda ömrümü değiştirmeye çalıştım. Bundan daha sonraki adımları ve yaşanacakları merakla bekliyorum. Her şeyimi geride bıraktığım için üzgünüm. Afganistan için üzgünüm. Fakat hayatta olduğum için fazlaca ancak fazlaca memnunum.
Dünyanın gözü 10 gün ortasında Taliban denetimine geçen Afganistan’da… Pazar akşamı başşehir Kabil’in de Taliban kontrolüne geçmesinin akabinde ülkeden ne kıymetine olursa olsun ayrılmak isteyen Afganistanlıların Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’na akını tarihe geçecek manzaralar oluşturdu.
ABD Hava Kuvvetleri’ne ilişkin bir kargo uçağına binerek Afganistan’ı terk eden 640 kişinin manzarası de en epey kelam edilen karelerden biri oldu. Uçaktakilerden biri, Afgan gazeteci Ramin Rahman, o saatlerde yaşadıklarını Guardian gazetesi için kaleme aldı. İşte Rahman’ın anlatımıyla o anlar…
GÜN BİR TELEFONLA BAŞLADI
Taliban’ın denetimi ele geçirdiği gün, sabah saatlerinde Almanya’daki arkadaşımdan bir telefon geldi. Arkadaşım çabucak havalimanına gitmemi söylemiş oldu. Almanya Büyükelçiliği’nin tahliye uçağının Afganistan’dan o gün ayrılma ihtimali vardı ve arkadaşım benim ismimi de tahliye listesine yazdırmıştı zira daha evvel Alman basını için çalışmıştım. Üstelik bir yıldır vize müracaat süreci ortasındaydım.
Çok fazla düşünecek vaktim yoktu. Dövmeleri olan, ilerici, kelamını sakınmayan bir gazeteciydim; özetlemek gerekirsesı Taliban’ın istediği şeyin tam tersiydim. Dizüstü bilgisayarım ve telefonum haricinde hiç bir şey almadım. Evimden ayrıldığım anda dehşete kapıldım, daha evvel hiç bu biçimde bir baskı hissetmemiştim.
Havalimanına ulaştığımda birinci denetim noktası pek ürkütücüydü. Polis gitmişti, askerlerin de neredeyse tamamı çekilmişti. Yalnızca özel havalimanı güvenliği vardı, onlar da çantaları denetim ediyordu. Vizem olmadığından geri döndürülmekten korkuyordum lakin geri dönemezdim.
BAYANLAR, ERKEKLER VE AĞLAYAN BEBEKLER…
Dış sınırlar terminaline ulaştığımda gördüğüm şeyle şoke oldum ve ümitsizliğe kapıldım. İçeride binlerce insan vardı: Bayanlar, erkekler ve ağlayan bebekler… Ne yapacakları konusunda tereddütteydiler. Taliban geliyor diye korkuyorlardı. Ortalarında yabancıların da bulunduğu bütün bu beşerler ne olacağını bilmeden havalimanına gitmişlerdi.
Etrafımdaki beşerler binebilecekleri bir uçak olmadığını fark ettikçe paniğe kapılıyordu. Biletlerini almış olanlarda bile, uçakların havalanıp havalanmayacağına dair bir belirsizlik hakimdi.
Beşerler korkuyorlardı. Bu ortamda havalimanına ziyan vermeye başladılar. Camları ve bilet gişelerini kırdılar. O noktadan daha sonra durum gitgide berbatlaştı. Ben de panik ortasındaydım ancak bir köşeye saklanmayı başardım.
TÜRKİYE’YE GİDEN UÇAK O SIRADA HAVALANDI
Pencereden dışarı gözümü çevirdiğimde, Türkiye’ye yanlışsız hareket etmeye çalışan bir uçağın etrafında yaşananlara şahit oldum. Beşerler uçağa hakikat akıyor, merdivenlere asılarak tırmanmaya çalışıyordu. Uçağın kapasitesi dolmuştu. bakılırsavliler havalanabilmek için insanları merdivenlerden indirmeye çalışıyordu. Uçağa binmeye çalışanların bağırışları havalimanının ortasından duyuluyordu. “Gitmek istiyoruz, yoksa öleceğiz” diye bağırdı biri. Ben kaygı ortasında bekliyor, izliyor ve bahtımın ne olacağını düşünüyordum.
Akşam saat 8.30-9 sularında birileri bağırarak Taliban’ın havalimanının içine girdiğini söylemiş oldu. Beşerler çığlık atmaya ve dışarı piste hakikat koşmaya başladı. Havalimanında tam bir kaos yaşanıyordu, durumu denetim edecek kimse yoktu. Ben daima Taliban’ın geldiğini düşünüyordum.
