İnternet üzerinden ya da günlük hayatta alışverişin en epeyce yapıldığı güne Amerikalılar Kara Cuma (Black Friday) ismini veriyor. Araştırmalar, Kara Cuma niçiniyle atmosfere olağana nazaran 385 bin ton karbondioksit gazının fazladan salındığını gösteriyor.
Kara Cuma aslında Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Şükran günü olan kasımın dördüncü perşembesini takip eden cuma gününü söz ediyor ve 1952’den bu yana Noel alışveriş döneminin birinci günü kabul edilerek indirimler başlıyor.
Euronews’ten Kerem Congar’ın haberine nazaran geçtiğimiz yıl yani 2020 Kasım’ında Kara Cuma haftasında yapılan alışverişler bundan evvelki seneye göre yüzde 22 oranında arttı. ABD’de başlayan bu tüketim çılgınlığı elbette internet kullanmasının da artmasıyla birlikte tüm dünya ülkelerine yayıldı.
Bazıları internet sitelerinin indirimleri için ekran karşısında dakikaları sayarken, kimi beşerler da mağazalarda akın ediyor. Kimi müşterilerin indirimleri eserleri satın alabilmek için birbirlerine fizikî şiddet uyguladığını görmek artık kolay bir olay.
“Kara Cuma çok üretim, tüketim ve stoklamaya sebep oluyor”
Biroldukca sivil toplum örgütü (STK), Kara Cuma ve gibisi alışveriş kampanyalarını reddederek çok tüketime karşı kampanyalar yürütüyor. Bu sivil toplum örgütlerinden en büyüğü İngiltere’de 2013’te kurulan Fashion Revolution (FR) isimli kuruluş.
FR’nin kurucusu Cary Somers, Kara Cuma haftasının sanayiyi çok derecede üretime sürüklediğini, bu malların süratli bir biçimde satılabilmesi için de çok tüketimin körüklendiğini belirterek, “Büyük indirim kültürü marka ve firmaları çok üretim ve stok yapmaya itiyor. Bu firmalar Black Friday ya da gibisi indirim kampanyalarıyla bu stoğu kolay kolay eritebileceklerini biliyor. Potansiyeli olan her tüketiciyi boş geçmemek için türlü türlü formüllere başvuruluyor.” diyor.
Olağanda satılamayan teknolojisi eskimiş ya da eski moda mamüllerin stoklardan eritilebilmesi için büyük çapta indirimler yapılıyor. Firmalar kelam konusu eserleri indirimlerle de eritemeyince bağış yapma ya da çöpe atma üzere hareketlere başvuruyor.
Satılamayan eserler çölü kirletiyor
Geçtiğimiz günlerde Şili’de bulunan Atacama Çölü’ne atılan ikinci el ve satılamayan dokumacılık mamüllerinin sebep olduğu büyük kirlilik basına ve toplumsal medya hesaplarına yansımıştı.
Kara Cuma devrinde çok üretim, tüketim, sanayi mamüllerinin sevkıyatı, kargo uçakları, kargo gemileri, üretim esanasında kullanılan kimyasallar, üretimde kullanılan güç, fosil yakıt kullanması, mağazaların uzun mühlet açık kalması sebebiyle kullandığı elektrik ve sayılabilecek daha birfazlaca niçinden ötürü ortaya çıkan emisyon oranıysa pek korkutucu boyutlarda.
Money.co.uk’in araştırmasına nazaran 2021’in Kara Cuma haftasında açığa çıkacak karbondioksit oranı tam olarak 386.243 ton. Yani dünyanın en büyük hayvanı olan mavi balinalardan 3 bin 679 adedini bir ortaya getirsek, bu sera gazı yüke eş kıymet olduğunu görüyoruz.
“İnsanlar alışveriş yaparken artık daha duyarlı”
Uzmanlar, Kara Cuma devrinde indirimlerin yüzde 10 oranında daha az yapılmasının, dünya genelinde açığa çıkan karbon salımını yüzde 11 oranında düşürdüğünü hesapladı.
