Fecî bilanço: Her gün 3 bin 500 insan bu sebeple ölüyor!
Dirençli enfeksiyonlara karşı geliştirilen antibiyotikler çağımızın en büyük buluşlarından biri olarak kabul ediliyor. Geçmişte dermanı olmayan ölümcül hastalıkların birçoğu artık bu ilaçlarla tedavi ediliyor ve milyonlarca insanın ömrü kurtuluyor. Lakin bu ilaçlara olan bağımlılığımız ve bilinçsizce tüketimimiz kararı bir vakit içinderın hayat kurtarıcısı olan bu kusursuz buluş artık dünya çapında, büyük bir tehlikenin de sebebi haline gelmiş durumda.
‘Antibiyotik direnci’ ismi verilen bu durum uzmanlar tarafınca ‘gizli pandemi’ olarak isimlendiriliyor ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün öngörüsüne nazaran tedbir alınmazsa 2050 yılına kadar ilaçlara dirençli hastalıklar yüzünden her yıl dünya çapında 10 milyon insan hayatını kaybedecek!
Antibiyotikler, birtakım bakteriyel enfeksiyon cinslerini tedavi etmek yahut önlemek için kullanılıyor. Bakterileri öldürüyorlar yahut yayılmalarını önlüyorlar. Ancak bu kategorilerin haricinde yapılan antibiyotik kullanması niçiniyle antibiyotiklerin aktifliği her geçen yıl azalıyor. halbuki antibiyotikler yalnızca, öbür türlü ortadan kalkması mümkün olmayan, bulaşıcı yahut daha önemli enfeksiyon riski taşıyan bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılmalı.
Hastalar ne kadar hayli antibiyotik kullanırsa, o kadar epey bakteri de bu ilaçlara direnmeye başlıyor; gereksiz kullanması artan antibiyotiklerin bakteriler karşısındaki aktifliği azalıyor. Buna da antibiyotik (veya antimikrobiyal) direnç ismi veriliyor.
Saygın tıp mecmuası Lancet’in son araştırmasına nazaran ise antibiyotik direnci şimdiden dünya genelindeki mevt sebepleri içinde birinci sıralarda yer almaya başladı bile.
Yayınlanan araştırmadaki sayılar ise pek korkutucu: Sıhhat uzmanlarının ikazına göre bu durum insanlık için en büyük tehditlerden biri haline geldi ve her gün 3 bin 500 kişinin ölmesine sebep oluyor. 2019 yılında, direkt olarak antibiyotiğe dirençli bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklı bir milyon 200 binden çok mevt yaşandı. 4 milyon 950 bin vefatın ise antibiyotik direnciyle kontaklı olarak gerçekleştiği biliniyor.
Lancet’te yayınlanan tahlil 200’den çok ülkeyi kapsıyor ve ortaya çıkan sonuca göre antibiyotik direnci sıtma ya da HIV/AIDS’den daha fazla insanı öldürüyor. Üstelik bu ölümlerin niçini olan bakteriler olağanda tedavi edilebilecekken antibiyotiğe dirençli hale geldiklerinden öldürücü oluyor. 2019 yılında HIV/AIDS’den 860 bin kişi, sıtmadan ise 640 bin kişi ömrünü kaybetti.
Washington Üniversitesi Profesörlerinden ve beraberinde araştırma grubundan olan Chris Murray “Bu yeni bilgiler bize antibiyotik direncinin global çaptaki boyutunu kanıtlıyor ve bu tehdide karşı acil tedbir almamız gerektiği iletisini veriyor.” diyor. Murray’ye bakılırsa bu dataları kullanarak antibiyotik direnci kaynaklı ölümlerin önüne geçebilmek için hemen adım atılması gerekiyor.
Üstelik bu tehlike yalnızca yetişkinler için geçerli değil. 5 yaşın altındaki çocuklarda gerçekleşen her 5 mevtten birinin bu durumla ilintili olabileceği düşünülüyor.
Bu durumda alınması gereken acil tedbirlerin içinde mevcut antibiyotiklerin kullanmasının optimize edilmesi, enfeksiyon takibi ve denetimi için acil adımlar atılması ve yeni antibiyotik tedaviler için fon ayrılması yer alıyor. İngiltere’nin bu acil problemle ilgili atadığı uzman Sally Davies’e nazaran antibiyotik direnci İnsanlığın karşılaştığı en büyük problemlerin başında yer alıyor.
Bölgesel olarak antibiyotik direnci kaynaklı ölümlerde Sahta-Altı Afrika (100 bin bireyde 24 ölüm) ve Güney Asya (100 bin bireyde 22 ölüm) başı çekiyor. Gelir dağılımın yüksek olduğu ülkelerde direkt olarak antibiyotik direncine bağlı vefatlar 100 bin şahısta 13 kişi üzere bir orana sahip. Bu sayı antibiyotik direnci temaslı ölümlerde 100 bin şahısta 56’ya kadar çıkıyor. İngiltere’nin de dahil olduğu Batı Avrupa bölgesinde 51 binden çok vefat direkt olarak bu durumla ilişkilendiriliyor.
Bu karanlık tabloda tek uygun taraf ise koronavirüs salgınıyla birlikte hem şahsi enfeksiyon tedbirleri (el yıkma ve öteki hijyen önlemleri), hem enfeksiyon müşahedesi tıpkı vakitte tedaviye öncelikli yatırımların artmış olması.
