Clinton – Monica Lewinsky skandalı bir diziyle bir daha gündemde! ‘O sahneyi çıkarmak haksızlık olacaktı…’
Monica Lewinsky, 1995 yılının haziran ayında Washington’a taşındığında hayatını değiştirecek bir karar aldığını asla bilemezdi. çabucak hemen 21 yaşındaydı, üniversiteden yeni mezun olmuştu. Bir tanıdık vesilesiyle, devrin ABD Lideri Bill Clinton’ın özel kalemi Leon Panetta’nın ofisinde maaşsız bir staja başlıyordu.
Lakin yalnızca 3 yıl ortasında bütün ABD’nin hatta bütün dünyanın tanıdığı insanlardan biri haline geldi. Zira staja başladıktan kısa bir süre daha sonra Lider Clinton’la ortalarında duygusal ve cinsel içerikli bir ilgi başladı.
Bu alaka ve akabinde yaşanan ve tarihi şekillendiren skandal, 20 küsur yıldan daha sonra bir defa daha gündemde. Pekala fakat niye? Hem bu soruyu tıpkı vakitte “Ne olmuştu yahu?” diye başını kaşıyanların akıllarındaki soruları tek tek yanıtladık. Haydi başlayalım…
1) SKANDAL niye YENİDEN GÜNDEMDE?
1998 yılında yaşanan skandal bu defa bir televizyon dizisiyle gündeme oturdu. Dizi 2000’lerin en çok izlenen ve en çok konuşulan biroldukca üretiminde imzası olan Ryan Murphy’nin imzasını taşıyor. American Crime Story antolojisinin yeni dönemi ‘Impeachment’ta Murphy, Clinton’ın azliyle sonuçlanan skandalı, olaydaki bayanların bakış açısından yansıtacak.
Hazırlık etapları 2019 yılında başlayan dizide Lewinsky’i Beanie Feldstein, Clinton’ı ise Clive Owen canlandırıyor. Sarah Paulson Linda Tripp, Annaleigh Ashford Paula Jones, Edie Falco ise Hillary Clinton olarak karşımıza çıkıyor.
Dizinin üretimcileri içinde Monica Lewinsky de yer alıyor. Dizi 7 Eylül tarihinde yayına başlayacak lakin Lewinsky’nin Hollywood Reporter’a, dizinin oyuncularının da başta New York Times olmak üzere çeşitli basın kuruluşlarına verdiği röportajlar şimdiden gündem oldu bile…
2) KİM KİMDİR?
Bill Clinton: ABD’nin 42’nci Lideri. Demokrat Partili Clinton 1993 yılında başkanlık koltuğuna oturdu ve 2001’e kadar yani iki periyot bu nazaranvde devam etti. Daha evvel iki devir Arkansas Valiliği de yapmış olan Clinton’ın eşi Hillary Clinton da ünlü bir siyasetçi. Hillary Clinton daha evvel dışişleri bakanlığı yaptı. Son seçimlerde Demokrat Parti’nin lider adaylarından bir tanesiydi.
Bill Clinton, 90’ların başında bir hanımı taciz ettiği argümanıyla açılan davada verdiği yeminli tabirde Lewinsky’le asla alakası olmadığını söylemiş oldu. Bunun palavra olduğu birkaç ay daha sonra açığa çıktı ve ABD yasalarında büyük bir cürüm olan palavra söz verdiği anlaşılan Lider, patlayan skandalın akabinde 1998’de ABD Temsilciler Meclisi’nde azledildi. Lakin başkanlık bakılırsavini sürdürdü.
Monica Lewinsky: Beyaz Saray’ın eski stajyeri ve çalışanı. 1995’te Beyaz Saray’da Başkan’ın Özel Kalemi’nin ofisinde staja başladı. çabucak sonrasında Halkla Bağlantılar Ofisi’ne geçti. 1996 yılında buradan Pentagon’a transfer oldu. Bu vazife değişikliğinin Clinton’la yakınlığından kaynaklandığı daha sonradan öğrenildi. Onun da Clinton’ın taciz davasında palavra söz verdiği ortaya çıktı.
Linda Tripp: Hem Bush tıpkı vakitte Clinton periyotlarında bakılırsav yapmış bir Pentagon Halkla Münasebetler Ofisi çalışanı, Lewinsky’nin yakın arkadaşı. Ortalarındaki 24 yaş farka karşın Lewinsky Clinton’la bağının tüm bilgilerinı Tripp’le paylaşıyor ondan biroldukça hususta tavsiyeler alıyordu. Lakin Tripp’in bütün telefon konuşmalarını kaydettiğini ve Clinton’a karşı ispat topladığını bilmiyordu. Lewinsky’nin Clinton hakkında palavra tabir verdiğini açığa çıkaran da üzerinde sperm izleri olduğu söylenen giysiyi yıkamaması için Lewinsky’e akıl veren de Tripp’ti. Lewinsky büyük heyet önünde sözünde “Başka bir şey demek ister misin?” sorusuna, “Linda Tripp’ten nefret ediyorum” diye cevap verdi.
Kenneth Starr: Arkansas’ta bulunan batık bir emlak teşebbüsü olan Whitewater’ı soruşturan özel yetkili savcı. Clinton’lar da 70’lerin sonunda Whitewater’a para yatırmışlardı ve ilgili soruşturmada evvel şahit daha sonra zanlı olarak isimleri geçti. Cumhuriyetçi Partili Starr’ın yetkisi sonrasındasında Clinton-Lewinsky hadisesini da soruşturacak biçimde genişletildi.
