Domuzdan nakledilen kalple tarihe geçmişti… Geçmişindeki karanlık sır dünyayı şoke etti!
Dünya çapında her yıl binlerce insan organ nakli için beklerken ömrünü kaybediyor. Kâfi sayıda insan organı bulunmadığı için kimi bilim insanları devayı hayvan organlarını insanlara aktarmayı denemekte arıyor. Birinci hayvandan beşere kalp nakli denemesi 1964 yılında bir şempanzeden alınan kalple yapılmıştı, lakin hasta 2 saat ortasında hayatını kaybetmişti.
Ortadan geçen yıllar da gelişen bu alanda yeni bir adım, geçtiğimiz hafta çığır açan sekiz saatlik bir nakil prosedürüyle ölümcül kalp rahatsızlığı olan bir adama genetiği değiştirilmiş bir domuzdan yeni bir kalp takılmasıyla atıldı.
Baltimore’daki Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’nde gerçekleştirilen operasyonla 57 yaşındaki David Bennett yeni bir kalbe sahip oldu. Uzun vadede başarılı olması durumunda, bu öncü prosedürle ileride epey daha fazla hayat kurtarılması umuluyor.
BIÇAKLADIĞI ADAMIN KARDEŞİ HABERLERDE GÖRÜNCE ONU TANIDI
Fakat tarihe geçen bu olay Leslie Shumaker Downey için epeyce farklı şeyler tabir ediyordu. Bennett, 1988’de Downey’nin küçük kardeşi Edward Shumaker’ı yedi defa bıçaklamaktan karar giyen adamdı. Shumaker ataktan daha sonra felç kalmış, 19 yıl boyunca tekerlekli sandalyeye mahkum olmuştu. Şanssız adam, 2005 yılında inme geçirip 2007 yılında 41. doğum gününden bir hafta evvel hayatını kaybetti.
“HAK EDEN BİRİNE GİTMESİNİ DİLERDİM”
“Ed acı çekti. Bu, senelerca ailemin uğraşmak zorunda kaldığı bir yıkım ve travmaydı,” diyen, Downey, Bennett’in altı yıl mahpus yattıktan daha sonra “yaşamına devam edip âlâ de bir hayat yaşadığını” ekledi. “Şimdi yeni bir kalple ikinci bir talihi var. Fakat bana sorarsanız, o kalbin bunu hak eden birine gitmiş olmasını dilerdim,” dedi.
Mahkeme Bennett’in Shumaker’a ve ailesine 3,4 milyon dolar tazminat ödemesine karar verdi, lakin Downey ailesinin bu parayı asla almadığını söylemiş oldu.
TIP ETİĞİ UZMANLARI “TIP AYIRT ETMEZ” DİYOR
Lakin tıp etiği uzmanları, bir hastanın sabıka geçmişinin nakillerle ilgili kararları etkilememesi gerektiğini söylüyor. New York Üniversitesi’nde biyoetik profesörü olan Arthur Caplan, “Genel olarak tıp, tedaviler yahut deneyler için insanları seçerken sabıka geçmişini dikkate almaz. Makûs insanları düzgün insanlardan ayırmamaya çalışır. Herkesi tedavi eder. Hastaneler, organ bağışı bekleme listesine kimlerin alınacağını seçerken çoklukla sabıka geçmişini dikkate almazlar. Birçok vakit sabıka kayıtlarının olduğunu bile bilmezler,” açıklamasında bulundu.
ABD’de mevzuyu gündeme alan bir federal etik komitesi de hatalı yahut mahkûm statüsünün bir organ naklini reddetmek için münasebet olmaması gerektiği kararına ulaştı.
Pennsylvania Üniversitesi’nde tıp etiği profesörü Scott Halpern görüşünü, “aslına bakarsan kabahatlerin tazmini belirlemek için tasarlanmış bir hukuk sistemimiz var. İnsanların şahsi karakterine yahut geçmişine bakmaksızın bakım sağlamayı amaçlayan bir sıhhat sistemimiz başkadır,” kelamlarıyla belirtti.
Operasyonun gerçekleştirildiği Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi de “Kapısından giren her hastaya, geçmişlerine yahut ömür şartlarına göre değil, tıbbi gereksinimlerine göre hayat kurtaran bakım sağlamak her bir hastane ve sıhhat kuruluşunun yükümlülüğüdür. Bu hasta bize acil bir gereksinimle geldi ve yalnızca tıbbi kayıtlarına dayanarak nakil uygunluğu hakkında bir karar verildi,” açıklamasında bulundu.
BENNETT İNSAN KALBİ NAKİL BEKLEME LİSTESİNE GİREMEMİŞTİ
Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’nden yapılan basın açıklamasına göre, birkaç hastane Bennett’in organ nakli bekleme listesi için uygun olmadığını ve sistemsiz kalp atışı niçiniyle yapay bir kalp pompası da alamayacağına karar vermişti.
Bennett’in oğlu daha evvel tabibin talimatlarına uymadığı, ilaçlarını sistemli olarak almadığı ve takip ziyaretlerine gitmediği için hastanelerin babasını bekleme listesine eklemeyi reddettiğini söylemiş oldu.
Basın açıklamasından ameliyattan bir gün evvel Bennett, “Ya öleceğim ya da bu nakli yapacağız. Ben yaşamak istiyorum. Rastgele bir atış olduğunu biliyorum, ancak bu benim son seçimim,” dediği öğrenildi.
Caplan ayrıyeten Bennett’in bekleme listesindeki öbür birine gidebilecek bir insan kalbini almadığına dikkat çekti. “Ne de olsa o bir domuz kalbini aldığı için öteki bir yerlerde uygun bir insan hayat bahtını kaybetmedi.”