Dirençli enfeksiyonlara karşı geliştirilen antibiyotikler çağımızın en büyük buluşlarından biri olarak kabul ediliyor. Geçmişte dermanı olmayan ölümcül hastalıkların birçoğu artık bu ilaçlarla tedavi ediliyor ve milyonlarca insanın ömrü kurtuluyor. Lakin bu ilaçlara olan bağımlılığımız ve bilinçsizce tüketimimiz kararı bir vakit içinderın hayat kurtarıcısı olan bu kusursuz buluş artık dünya çapında, büyük bir tehlikenin de sebebi haline gelmiş durumda.
‘Antibiyotik direnci’ ismi verilen bu durum uzmanlar tarafınca ‘gizli pandemi’ olarak isimlendiriliyor ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün öngörüsüne nazaran tedbir alınmazsa 2050 yılına kadar ilaçlara dirençli hastalıklar yüzünden her yıl dünya çapında 10 milyon insan hayatını kaybedecek!
Antibiyotikler, birtakım bakteriyel enfeksiyon cinslerini tedavi etmek yahut önlemek için kullanılıyor. Bakterileri öldürüyorlar yahut yayılmalarını önlüyorlar. Ancak bu kategorilerin haricinde yapılan antibiyotik kullanması niçiniyle antibiyotiklerin aktifliği her geçen yıl azalıyor. halbuki antibiyotikler yalnızca, öbür türlü ortadan kalkması mümkün olmayan, bulaşıcı yahut daha önemli enfeksiyon riski taşıyan bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılmalı.
Hastalar ne kadar hayli antibiyotik kullanırsa, o kadar epey bakteri de bu ilaçlara direnmeye başlıyor; gereksiz kullanması artan antibiyotiklerin bakteriler karşısındaki aktifliği azalıyor. Buna da antibiyotik (veya antimikrobiyal) direnç ismi veriliyor.
Saygın tıp mecmuası Lancet’in son araştırmasına nazaran ise antibiyotik direnci şimdiden dünya genelindeki mevt sebepleri içinde birinci sıralarda yer almaya başladı bile.
Yayınlanan araştırmadaki sayılar ise pek korkutucu: Sıhhat uzmanlarının ikazına göre bu durum insanlık için en büyük tehditlerden biri haline geldi ve her gün 3 bin 500 kişinin ölmesine sebep oluyor. 2019 yılında, direkt olarak antibiyotiğe dirençli bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklı bir milyon 200 binden çok mevt yaşandı. 4 milyon 950 bin vefatın ise antibiyotik direnciyle kontaklı olarak gerçekleştiği biliniyor.
Lancet’te yayınlanan tahlil 200’den çok ülkeyi kapsıyor ve ortaya çıkan sonuca göre antibiyotik direnci sıtma ya da HIV/AIDS’den daha fazla insanı öldürüyor. Üstelik bu ölümlerin niçini olan bakteriler olağanda tedavi edilebilecekken antibiyotiğe dirençli hale geldiklerinden öldürücü oluyor. 2019 yılında HIV/AIDS’den 860 bin kişi, sıtmadan ise 640 bin kişi ömrünü kaybetti.
Washington Üniversitesi Profesörlerinden ve beraberinde araştırma grubundan olan Chris Murray “Bu yeni bilgiler bize antibiyotik direncinin global çaptaki boyutunu kanıtlıyor ve bu tehdide karşı acil tedbir almamız gerektiği iletisini veriyor.” diyor. Murray’ye bakılırsa bu dataları kullanarak antibiyotik direnci kaynaklı ölümlerin önüne geçebilmek için hemen adım atılması gerekiyor.
Üstelik bu tehlike yalnızca yetişkinler için geçerli değil. 5 yaşın altındaki çocuklarda gerçekleşen her 5 mevtten birinin bu durumla ilintili olabileceği düşünülüyor.
Bu durumda alınması gereken acil tedbirlerin içinde mevcut antibiyotiklerin kullanmasının optimize edilmesi, enfeksiyon takibi ve denetimi için acil adımlar atılması ve yeni antibiyotik tedaviler için fon ayrılması yer alıyor. İngiltere’nin bu acil problemle ilgili atadığı uzman Sally Davies’e nazaran antibiyotik direnci İnsanlığın karşılaştığı en büyük problemlerin başında yer alıyor.
Bölgesel olarak antibiyotik direnci kaynaklı ölümlerde Sahta-Altı Afrika (100 bin bireyde 24 ölüm) ve Güney Asya (100 bin bireyde 22 ölüm) başı çekiyor. Gelir dağılımın yüksek olduğu ülkelerde direkt olarak antibiyotik direncine bağlı vefatlar 100 bin şahısta 13 kişi üzere bir orana sahip. Bu sayı antibiyotik direnci temaslı ölümlerde 100 bin şahısta 56’ya kadar çıkıyor. İngiltere’nin de dahil olduğu Batı Avrupa bölgesinde 51 binden çok vefat direkt olarak bu durumla ilişkilendiriliyor.
Bu karanlık tabloda tek uygun taraf ise koronavirüs salgınıyla birlikte hem şahsi enfeksiyon tedbirleri (el yıkma ve öteki hijyen önlemleri), hem enfeksiyon müşahedesi tıpkı vakitte tedaviye öncelikli yatırımların artmış olması.