Paula Jones: Mayıs 1991’de kendisini Arkansas’ta bir otel odasında taciz ettiği teziyle 1994’te Clinton’a dava açan bayan. Jones’un avukatlarının aldığı yeminli tabirler, Lewinsky skandalının da temelini oluşturdu. Clinton’ın tabirinde palavra dediğinin açığa çıkması azledilmesine kadar varan sürecin fitilini ateşledi. İsmi açıklanmayan bir kaynak Jones’u savunan muhafazakâr avukatlara Lewinsky’i de sorgulamalarını fısıldamıştı.
3) SKANDALI DOĞURAN SÜREÇTE NELER YAŞANDI?
12 Ocak’ta Whitewater’ı soruşturan bağımsız savcı Starr’ın eline Lewinsky’nin tabiriyle çelişen 20 saatlik bir ses kaydı ulaştı. Kaydı gönderen kişi Tripp’ti. Tripp, Lewinsky’le dostluğu yardımıyla ikilinin içinde yaşananların tüm bilgilerina hakimdi.
Bir daha sonraki gün Tripp ve Lewinsky bir otelde buluştu. Tripp’in üzerinde Starr’ın buyruğu doğrultusunda FBI’ın yerleştirdiği bir dinleme aygıtı vardı. Bundan habersiz olan Lewinsky, Tripp’le uzun uzun Clinton hakkında konuştu.
16 Ocak günü bir temyiz mahkemesi Starr’a Clinton-Lewinsky argümanlarını da soruşturma yetkisi verdi ve hanımın yeminli sözünde palavra söyleyip söylemediğinin araştırılmasını istedi. Başka yandan Tripp, Jones’un avukatlarına Lewinsky’nin Başkan’la bağ yaşadığını doğruladı.
17 Ocak günü Drudge Report’un haberi yayımlandı. Haberde Newsweek muhabiri Michael Isikoff’un Lider ile bir Beyaz Saray çalışanı içindeki bir münasebetin haberini yaptığı lakin mecmuanın haberi yayımlamadığı öne sürülüyordu. Birebir gün Clinton, Jones davasında verdiği tabirde bağlantıyı yalanlarken, ABD tarihinde vazifesi başındayken müdafi olduğu bir davada tabir veren birinci lider oldu.
21 Ocak’ta Drudge Report bir haber daha yayımladı. Haberde Lewinsky’nin üzerinde Clinton’ın kurumuş menisinin bulunduğu bir giysiyi sakladığı sav ediliyordu. Washington Post’un haberiyle bahis ana akım medyaya taşındı. Haber günlerce basında konuşulduktan daha sonra 26 Ocak günü Lider Clinton yanında eşi Hillary’le kameraların karşısına geçerek soruları yanıtladı. Clinton basın toplantısını şu epeyce meşhur cümlelerle tamamladı:
“Dün gece de oldukça geç saatlere kadar konuşmam üzerinde çalıştım. Ancak Amerikan halkına bir şey söylemek isterim. Beni dinlemenizi istiyorum. Bunu tekrar söyleyeceğim: O bayanla, Bayan Lewinsky ile cinsel alakalar kurmadım. Hiç kimseden hiç bir vakit palavra söylemesini istemedim, asla. Bu suçlamalar palavradır. Ve benim Amerikan halkı için çalışmaya dönmem gerek. Teşekkürler.”
Sonraki gün de Hillary Clinton televizyona çıkarak suçlamaları “eşim adaylığını deklare ettiğından beri kurulmakta olan dev bir sağcı komplo” olarak nitelendirdi. Lakin birebir gün Lewinsky’le 5 yıl münasebet hayatış olan Andy Bleiler, halkın önüne çıkıp Lewinsky’nin Başkan’la birlikte olduğunu dediğini sav etti.
Şubat ayında Clinton basın toplantısı düzenleyip istifa etmeyeceğini söylerken Lewinsky’nin annesi Marcia Lewis üç gün boyunca sorgulandı. Emekli Saklı Servis Casusu Lewis C. Fox, Lider ve Lewinsky’i bir arada gördüğünü söyleyen birinci kişi oldu.
Mart ayında Kathleen Willey isimli bir bayan Clinton’ın 1993 yılında Oval Ofis’te kendisini taciz ettiğini argüman etti. daha sonraki iki haftada iki bayan daha emsal argümanlarla Başkan’ı suçladı.
Nisan başında her şeyi başlatan Paula Jones davası ispat yetersizliğinden düşürüldü ancak Jones temyize gitti. Mayıs’ta yargıç, Kapalı Servis casuslarının Lewinsky davasında tabir vermesi gerektiğine karar verdi. Temmuz ortasında Baş Casus Larry Cockell ve Clinton’ın şahsi asistanı Betty Currie’ye mahkeme celbi gitti. Clinton’a da celp gönderildi. Başka yandan Starr kontrolündeki savcılarla Lewinsky içinde bir dokunulmazlık muahedesi yapıldı.
Savcı Kenneth Starr
4) AZİL SÜRECİNDE NELER YAŞANDI?
Ağustosta büyük heyet önünde duruşmalar başladı. Clinton 17 Ağustos’ta 4 saat söz verip Lewinsky ile “uygunsuz samimi temas” kurduğunu kabul etti. Tıpkı akşam televizyona çıkarak da “uygunsuz” ve “yanlış” diye nitelendirdiği alakayı kabul edip, “Ciddi bir akıl tutulması yaşandı ve bu şahsi başarısızlıktan yalnızca ve büsbütün ben sorumluyum” diye konuştu.
Starr’ın hazırladığı 445 sayfalık meşhur raporun iki kopyası ve destekleyici deliller 36 kutu halinde Kongre’ye gönderildi. 52 milyon dolara mal olan 4 yıllık soruşturma raporunda Starr, Whitewater’dan yalnızca birkaç kere bahsediyor lakin Clinton’a 11 farklı azille sonuçlanacak hata isnat ediliyordu. Rapor iki gün daha sonra kamuoyuna sunuldu. İki gün daha sonra da Clinton’ın sözünün görüntüsü ve Lewinsky ile Tripp’in tabirlerinin transkriptleri yayınlandı.
