Deniz salyası: Müsilaj aksiyon planı kapsamında hangi adımlar atılacak, uzmanlar ne düşünüyor?

Onur Erem
BBC Türkçe

Marmara Denizi’ni tesiri altına alan deniz salyası (müsilaj) ile çaba etmek için bir hareket planı hazırlandı.

Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Marmara Denizi’ne kıyısı olan vilayetlerin belediye liderleri, valileri ve milletvekillerinin hafta sonu bir ortaya gelerek hazırladığı aksiyon planında 22 husus yer alıyor.

Bunlardan öne çıkan kimileri şöyleki:

-Marmara Denizi muhafaza alanı ilan edilecek,

-7/24 müsilaj temizleme faaliyeti yürütülecek,

-Su arıtma tesislerinin tamamı ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülecek,

-Balıkçılık faaliyetleri ekosistem temelli yapılacak ve balıkçılara maddi takviye verilecek.

Pekala Pazar akşamı açıklanan bu plan hakkında uzmanlar ne düşünüyor?

BBC Türkçe’ye konuşan Etraf Mühendisleri Odası (ÇMO) Genel Lideri Ahmet Dursun Kahraman, Türkiye’de plan hazırlama konusunda hiç bir sorun olmadığını ancak bunları hayata geçirme konusunda bugüne kadar önemli ıstıraplar yaşandığını söylüyor:

“Dünyanın en düzgün yönetmeliğini de çıkarsanız, uygulama temeldir. Bunları epeyce yaşadık bu ülkede. Gayesi birilerini varlıklı edecek ihaleler yapmak mı olacak? Evvelki örneklerde bu biçimde oldu.”

‘niçin derhal ceza kesilmiyor?’

Gökalp, “Su artıma tesislerini olması üzere gerektiği üzere işletmeyen organize sanayi bölgelerine niye rehabilitasyon ve uygunlaştırma dayanağı açıklanıyor da bu tesisler ceza almıyor, gerekli arıtma koşullarını sağlayana kadar kapatılmıyor?” diye soruyor:

“Şu an bugünün her saatinde atık idaresini uygulamayan, nakdî niçinlerden ötürü arıtma tesislerini çalıştırmayan tesisler var.

“Olması gereken çabucak bugünden başlayarak büyük cezalar kesip, kuralları sağlayana kadar mühür vurmak.

“Bugünden başlanmazsa bu iş uzar, Marmara Denizi ölür ve Marmara Denizi’nin ölmesi demek, etrafındaki 25 milyon kişinin de orada yaşayamaması demek. bu biçimde bu maliyet niçiniyle arıtma yapmayan sanayi tesisleri daha büyük bir maliyetle karşılaşır.”


Bostancı Limanı deniz salyasından etkilenen yerler içindeydı




Gökalp planda yer alan Marmara Denizi’ni müdafaa alanı olarak ilan etmek, arıtılmış atık suların denize atılması yerine bir daha kullanılmasını sağlamak ve balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem temelli yapılmasını sağlamak üzere unsurların yanlışsız istikamette adımlar olduğunu belirtiyor:



“Koruma alanı demek, gırgır ve trol avcılığının engellenmesi ve klâsik avcılığın da denetlenmesi demek.”



Konutlardan plansız deşarj



Planda kağıt üzerinde hakikat kararlar olduğunu belirten ÇMO Lideri Kahraman, bilim insanlarının on yıllardır yaptığı davetlere karşın bu sıkıntıya lakin bu boyuta geldikten daha sonra müdahale edilmesini “Önceki yanılgıları vurgulamadan hareket planını alkışlamak istemiyoruz” kelamlarıyla eleştiriyor.



ÇMO Lideri Kahraman, plandaki birtakım unsurların ise gerçekçi olmadığı görüşünde. Bunlardan biri de, müsilajın bilimsel yollarla temizlenmesi için 7/24 faaliyet yürütülmesine yönelik karar:



“Bazı enzimler ve bakteriler kullanacaklarını söylüyorlar. Koskoca Marmara Denizi’ne nasıl bu kadar enzim ve bakteri dökeceksiniz.



“Hadi oraya döktünüz, bu sorun Ege ve Karadeniz’de de var, oraya da mı döneceksiniz?



“Dahası bunların nasıl çevresel tesirler yaratacağı da bilinmiyor.”



Biyolog Gökalp de bu türlü bir temizleme çalışmasının gerçekçi olmadığını söylüyor:



ÇMO Lideri Kahraman’a nazaran Marmara Denizi’ni korumak için daha fazla yapılaşmanın önüne geçilmesi gerekiyor:



“Kanal İstanbul’dan ve onun yanı başında yapılacak yeşil sermaye gettosu çılgın projelerinden vazgeçmeleri lazım.”
 
Üst