‘hemen çabucak ismini duymadığınız en tehlikeli kabahat örgütü…’ Her şey bir futbol maçı ile başladı

EdisonAbi

Yeni Üye
‘hemen çabucak ismini duymadığınız en tehlikeli kabahat örgütü…’ Her şey bir futbol maçı ile başladı
Takvimler 31 Ağustos 1993 tarihini gösteriyordu. Brezilya’nın Sao Paulo eyaletinde güneşli bir kış günü yaşanıyordu. Taubate cezaevinin yetkilileri mahkumların bu güneşli havadan yaralanmasını ve birikmiş güçlerini atmasını sağlayacak bir yol buldu. Cezaevinin avlusunda bir futbol alanı oluşturuldu. Kaleler dikildi ve mahkumlar alana alındı.

Fakat cezaevi nazaranvlilerinin gözden kaçırdıkları fazlaca değerli bir şey vardı. Taubate ülkenin en tehlikeli suçlularından kimilerinin tutulduğu yerdi ve saf bir futbol maçı dünya cürüm tarihine geçecek olaylara hamileydi.

Evvel sekiz kişilik bir küme alana ayak bastı. Bunlar Primeiro Comando da Capital (Birinci Başşehir Komutası ya da özetlemek gerekirse PCC) ismi verilen kümenin üyeleriydi. Ardından avlunun kapısı tekrar açıldı. Bu sefer Comando Caipira (Köylüler Komutası) üyeleri alana indi. Fakat güya futbol oynamak için karşı karşıya gelen bu iki kümenin rekabeti bununla sonlu değildi. PCC, Taubate’nin bir kanadını denetim ederken, Caipira da başka kanadın hakimiydi.

Adamlar, cezaevi gardiyanları avluyu terk edene kadar bekledi. Kapılar kapandığı anda iki taraf içinde kimilerinin “katliam” diye nitelendirdiği inanılmaz bir arbede başladı. Kapalı kapının gerisinde tam olarak neler olduğunu bugün kimse bilmiyor lakin sonuç olarak Caipira’nın önderlerinden en az ikisi öldürüldü ve PCC, Taubate’nin mutlak hâkimi haline geldi.


8 BİREYDEN 30 BİN BİREYE

Rakiplerini futbol alanında alt eden 8 adam vakit içinde dünyanın en kuvvetli cezaevi çetelerinden birine dönüştü. Bugün Hata Partisi ya da 15.3.3. (P ve C harflerinin alfabedeki sıra numaraları) olarak da anılıyorlar. Çin ideolojisindeki “yin yang” sembolünü kullanan PCC, bunun düzgünlükle kötülük içindeki dengeyi yansıttığını söylüyor.

Latin Amerika’daki cürüm çeteleri üzerine araştırmalar yapan InSight Crime’ın Aralık 2020 tarihindeki raporuna nazaran, PCC’nin halihazırdaki üye sayısı 30 binin üzerinde. Toplam nüfusu 76 milyondan fazla olan altı Brezilya eyaletinde faaliyet gösteren çete, aktif olduğu yerlerde cürüm piyasasının tamamını denetim ediyor.

PCC bilhassa 2015 yılından itibaren önemli bir büyüme sürecine girdi. Brezilya’nın kuzeyinde yaşanan şiddet olaylarında değerli hisse sahibi olan örgüt, hem de komşu ülke Paraguay’a yayıldı. Güney Amerika, Karayipler, Afrika ve Avrupa’nın biroldukça yerindeki hata örgütleriyle yakın temaslar içine girdi.


Geçtiğimiz günlerde PCC üzerine kısa bir belgesel yayınlayan ABD merkezli haber sitesi VICE’a konuşan Stratejik ve Ulusal Çalışmalar Merkezi araştırmacısı Ryan Berg’in “hemen çabucak ismini bile duymadığınız en kuvvetli, en gelişmiş, en tehlikeli cürüm örgütü” olarak nitelendirdiği PCC hakkındaki gerçekler sizi de şaşkına çevirecek…


ÇETENİN ÖNDERLERİ DE MAHPUSTA

Dilerseniz en baştan başlayalım. 8 bireyle kurulan ve bugün binlerce kişinin modülü olduğu bir çete haline gelen PCC’nin başında özetlemek gerekirse ‘Marcola’ olarak tanınan Marcos Willians Herbas Camacho bulunuyor. Geçmişte işlediği kabahatlerden yargılanarak 232 yıl mahpus cezasına çarptırılan Marcola, halihazırda mahpusta.