Üç gün daha sonra daha da enteresan bir şey oldu CNN, USA Today ve Gallup iş birliğinde gerçekleştirilen bir ankette Başkan’ın onay reytinglerinin yükselmekte olduğu anlaşıldı. Amerikalıların yüzde 64’ü Clinton’ın güzel iş çıkardığını düşünüyordu. Öteki yandan yüzde 31’lik kesim azledilmesi gerektiğine inanıyor yüzde 36 ise ‘istifa’ diyordu.
Ekim başında Lewinsky ve Tripp içindeki telefon görüşmesi kayıtlarının transkriptleri de yayınlandı.
Akabinde Temsilciler Meclisi Yargı Komitesi’nde azil soruşturması yapılıp yapılmamasıyla ilgili oylamalar gündeme geldi. Oylamadan ‘evet’ sonucu çıkarken Demokratların üçte biri de Başkan’ın soruşturulması tarafında oy kullandı.
Kasım başında yapılan orta seçimlerde Demokratlar beklenmedik muvaffakiyet elde ederek Temsilciler Meclisi’nde 5 sandalyenin daha sahibi oldu. Seçimler sırasında yapılan ankette seçmenin çoğunluğunun Başkan’la ilgili bir azil soruşturması ya da istifa istemediğini gösterdi.
bir daha de Komite Clinton’a 81 soru göndererek yazılı tabirini istedi. Sorular içinde Lewinsky’e ne üzere ikramlar gönderdiği vb. ayrıntılar yer alıyordu.
Bu esnada Clinton her şeyi başlatan Paula Jones davasını mahkemeye gitmeden sonlandırdı. Bayana 850 bin dolar tazminat ödendi, Clinton suçlamaların hiç birini kabul etmedi ve dava kapandı.
Aralık başında Yargı Komitesi’nin oylamasından azil sonucu çıktı. Clinton ikisi kelamlı biri yazılı üç farklı tabirde palavra söylemek ve adaletin tecellisini engellemekle suçlanıyordu.
19 Aralık’ta Temsilciler Meclisi oylamasından Clinton’ın dört suçlamadan ikisi üzerinden azledilmesi kararı çıkarken Lider “son periyodunun son saatine kadar” bakılırsavde kalma yemini etti. Gallup anketinde de Başkan’ın performansını beğenenlerin oranı hiç olmadığı kadar yüksek çıktı.
5) LİDER TEMSİLCİLER MECLİSİ’NDE AZLEDİLDİKTEN daha sonra NE OLDU?
Ocak 1999’da Başkan’ın Senato’da yargılanması başladı. O ortada Lider Devletin Durumu konuşmasını yaptı lakin ne soruşturmadan ne de azilden bahsetti.
Öbür yandan Senato, 27 Ocak’taki oylamada azil iddianamesinin reddini reddetti. Kapanış konuşmalarının akabinde 100 yüksek mahkeme yargıcının kapalı kapılar arkasındaki karar süreci başladı. Suçlamaların birinde oy oranları 55-45 başkasında 50-50 oldu ve Clinton iki suçlamadan da aklandı.
Clinton, 2001 yılının sonunda bakılırsav müddeti tamamlanana kadar ABD Lideri olarak kaldı. Bir daha sonraki devir aday olan yardımcısı Al göre’un seçim sürecinde pek orada görünmedi. George W. Bush’a karşı girdiği seçimi fazlaca az farkla kaybeden nazaran ondan sonrasında yaptığı açıklamada “Monica senesi”nden daha sonra yarış boyunca Clinton’ı öne çıkarmak istemediğini açıkça söz etti.
Lewinsky’nin Clinton’ı Filistin sorunundan uzaklaştırmak için bakılırsavlendirilmiş bir İsrail casusu olduğu da sav edildi. Bu tezler, El Kaide’nin Hollanda’daki hücresinin önderi Muhammed Atta’nın güçlenmesine yol açtı. Muhammed Atta 11 Eylül’de Dünya Ticaret Merkezi’ne çarpan uçaklardan birini kaçıran ve uçuran Mısırlı El Kural üyesiydi.
6) SKANDAL HOLLYWOOD’UN GÜNDEMİNE BİRİNCİ DEFA Mİ GELİYOR?
Doğal ki hayır… Beyaz Saray’da olup bitenler çok yakından takip eden ABD televizyon ve sinema sanayisi, gerek kurgusal gerek belgesel fazlaca sayıda üretimde Clinton-Lewinsky skandalına yer verdi. Bu üretimler içinde en yenisi 2018 tarihindeki “The Clinton Affair” oldu. Lewinsky bu belgeselde de görüş veren şahıslardan biri olarak yer aldı.
Fakat enteresan bir formda, skandalın patlak vermesinden bir ay evvel vizyona giren “Wag the Dog” sineması, skandalın sembolü haline geldi. Sinemada kurgusal bir ABD Lideri bir seks skandalını gündemden düşürmek için Arnavutluk’a savaş açıyordu.
Clinton idaresinin Ağustos 1998’de El Kaide’nin Afganistan’da bulunan bir üssünü ve Sudan’da bulunan El Şifa ilaç fabrikasını bombalaması direkt sinemayla ilişkilendirildi.
Clinton ayrıyeten Aralık ayında da Saddam Hüseyin’in BM silah müfettişlerinin Bağdat’a girmesine müsaade vermemesi üzerine Irak’a hava hücumları başlattı. Bu operasyon niçiniyle Temsilciler Meclisi’ndeki azil oylamasının ertelenmesi bir kere daha “Wag the Dog” sinemasını ön plana taşıdı.
7) PEKALA BU DİZİDE FARKLI OLAN NE VAR?
Impeachment, skandalı Monica Lewinsky’nin ve olayın ortasındaki öteki bayanların bakış açılarından anlatıyor.
