Afganistan’da yeni hayat! Taliban kararttı… İşte Kabil’in sonraki günü
KAFELER KAPANDI, MÜZİK SUSTU, TEK CÜMBÜŞ KRİKET
Kabil’de toplumsal hayat ve yaşama, Taliban’ın gölgesi düştü. Gençlerin giysileri değişirken, artık herkes mahallî kıyafetlerle dolaşıyor. Kabil sokaklarında, çarşı-pazarlarda kalabalık günün her saatinde devam ediyor. Lakin akşam karanlığıyla birlikte cadde ve sokaklara sessizlik hâkim oluyor. Yollarda trafik epey az… Lokantalar ve sokakta yöresel yemek satan yerler ise 23.00 olan kapanma saatlerini 21.00’e kadar çekmiş durumda.
KEPENK KAPADILAR
Kabil sokaklarında, çarşı-pazar yerlerinde fazlaca sayıda olmasa da bayanları görmek mümkün. Taliban’ın gelmesiyle birçok bayan sokağa çıkarken burka giyiyor. Az sayıda bayan da saçını eşarpla örterek dolaşıyor. Taliban kente ayak bastığı anda Kabil’de az sayıda bulunan gençlerin kızlı-erkekli takıldığı kafeler, canlı müzik yapan yerler kapandı. Başta İtalyan restoranlar olmak üzere yabancıların yüklü olarak gittiği fazlaca sayıda yer kepenk indirdi, çalışanları da ülkeyi terk etti. Kabil’in en beğenilen işletmeleri içinde gösterilen Türk ve İstanbul restoranları ise hizmet vermeye devam ediyor. Bu restoranlarda çalışan Türk vatandaşları, Taliban’ın gelmesiyle Türkiye’ye tahliye edilmiş. Lakin, açık kalan yerlerin bile müşteri oranı daha öncesine nazaran yüzde 80 düşmüş durumda.
İngiliz işgali sırasında Afganistan’da yayılıp sevilen kriket, ülkenin ulusal sporu üzere…
GENÇLER ALANDA…
Afgan gençlerinin tek cümbüş ve toplumsal faaliyeti ise ülkelerinde adeta ulusal bir spor olan İngiliz oyunu kriket. Yüzlerce Afgan genci, Kabil’deki alanda toplanarak kriket oynuyor. Az Peştun bölgesindeki alanda kriket oynarken yanına gittiğimiz 21 yaşındaki Atol Alim, “Buradaki tek cümbüşümüz kriket. Her gün arkadaşlarla toplanıyor, buraya gelip oynuyoruz. Öteki bir toplumsal etkinliğimiz yok. Evvelce takıldığımız kimi kafeler vardı. Onlar da kapandı, şu an kriket oynamamıza kimse bir şey demiyor, daha sonra ne olur bilmiyorum” diyor. 22 yaşındaki Nabi Zainullah’ın kelamlarında de telaş hâkim: “Gençlerin burada yapacağı epey şey yok, herkes ülkeden gitmek istiyor. Ben de istiyorum, fakat nasıl gideceğimi bilmiyorum. Evvel biraz daha rahattık, artık ne olacak bilmiyoruz.”
TV’LERDE YENİ YAYIN PERİYODU
Ulusal ve mahallî yayın yapan 25’e yakın televizyon, yayın siyasetlerini değiştirdi. Aşk, entrika dizilerinin yerini tarih ve savaşları mevzu alan diziler aldı. Türk dizilerinin tanınan olduğu Afganistan’da artık Diriliş Ertuğrul, Kuruluş Osman üzere diziler yayınlanırken, başka diziler ve Yeşilçam sinemaları rafa kalktı. Birtakım kanallar yayın siyasetlerini değiştirmesine karşın Hint dizi ve sinemalarını yayınlamaya devam ediyor. Günlük yayımlanan 6 Afgan gazetesinde de birebir biçimde siyaset değişikliğine gidilmiş. Taliban’ın çizgisine yakın haberler daha yüklü olarak kullanılıyor.
Bilhassa bayan izleyicilerin takip ettiği diziler kaldırıldı.
