Ermenistan ile barışma süreci
DIŞİŞLERİ Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Ermenistan ile ilgileri olağanlaştırmak için Türkiye’nin muhakkak adımlar atmaya hazır olduğunu duyurmasının akabinde Erivan’dan olumlu cevap geldi. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin attığı adımlara olumlu yaklaştıklarını söyleyerek, ülkeler içinde olağanlaşmayı görüşecek ‘özel temsilci’ atamaya hazır olduklarını duyurdu.
‘OLUMLU YAKLAŞIYORUZ’
Türkiye ile bağlantıların normalleşmesinin Ermenistan hükümetinin öncelikli amaçlarından biri olduğunu söyleyen Ermenistan Dışişleri Sözcüsü Vaan Unanyan, “Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın Ermenistan ile bağlantıları olağanlaştırma adımları açıklamasına olumlu yaklaşıyoruz. Taraflar içinde ön şartsız yürütülecek diyalog için Ermenistan da kendi özel temsilcisini atamaya hazır” tabirini kullandı.
3+3 PLANI NEDİR
Türkiye’nin Ermenistan’a zeytin kısmı uzatması, 2020 yılında Azerbaycan ile Ermenistan içinde yaşanan İkinci Karabağ Savaşı’nın neticelerina bağlanıyor. 44 gün devam eden savaşın sonunda Azerbaycan’ın topraklarını geri alması üzerine Türkiye, Güney Kafkaslar bölgesinin gelişebilmesi için 3+3 Planı’nı gündeme getirdi. Ankara’nın ilan ettiği plana bakılırsa bir taraftan bölgesel güç Türkiye-Rusya-İran, başka taraftan Azerbaycan-Ermenistan-Gürcistan’ın, bölgenin barış havzasına dönüşmesi için geniş çaplı işbirliği başlatması öngörülüyor.
MOSKOVA OPTİMİST
Türkiye’nin planının birinci başta Rusya ve akabinde da İran tarafınca desteklenmesi üzerine 10 Aralık’ta Rusya’nın başşehri Moskova’da dışişleri bakan yardımcıları seviyesinde Türkiye, Rusya, İran, Azerbaycan ve Ermenistan birinci kez 3+3 Planı’nı bir arada masaya yatırdı. Değerli görüşmeye bir tek Gürcistan katılmadı. Gürcistan idaresi Güney Osetya ile Abhazya’nın Rusya işgali altında bulunduğu sürece Moskova’nın yer aldığı hiç bir iştirake katılmayacağını ilan etmişti. Türkiye ile Ermenistan içinde olağanlaşma süreciyle 3+3 Planı’nı Kafkaslar bölgesi için yeterli bir baht olarak kıymetlendiren Rusya’nın Erivan Büyükelçisi Sergey Kopirkin, “3+3 Planı, Kafkaslar bölgesi gelişimi için olumlu ivme demek. Plan hayata geçirilirken tüm iştirakçi ülkelerin bundan fayda sağlaması temel olacak. Doğal buna Ermenistan’da dahil. Birinci sefer tüm bölge ülkeleri, tıpkı masada toplanarak herkesi ilgilendiren sorunları görüşerek tahlil arama fırsatı yakalamış olacak. İkili bağlantıların rayına girmesi için kıymetli bir fırsat” açıklamasını yaptı.
‘FUTBOL DİPLOMASİSİ’NDEN daha sonra BİRİNCİ TEŞEBBÜS
Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında yıkılmasından daha sonra Türkiye ile yeni bağımsızlık kazanan Ermenistan içinde bağlantıları birinci olağanlaştırma denemesi, 2008 yılında ‘futbol diplomasisi’ ismiyle yapıldı. Periyodun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan karşılıklı olarak ulusal gruplarının maçlarını izlemeye giderek uzlaşma adımlarını başlattı. İsviçre’nin arabuluculuğunda 2009 yılında iki protokolün imzalanmasıyla süreç devam etti.
Ülkeler içinde en önemli sorun olan 1915 olayları hakkında tarih komitesi kurulması da öngörülüyordu. Protokollerin yürürlüğe girebilmesi için iki ülke meclisi tarafınca onaylanması gerekiyordu. Ayrıyeten Azerbaycan’ın o devirde “Karabağ işgal atındayken barış olmaz” itirazları tesirli oldu. Ermenistan idaresi, Türkiye ile imzalanan protokollerin Ermeni meclisinin onayından geri çekildiğini Şubat 2015’te ilan ederek futbol diplomasisini sonlandırmıştı.
Günümüzde Karabağ sıkıntısı geçen yıl 44 günlük savaşla büyük ölçüde tahlile kavuştuğu dikkate alındığında Türkiye ile Ermenistan’ın bir daha görüşme masasına oturmasının önü açılmış oldu. Türkiye evvelki gün Ermenistan ile görüşmek üzere özel temsilci atama sonucu ve Ermenistan ile charter uçak seferlerinin başlayacağını ilan etti. Ermenistan ile Türkiye içindeki kara hudut geçidi ise 1993 yılından bu yana kapalı kalmaya devam ediyor.