Lewinsky skandalın yaşandığı sırada ve daha sonrasında medyada Clinton’ın saplantılı bir takipçisi üzere gösterildi. Lakin Starr’la imzalamış olduğu dokunulmazlık muahedesi gereği kendini savunacak açıklamalar yapamadı. Lakin 1999’da yayımlanan Monica’s Story isimli kitapla bunu yapma fırsatını elde etti.
Impeachment, Lewinsky’nin medyada çizilen portredeki bayan olmadığı noktasından hareket ediyor. Lewinsky’nin dizide üretimci ve danışman pozisyonunda olması da bu imajı düzeltmek açısından değerli.
8) ÜRETİMCİLER VE OYUNCULAR NE DEDİ?
Dizinin yapımcılarından ve muharrirlerinden Sarah Burgess, yaratım süreciyle ilgili açıklamasında, “Monica’nın yaşadıkları hiç bir şeyle kıyaslanamaz. Ben daima onunla çalışmamızın ve her sayfa hakkında onunla konuşmamızın fazlaca değerli olduğunu düşündüm ve bunu açıkça lisana getirdim. Bence 1998 yılında kültürümüz, gerçeğiyle hiç alakası olmayan ikinci bir Monica Lewinsky yarattı” diye konuştu.
Burgess, “Benim için ve Monica için, gerçek bir insanın Washington’a adım atmasının, bu deneyimleri yaşamasının, üstündeki baskıların, ortasında bulunduğu bu sürreel ilginin anlaşılması fazlaca değerli. Hala arşivleri tararken kültürümüzün olaylara nasıl cevap verdiği gördükçe şoke oluyorum. Bütün bunlar benim için öne çıkarılması gereken noktalardı ve Monica için de aynısının geçerli olduğunu düşünüyorum” dedi
Dizide Lewinsky’i canlandıran Beanie Feldstein de “Ağzımdan çıkan her sözün Monica tarafınca onaylandığını, evvel ona danışıldığını biliyordum. İşin bana geldiği noktada her şeyin Monica’nın kendisini rahat edeceği üzere şekillendiğini, onun gerçeğinin anlatıldığını ve onun temsil edildiğini biliyordum” diye konuştu.
9) KISSANIN TARAFLARI DİZİ HAKKINDA NE DEDİ?
Dizi günlerdir gündemde lakin Clinton’lardan çabucak hemen rastgele bir açıklama gelmedi.
Lewinsky ise Hollywood Reporter’a fazlaca konuşulan bir röportaj verdi. Dizinin hafta hafta yayınlanacak olmasının kendisini kaygılandırdığını belirten Lewinsky, “Bu manada kıssanın gidişatını anlamak benim için sıkıntı oldu. Senaryoya ve oyunculara fazlaca fazla inanç duymak zorundaydım. Korktuğum ya da şüphelendiğim vakit içinder da oldu ancak ekrana yansıyanı görür görmez anladım. bir daha de bir sefer daha yanlış anlaşılmaktan korkuyorum” dedi.
Üretim sürecindilk evvel Burgess’la gittikleri yemekte bilgileri konuştuklarını da anlatan Lewinsky, “Yemeğin bir noktasında rastgele bir seks sahnesi göstermek istemediklerini söylemiş oldu. bu biçimde ‘Doğru insanlarlayım’ diye düşündüm” derken, senaryonun her taslağını okumanın kendisi için inanılmaz olduğunu belirtti.
Feldstein tarafınca canlandırılacak olduğu için şanslı hissettiğini de belirten Lewinsky, “kimi vakit gerçek bir anıya ışınlandığım vakit içinder oldu. İzlerken ‘Aman Allah’ım, o bayanla konuşma. O adama gülümseme. Giyme o bereyi, giyme!’ diye düşünmeden edemiyordum” sözlerini kullandı.
The Clinton Affair’den daha sonra bir süre sessizliğini koruyan ve bu süreci bir güzelleşme periyodu olarak geçirdiğini belirten Lewinsky, Impeachment’ın çekimleri sırasında da profesyonel yardım aldığını deklare etti. Lewinsky, şunları söylemiş oldu:
“Bu süreçte benim için epeyce fakat hayli sıkıntı devirler oldu. Bana yardım eden bir terapist var. Her vakit görüştüğüm travma psikiyatristi değil. Lakin hem arkadaşım olan birebir vakitte bana yardım eden diğer bir insan. Ona ödeme yapıyordum. Karşılığında ben dizi notlarım üzerinde çalışırken o da Zoom aracılığıyla benim yanımda oluyordu. Zira bunlar sıkıntı şeyler, hakikaten epey sıkıntı.”
Dizinin imal sürecine niye katkı sağladığını da anlatan Lewinsky, “Bunun için epeyce sayıda bencilce niçinim var. Lakin en büyük gayem tekrar asla öteki bir gencin de tıpkı şeyleri yaşamaması” diye konuştu.
Lewinsky bu niçinle senarist Burgess’ın “bir daha travmaya yol açabilir” diye düşünerek senaryodan çıkardığı bir olayı da kendisinin diziye bir daha eklettiğini belirtti. Bu olay Lewinsky’nin iç çamaşırının bir kısmını Lider Clinton’a göstermesiydi.
Lewinsky Hollywood Reporter’a şunları söylemiş oldu:
“Gerçekten bencil olup ‘Bunu göstermemiz gerekmediğini düşünmeniz sahiden kusursuz, muhteşem’ diyebilirdim. Lakin insanların bu öyküyü nasıl gördüklerini manaya konusunda çok deneyimliyim. ötürüsıyla iki şey hissettim: Birincisi, yalnızca üretimci olduğum için bana kıyak yapılmamalı. İkincisi de bu sahneyi çıkarmak takıma ve projeye haksızlık olacaktı zira herkesi hassas bir pozisyonda bırakacaktı.”
