Dünya öngörülenden süratli ısınıyor… Bu daha başlangıç
HÜKÜMETLERARASI İklim Değişikliği Paneli (IPCC), iklim değişikliğine dair 2021 raporunu yayımladı. 195 hükümetin desteklediği raporda insanlığın, emsalsiz biçimde global ısınmaya niye olduğu ve gezegenin durumunu kalıcı olarak kötüleştirdiği vurgulanıyor.
KURAKLIĞI YAŞIYORUZ
Gezegenin büyük kısmının çok sıcaklara maruz kaldığına dikkat çekilen raporda, bunun insan tesirinden kaynaklandığının “oldukça net” olduğu vurgulandı. Raporda ayrıyeten Akdeniz, Güney Avustralya ve Kuzey Amerika’nın batı kıyılarının kuraklıklarla karşı karşıya kaldığı anlatılırken, mevcut iklim siyasetleri ve Ulusal Katkı Beyanları doğrultusundaki en düzgün iddialarla bile 2100 yılına gelindiğinde global ısınmanın +2.7°C’ye ulaşacağı açıklandı. Dünya yüzey sıcaklığında +2.5°C’lik bir artış en son 3 milyon yılı aşkın vakitte gerçekleşmişti. Bu dikkate alındığında gezegenin karşı karşıya olduğu ısınma suratı, eşi gibisi görülmemiş ölçekte.
FRENİ PATLAMIŞ OTOBÜS
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Doğanay Tolunay da bu yıl yaşanan yangınların, gelecekte yaşanacakların göstergesi olduğunu söz etti. Prof. Dr. Doğanay Tolunay, “Açık açık yazmasa da freni patlamış bir otobüsün ortasında, son hız uçuruma gerçek gittiğimizi söylüyor aslında. Türkiye olarak bizler de bu otobüsün ortasındayız. Yalnızca bu yıl yaşadığımız seller, kuraklık ve son olarak orman yangınları gelecekte olabileceklerin göstergesi” dedi.
MAKSAT TUTTURULAMADI
IPCC raporuna nazaran global sıcaklıklar öngörülenden on yıl evvel, 2030’a kadar 1.5 derece yükselmiş olacak. Bu da 20-30 yıl ortasında ekstrem hava olaylarında değerli bir artış olacağı manasına geliyor.
19’uncu yüzyıldan bu yana kömür ve petrol mamüllerinin kullanmasının da tesiriyle sıcaklıklar 1.1 derece arttı.
Artık hesaplamalar gösteriyor ki, ne kadar sert emisyon azaltımı yapılırsa yapılsın gelecek 20 yılda 1.5 derecelik artışa ulaşılmış olacak.
1.5°C eşiği ne kadar geçilirse öngörülemez ve önemli risklerin oluşma mümkünlüğü da o kadar artıyor. Artışın 1.5 dereceyle sonlandırılabilmesi içinse ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri gerekiyor.
TESİRLERİ NELER OLACAK
Uzmanlara bakılırsa, deniz kenarındaki ülkelerde geçmişte yüzyılda bir görülen seller artık epeyce daha sık bir biçimde görülecek.
1 milyara yakın insan sıcak dalgası tehdidi yaşayacak, yüz binlerce insan çok kuraklığın tesirine girecek. Birtakım hayvan ve bitki çeşitleri yok olacak.
Dünya’nın buz katmanını kaybetmesinin bir kararı olarak global ölçekte deniz düzeyindeki artış bu yüzyılın sonunda 2 metreyi bulacak.
YÜZDE 90 İNSAN SORUMLU
Son on yılda Arktik deniz buzunun düzeyi, 1850’den beri en düşük düzeyine geriledi. Rapora göre Arktik buzullarının erimesinden yüzde 90 insan sorumlu.
Dağlarda ve kutup bölgelerinde yer alan buzulların en güzel senaryoda bile on yıllar, hatta yüzseneler boyunca erimeye devam edeceği göz önünde bulundurulduğunda, çözülme kararı donmuş biçimdeki karbonunun atmosfere salınmasının geri döndürülemez tesirleri olacak.