Dünya çapında her yıl binlerce insan organ nakli için beklerken ömrünü kaybediyor. Kâfi sayıda insan organı bulunmadığı için kimi bilim insanları devayı hayvan organlarını insanlara aktarmayı denemekte arıyor. Birinci hayvandan beşere kalp nakli denemesi 1964 yılında bir şempanzeden alınan kalple yapılmıştı, lakin hasta 2 saat ortasında hayatını kaybetmişti.
Ortadan geçen yıllar da gelişen bu alanda yeni bir adım, geçtiğimiz hafta çığır açan sekiz saatlik bir nakil prosedürüyle ölümcül kalp rahatsızlığı olan bir adama genetiği değiştirilmiş bir domuzdan yeni bir kalp takılmasıyla atıldı.
Baltimore’daki Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’nde gerçekleştirilen operasyonla 57 yaşındaki David Bennett yeni bir kalbe sahip oldu. Uzun vadede başarılı olması durumunda, bu öncü prosedürle ileride epey daha fazla hayat kurtarılması umuluyor.
BIÇAKLADIĞI ADAMIN KARDEŞİ HABERLERDE GÖRÜNCE ONU TANIDI
Fakat tarihe geçen bu olay Leslie Shumaker Downey için epeyce farklı şeyler tabir ediyordu. Bennett, 1988’de Downey’nin küçük kardeşi Edward Shumaker’ı yedi defa bıçaklamaktan karar giyen adamdı. Shumaker ataktan daha sonra felç kalmış, 19 yıl boyunca tekerlekli sandalyeye mahkum olmuştu. Şanssız adam, 2005 yılında inme geçirip 2007 yılında 41. doğum gününden bir hafta evvel hayatını kaybetti.
“HAK EDEN BİRİNE GİTMESİNİ DİLERDİM”
“Ed acı çekti. Bu, senelerca ailemin uğraşmak zorunda kaldığı bir yıkım ve travmaydı,” diyen, Downey, Bennett’in altı yıl mahpus yattıktan daha sonra “yaşamına devam edip âlâ de bir hayat yaşadığını” ekledi. “Şimdi yeni bir kalple ikinci bir talihi var. Fakat bana sorarsanız, o kalbin bunu hak eden birine gitmiş olmasını dilerdim,” dedi.
Mahkeme Bennett’in Shumaker’a ve ailesine 3,4 milyon dolar tazminat ödemesine karar verdi, lakin Downey ailesinin bu parayı asla almadığını söylemiş oldu.
TIP ETİĞİ UZMANLARI “TIP AYIRT ETMEZ” DİYOR
Lakin tıp etiği uzmanları, bir hastanın sabıka geçmişinin nakillerle ilgili kararları etkilememesi gerektiğini söylüyor. New York Üniversitesi’nde biyoetik profesörü olan Arthur Caplan, “Genel olarak tıp, tedaviler yahut deneyler için insanları seçerken sabıka geçmişini dikkate almaz. Makûs insanları düzgün insanlardan ayırmamaya çalışır. Herkesi tedavi eder. Hastaneler, organ bağışı bekleme listesine kimlerin alınacağını seçerken çoklukla sabıka geçmişini dikkate almazlar. Birçok vakit sabıka kayıtlarının olduğunu bile bilmezler,” açıklamasında bulundu.
ABD’de mevzuyu gündeme alan bir federal etik komitesi de hatalı yahut mahkûm statüsünün bir organ naklini reddetmek için münasebet olmaması gerektiği kararına ulaştı.
Pennsylvania Üniversitesi’nde tıp etiği profesörü Scott Halpern görüşünü, “aslına bakarsan kabahatlerin tazmini belirlemek için tasarlanmış bir hukuk sistemimiz var. İnsanların şahsi karakterine yahut geçmişine bakmaksızın bakım sağlamayı amaçlayan bir sıhhat sistemimiz başkadır,” kelamlarıyla belirtti.
Operasyonun gerçekleştirildiği Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi de “Kapısından giren her hastaya, geçmişlerine yahut ömür şartlarına göre değil, tıbbi gereksinimlerine göre hayat kurtaran bakım sağlamak her bir hastane ve sıhhat kuruluşunun yükümlülüğüdür. Bu hasta bize acil bir gereksinimle geldi ve yalnızca tıbbi kayıtlarına dayanarak nakil uygunluğu hakkında bir karar verildi,” açıklamasında bulundu.
BENNETT İNSAN KALBİ NAKİL BEKLEME LİSTESİNE GİREMEMİŞTİ
Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi’nden yapılan basın açıklamasına göre, birkaç hastane Bennett’in organ nakli bekleme listesi için uygun olmadığını ve sistemsiz kalp atışı niçiniyle yapay bir kalp pompası da alamayacağına karar vermişti.
Bennett’in oğlu daha evvel tabibin talimatlarına uymadığı, ilaçlarını sistemli olarak almadığı ve takip ziyaretlerine gitmediği için hastanelerin babasını bekleme listesine eklemeyi reddettiğini söylemiş oldu.
Basın açıklamasından ameliyattan bir gün evvel Bennett, “Ya öleceğim ya da bu nakli yapacağız. Ben yaşamak istiyorum. Rastgele bir atış olduğunu biliyorum, ancak bu benim son seçimim,” dediği öğrenildi.
Caplan ayrıyeten Bennett’in bekleme listesindeki öbür birine gidebilecek bir insan kalbini almadığına dikkat çekti. “Ne de olsa o bir domuz kalbini aldığı için öteki bir yerlerde uygun bir insan hayat bahtını kaybetmedi.”