Görüşme maratonu başlıyor… 2 kritik tepe
DİPLOMASİ sahnesi dört gün boyunca son devirde hiç olmadığı kadar hareketli bir müddetçten geçecek. Evvel dünyanın en gelişmiş 20 iktisadının başkanları İtalya’nın başşehri Roma’da bir ortaya gelecek, çabucak akabinde devlet yöneticileri İskoçya’nın Glasgow kentinde bir masa daha kurup gezegenin geleceğine dair hayati kararları tartışacaklar.
İKİ YIL daha sonra BİRİNCİ
Koronavirüs salgınının başından beri G-20 doruğu birinci sefer bu hafta sonu yüz yüze gerçekleştirilecek. Konuk başkanlardan kimileri geçen temmuzda pandemi odaklı G-7 tepesinde bir ortaya gelmiş, kimileri da geçen ay New York’ta düzenlenen BM doruğuna katılmıştı.
Ama global ekonomik faaliyetin yüzde 85’ini, toplam nüfusun yüzde 60’ını temsil eden ülkelerin önderleri, birinci sefer iki yıl daha sonra küme olarak birebir masa etrafında toplanacaklar. Bu kümenin üyeleri beraberinde toplam karbon emisyonunun yüzde 80’inden mesul.
İki gün sürecek G-20 doruğu, 1-2 Kasım tarihlerindeki Glasgow buluşmasına hazırlık olarak görülüyor. Başkanların varlığı kısa vadeli olsa da aslında 31 Ekim’den 12 Kasım’a kadar devam edecek BM Glasgow Konferansı, 2005 yılındaki ünlü Paris Konferansı’ndan bu yana yapılacak en değerli iklim doruğu olarak kabul ediliyor.
ASIL AKTÖRLER YOK
Roma’daki G-20 tepesine Rusya ve Çin önderleri şahsen katılmayacak, bunun yerine görüntü bildiriyle seslerini duyuracaklar. Meksika Devlet Lideri Andres Manuel Lopez ve hafta sonu ülkesinde genel seçimler yapılacak olan Japonya Başbakanı Fumio Kişida da doruğa katılmayacak önderler içinde. En büyük emisyon üreticilerinden Rusya’nın önderi Vladimir Putin ve pandeminin başlangıcından beri ülkesinden dışarı çıkmayan Çin Devlet Lideri Şi Cinping iklim konferansında da uzunluk göstermeyecekler. İki değerli gücün yokluğunda her iki tepeye de ABD’nin liderlik edeceği yorumları yapılıyor.
KIRGINLAR BULUŞMASI
Öte yandan G-20 masası, ‘kırgın’ tarafların meselelerini konuşabilmeleri için uygun ortam sağlayabilir. Türkiye geçtiğimiz günlerde ‘iç işlerine müdahale edildiği’ sebebi öne sürülerek 10 ülkenin büyükelçisini ‘istenmeyen kişi’ ilan etmekle tehdit etmiş, sorun son anda aşılabilmişti. Diplomatları bu listede bulunan dört ülkenin başkanı -Almanya, Fransa, Kanada ve ABD- G-20 masasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile bir arada oturacaklar. Doruğun başka küskünleri ise ABD ve Fransa. İki ülkenin ortası, ABD idaresinin Paris’in emellerini boşa çıkararak Avustralya ile imzaladığı milyarlarca dolarlık nükleer denizaltı muahedesinden (AUKUS) ötürü açık lakin iki ülkenin önderleri zirvedilk evvel görüşerek olumlu sinyaller verdi. ABD Lideri Joe Biden, AUKUS mutabakatını “beceriksiz” bir biçimde ele aldıklarını tabir ederken, Fransa’nın “en eski ve en iyi” müttefikleri olduğunu söylemiş oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise krizin aşıldığını ve artık “geleceğe bakmaları gerektiğini” belirtti.
MASADA NELER VAR
– Gelecek pandemilerin önlenmesine yönelik ortak eforlar ve aşıya erişimdeki adaletsizliklerin giderilmesi önderlerin gündemi içinde.
– Tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklar ve pandemi daha sonrası toparlanma üzere iktisat öncelikli mevzuların yanı sıra iklim siyasetleri da G-20 masasında.
– Önderler, fakir ülkelerin iklim değişikliği ile çaba kabiliyetlerini arttırmak için yemin ettikleri yıllık 100 milyar dolarlık kaynağı bir sefer daha görüşecekler. Aslında fonun geçen yıl tamamlanmış olması gerekiyordu lakin pandeminin getirdiği aksaklıkların da tesiriyle bu mümkün olmadı.
– Ayrıyeten kömür kullanması da kritik başlıklardan. BM, 2030’a kadar güçlü ulusları kömür kullanmaktan vazgeçmeye çağırırken taraflar bunda uzlaşabilmiş değil. Üstelik artık doğalgaz ve petrol başta olmak üzere güç fiyatlarının rekor düzeye tırmandığı bir periyotta kömürden vazgeçmek evvelki senelerdan daha sıkıntı görülüyor.
ŞOVLAR ÇOKTAN BAŞLADI
Roma’daki G-20 tepesi protestolar manasında bildik görünümlere sahne oldu. Oxfam ve Memleketler arası Af Örgütü üyeleri de aşı adaletsizliği ve yoksulluk tersi şovlar düzenledi. Dün Londra’da da iklim tepesine dikkat çekmek için aksiyonlar yapılırken bugün ve yarın şovların çapının büyüyeblleceği yorumu yapılıyor.