ACİL HAREKETE GEÇMELİ
IPCC raporu kasım ayında İskoçya’da yapılacak hükümetler ortası iklim müzakereleri öncesinde büyük ses getirdi. Eski Lider Donald Trump devrinde emisyon kısıtlaması taahhütlerinden geri dönerek Paris Anlaşması’ndan çıkan ABD’de mutabakata dönen yeni idare harekete geçilmesi davetinde bulunurken, misal bir açıklama başka kıymetli emisyon üreticisi AB’den geldi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken: Rapor, bilimin bizi harekete geçirmesi gerektiğinin bir hatırlatıcısı. Dünya önderlerinin, özel kesimin ve bireylerin hemen birlikte hareket etmesi ve geleceğimizi korumak için gereken her şeyi yapması gerekiyor.
AB Komitesi Lider Yardımcısı Frans Timmermans: Şayet çabucak artık ve daima bir arada harekete geçersek iklim değişikliğinin denetimden çıkmasını durdurmak için geç değil.
IPCC 2001 raporunun başyazarı Michael E. Mann: Tehlikeli iklim değişikliğinden kaçınmak için sıfır yılımız kaldı zira o artık burada.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres: Raporda sürpriz yok. Acil durumda olduğumuza dair evvelki araştırmaları teyit ediyor. Mert olup kararlar almak bize kalmış. Şimdiki üzere yapmaz, krizi kriz üzere ele alırsak en makûs sonuçları önleyebiliriz.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson: Global ısınmayı önlemek için ne yapılması gerektiğini biliyoruz. Kömürü tarihe gömüp pak güce yönel, doğayı koru ve ön cephede yer alan ülkelere iklim finansmanı sağla.
TEK DEVA EMİSYONLARI SÜRATLE AZALTMAK
Global ısınmanın ana niçini insan faaliyetleri kaynaklı emisyonlar olarak görülürken emisyon azaltımına yönelik en argümanlı senaryoların uygulanması halinde dahi global sıcaklık artışının gelecek 20 yıl ortasında 1.5 dereceyi aşma riski yükseliyor.
Sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sonlandırılabilmesi için ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri gerekiyor.
Atmosferdeki karbon emisyonu yoğunluğu 2019’da 2 milyon yıl ortasında en yüksek düzeyine ulaştı. Kıymetli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları 2019’da 800 bin yıldaki en yüksek düzeyinde gerçekleşti.
HÜKÜMETLERARASI İklim Değişikliği Paneli (IPCC), iklim değişikliğine dair 2021 raporunu yayımladı. 195 hükümetin desteklediği raporda insanlığın, emsalsiz biçimde global ısınmaya niye olduğu ve gezegenin durumunu kalıcı olarak kötüleştirdiği vurgulanıyor.
KURAKLIĞI YAŞIYORUZ
Gezegenin büyük kısmının çok sıcaklara maruz kaldığına dikkat çekilen raporda, bunun insan tesirinden kaynaklandığının “oldukça net” olduğu vurgulandı. Raporda ayrıyeten Akdeniz, Güney Avustralya ve Kuzey Amerika’nın batı kıyılarının kuraklıklarla karşı karşıya kaldığı anlatılırken, mevcut iklim siyasetleri ve Ulusal Katkı Beyanları doğrultusundaki en düzgün iddialarla bile 2100 yılına gelindiğinde global ısınmanın +2.7°C’ye ulaşacağı açıklandı. Dünya yüzey sıcaklığında +2.5°C’lik bir artış en son 3 milyon yılı aşkın vakitte gerçekleşmişti. Bu dikkate alındığında gezegenin karşı karşıya olduğu ısınma suratı, eşi gibisi görülmemiş ölçekte.
FRENİ PATLAMIŞ OTOBÜS
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Doğanay Tolunay da bu yıl yaşanan yangınların, gelecekte yaşanacakların göstergesi olduğunu söz etti. Prof. Dr. Doğanay Tolunay, “Açık açık yazmasa da freni patlamış bir otobüsün ortasında, son hız uçuruma gerçek gittiğimizi söylüyor aslında. Türkiye olarak bizler de bu otobüsün ortasındayız. Yalnızca bu yıl yaşadığımız seller, kuraklık ve son olarak orman yangınları gelecekte olabileceklerin göstergesi” dedi.
MAKSAT TUTTURULAMADI
IPCC raporuna nazaran global sıcaklıklar öngörülenden on yıl evvel, 2030’a kadar 1.5 derece yükselmiş olacak. Bu da 20-30 yıl ortasında ekstrem hava olaylarında değerli bir artış olacağı manasına geliyor.
