Global silahlanma savaşında Çin istikrarları değiştirebilir
Çin Devlet Lideri Şi Jinping, ülkenin silahlı kuvvetlerinin 2035 yılına kadar çağdaşlaşmasını ve 2049 yılına kadar dünyanın en güzelleri içinde olmasını emretti.
Şi Jinping, Çin silahlı kuvvetlerinin önümüzdeki 30 yıl ortasında “savaşabilecek ve savaş kazanabilecek” duruma gelmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Bu hayli büyük bir taahhüt olsa da ülke bu tarafta ilerliyor.
ASKERİ YATIRIM
Çin, silahlı kuvvetlerine yaptığı yatırım konusunda kimi uzmanlar tarafınca “şeffaf olmamak” ve “tutarsızlıkla” suçlanıyor.
Çin hükümeti, askeri harcamalarının resmi datalarını açıklıyor, fakat bu bilgiler birçok vakit Batı’da iddia edilen bedellerden daha düşük oluyor ve Çin’in ABD’den daha sonra silahlı kuvvetlerine en epeyce yatırım yapan ülke olduğu düşünülüyor.
Washington merkezli niyet kuruluşu Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi, Çin’in askeri bütçesinin en az 10 yıdır ekonomik büyüme bedelinden daha yüksek olduğunu belirtti.
NÜKLEER STOKLAMA
Kasım ayında ABD Savunma Bakanlığı Çin’in nükleer stoklarının 2030 yılına kadar 4 kat artıracağını ve “en az bin adet savaş başlığına sahip olacağını” öne sürdü.
Çin devlet medyası ise nükleer stoklarını olabildiğince az sayıda tuttuğunu, bunun “önyargılı ve spekülatif” olduğu cevabını verdi.
Çin çabucak hemen ABD’deki 5 bin 550 savaş başlığı düzeyine yaklaşmadı fakat nükleer silah sayısını bu derece artırması, Batı’nın askeri üstünlüğü için büyük bir tehdit oluşturuyor.
Londra merkezli Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü’nden Veerle Nouwens, “Çin’in nükleer silahları karşılaştığımız en büyük sorun. İki taraf da birbirine güvenmiyor ve diyalog kurulmuyor. Bu durumun riskleri epeyce büyük ve çıkış noktasını görmek zor” dedi.
HİPERSONİK GELECEK
Hipersonik füzeler kıtalararası balistik füzeler kadar süratli olmasa da ses suratının yaklaşık 5 katına kadar çıkabiliyor.
bununla birlikte uçuş esnasında radarda güç tespit edildiği için hipersonik füzelere karşı savunma sağlamak zorlaşıyor.
Londra’da King’s College Üniversitesi’nden Dr Zeno Leoni, “Çin, geride kaldığını biliyor ve bu yüzden hipersonik füze üzere teknolojiler geliştirerek büyük atılımlar yapmaya çalışıyor” dedi.
Çin, hipersonik füze denemeleri yaptığını inkar ediyor, lakin Batılı uzmanlar yaz aylarında iki roket ile yapılan çalışmaların buna söyleme alışılmamış olduğunu düşünüyor.
Çin’in ne çeşit füze teknolojisi geliştirdiği çabucak hemen bilinmiyor. İki ana çeşit bulunuyor:
-Hipersonik planörlü füzeler dünya atmosferinin ortasında kalıyor
-Fraksiyonel Yörünge Bombardıman Sistemi (FOBS) maksada hakikat hızlanmadan evvel düşük yörüngede seyrediyor
Çin’in bu iki füze çeşidini birleştirerek hipersonik füzeyi FOBS aracından ateş eden yeni bir sistem geliştirdiği de bir ihtimal olarak kabul ediliyor.
Dünya ülkelerinin yıllık nükleer silah stoklarını kıymetlendiren Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü, Çin’in son birkaç yıldır savaş başlık sayısını artırdığını söylüyor.
Dr Leoni, hipersonik füzelerin en tesirli teknoloji olmadığını, lakin birtakım amaçları epeyce hassas bir pozisyona düşürdüğünü söylüyor ve devam ediyor:
“Örneğin uçakları hipersonik füzelerden korumak epey sıkıntı.”
Dr Leoni hem de Çin’de yapılan çalışmaların tehlikesinin Batı tarafınca abartılmış olabileceği, birtakım Batı ülkelerinin kendi askeri uzay teknoloji çalışmaları için daha fazla bütçe edinmeye çalıştığını öne sürdü:
“Gerçek bir tehdit var fakat beraberinde abartılıyor olabilir.”
YAPAY ZEKA VE SİBER AKIN
ABD Savunma Bakanlığı’na bakılırsa Çin, yapay zeka üzere akıllı ve müdahaleci teknolojiler kullanarak yeni askeri teknikler geliştirmeye çalışıyor.
Çin Askeri Bilimler Akademisi’nin nazaranvi ise bu teknolojiler geliştirilirken ülkenin özel kesim teknoloji şirketleri ve savunma endüstrisi içinde işbirliği sağlamak.
