Covid-19 aşısı hap olarak alınabilecek mi?
İsveç’in en büyük bilim parklarından biri olan Medicon Köyü’ndeki bir laboratuvarda kimyager Ingemo Andersson, yarım kibrit kutusu büyüklüğünde küçük, plastik bir inhaler tutuyor.
Andersson’un takımı bu küçük eserin, koronavirüs için verilen uğraşta, tüm dünyada insanların aşıların toz hallerini konutlarında dahi alabilmelerini umuyor.
Çoklukla astım hastaları için inhaler yapan kelam konusu Iconovo şirketinin CEO’su Johan Waborg, “Üretimi kolay ve hakikaten ucuz” diyerek çalışmalarını anlatıyor ve şöyleki devam ediyor:
“Sadece kapağını çıkarıyorsunuz ve aşınız etkin hale geliyor. Akabinde ağzınıza koyup, derip bir nefes alıyorsunuz.”
Iconovo, Covid-19’a karşı Stockholm’de kuru-toz aşı geliştiren bir immünoloji (bağışıklıkbilimi) araştırma kuruluşu ISR ile işbirliği yapıyor. Bu çalışmalarda, üretilmiş Covid-19 virüs proteinlerini kullanıyor.
Ayrıyeten 40 santigrat dereceye kadar sıcaklığa da dayanabiliyor. Bu durum da Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafınca onaylanan ve yaygın olarak kullanılan başka aşıların saklama şartlarına bakılırsa büyük bir farklılık oluşturuyor.
Bu tip aşılar sert cam şişelerde -70 santigrat derece üzere düşük sıcaklıklarda tutulmaları gerekiyor. Yoksa etkinliklerini kaybediyor.
İsveç’in saygın tıp üniversitelerinden biri Karolinska Enstitüsü’nde immünoloji profesörü ve ISR’nin kurucusu olan Ola Winquist bu durum hakkında yaptığı değerlendirmede, “Ezber bozan şey, toz aşının soğuk zincir olmadan, son derece kolay bir biçimde dağıtabilmesi ve sıhhat çalışanlarına gereksinim duyulmadan uygulanabilmesi” halinde açıklıyor.
Şirket şu anda aşıyı Covid-19’un Beta (Güney Afrika) ve Alfa (İngiltere) varyantları üzerinde test ediyor. Kelam konusu aşının, aşı üretemeyen ya da elektrik tüketimleri sebebiyle onları depolamakta kuvvetlik çeken, global aşı tedarikinde de meseleler yaşanılan Afrika ülkelerine yönelik değerli bir adım olacağına inanılıyor.
ISR’nin üzerinde çalıştığı toz aşının WHO onayı öncesinde, mevcut aşılarla birebir müdafaayı sağlayıp sağlamayacağı da dahil olmak üzere gideceği daha kimi yollar var.
Aşı, şu ana kadar yalnızca fareler üzerinde test edildi. Lakin ISR ve Iconovo önümüzdeki iki ay ortasında beşerler üzerinde çalışmalara başlamak için de kâfi fonu sağladı.
Öte yandan tıp topluluğunda, bunun üzere toz aşıların başarılı olması durumunda, salgınla uğraş ihtilal yaratabileceği ve öteki hastalıklar için üretilen aşıların depolanmasını ve dağıtımını da kolaylaştıracağı konusunda halihazırda benimsenen bir optimistlik var.
Unicef’in 2016-2020 içinde global sıhhat şefi olan ve Karolinska Enstitüsü’nün sıhhatte global dönüşüm profesörü Stefan Swartling Peterson mevzuya ait şunları söylüyor:
“Ulaşılması güç bölgeler için nitekim fırsatlar açabilecek. Tahminen de bizi bisiklet ve deve üzerinde soğuk kutular taşıyan insanlardan kurtarabilecek.”
: İlginizi Çekebilir
Tüm dünyada toz aşılar üzerinde çalışmalar devam ederken, Swartling Peterson, Iconovo’ya yalnızca 10 dakikalık yürüme aralığında “gelecek vaat eden teknolojiye” sahip öbür bir teşebbüsü işaret ediyor.
Ziccum şirketi, mevcut yahut gelecekteki sıvı aşıları etkinliklerini sınırlamayacak biçimde havayla kurutularak tasarlanmış bir teknolojiyi test ediyor.
Bu testlerin kararında, gelişmekte olan ülkeler aşı üretiminin son kademelerini kendi topraklarında tamamlayabilir.
Ülkelere gönderilecek aşı tozu, uygulamadan hemilk evvel steril bir su çözeltisiyle karıştırılıp akabinde da küçük ilaç şişeleri ve iğneler kullanılarak enjekte edilebilecek.