19’uncu yüzyıldan bu yana kömür ve petrol mamüllerinin kullanmasının da tesiriyle sıcaklıklar 1.1 derece arttı.
Artık hesaplamalar gösteriyor ki, ne kadar sert emisyon azaltımı yapılırsa yapılsın gelecek 20 yılda 1.5 derecelik artışa ulaşılmış olacak.
1.5°C eşiği ne kadar geçilirse öngörülemez ve önemli risklerin oluşma mümkünlüğü da o kadar artıyor. Artışın 1.5 dereceyle sonlandırılabilmesi içinse ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri gerekiyor.
TESİRLERİ NELER OLACAK
Uzmanlara bakılırsa, deniz kenarındaki ülkelerde geçmişte yüzyılda bir görülen seller artık epeyce daha sık bir biçimde görülecek.
1 milyara yakın insan sıcak dalgası tehdidi yaşayacak, yüz binlerce insan çok kuraklığın tesirine girecek. Birtakım hayvan ve bitki çeşitleri yok olacak.
Dünya’nın buz katmanını kaybetmesinin bir kararı olarak global ölçekte deniz düzeyindeki artış bu yüzyılın sonunda 2 metreyi bulacak.
YÜZDE 90 İNSAN SORUMLU
Son on yılda Arktik deniz buzunun düzeyi, 1850’den beri en düşük düzeyine geriledi. Rapora göre Arktik buzullarının erimesinden yüzde 90 insan sorumlu.
Dağlarda ve kutup bölgelerinde yer alan buzulların en güzel senaryoda bile on yıllar, hatta yüzseneler boyunca erimeye devam edeceği göz önünde bulundurulduğunda, çözülme kararı donmuş biçimdeki karbonunun atmosfere salınmasının geri döndürülemez tesirleri olacak.
ACİL HAREKETE GEÇMELİ
IPCC raporu kasım ayında İskoçya’da yapılacak hükümetler ortası iklim müzakereleri öncesinde büyük ses getirdi. Eski Lider Donald Trump devrinde emisyon kısıtlaması taahhütlerinden geri dönerek Paris Anlaşması’ndan çıkan ABD’de mutabakata dönen yeni idare harekete geçilmesi davetinde bulunurken, misal bir açıklama başka kıymetli emisyon üreticisi AB’den geldi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken: Rapor, bilimin bizi harekete geçirmesi gerektiğinin bir hatırlatıcısı. Dünya önderlerinin, özel kesimin ve bireylerin hemen birlikte hareket etmesi ve geleceğimizi korumak için gereken her şeyi yapması gerekiyor.
AB Komitesi Lider Yardımcısı Frans Timmermans: Şayet çabucak artık ve daima bir arada harekete geçersek iklim değişikliğinin denetimden çıkmasını durdurmak için geç değil.
IPCC 2001 raporunun başyazarı Michael E. Mann: Tehlikeli iklim değişikliğinden kaçınmak için sıfır yılımız kaldı zira o artık burada.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres: Raporda sürpriz yok. Acil durumda olduğumuza dair evvelki araştırmaları teyit ediyor. Mert olup kararlar almak bize kalmış. Şimdiki üzere yapmaz, krizi kriz üzere ele alırsak en makûs sonuçları önleyebiliriz.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson: Global ısınmayı önlemek için ne yapılması gerektiğini biliyoruz. Kömürü tarihe gömüp pak güce yönel, doğayı koru ve ön cephede yer alan ülkelere iklim finansmanı sağla.
TEK DEVA EMİSYONLARI SÜRATLE AZALTMAK
Global ısınmanın ana niçini insan faaliyetleri kaynaklı emisyonlar olarak görülürken emisyon azaltımına yönelik en argümanlı senaryoların uygulanması halinde dahi global sıcaklık artışının gelecek 20 yıl ortasında 1.5 dereceyi aşma riski yükseliyor.
Sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sonlandırılabilmesi için ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri gerekiyor.
Atmosferdeki karbon emisyonu yoğunluğu 2019’da 2 milyon yıl ortasında en yüksek düzeyine ulaştı. Kıymetli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları 2019’da 800 bin yıldaki en yüksek düzeyinde gerçekleşti.