Araştırmacılar, Çin’in hali hazırda füze güdüm sistemlerinde yapay zeka kullandığı, insansız hava ve deniz araçları geliştirdiği ve yurtharicinde büyük çaplı siber operasyonlar gerçekleştirdiğini söylüyor.
Temmuz ayında Birleşik Krallık, ABD ve AB, Çin’i Microsoft Exchange sunucularını hedefleyerek büyük bir siber hücum gerçekleştirmekle suçladı.
Bu atağın dünya çapında en az 30 bin kurumu olumsuz etkilediği ve şahsi bilgi ve fikri mülkiyete ulaşmak için bir casusluk operasyonu olduğu düşünülüyor.
EN BÜYÜK LAKİN EN GÜÇLÜ DEĞİL
Çin, ABD’yi geçerek dünyanın en büyük donanmasına sahip ülke oldu, fakat uzmanlar gemi sayılarını karşılaştırmanın gereğince kapsamlı bir yaklaşım olmadığını söylüyor.
11 uçak gemisi ve fazlaca sayıda nükleer güçle çalışan savaş gemisine sahip ABD şimdilik donanmasının kuvvetlilüğü ve kabiliyeti konusunda üstünlüğünü koruyor.
Lakin Çin’in deniz kuvvetlerini süratle güçlendirmesi bekleniyor.
Daha evvel Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nda Kıdemli Albay olan ve artık Pekin Tsinghua Üniversitesi’nde çalışan Zhou Bo, Çin’in deniz kaynaklı tehditlerini ortadan kaldırmak için deniz kuvvetlerini güçlendirmesinin koşul olduğunu düşünüyor.
ABD Donanması, Çin’in önümüzdeki 20 yıl ortasında savaş gemi sayısını yüzde 40 oranında artıracağını iddia ediyor.
GELECEK BELGİSİZ
Dr Leoni, Çin’in şimdilik “çatışmadan kazanma” siyasetini koruduğu, lakin bunun ileride değişebileceğini söylüyor ve devam ediyor:
“Tamamen çağdaşlaşmış bir deniz gücü pozisyonuna gelmek her şeyi değiştirebilir.”
Kıdemli Albay Zhou ise Batı’nın endişelerinin temelsiz olduğunu düşünüyor.
Zhou, “Çin ABD üzere dünyayı denetim etme niyetinde değil. Güçlense bile kendi temel siyasetlerini korur.”
Çin en son 1979 yılında Vietnam’a karşı savaştı ötürüsıyla geliştirdiği çağdaş askeri gücü çabucak hemen test edilmedi. Hem Batı ülkelerinde, birebir vakitte Çin’de biroldukça kişi bunun bu biçimde kalmasını umuyor.
Çin Devlet Lideri Şi Jinping, ülkenin silahlı kuvvetlerinin 2035 yılına kadar çağdaşlaşmasını ve 2049 yılına kadar dünyanın en güzelleri içinde olmasını emretti.
Şi Jinping, Çin silahlı kuvvetlerinin önümüzdeki 30 yıl ortasında “savaşabilecek ve savaş kazanabilecek” duruma gelmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Bu hayli büyük bir taahhüt olsa da ülke bu tarafta ilerliyor.
ASKERİ YATIRIM
Çin, silahlı kuvvetlerine yaptığı yatırım konusunda kimi uzmanlar tarafınca “şeffaf olmamak” ve “tutarsızlıkla” suçlanıyor.
Çin hükümeti, askeri harcamalarının resmi datalarını açıklıyor, fakat bu bilgiler birçok vakit Batı’da iddia edilen bedellerden daha düşük oluyor ve Çin’in ABD’den daha sonra silahlı kuvvetlerine en epeyce yatırım yapan ülke olduğu düşünülüyor.
Washington merkezli niyet kuruluşu Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi, Çin’in askeri bütçesinin en az 10 yıdır ekonomik büyüme bedelinden daha yüksek olduğunu belirtti.
NÜKLEER STOKLAMA
Kasım ayında ABD Savunma Bakanlığı Çin’in nükleer stoklarının 2030 yılına kadar 4 kat artıracağını ve “en az bin adet savaş başlığına sahip olacağını” öne sürdü.
Çin devlet medyası ise nükleer stoklarını olabildiğince az sayıda tuttuğunu, bunun “önyargılı ve spekülatif” olduğu cevabını verdi.
Çin çabucak hemen ABD’deki 5 bin 550 savaş başlığı düzeyine yaklaşmadı fakat nükleer silah sayısını bu derece artırması, Batı’nın askeri üstünlüğü için büyük bir tehdit oluşturuyor.
Londra merkezli Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü’nden Veerle Nouwens, “Çin’in nükleer silahları karşılaştığımız en büyük sorun. İki taraf da birbirine güvenmiyor ve diyalog kurulmuyor. Bu durumun riskleri epeyce büyük ve çıkış noktasını görmek zor” dedi.
HİPERSONİK GELECEK
Hipersonik füzeler kıtalararası balistik füzeler kadar süratli olmasa da ses suratının yaklaşık 5 katına kadar çıkabiliyor.
bununla birlikte uçuş esnasında radarda güç tespit edildiği için hipersonik füzelere karşı savunma sağlamak zorlaşıyor.