Şirketin CEO’su Göran Conradsson, bu değişen teknolojinin burun spreylerinden haplara kadar öteki uygulama tiplerinin önünü açabileceğini tabir ediyor:
“Bunun için fazlaca fazla araştırma ve geliştirme gerekiyor. Fakat prensip olarak evet, mümkün.”
Geliştirdiği tek doz Covid-19 aşısı İngiltere’de kullanım için onay alan ilaç firması Janssen de, havayla kurutma biçimlerini tahlil etmek ismine bir pilot proje üzerinde çalışıyor.
Dünyanın en büyük sıhhat eserleri şirketi Johnson & Johnson’a bağlı firma, yaptığı açıklamada projenin koronavirüs yahut öbür bulaşıcı hastalıklarla irtibatlı olup olmadığına dair bir bilgi vermedi.
Fakat şirketin bir sözcüsü, araştırmanın gelecekteki aşıların “dağıtımını, idaresini ve uyumluluğunu kolaylaştırmak için yeni teknolojileri keşfetmeye” odaklandığını belirtti.
DAHA ÇEVRECİ OLABİLİR
Toz teknolojisi iğne korkusu insanlara da yardımcı olabilir. Ayrıyeten mevcut sıvı aşıların korunmasında kullanılan buzdolapları ve donduruculara da gereksinim duymayacağından gereken elektriği azaltacağı için “daha yeşil” bir alternatif de sunabilir.
Ve global aşı kampanyalarına da yardımcı olabilir.
Conradsson, “Herkes inançta olana kadar kimse inançta değil” diyor ve ekliyor: “Eğer dünyanın rastgele bir yerinde koronavirüs hala dolaşıyorsa ne olacağını asla bilemezsiniz.”
Kar hedefi gütmeyen Epidemi Hazırlık İnovasyonları Koalisyonu (CEPI) sözcüsü Ingrid Kromann da, “Küresel olarak salgınla başa çıkabilmek ismine her bölgeden insanı aşılamamız gerekiyor” diyerek Conradsson ile birebir fikirde olduğunu söylüyor.
Lakin Kromann, toz aşıların geliştirilmesinde biraz temkinli ve “hala yapılacak fazlaca iş olduğu” fikrinde:
“Gelgelelim başarılı olması durumunda, aşıların erişimini kolaylaştıracak, daha az israfa niye olacak ve aşılama maliyetlerine düşürebilir.”
İsveç’in en büyük bilim parklarından biri olan Medicon Köyü’ndeki bir laboratuvarda kimyager Ingemo Andersson, yarım kibrit kutusu büyüklüğünde küçük, plastik bir inhaler tutuyor.
Andersson’un takımı bu küçük eserin, koronavirüs için verilen uğraşta, tüm dünyada insanların aşıların toz hallerini konutlarında dahi alabilmelerini umuyor.
Çoklukla astım hastaları için inhaler yapan kelam konusu Iconovo şirketinin CEO’su Johan Waborg, “Üretimi kolay ve hakikaten ucuz” diyerek çalışmalarını anlatıyor ve şöyleki devam ediyor:
“Sadece kapağını çıkarıyorsunuz ve aşınız etkin hale geliyor. Akabinde ağzınıza koyup, derip bir nefes alıyorsunuz.”
Iconovo, Covid-19’a karşı Stockholm’de kuru-toz aşı geliştiren bir immünoloji (bağışıklıkbilimi) araştırma kuruluşu ISR ile işbirliği yapıyor. Bu çalışmalarda, üretilmiş Covid-19 virüs proteinlerini kullanıyor.
Ayrıyeten 40 santigrat dereceye kadar sıcaklığa da dayanabiliyor. Bu durum da Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafınca onaylanan ve yaygın olarak kullanılan başka aşıların saklama şartlarına bakılırsa büyük bir farklılık oluşturuyor.
Bu tip aşılar sert cam şişelerde -70 santigrat derece üzere düşük sıcaklıklarda tutulmaları gerekiyor. Yoksa etkinliklerini kaybediyor.
İsveç’in saygın tıp üniversitelerinden biri Karolinska Enstitüsü’nde immünoloji profesörü ve ISR’nin kurucusu olan Ola Winquist bu durum hakkında yaptığı değerlendirmede, “Ezber bozan şey, toz aşının soğuk zincir olmadan, son derece kolay bir biçimde dağıtabilmesi ve sıhhat çalışanlarına gereksinim duyulmadan uygulanabilmesi” halinde açıklıyor.
Şirket şu anda aşıyı Covid-19’un Beta (Güney Afrika) ve Alfa (İngiltere) varyantları üzerinde test ediyor. Kelam konusu aşının, aşı üretemeyen ya da elektrik tüketimleri sebebiyle onları depolamakta kuvvetlik çeken, global aşı tedarikinde de meseleler yaşanılan Afrika ülkelerine yönelik değerli bir adım olacağına inanılıyor.