DIŞİŞLERİ Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Ermenistan ile ilgileri olağanlaştırmak için Türkiye’nin muhakkak adımlar atmaya hazır olduğunu duyurmasının akabinde Erivan’dan olumlu cevap geldi. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin attığı adımlara olumlu yaklaştıklarını söyleyerek, ülkeler içinde olağanlaşmayı görüşecek ‘özel temsilci’ atamaya hazır olduklarını duyurdu.
‘OLUMLU YAKLAŞIYORUZ’
Türkiye ile bağlantıların normalleşmesinin Ermenistan hükümetinin öncelikli amaçlarından biri olduğunu söyleyen Ermenistan Dışişleri Sözcüsü Vaan Unanyan, “Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın Ermenistan ile bağlantıları olağanlaştırma adımları açıklamasına olumlu yaklaşıyoruz. Taraflar içinde ön şartsız yürütülecek diyalog için Ermenistan da kendi özel temsilcisini atamaya hazır” tabirini kullandı.
3+3 PLANI NEDİR
Türkiye’nin Ermenistan’a zeytin kısmı uzatması, 2020 yılında Azerbaycan ile Ermenistan içinde yaşanan İkinci Karabağ Savaşı’nın neticelerina bağlanıyor. 44 gün devam eden savaşın sonunda Azerbaycan’ın topraklarını geri alması üzerine Türkiye, Güney Kafkaslar bölgesinin gelişebilmesi için 3+3 Planı’nı gündeme getirdi. Ankara’nın ilan ettiği plana bakılırsa bir taraftan bölgesel güç Türkiye-Rusya-İran, başka taraftan Azerbaycan-Ermenistan-Gürcistan’ın, bölgenin barış havzasına dönüşmesi için geniş çaplı işbirliği başlatması öngörülüyor.
MOSKOVA OPTİMİST
Türkiye’nin planının birinci başta Rusya ve akabinde da İran tarafınca desteklenmesi üzerine 10 Aralık’ta Rusya’nın başşehri Moskova’da dışişleri bakan yardımcıları seviyesinde Türkiye, Rusya, İran, Azerbaycan ve Ermenistan birinci kez 3+3 Planı’nı bir arada masaya yatırdı. Değerli görüşmeye bir tek Gürcistan katılmadı. Gürcistan idaresi Güney Osetya ile Abhazya’nın Rusya işgali altında bulunduğu sürece Moskova’nın yer aldığı hiç bir iştirake katılmayacağını ilan etmişti. Türkiye ile Ermenistan içinde olağanlaşma süreciyle 3+3 Planı’nı Kafkaslar bölgesi için yeterli bir baht olarak kıymetlendiren Rusya’nın Erivan Büyükelçisi Sergey Kopirkin, “3+3 Planı, Kafkaslar bölgesi gelişimi için olumlu ivme demek. Plan hayata geçirilirken tüm iştirakçi ülkelerin bundan fayda sağlaması temel olacak. Doğal buna Ermenistan’da dahil. Birinci sefer tüm bölge ülkeleri, tıpkı masada toplanarak herkesi ilgilendiren sorunları görüşerek tahlil arama fırsatı yakalamış olacak. İkili bağlantıların rayına girmesi için kıymetli bir fırsat” açıklamasını yaptı.
‘FUTBOL DİPLOMASİSİ’NDEN daha sonra BİRİNCİ TEŞEBBÜS
Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında yıkılmasından daha sonra Türkiye ile yeni bağımsızlık kazanan Ermenistan içinde bağlantıları birinci olağanlaştırma denemesi, 2008 yılında ‘futbol diplomasisi’ ismiyle yapıldı. Periyodun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan karşılıklı olarak ulusal gruplarının maçlarını izlemeye giderek uzlaşma adımlarını başlattı. İsviçre’nin arabuluculuğunda 2009 yılında iki protokolün imzalanmasıyla süreç devam etti.
Ülkeler içinde en önemli sorun olan 1915 olayları hakkında tarih komitesi kurulması da öngörülüyordu. Protokollerin yürürlüğe girebilmesi için iki ülke meclisi tarafınca onaylanması gerekiyordu. Ayrıyeten Azerbaycan’ın o devirde “Karabağ işgal atındayken barış olmaz” itirazları tesirli oldu. Ermenistan idaresi, Türkiye ile imzalanan protokollerin Ermeni meclisinin onayından geri çekildiğini Şubat 2015’te ilan ederek futbol diplomasisini sonlandırmıştı.
Günümüzde Karabağ sıkıntısı geçen yıl 44 günlük savaşla büyük ölçüde tahlile kavuştuğu dikkate alındığında Türkiye ile Ermenistan’ın bir daha görüşme masasına oturmasının önü açılmış oldu. Türkiye evvelki gün Ermenistan ile görüşmek üzere özel temsilci atama sonucu ve Ermenistan ile charter uçak seferlerinin başlayacağını ilan etti. Ermenistan ile Türkiye içindeki kara hudut geçidi ise 1993 yılından bu yana kapalı kalmaya devam ediyor.