Monica Lewinsky, 1995 yılının haziran ayında Washington’a taşındığında hayatını değiştirecek bir karar aldığını asla bilemezdi. çabucak hemen 21 yaşındaydı, üniversiteden yeni mezun olmuştu. Bir tanıdık vesilesiyle, devrin ABD Lideri Bill Clinton’ın özel kalemi Leon Panetta’nın ofisinde maaşsız bir staja başlıyordu.
Lakin yalnızca 3 yıl ortasında bütün ABD’nin hatta bütün dünyanın tanıdığı insanlardan biri haline geldi. Zira staja başladıktan kısa bir süre daha sonra Lider Clinton’la ortalarında duygusal ve cinsel içerikli bir ilgi başladı.
Bu alaka ve akabinde yaşanan ve tarihi şekillendiren skandal, 20 küsur yıldan daha sonra bir defa daha gündemde. Pekala fakat niye? Hem bu soruyu tıpkı vakitte “Ne olmuştu yahu?” diye başını kaşıyanların akıllarındaki soruları tek tek yanıtladık. Haydi başlayalım…
1) SKANDAL niye YENİDEN GÜNDEMDE?
1998 yılında yaşanan skandal bu defa bir televizyon dizisiyle gündeme oturdu. Dizi 2000’lerin en çok izlenen ve en çok konuşulan biroldukca üretiminde imzası olan Ryan Murphy’nin imzasını taşıyor. American Crime Story antolojisinin yeni dönemi ‘Impeachment’ta Murphy, Clinton’ın azliyle sonuçlanan skandalı, olaydaki bayanların bakış açısından yansıtacak.
Hazırlık etapları 2019 yılında başlayan dizide Lewinsky’i Beanie Feldstein, Clinton’ı ise Clive Owen canlandırıyor. Sarah Paulson Linda Tripp, Annaleigh Ashford Paula Jones, Edie Falco ise Hillary Clinton olarak karşımıza çıkıyor.
Dizinin üretimcileri içinde Monica Lewinsky de yer alıyor. Dizi 7 Eylül tarihinde yayına başlayacak lakin Lewinsky’nin Hollywood Reporter’a, dizinin oyuncularının da başta New York Times olmak üzere çeşitli basın kuruluşlarına verdiği röportajlar şimdiden gündem oldu bile…
2) KİM KİMDİR?
Bill Clinton: ABD’nin 42’nci Lideri. Demokrat Partili Clinton 1993 yılında başkanlık koltuğuna oturdu ve 2001’e kadar yani iki periyot bu nazaranvde devam etti. Daha evvel iki devir Arkansas Valiliği de yapmış olan Clinton’ın eşi Hillary Clinton da ünlü bir siyasetçi. Hillary Clinton daha evvel dışişleri bakanlığı yaptı. Son seçimlerde Demokrat Parti’nin lider adaylarından bir tanesiydi.
Bill Clinton, 90’ların başında bir hanımı taciz ettiği argümanıyla açılan davada verdiği yeminli tabirde Lewinsky’le asla alakası olmadığını söylemiş oldu. Bunun palavra olduğu birkaç ay daha sonra açığa çıktı ve ABD yasalarında büyük bir cürüm olan palavra söz verdiği anlaşılan Lider, patlayan skandalın akabinde 1998’de ABD Temsilciler Meclisi’nde azledildi. Lakin başkanlık bakılırsavini sürdürdü.
Monica Lewinsky: Beyaz Saray’ın eski stajyeri ve çalışanı. 1995’te Beyaz Saray’da Başkan’ın Özel Kalemi’nin ofisinde staja başladı. çabucak sonrasında Halkla Bağlantılar Ofisi’ne geçti. 1996 yılında buradan Pentagon’a transfer oldu. Bu vazife değişikliğinin Clinton’la yakınlığından kaynaklandığı daha sonradan öğrenildi. Onun da Clinton’ın taciz davasında palavra söz verdiği ortaya çıktı.
Linda Tripp: Hem Bush tıpkı vakitte Clinton periyotlarında bakılırsav yapmış bir Pentagon Halkla Münasebetler Ofisi çalışanı, Lewinsky’nin yakın arkadaşı. Ortalarındaki 24 yaş farka karşın Lewinsky Clinton’la bağının tüm bilgilerinı Tripp’le paylaşıyor ondan biroldukça hususta tavsiyeler alıyordu. Lakin Tripp’in bütün telefon konuşmalarını kaydettiğini ve Clinton’a karşı ispat topladığını bilmiyordu. Lewinsky’nin Clinton hakkında palavra tabir verdiğini açığa çıkaran da üzerinde sperm izleri olduğu söylenen giysiyi yıkamaması için Lewinsky’e akıl veren de Tripp’ti. Lewinsky büyük heyet önünde sözünde “Başka bir şey demek ister misin?” sorusuna, “Linda Tripp’ten nefret ediyorum” diye cevap verdi.
Kenneth Starr: Arkansas’ta bulunan batık bir emlak teşebbüsü olan Whitewater’ı soruşturan özel yetkili savcı. Clinton’lar da 70’lerin sonunda Whitewater’a para yatırmışlardı ve ilgili soruşturmada evvel şahit daha sonra zanlı olarak isimleri geçti. Cumhuriyetçi Partili Starr’ın yetkisi sonrasındasında Clinton-Lewinsky hadisesini da soruşturacak biçimde genişletildi.
Paula Jones: Mayıs 1991’de kendisini Arkansas’ta bir otel odasında taciz ettiği teziyle 1994’te Clinton’a dava açan bayan. Jones’un avukatlarının aldığı yeminli tabirler, Lewinsky skandalının da temelini oluşturdu. Clinton’ın tabirinde palavra dediğinin açığa çıkması azledilmesine kadar varan sürecin fitilini ateşledi. İsmi açıklanmayan bir kaynak Jones’u savunan muhafazakâr avukatlara Lewinsky’i de sorgulamalarını fısıldamıştı.