Money.co.uk datalarına bakılırsa tüketiciler Covid-19 pandemisinin ve iklim değişikliğinin beklenmedik tabiat olaylarına niçiniyet vermesinden dolayı alışveriş yaparken son 12 ayda daha hassas davrandı. Birleşik Krallık’ta her 4 bireyden biri çevrimiçi olarak (internet üzerinden) bir şeyler satın alırken bu aksiyonun etrafa olan tesirini de düşündü. Geçen seneye bakılırsa bu durum, yüzde 88 oranında artış gösterdi.
Z nesli etrafa karşı en hassas yaş kümesi
Anketlere bakıldığında Z neslinin (1998 ile 2012 içinde doğan kişiler) etrafa karşı en hassas küme olduğu görülüyor. Bu genç jenerasyon etrafa daha az karbon salımı olması için ortalama 10.54 euro daha fazla harcayabileceğini deklare etti.
Money.co.uk’in finans uzmanlarından Salman Haqqi, kimi ülkelerde insanların etrafa karşı daha hassas davranmaya başladığını fakat bunun için fazlaca daha fazlasının yapılması gerektiğini belirtiyor.
Royal Mail ya da UPS üzere posta ve kargo şirketleri etrafa karşı daha az karbon salımı yaymak hedefiyle filolarındaki fosil yakıtlı araçları, elektrikli araçlarla değiştirmeye başladı. Fakat dünyadaki elektrik üretiminin yüzde 71’inin kömür ve gibisi fosil yakıtlardan elde edildiği gerçeği, tüketiciler için aslında elektrikli otomobillerin şu an için “kötünün iyisi” bir seçenek olduğunu gösteriyor.
İngiltere’de tüketicilerin yüzde 60.45’i kolay bir kargo şirketi kullanan internet sitelerinden alışveriş yapmamayı tercih ettiğini belirtiyor.
2006’dan bu yana yalnızca ABD’de Kara Cuma haftasındaki alışveriş çılgınlıklarında 10 mevt ve 111 faydalanma hadisesi rapor edildi.
Kara Cuma aslında Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Şükran günü olan kasımın dördüncü perşembesini takip eden cuma gününü söz ediyor ve 1952’den bu yana Noel alışveriş döneminin birinci günü kabul edilerek indirimler başlıyor.
Euronews’ten Kerem Congar’ın haberine nazaran geçtiğimiz yıl yani 2020 Kasım’ında Kara Cuma haftasında yapılan alışverişler bundan evvelki seneye göre yüzde 22 oranında arttı. ABD’de başlayan bu tüketim çılgınlığı elbette internet kullanmasının da artmasıyla birlikte tüm dünya ülkelerine yayıldı.
Bazıları internet sitelerinin indirimleri için ekran karşısında dakikaları sayarken, kimi beşerler da mağazalarda akın ediyor. Kimi müşterilerin indirimleri eserleri satın alabilmek için birbirlerine fizikî şiddet uyguladığını görmek artık kolay bir olay.
“Kara Cuma çok üretim, tüketim ve stoklamaya sebep oluyor”
Biroldukca sivil toplum örgütü (STK), Kara Cuma ve gibisi alışveriş kampanyalarını reddederek çok tüketime karşı kampanyalar yürütüyor. Bu sivil toplum örgütlerinden en büyüğü İngiltere’de 2013’te kurulan Fashion Revolution (FR) isimli kuruluş.
FR’nin kurucusu Cary Somers, Kara Cuma haftasının sanayiyi çok derecede üretime sürüklediğini, bu malların süratli bir biçimde satılabilmesi için de çok tüketimin körüklendiğini belirterek, “Büyük indirim kültürü marka ve firmaları çok üretim ve stok yapmaya itiyor. Bu firmalar Black Friday ya da gibisi indirim kampanyalarıyla bu stoğu kolay kolay eritebileceklerini biliyor. Potansiyeli olan her tüketiciyi boş geçmemek için türlü türlü formüllere başvuruluyor.” diyor.