Londra’da King’s College Üniversitesi’nden Dr Zeno Leoni, “Çin, geride kaldığını biliyor ve bu yüzden hipersonik füze üzere teknolojiler geliştirerek büyük atılımlar yapmaya çalışıyor” dedi.
Çin, hipersonik füze denemeleri yaptığını inkar ediyor, lakin Batılı uzmanlar yaz aylarında iki roket ile yapılan çalışmaların buna söyleme alışılmamış olduğunu düşünüyor.
Çin’in ne çeşit füze teknolojisi geliştirdiği çabucak hemen bilinmiyor. İki ana çeşit bulunuyor:
-Hipersonik planörlü füzeler dünya atmosferinin ortasında kalıyor
-Fraksiyonel Yörünge Bombardıman Sistemi (FOBS) maksada hakikat hızlanmadan evvel düşük yörüngede seyrediyor
Çin’in bu iki füze çeşidini birleştirerek hipersonik füzeyi FOBS aracından ateş eden yeni bir sistem geliştirdiği de bir ihtimal olarak kabul ediliyor.
Dünya ülkelerinin yıllık nükleer silah stoklarını kıymetlendiren Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü, Çin’in son birkaç yıldır savaş başlık sayısını artırdığını söylüyor.
Dr Leoni, hipersonik füzelerin en tesirli teknoloji olmadığını, lakin birtakım amaçları epeyce hassas bir pozisyona düşürdüğünü söylüyor ve devam ediyor:
“Örneğin uçakları hipersonik füzelerden korumak epey sıkıntı.”
Dr Leoni hem de Çin’de yapılan çalışmaların tehlikesinin Batı tarafınca abartılmış olabileceği, birtakım Batı ülkelerinin kendi askeri uzay teknoloji çalışmaları için daha fazla bütçe edinmeye çalıştığını öne sürdü:
“Gerçek bir tehdit var fakat beraberinde abartılıyor olabilir.”
YAPAY ZEKA VE SİBER AKIN
ABD Savunma Bakanlığı’na bakılırsa Çin, yapay zeka üzere akıllı ve müdahaleci teknolojiler kullanarak yeni askeri teknikler geliştirmeye çalışıyor.
Çin Askeri Bilimler Akademisi’nin nazaranvi ise bu teknolojiler geliştirilirken ülkenin özel kesim teknoloji şirketleri ve savunma endüstrisi içinde işbirliği sağlamak.
Araştırmacılar, Çin’in hali hazırda füze güdüm sistemlerinde yapay zeka kullandığı, insansız hava ve deniz araçları geliştirdiği ve yurtharicinde büyük çaplı siber operasyonlar gerçekleştirdiğini söylüyor.
Temmuz ayında Birleşik Krallık, ABD ve AB, Çin’i Microsoft Exchange sunucularını hedefleyerek büyük bir siber hücum gerçekleştirmekle suçladı.
Bu atağın dünya çapında en az 30 bin kurumu olumsuz etkilediği ve şahsi bilgi ve fikri mülkiyete ulaşmak için bir casusluk operasyonu olduğu düşünülüyor.
EN BÜYÜK LAKİN EN GÜÇLÜ DEĞİL
Çin, ABD’yi geçerek dünyanın en büyük donanmasına sahip ülke oldu, fakat uzmanlar gemi sayılarını karşılaştırmanın gereğince kapsamlı bir yaklaşım olmadığını söylüyor.
11 uçak gemisi ve fazlaca sayıda nükleer güçle çalışan savaş gemisine sahip ABD şimdilik donanmasının kuvvetlilüğü ve kabiliyeti konusunda üstünlüğünü koruyor.
Lakin Çin’in deniz kuvvetlerini süratle güçlendirmesi bekleniyor.
Daha evvel Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nda Kıdemli Albay olan ve artık Pekin Tsinghua Üniversitesi’nde çalışan Zhou Bo, Çin’in deniz kaynaklı tehditlerini ortadan kaldırmak için deniz kuvvetlerini güçlendirmesinin koşul olduğunu düşünüyor.
ABD Donanması, Çin’in önümüzdeki 20 yıl ortasında savaş gemi sayısını yüzde 40 oranında artıracağını iddia ediyor.
GELECEK BELGİSİZ
Dr Leoni, Çin’in şimdilik “çatışmadan kazanma” siyasetini koruduğu, lakin bunun ileride değişebileceğini söylüyor ve devam ediyor:
“Tamamen çağdaşlaşmış bir deniz gücü pozisyonuna gelmek her şeyi değiştirebilir.”
Kıdemli Albay Zhou ise Batı’nın endişelerinin temelsiz olduğunu düşünüyor.
Zhou, “Çin ABD üzere dünyayı denetim etme niyetinde değil. Güçlense bile kendi temel siyasetlerini korur.”
Çin en son 1979 yılında Vietnam’a karşı savaştı ötürüsıyla geliştirdiği çağdaş askeri gücü çabucak hemen test edilmedi. Hem Batı ülkelerinde, birebir vakitte Çin’de biroldukça kişi bunun bu biçimde kalmasını umuyor.