29 SAATLİK ZARURÎ MİSAFİRLİK
PAKİSTAN-Afganistan hudut kapısı Torkham’dan geçip, başşehir Kabil’e gitmek için 29 Ağustos Pazar günü çıktığımız seyahatte 150 kilometre daha sonra Celalabad kentinde mola vermek zorunda kaldık. Aracımız Türkiye saatiyle 15.00 sıralarında durduruldu. Ağır silahlı Taliban güçlerince beklemeye alındık. Kendimizi tanıtıp gazeteci olduğumuzu, Türkiye’den geldiğimizi anlatarak Kabil’e gitmek için müsaade istedik. Taliban güçleri etrafımıza toplanıp, bizimle fotoğraf çektirdi.
Bu yaklaşımları daha sonrası bırakılacağımızı beklerken, telefonla ulaştıkları kumandanlarının talimatıyla karargâha gdolayıldük. Telefon ve bağlantı araçlarımıza el konuldu. Karanlık çöktükten daha sonra odalarımızdan tuvalet üzere mecburî muhtaçlıklar haricinde çıkışımıza müsaade verilmedi. Sonraki sabah tercüman eşliğinde farklı odalarda sorguya alındık. Sorgunun akabinde Taliban kumandanı bizi kendi kahvaltı sofrasında ağırlarken, “Bir sorun yok, sizi konuk ediyoruz” diyerek, bırakılacağımızı söylemiş oldu. Taliban karargâhında bize göre gözaltında, onlara nazaran ise “misafir” olarak tutulduktan 29 saat daha sonra, 30 Ağustos Pazartesi akşamı bırakıldık. Gözaltına alınmamız talimatını veren ve beraberinde sorgumuza şahsen giren Taliban kumandanı, ayrıldığımızda yanımıza gelerek sarıldı, telefon numaramızı alarak bizi yolcu etti.
Pazar ve sokaklarda az sayıda olsa da bayanlar var…
BANKALARDA KAOS
Taliban’ın çabucak hemen idaresi belirlememesi ve eski yönetici konumdaki nazaranvlilerin de ülkeyi terk etmesiyle resmi kurumlarda adeta kaos yaşanıyor. Resmi süreçler yapılamıyor. Bankaların önünde, para çekmek isteyenlerin oluşturduğu uzun kuyruklar var. Taliban güçlerinin denetimindeki bankaların önünde bekleyenler, 5 ila 10 kişilik kümeler halinde içeri alınıyor. Afganlar, “4 gündür kuyrukta bekliyoruz, ne olacak bilmiyoruz” diyor…
Bankaların önünde uzun kuyruklar var.
HIRSIZLIK VE CÜRÜM ORANLARI DÜŞTÜ
TALİBAN’dan evvel Kabil’deki en büyük sıkıntıların başında hırsızlık ve yankesicilik geliyordu. Taliban’ın katı kuralları ve ceza sistemi endişesiyle hırsızlık olayları sıfıra düştü. Şeri kurallarla ceza alma endişesiyle hata oranları yok denecek kadar azaldı.
HEKİMLER ÜLKEYİ TERK ETTİ
Taliban’ın gelmesiyle birfazlaca tabip ve sıhhat çalışanının da ülkeyi terk ettiği belirtiliyor. Hastaneler hizmet vermeye devam ederken, başta tabip olmak üzere sıhhat çalışanı sayısı yetersiz durumda. Tüm hastanelerin giriş çıkışlarında Taliban güçleri nöbet tutuyor. Taliban’ın hastane sorumlusu olarak atadığı bireyler de ellerinde silahlarla hastane ortasında dolaşıyor. Ülkede ilaç problemi ileri seviyede, sıhhat çalışanları bu duruma tahlil bulunmasını bekliyor.
ABD ELÇİLİK DUVARINDAKİ İLETİ…
ABD’nin terk ettiği elçilik binasının duvarındaki ‘Ben Afganistan’ın geleceğiyim’ yazısıyla çağdaş Afganistan’ı temsil eden bir Afgan genç kızın fotoğrafı görülüyor.
ESNAF SIKINTILI…
Kabil merkezde esnaf işlerinin düşmesinden yakınıyor. Birçok gün siftah yapmadan işyerlerini kapattıklarını söylüyorlar.
Kabil’de orta verilen eğitim, geçtiğimiz günlerde bir daha başladı.