Olağanda satılamayan teknolojisi eskimiş ya da eski moda mamüllerin stoklardan eritilebilmesi için büyük çapta indirimler yapılıyor. Firmalar kelam konusu eserleri indirimlerle de eritemeyince bağış yapma ya da çöpe atma üzere hareketlere başvuruyor.
Satılamayan eserler çölü kirletiyor
Geçtiğimiz günlerde Şili’de bulunan Atacama Çölü’ne atılan ikinci el ve satılamayan dokumacılık mamüllerinin sebep olduğu büyük kirlilik basına ve toplumsal medya hesaplarına yansımıştı.
Kara Cuma devrinde çok üretim, tüketim, sanayi mamüllerinin sevkıyatı, kargo uçakları, kargo gemileri, üretim esanasında kullanılan kimyasallar, üretimde kullanılan güç, fosil yakıt kullanması, mağazaların uzun mühlet açık kalması sebebiyle kullandığı elektrik ve sayılabilecek daha birfazlaca niçinden ötürü ortaya çıkan emisyon oranıysa pek korkutucu boyutlarda.
Money.co.uk’in araştırmasına nazaran 2021’in Kara Cuma haftasında açığa çıkacak karbondioksit oranı tam olarak 386.243 ton. Yani dünyanın en büyük hayvanı olan mavi balinalardan 3 bin 679 adedini bir ortaya getirsek, bu sera gazı yüke eş kıymet olduğunu görüyoruz.
“İnsanlar alışveriş yaparken artık daha duyarlı”
Uzmanlar, Kara Cuma devrinde indirimlerin yüzde 10 oranında daha az yapılmasının, dünya genelinde açığa çıkan karbon salımını yüzde 11 oranında düşürdüğünü hesapladı.
Money.co.uk datalarına bakılırsa tüketiciler Covid-19 pandemisinin ve iklim değişikliğinin beklenmedik tabiat olaylarına niçiniyet vermesinden dolayı alışveriş yaparken son 12 ayda daha hassas davrandı. Birleşik Krallık’ta her 4 bireyden biri çevrimiçi olarak (internet üzerinden) bir şeyler satın alırken bu aksiyonun etrafa olan tesirini de düşündü. Geçen seneye bakılırsa bu durum, yüzde 88 oranında artış gösterdi.
Z nesli etrafa karşı en hassas yaş kümesi
Anketlere bakıldığında Z neslinin (1998 ile 2012 içinde doğan kişiler) etrafa karşı en hassas küme olduğu görülüyor. Bu genç jenerasyon etrafa daha az karbon salımı olması için ortalama 10.54 euro daha fazla harcayabileceğini deklare etti.
Money.co.uk’in finans uzmanlarından Salman Haqqi, kimi ülkelerde insanların etrafa karşı daha hassas davranmaya başladığını fakat bunun için fazlaca daha fazlasının yapılması gerektiğini belirtiyor.
Royal Mail ya da UPS üzere posta ve kargo şirketleri etrafa karşı daha az karbon salımı yaymak hedefiyle filolarındaki fosil yakıtlı araçları, elektrikli araçlarla değiştirmeye başladı. Fakat dünyadaki elektrik üretiminin yüzde 71’inin kömür ve gibisi fosil yakıtlardan elde edildiği gerçeği, tüketiciler için aslında elektrikli otomobillerin şu an için “kötünün iyisi” bir seçenek olduğunu gösteriyor.
İngiltere’de tüketicilerin yüzde 60.45’i kolay bir kargo şirketi kullanan internet sitelerinden alışveriş yapmamayı tercih ettiğini belirtiyor.
2006’dan bu yana yalnızca ABD’de Kara Cuma haftasındaki alışveriş çılgınlıklarında 10 mevt ve 111 faydalanma hadisesi rapor edildi.