“SÜREKLİ SİLAH SESLERİ DUYUYORDUK”
Etrafımdaki herkes kaygı ortasında dualar ediyordu. Kimse ne yapacağını bilmiyordu. Almanya’daki arkadaşımı tekrar aradım. Almanların tahliyelere lakin sonraki gün başlayabileceğini söylemiş oldu. Bu fecî bir haberdi ve bir daha sonraki adımda ne yapacağıma karar vermem gerektiğini biliyordum.
Amerikan askerlerinin küçük bir küme insanı pistin askeri kısmına yönlendirdiğini gördüm. Askerlerden bir tanesi bir küme yabancıya, “Burası Amerikan toprağı, Taliban buraya gelmeyecek” diyordu. Çok kalabalık bir toplulukla birlikte bende onların peşinden koşmaya başladım. Daima silah sesleri duyuyorduk ve bu sesler epey yakından geliyor üzereydi.
Birkaç saniyeliğine vakit durdu zannettim. Tek duyduğum şey Amerikalıların “Haydi, haydi, haydi!” sözleriydi.
PİLOTLAR “LÜTFEN İNİN” DİYORDU
Bir küme insanın bir uçağa gerçek aktığını gördüm ve ben de peşlerinden gittim. O sırada tek yapabileceğim şey buydu. Çabukla uçağa bindirildim. İçeride yüzlerce kişi vardı. Oturmak mümkün değildi, herkes ayakta duruyordu. Beşerler birbirlerine ve çocuklarına tutunuyordu. Nefes alamadım…
Amerikalı pilotlar uçakta epey fazla insan olduğunu bu niçinle kalkmanın imkânsız olduğunu haykırıyorlardı. İçlerinden biri “Lütfen inin, lütfen inin” diye bağırdı. daha sonra askerler gelip insanları ön ve art kapılardan dışarı çıkarmaya başladı. Biz orta bloktaydık.
Kaotik, rahatsız ve gerilimli bir ortam vardı. Beşerler itişip duruyorlardı, içeride hava kalmamıştı. Bütün yaşananlar ümitsizlik verici, üzücü ve korkutucuydu. Etrafıma baktığımda kucaklarında yeni doğmuş bebekleriyle anneleri gördüm ve kendimi epey hatalı hissettim. Uçaktan inmeye karar verdim.
UÇAK BİR ANDA HAVALANDI
Lakin kapıya hakikat ilerlerken Amerikan askerlerinin zırhlı araçlarla uçağın etrafında turladığını gördüm. Askerlerden biri bana yerimde kalmamı söylemiş oldu zira uçağın etrafında kimi tehditler tespit edilmişti. bu biçimdece 20 dakika daha geçti.
daha sonra bir anda Amerikalılar kapının civarında dolananlara uçağa binmelerini söylemiş oldu. Ben de onlardan bir tanesiydim. Bu tek talihimizdi. Apar topar uçağa bindik ve kapıları kapattılar.
Dışarıyı goremiyordum zira pencere yoktu ancak başımda dışarıda çatışmaların başladığını düşünüyordum. Uçak bir saat standby pozisyonunda kaldı. O mühlet boyunca aklımdan bundan daha sonra olabilecek senaryolar geçiyordu.
daha sonra bir anda ikaz bile yapılmadan uçak hareket etmeye başladı. Uçuşa geçtik. Havalandık…
Pistteki insan kalabalığı uydu imajlarına bile yansıdı
HAVASIZ SUSUZ SAATLER GEÇTİ VE SONUNDA…
En memnun anlardan bir tanesiydi. Herkes alkışlıyor ve tezahürat yapıyordu. Havalanma sonucunı veren Amerikalı pilot övülüyordu. İnsanlarda “Bu uçak gelmeseydi ölecektik” hissiyatı hakimdi. O derece memnunduk.
Uçuş pek kuvvetli geçti. İçeride birfazlaca bebek vardı. Anne babalar üzerlerine basılmasın diye bebekleri başlarının üzerinde tutmaya çalışıyordu. Saatler boyunca yiyecek, su, hatta nefes alacak bir boşluk olmadan uçtuk.
Sonunda Katar’da bulunan ABD Hava Kuvvetleri havaalanına indik, oradan da bir askeri üsse gönderildik. Yere indiğimizde birebir anda biroldukça duyguyu bir arada yaşadım; memnunluk, hüzün, baş karışıklığı, tükenmişlik ve hüsran. İngilizce konuşamayan insanların durumlarını anlatıp acil ilaçlarını almalarına yardımcı olmaya çalıştım.
Bahtımı deneyip fazlaca makus olabilecek bir durumda ömrümü değiştirmeye çalıştım. Bundan daha sonraki adımları ve yaşanacakları merakla bekliyorum. Her şeyimi geride bıraktığım için üzgünüm. Afganistan için üzgünüm. Fakat hayatta olduğum için fazlaca ancak fazlaca memnunum.