3) SKANDALI DOĞURAN SÜREÇTE NELER YAŞANDI?
12 Ocak’ta Whitewater’ı soruşturan bağımsız savcı Starr’ın eline Lewinsky’nin tabiriyle çelişen 20 saatlik bir ses kaydı ulaştı. Kaydı gönderen kişi Tripp’ti. Tripp, Lewinsky’le dostluğu yardımıyla ikilinin içinde yaşananların tüm bilgilerina hakimdi.
Bir daha sonraki gün Tripp ve Lewinsky bir otelde buluştu. Tripp’in üzerinde Starr’ın buyruğu doğrultusunda FBI’ın yerleştirdiği bir dinleme aygıtı vardı. Bundan habersiz olan Lewinsky, Tripp’le uzun uzun Clinton hakkında konuştu.
16 Ocak günü bir temyiz mahkemesi Starr’a Clinton-Lewinsky argümanlarını da soruşturma yetkisi verdi ve hanımın yeminli sözünde palavra söyleyip söylemediğinin araştırılmasını istedi. Başka yandan Tripp, Jones’un avukatlarına Lewinsky’nin Başkan’la bağ yaşadığını doğruladı.
17 Ocak günü Drudge Report’un haberi yayımlandı. Haberde Newsweek muhabiri Michael Isikoff’un Lider ile bir Beyaz Saray çalışanı içindeki bir münasebetin haberini yaptığı lakin mecmuanın haberi yayımlamadığı öne sürülüyordu. Birebir gün Clinton, Jones davasında verdiği tabirde bağlantıyı yalanlarken, ABD tarihinde vazifesi başındayken müdafi olduğu bir davada tabir veren birinci lider oldu.
21 Ocak’ta Drudge Report bir haber daha yayımladı. Haberde Lewinsky’nin üzerinde Clinton’ın kurumuş menisinin bulunduğu bir giysiyi sakladığı sav ediliyordu. Washington Post’un haberiyle bahis ana akım medyaya taşındı. Haber günlerce basında konuşulduktan daha sonra 26 Ocak günü Lider Clinton yanında eşi Hillary’le kameraların karşısına geçerek soruları yanıtladı. Clinton basın toplantısını şu epeyce meşhur cümlelerle tamamladı:
“Dün gece de oldukça geç saatlere kadar konuşmam üzerinde çalıştım. Ancak Amerikan halkına bir şey söylemek isterim. Beni dinlemenizi istiyorum. Bunu tekrar söyleyeceğim: O bayanla, Bayan Lewinsky ile cinsel alakalar kurmadım. Hiç kimseden hiç bir vakit palavra söylemesini istemedim, asla. Bu suçlamalar palavradır. Ve benim Amerikan halkı için çalışmaya dönmem gerek. Teşekkürler.”
Sonraki gün de Hillary Clinton televizyona çıkarak suçlamaları “eşim adaylığını deklare ettiğından beri kurulmakta olan dev bir sağcı komplo” olarak nitelendirdi. Lakin birebir gün Lewinsky’le 5 yıl münasebet hayatış olan Andy Bleiler, halkın önüne çıkıp Lewinsky’nin Başkan’la birlikte olduğunu dediğini sav etti.
Şubat ayında Clinton basın toplantısı düzenleyip istifa etmeyeceğini söylerken Lewinsky’nin annesi Marcia Lewis üç gün boyunca sorgulandı. Emekli Saklı Servis Casusu Lewis C. Fox, Lider ve Lewinsky’i bir arada gördüğünü söyleyen birinci kişi oldu.
Mart ayında Kathleen Willey isimli bir bayan Clinton’ın 1993 yılında Oval Ofis’te kendisini taciz ettiğini argüman etti. daha sonraki iki haftada iki bayan daha emsal argümanlarla Başkan’ı suçladı.
Nisan başında her şeyi başlatan Paula Jones davası ispat yetersizliğinden düşürüldü ancak Jones temyize gitti. Mayıs’ta yargıç, Kapalı Servis casuslarının Lewinsky davasında tabir vermesi gerektiğine karar verdi. Temmuz ortasında Baş Casus Larry Cockell ve Clinton’ın şahsi asistanı Betty Currie’ye mahkeme celbi gitti. Clinton’a da celp gönderildi. Başka yandan Starr kontrolündeki savcılarla Lewinsky içinde bir dokunulmazlık muahedesi yapıldı.
Savcı Kenneth Starr
4) AZİL SÜRECİNDE NELER YAŞANDI?
Ağustosta büyük heyet önünde duruşmalar başladı. Clinton 17 Ağustos’ta 4 saat söz verip Lewinsky ile “uygunsuz samimi temas” kurduğunu kabul etti. Tıpkı akşam televizyona çıkarak da “uygunsuz” ve “yanlış” diye nitelendirdiği alakayı kabul edip, “Ciddi bir akıl tutulması yaşandı ve bu şahsi başarısızlıktan yalnızca ve büsbütün ben sorumluyum” diye konuştu.
Starr’ın hazırladığı 445 sayfalık meşhur raporun iki kopyası ve destekleyici deliller 36 kutu halinde Kongre’ye gönderildi. 52 milyon dolara mal olan 4 yıllık soruşturma raporunda Starr, Whitewater’dan yalnızca birkaç kere bahsediyor lakin Clinton’a 11 farklı azille sonuçlanacak hata isnat ediliyordu. Rapor iki gün daha sonra kamuoyuna sunuldu. İki gün daha sonra da Clinton’ın sözünün görüntüsü ve Lewinsky ile Tripp’in tabirlerinin transkriptleri yayınlandı.