: İlginizi Çekebilir
KAFELER KAPANDI, MÜZİK SUSTU, TEK CÜMBÜŞ KRİKET
Kabil’de toplumsal hayat ve yaşama, Taliban’ın gölgesi düştü. Gençlerin giysileri değişirken, artık herkes mahallî kıyafetlerle dolaşıyor. Kabil sokaklarında, çarşı-pazarlarda kalabalık günün her saatinde devam ediyor. Lakin akşam karanlığıyla birlikte cadde ve sokaklara sessizlik hâkim oluyor. Yollarda trafik epey az… Lokantalar ve sokakta yöresel yemek satan yerler ise 23.00 olan kapanma saatlerini 21.00’e kadar çekmiş durumda.
KEPENK KAPADILAR
Kabil sokaklarında, çarşı-pazar yerlerinde fazlaca sayıda olmasa da bayanları görmek mümkün. Taliban’ın gelmesiyle birçok bayan sokağa çıkarken burka giyiyor. Az sayıda bayan da saçını eşarpla örterek dolaşıyor. Taliban kente ayak bastığı anda Kabil’de az sayıda bulunan gençlerin kızlı-erkekli takıldığı kafeler, canlı müzik yapan yerler kapandı. Başta İtalyan restoranlar olmak üzere yabancıların yüklü olarak gittiği fazlaca sayıda yer kepenk indirdi, çalışanları da ülkeyi terk etti. Kabil’in en beğenilen işletmeleri içinde gösterilen Türk ve İstanbul restoranları ise hizmet vermeye devam ediyor. Bu restoranlarda çalışan Türk vatandaşları, Taliban’ın gelmesiyle Türkiye’ye tahliye edilmiş. Lakin, açık kalan yerlerin bile müşteri oranı daha öncesine nazaran yüzde 80 düşmüş durumda.
İngiliz işgali sırasında Afganistan’da yayılıp sevilen kriket, ülkenin ulusal sporu üzere…
GENÇLER ALANDA…
Afgan gençlerinin tek cümbüş ve toplumsal faaliyeti ise ülkelerinde adeta ulusal bir spor olan İngiliz oyunu kriket. Yüzlerce Afgan genci, Kabil’deki alanda toplanarak kriket oynuyor. Az Peştun bölgesindeki alanda kriket oynarken yanına gittiğimiz 21 yaşındaki Atol Alim, “Buradaki tek cümbüşümüz kriket. Her gün arkadaşlarla toplanıyor, buraya gelip oynuyoruz. Öteki bir toplumsal etkinliğimiz yok. Evvelce takıldığımız kimi kafeler vardı. Onlar da kapandı, şu an kriket oynamamıza kimse bir şey demiyor, daha sonra ne olur bilmiyorum” diyor. 22 yaşındaki Nabi Zainullah’ın kelamlarında de telaş hâkim: “Gençlerin burada yapacağı epey şey yok, herkes ülkeden gitmek istiyor. Ben de istiyorum, fakat nasıl gideceğimi bilmiyorum. Evvel biraz daha rahattık, artık ne olacak bilmiyoruz.”
TV’LERDE YENİ YAYIN PERİYODU
Ulusal ve mahallî yayın yapan 25’e yakın televizyon, yayın siyasetlerini değiştirdi. Aşk, entrika dizilerinin yerini tarih ve savaşları mevzu alan diziler aldı. Türk dizilerinin tanınan olduğu Afganistan’da artık Diriliş Ertuğrul, Kuruluş Osman üzere diziler yayınlanırken, başka diziler ve Yeşilçam sinemaları rafa kalktı. Birtakım kanallar yayın siyasetlerini değiştirmesine karşın Hint dizi ve sinemalarını yayınlamaya devam ediyor. Günlük yayımlanan 6 Afgan gazetesinde de birebir biçimde siyaset değişikliğine gidilmiş. Taliban’ın çizgisine yakın haberler daha yüklü olarak kullanılıyor.
Bilhassa bayan izleyicilerin takip ettiği diziler kaldırıldı.
29 SAATLİK ZARURÎ MİSAFİRLİK
PAKİSTAN-Afganistan hudut kapısı Torkham’dan geçip, başşehir Kabil’e gitmek için 29 Ağustos Pazar günü çıktığımız seyahatte 150 kilometre daha sonra Celalabad kentinde mola vermek zorunda kaldık. Aracımız Türkiye saatiyle 15.00 sıralarında durduruldu. Ağır silahlı Taliban güçlerince beklemeye alındık. Kendimizi tanıtıp gazeteci olduğumuzu, Türkiye’den geldiğimizi anlatarak Kabil’e gitmek için müsaade istedik. Taliban güçleri etrafımıza toplanıp, bizimle fotoğraf çektirdi.