ISR’nin üzerinde çalıştığı toz aşının WHO onayı öncesinde, mevcut aşılarla birebir müdafaayı sağlayıp sağlamayacağı da dahil olmak üzere gideceği daha kimi yollar var.
Aşı, şu ana kadar yalnızca fareler üzerinde test edildi. Lakin ISR ve Iconovo önümüzdeki iki ay ortasında beşerler üzerinde çalışmalara başlamak için de kâfi fonu sağladı.
Öte yandan tıp topluluğunda, bunun üzere toz aşıların başarılı olması durumunda, salgınla uğraş ihtilal yaratabileceği ve öteki hastalıklar için üretilen aşıların depolanmasını ve dağıtımını da kolaylaştıracağı konusunda halihazırda benimsenen bir optimistlik var.
Unicef’in 2016-2020 içinde global sıhhat şefi olan ve Karolinska Enstitüsü’nün sıhhatte global dönüşüm profesörü Stefan Swartling Peterson mevzuya ait şunları söylüyor:
“Ulaşılması güç bölgeler için nitekim fırsatlar açabilecek. Tahminen de bizi bisiklet ve deve üzerinde soğuk kutular taşıyan insanlardan kurtarabilecek.”
: İlginizi Çekebilir
- Flaş hamle! ABD dev araç filosu verdi
- Çok sıcak uyarısı! Harita paylaşıldı… 40 dereceyi aşacak
- MHP Genel Lideri Bahçeli’den sert reaksiyon: Ok yaydan çıkmıştır
Tüm dünyada toz aşılar üzerinde çalışmalar devam ederken, Swartling Peterson, Iconovo’ya yalnızca 10 dakikalık yürüme aralığında “gelecek vaat eden teknolojiye” sahip öbür bir teşebbüsü işaret ediyor.
Ziccum şirketi, mevcut yahut gelecekteki sıvı aşıları etkinliklerini sınırlamayacak biçimde havayla kurutularak tasarlanmış bir teknolojiyi test ediyor.
Bu testlerin kararında, gelişmekte olan ülkeler aşı üretiminin son kademelerini kendi topraklarında tamamlayabilir.
Ülkelere gönderilecek aşı tozu, uygulamadan hemilk evvel steril bir su çözeltisiyle karıştırılıp akabinde da küçük ilaç şişeleri ve iğneler kullanılarak enjekte edilebilecek.
Şirketin CEO’su Göran Conradsson, bu değişen teknolojinin burun spreylerinden haplara kadar öteki uygulama tiplerinin önünü açabileceğini tabir ediyor:
“Bunun için fazlaca fazla araştırma ve geliştirme gerekiyor. Fakat prensip olarak evet, mümkün.”
Geliştirdiği tek doz Covid-19 aşısı İngiltere’de kullanım için onay alan ilaç firması Janssen de, havayla kurutma biçimlerini tahlil etmek ismine bir pilot proje üzerinde çalışıyor.
Dünyanın en büyük sıhhat eserleri şirketi Johnson & Johnson’a bağlı firma, yaptığı açıklamada projenin koronavirüs yahut öbür bulaşıcı hastalıklarla irtibatlı olup olmadığına dair bir bilgi vermedi.
Fakat şirketin bir sözcüsü, araştırmanın gelecekteki aşıların “dağıtımını, idaresini ve uyumluluğunu kolaylaştırmak için yeni teknolojileri keşfetmeye” odaklandığını belirtti.
DAHA ÇEVRECİ OLABİLİR
Toz teknolojisi iğne korkusu insanlara da yardımcı olabilir. Ayrıyeten mevcut sıvı aşıların korunmasında kullanılan buzdolapları ve donduruculara da gereksinim duymayacağından gereken elektriği azaltacağı için “daha yeşil” bir alternatif de sunabilir.
Ve global aşı kampanyalarına da yardımcı olabilir.
Conradsson, “Herkes inançta olana kadar kimse inançta değil” diyor ve ekliyor: “Eğer dünyanın rastgele bir yerinde koronavirüs hala dolaşıyorsa ne olacağını asla bilemezsiniz.”
Kar hedefi gütmeyen Epidemi Hazırlık İnovasyonları Koalisyonu (CEPI) sözcüsü Ingrid Kromann da, “Küresel olarak salgınla başa çıkabilmek ismine her bölgeden insanı aşılamamız gerekiyor” diyerek Conradsson ile birebir fikirde olduğunu söylüyor.
Lakin Kromann, toz aşıların geliştirilmesinde biraz temkinli ve “hala yapılacak fazlaca iş olduğu” fikrinde:
“Gelgelelim başarılı olması durumunda, aşıların erişimini kolaylaştıracak, daha az israfa niye olacak ve aşılama maliyetlerine düşürebilir.”