Üç gün daha sonra daha da enteresan bir şey oldu CNN, USA Today ve Gallup iş birliğinde gerçekleştirilen bir ankette Başkan’ın onay reytinglerinin yükselmekte olduğu anlaşıldı. Amerikalıların yüzde 64’ü Clinton’ın güzel iş çıkardığını düşünüyordu. Öteki yandan yüzde 31’lik kesim azledilmesi gerektiğine inanıyor yüzde 36 ise ‘istifa’ diyordu.
Ekim başında Lewinsky ve Tripp içindeki telefon görüşmesi kayıtlarının transkriptleri de yayınlandı.
Akabinde Temsilciler Meclisi Yargı Komitesi’nde azil soruşturması yapılıp yapılmamasıyla ilgili oylamalar gündeme geldi. Oylamadan ‘evet’ sonucu çıkarken Demokratların üçte biri de Başkan’ın soruşturulması tarafında oy kullandı.
Kasım başında yapılan orta seçimlerde Demokratlar beklenmedik muvaffakiyet elde ederek Temsilciler Meclisi’nde 5 sandalyenin daha sahibi oldu. Seçimler sırasında yapılan ankette seçmenin çoğunluğunun Başkan’la ilgili bir azil soruşturması ya da istifa istemediğini gösterdi.
bir daha de Komite Clinton’a 81 soru göndererek yazılı tabirini istedi. Sorular içinde Lewinsky’e ne üzere ikramlar gönderdiği vb. ayrıntılar yer alıyordu.
Bu esnada Clinton her şeyi başlatan Paula Jones davasını mahkemeye gitmeden sonlandırdı. Bayana 850 bin dolar tazminat ödendi, Clinton suçlamaların hiç birini kabul etmedi ve dava kapandı.
Aralık başında Yargı Komitesi’nin oylamasından azil sonucu çıktı. Clinton ikisi kelamlı biri yazılı üç farklı tabirde palavra söylemek ve adaletin tecellisini engellemekle suçlanıyordu.
19 Aralık’ta Temsilciler Meclisi oylamasından Clinton’ın dört suçlamadan ikisi üzerinden azledilmesi kararı çıkarken Lider “son periyodunun son saatine kadar” bakılırsavde kalma yemini etti. Gallup anketinde de Başkan’ın performansını beğenenlerin oranı hiç olmadığı kadar yüksek çıktı.
5) LİDER TEMSİLCİLER MECLİSİ’NDE AZLEDİLDİKTEN daha sonra NE OLDU?
Ocak 1999’da Başkan’ın Senato’da yargılanması başladı. O ortada Lider Devletin Durumu konuşmasını yaptı lakin ne soruşturmadan ne de azilden bahsetti.
Öbür yandan Senato, 27 Ocak’taki oylamada azil iddianamesinin reddini reddetti. Kapanış konuşmalarının akabinde 100 yüksek mahkeme yargıcının kapalı kapılar arkasındaki karar süreci başladı. Suçlamaların birinde oy oranları 55-45 başkasında 50-50 oldu ve Clinton iki suçlamadan da aklandı.
Clinton, 2001 yılının sonunda bakılırsav müddeti tamamlanana kadar ABD Lideri olarak kaldı. Bir daha sonraki devir aday olan yardımcısı Al göre’un seçim sürecinde pek orada görünmedi. George W. Bush’a karşı girdiği seçimi fazlaca az farkla kaybeden nazaran ondan sonrasında yaptığı açıklamada “Monica senesi”nden daha sonra yarış boyunca Clinton’ı öne çıkarmak istemediğini açıkça söz etti.
Lewinsky’nin Clinton’ı Filistin sorunundan uzaklaştırmak için bakılırsavlendirilmiş bir İsrail casusu olduğu da sav edildi. Bu tezler, El Kaide’nin Hollanda’daki hücresinin önderi Muhammed Atta’nın güçlenmesine yol açtı. Muhammed Atta 11 Eylül’de Dünya Ticaret Merkezi’ne çarpan uçaklardan birini kaçıran ve uçuran Mısırlı El Kural üyesiydi.
6) SKANDAL HOLLYWOOD’UN GÜNDEMİNE BİRİNCİ DEFA Mİ GELİYOR?
Doğal ki hayır… Beyaz Saray’da olup bitenler çok yakından takip eden ABD televizyon ve sinema sanayisi, gerek kurgusal gerek belgesel fazlaca sayıda üretimde Clinton-Lewinsky skandalına yer verdi. Bu üretimler içinde en yenisi 2018 tarihindeki “The Clinton Affair” oldu. Lewinsky bu belgeselde de görüş veren şahıslardan biri olarak yer aldı.
Fakat enteresan bir formda, skandalın patlak vermesinden bir ay evvel vizyona giren “Wag the Dog” sineması, skandalın sembolü haline geldi. Sinemada kurgusal bir ABD Lideri bir seks skandalını gündemden düşürmek için Arnavutluk’a savaş açıyordu.
Clinton idaresinin Ağustos 1998’de El Kaide’nin Afganistan’da bulunan bir üssünü ve Sudan’da bulunan El Şifa ilaç fabrikasını bombalaması direkt sinemayla ilişkilendirildi.
Clinton ayrıyeten Aralık ayında da Saddam Hüseyin’in BM silah müfettişlerinin Bağdat’a girmesine müsaade vermemesi üzerine Irak’a hava hücumları başlattı. Bu operasyon niçiniyle Temsilciler Meclisi’ndeki azil oylamasının ertelenmesi bir kere daha “Wag the Dog” sinemasını ön plana taşıdı.
7) PEKALA BU DİZİDE FARKLI OLAN NE VAR?
Impeachment, skandalı Monica Lewinsky’nin ve olayın ortasındaki öteki bayanların bakış açılarından anlatıyor.