DİPLOMASİ sahnesi dört gün boyunca son devirde hiç olmadığı kadar hareketli bir müddetçten geçecek. Evvel dünyanın en gelişmiş 20 iktisadının başkanları İtalya’nın başşehri Roma’da bir ortaya gelecek, çabucak akabinde devlet yöneticileri İskoçya’nın Glasgow kentinde bir masa daha kurup gezegenin geleceğine dair hayati kararları tartışacaklar.
İKİ YIL daha sonra BİRİNCİ
Koronavirüs salgınının başından beri G-20 doruğu birinci sefer bu hafta sonu yüz yüze gerçekleştirilecek. Konuk başkanlardan kimileri geçen temmuzda pandemi odaklı G-7 tepesinde bir ortaya gelmiş, kimileri da geçen ay New York’ta düzenlenen BM doruğuna katılmıştı.
Ama global ekonomik faaliyetin yüzde 85’ini, toplam nüfusun yüzde 60’ını temsil eden ülkelerin önderleri, birinci sefer iki yıl daha sonra küme olarak birebir masa etrafında toplanacaklar. Bu kümenin üyeleri beraberinde toplam karbon emisyonunun yüzde 80’inden mesul.
İki gün sürecek G-20 doruğu, 1-2 Kasım tarihlerindeki Glasgow buluşmasına hazırlık olarak görülüyor. Başkanların varlığı kısa vadeli olsa da aslında 31 Ekim’den 12 Kasım’a kadar devam edecek BM Glasgow Konferansı, 2005 yılındaki ünlü Paris Konferansı’ndan bu yana yapılacak en değerli iklim doruğu olarak kabul ediliyor.
ASIL AKTÖRLER YOK
Roma’daki G-20 tepesine Rusya ve Çin önderleri şahsen katılmayacak, bunun yerine görüntü bildiriyle seslerini duyuracaklar. Meksika Devlet Lideri Andres Manuel Lopez ve hafta sonu ülkesinde genel seçimler yapılacak olan Japonya Başbakanı Fumio Kişida da doruğa katılmayacak önderler içinde. En büyük emisyon üreticilerinden Rusya’nın önderi Vladimir Putin ve pandeminin başlangıcından beri ülkesinden dışarı çıkmayan Çin Devlet Lideri Şi Cinping iklim konferansında da uzunluk göstermeyecekler. İki değerli gücün yokluğunda her iki tepeye de ABD’nin liderlik edeceği yorumları yapılıyor.
KIRGINLAR BULUŞMASI
Öte yandan G-20 masası, ‘kırgın’ tarafların meselelerini konuşabilmeleri için uygun ortam sağlayabilir. Türkiye geçtiğimiz günlerde ‘iç işlerine müdahale edildiği’ sebebi öne sürülerek 10 ülkenin büyükelçisini ‘istenmeyen kişi’ ilan etmekle tehdit etmiş, sorun son anda aşılabilmişti. Diplomatları bu listede bulunan dört ülkenin başkanı -Almanya, Fransa, Kanada ve ABD- G-20 masasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile bir arada oturacaklar. Doruğun başka küskünleri ise ABD ve Fransa. İki ülkenin ortası, ABD idaresinin Paris’in emellerini boşa çıkararak Avustralya ile imzaladığı milyarlarca dolarlık nükleer denizaltı muahedesinden (AUKUS) ötürü açık lakin iki ülkenin önderleri zirvedilk evvel görüşerek olumlu sinyaller verdi. ABD Lideri Joe Biden, AUKUS mutabakatını “beceriksiz” bir biçimde ele aldıklarını tabir ederken, Fransa’nın “en eski ve en iyi” müttefikleri olduğunu söylemiş oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise krizin aşıldığını ve artık “geleceğe bakmaları gerektiğini” belirtti.
MASADA NELER VAR
– Gelecek pandemilerin önlenmesine yönelik ortak eforlar ve aşıya erişimdeki adaletsizliklerin giderilmesi önderlerin gündemi içinde.
– Tedarik zincirinde yaşanan aksaklıklar ve pandemi daha sonrası toparlanma üzere iktisat öncelikli mevzuların yanı sıra iklim siyasetleri da G-20 masasında.
– Önderler, fakir ülkelerin iklim değişikliği ile çaba kabiliyetlerini arttırmak için yemin ettikleri yıllık 100 milyar dolarlık kaynağı bir sefer daha görüşecekler. Aslında fonun geçen yıl tamamlanmış olması gerekiyordu lakin pandeminin getirdiği aksaklıkların da tesiriyle bu mümkün olmadı.
– Ayrıyeten kömür kullanması da kritik başlıklardan. BM, 2030’a kadar güçlü ulusları kömür kullanmaktan vazgeçmeye çağırırken taraflar bunda uzlaşabilmiş değil. Üstelik artık doğalgaz ve petrol başta olmak üzere güç fiyatlarının rekor düzeye tırmandığı bir periyotta kömürden vazgeçmek evvelki senelerdan daha sıkıntı görülüyor.
ŞOVLAR ÇOKTAN BAŞLADI
Roma’daki G-20 tepesi protestolar manasında bildik görünümlere sahne oldu. Oxfam ve Memleketler arası Af Örgütü üyeleri de aşı adaletsizliği ve yoksulluk tersi şovlar düzenledi. Dün Londra’da da iklim tepesine dikkat çekmek için aksiyonlar yapılırken bugün ve yarın şovların çapının büyüyeblleceği yorumu yapılıyor.