Bu yaklaşımları daha sonrası bırakılacağımızı beklerken, telefonla ulaştıkları kumandanlarının talimatıyla karargâha gdolayıldük. Telefon ve bağlantı araçlarımıza el konuldu. Karanlık çöktükten daha sonra odalarımızdan tuvalet üzere mecburî muhtaçlıklar haricinde çıkışımıza müsaade verilmedi. Sonraki sabah tercüman eşliğinde farklı odalarda sorguya alındık. Sorgunun akabinde Taliban kumandanı bizi kendi kahvaltı sofrasında ağırlarken, “Bir sorun yok, sizi konuk ediyoruz” diyerek, bırakılacağımızı söylemiş oldu. Taliban karargâhında bize göre gözaltında, onlara nazaran ise “misafir” olarak tutulduktan 29 saat daha sonra, 30 Ağustos Pazartesi akşamı bırakıldık. Gözaltına alınmamız talimatını veren ve beraberinde sorgumuza şahsen giren Taliban kumandanı, ayrıldığımızda yanımıza gelerek sarıldı, telefon numaramızı alarak bizi yolcu etti.
Pazar ve sokaklarda az sayıda olsa da bayanlar var…
BANKALARDA KAOS
Taliban’ın çabucak hemen idaresi belirlememesi ve eski yönetici konumdaki nazaranvlilerin de ülkeyi terk etmesiyle resmi kurumlarda adeta kaos yaşanıyor. Resmi süreçler yapılamıyor. Bankaların önünde, para çekmek isteyenlerin oluşturduğu uzun kuyruklar var. Taliban güçlerinin denetimindeki bankaların önünde bekleyenler, 5 ila 10 kişilik kümeler halinde içeri alınıyor. Afganlar, “4 gündür kuyrukta bekliyoruz, ne olacak bilmiyoruz” diyor…
Bankaların önünde uzun kuyruklar var.
HIRSIZLIK VE CÜRÜM ORANLARI DÜŞTÜ
TALİBAN’dan evvel Kabil’deki en büyük sıkıntıların başında hırsızlık ve yankesicilik geliyordu. Taliban’ın katı kuralları ve ceza sistemi endişesiyle hırsızlık olayları sıfıra düştü. Şeri kurallarla ceza alma endişesiyle hata oranları yok denecek kadar azaldı.
HEKİMLER ÜLKEYİ TERK ETTİ
Taliban’ın gelmesiyle birfazlaca tabip ve sıhhat çalışanının da ülkeyi terk ettiği belirtiliyor. Hastaneler hizmet vermeye devam ederken, başta tabip olmak üzere sıhhat çalışanı sayısı yetersiz durumda. Tüm hastanelerin giriş çıkışlarında Taliban güçleri nöbet tutuyor. Taliban’ın hastane sorumlusu olarak atadığı bireyler de ellerinde silahlarla hastane ortasında dolaşıyor. Ülkede ilaç problemi ileri seviyede, sıhhat çalışanları bu duruma tahlil bulunmasını bekliyor.
ABD ELÇİLİK DUVARINDAKİ İLETİ…
ABD’nin terk ettiği elçilik binasının duvarındaki ‘Ben Afganistan’ın geleceğiyim’ yazısıyla çağdaş Afganistan’ı temsil eden bir Afgan genç kızın fotoğrafı görülüyor.
ESNAF SIKINTILI…
Kabil merkezde esnaf işlerinin düşmesinden yakınıyor. Birçok gün siftah yapmadan işyerlerini kapattıklarını söylüyorlar.
Kabil’de orta verilen eğitim, geçtiğimiz günlerde bir daha başladı.
: İlginizi Çekebilir
- Cumhurbaşkanı Erdoğan deklare etti… Tarihimizde bir ilk!
- Bakan Koca’dan çarpıcı projeksiyon… Görmek istemeyeceğimiz tabloyu açık açık çizdi
- Pakdemirli CNN Türk’te deklare etti: 5 yeni yangın söndürme uçağı alınacak