Lewinsky skandalın yaşandığı sırada ve daha sonrasında medyada Clinton’ın saplantılı bir takipçisi üzere gösterildi. Lakin Starr’la imzalamış olduğu dokunulmazlık muahedesi gereği kendini savunacak açıklamalar yapamadı. Lakin 1999’da yayımlanan Monica’s Story isimli kitapla bunu yapma fırsatını elde etti.
Impeachment, Lewinsky’nin medyada çizilen portredeki bayan olmadığı noktasından hareket ediyor. Lewinsky’nin dizide üretimci ve danışman pozisyonunda olması da bu imajı düzeltmek açısından değerli.
8) ÜRETİMCİLER VE OYUNCULAR NE DEDİ?
Dizinin yapımcılarından ve muharrirlerinden Sarah Burgess, yaratım süreciyle ilgili açıklamasında, “Monica’nın yaşadıkları hiç bir şeyle kıyaslanamaz. Ben daima onunla çalışmamızın ve her sayfa hakkında onunla konuşmamızın fazlaca değerli olduğunu düşündüm ve bunu açıkça lisana getirdim. Bence 1998 yılında kültürümüz, gerçeğiyle hiç alakası olmayan ikinci bir Monica Lewinsky yarattı” diye konuştu.
Burgess, “Benim için ve Monica için, gerçek bir insanın Washington’a adım atmasının, bu deneyimleri yaşamasının, üstündeki baskıların, ortasında bulunduğu bu sürreel ilginin anlaşılması fazlaca değerli. Hala arşivleri tararken kültürümüzün olaylara nasıl cevap verdiği gördükçe şoke oluyorum. Bütün bunlar benim için öne çıkarılması gereken noktalardı ve Monica için de aynısının geçerli olduğunu düşünüyorum” dedi
Dizide Lewinsky’i canlandıran Beanie Feldstein de “Ağzımdan çıkan her sözün Monica tarafınca onaylandığını, evvel ona danışıldığını biliyordum. İşin bana geldiği noktada her şeyin Monica’nın kendisini rahat edeceği üzere şekillendiğini, onun gerçeğinin anlatıldığını ve onun temsil edildiğini biliyordum” diye konuştu.
9) KISSANIN TARAFLARI DİZİ HAKKINDA NE DEDİ?
Dizi günlerdir gündemde lakin Clinton’lardan çabucak hemen rastgele bir açıklama gelmedi.
Lewinsky ise Hollywood Reporter’a fazlaca konuşulan bir röportaj verdi. Dizinin hafta hafta yayınlanacak olmasının kendisini kaygılandırdığını belirten Lewinsky, “Bu manada kıssanın gidişatını anlamak benim için sıkıntı oldu. Senaryoya ve oyunculara fazlaca fazla inanç duymak zorundaydım. Korktuğum ya da şüphelendiğim vakit içinder da oldu ancak ekrana yansıyanı görür görmez anladım. bir daha de bir sefer daha yanlış anlaşılmaktan korkuyorum” dedi.
Üretim sürecindilk evvel Burgess’la gittikleri yemekte bilgileri konuştuklarını da anlatan Lewinsky, “Yemeğin bir noktasında rastgele bir seks sahnesi göstermek istemediklerini söylemiş oldu. bu biçimde ‘Doğru insanlarlayım’ diye düşündüm” derken, senaryonun her taslağını okumanın kendisi için inanılmaz olduğunu belirtti.
Feldstein tarafınca canlandırılacak olduğu için şanslı hissettiğini de belirten Lewinsky, “kimi vakit gerçek bir anıya ışınlandığım vakit içinder oldu. İzlerken ‘Aman Allah’ım, o bayanla konuşma. O adama gülümseme. Giyme o bereyi, giyme!’ diye düşünmeden edemiyordum” sözlerini kullandı.
The Clinton Affair’den daha sonra bir süre sessizliğini koruyan ve bu süreci bir güzelleşme periyodu olarak geçirdiğini belirten Lewinsky, Impeachment’ın çekimleri sırasında da profesyonel yardım aldığını deklare etti. Lewinsky, şunları söylemiş oldu:
“Bu süreçte benim için epeyce fakat hayli sıkıntı devirler oldu. Bana yardım eden bir terapist var. Her vakit görüştüğüm travma psikiyatristi değil. Lakin hem arkadaşım olan birebir vakitte bana yardım eden diğer bir insan. Ona ödeme yapıyordum. Karşılığında ben dizi notlarım üzerinde çalışırken o da Zoom aracılığıyla benim yanımda oluyordu. Zira bunlar sıkıntı şeyler, hakikaten epey sıkıntı.”
Dizinin imal sürecine niye katkı sağladığını da anlatan Lewinsky, “Bunun için epeyce sayıda bencilce niçinim var. Lakin en büyük gayem tekrar asla öteki bir gencin de tıpkı şeyleri yaşamaması” diye konuştu.
Lewinsky bu niçinle senarist Burgess’ın “bir daha travmaya yol açabilir” diye düşünerek senaryodan çıkardığı bir olayı da kendisinin diziye bir daha eklettiğini belirtti. Bu olay Lewinsky’nin iç çamaşırının bir kısmını Lider Clinton’a göstermesiydi.
Lewinsky Hollywood Reporter’a şunları söylemiş oldu:
“Gerçekten bencil olup ‘Bunu göstermemiz gerekmediğini düşünmeniz sahiden kusursuz, muhteşem’ diyebilirdim. Lakin insanların bu öyküyü nasıl gördüklerini manaya konusunda çok deneyimliyim. ötürüsıyla iki şey hissettim: Birincisi, yalnızca üretimci olduğum için bana kıyak yapılmamalı. İkincisi de bu sahneyi çıkarmak takıma ve projeye haksızlık olacaktı zira herkesi hassas bir pozisyonda bırakacaktı.”