Örgüt üyelerinin profilleri pek çeşitli. Şu an cezaevlerinde yatmakta olan binlerce alt düzey üyenin yanı sıra, dünyanın dört bir yanında dolanan milyoner uyuşturucu kaçakçıları üzere PCC üyeleri de var.

Uzmanlar, PCC’nin Brezilya’nın bugüne kadar gördüğü en kanlı terör akınlarının kimilerinden sorumlu olduğunu polis katliamları, yargıçlara düzenlenen suikastlar, kent ayaklanmaları üzere biroldukça olayın çete üyelerinin işi olduğunu belirtiyor. Dahası PCC, Brezilya’nın kokain pazarının yüzde 60’ını elinde tutuyor ve ülke tarihinin en büyük banka soygunlarından da PCC sorumlu.


YALNIZCA BİR KABAHAT ÖRGÜTÜ DEĞİL

tıpkı vakitte, Chicago Üniversitesi’nde Latin Amerika ve karteller konusunda uzman bir siyaset bilimi uzmanı olan Benjamin Lessing, VICE’a yaptığı açıklamada, “Sadece bir cürüm örgütü, bir devlet düşmanı ya da şiddete meyilli bir örgüt olarak baktığımızda kıssanın yarısını kaçırıyoruz. PCC bir idari yapılanma” diye konuştu.

Pekala kendisi parmaklıklar gerisinde olan bir çete başkanı günden güne büyüyen ve güçlenen bu biçimdesi bir tertibi nasıl çarçabuk yönetebiliyor? Öncelikle şunu söylememiz gerek: Marcola, Brezilya’nın cezaevi sistemini çeteye yeni üye kazandırma düzeneğine dönüştürmüş durumda. Bunun art planını anlamak için de evvel Brezilya’yı anlamak gerekiyor.


SORUN BREZİLYA’NIN CEZAEVİ SİSTEMİ

211 milyon nüfusa sahip Brezilya, dünya genelinde üçüncü en büyük tutuklu sayısına sahip ülke. 2019 sayılarıyla her 292 Brezilya vatandaşından 1’i mahpusta. Bu sayı 1990’da her 1666 vatandaştan biri biçimindeydi. Cezaevi nüfusunun yüzde 75’i 18-29 yaş aralığında. Birden fazla Afro-Brezilyal, eğitimsiz ve fakir.

Öbür yandan resmi bilgilere nazaran Haziran 2020 prestijiyle ülkedeki 2600’den çok cezaevi, toplam 446 bin kişilik bir kapasiteye sahip. Fakat bu cezaevlerinde 759 binden çok mahkûm bulunuyor yani gerçek sayı kapasitenin 1,5 katına çıkmış durumda. Bu çok kalabalık cezaevlerinde yüz binlerce mahkûm güvenlik güçlerinin, gardiyanların ve öteki mahkumların baskıları ve tacizleriyle yaşamaya çalışıyor.

Öteki yandan fazlaca büyük olmayan hatalarda bile mahpus cezalarının uygulanmasıyla bu yoğunluk günden güne artıyor. Geçmişte sabıkası bile olmayan gençler hapishaneye adım attıkları andan itibaren çetelerin denetimine giriyor. Kentlerde yaşayan ve çabucak hemen mahpusa düşmemiş olan gençler de “Ya olur da mahpusa girersem?” hesaplarıyla geleceğe yatırım yaparak, içeriden gelen buyruklar doğrultusunda taarruzlar düzenleyip otobüs yakmaya meyilli hale geliyor.

VICE’a konuşan ismi ve yüzü açıklanmayan bir genç, ortasında oldukları yapıyı, “Yolsuzluklarla dolu bir ülkede yaşıyoruz. Bize pislik üzere davranılıyor lakin bizim üzerimizde, bizim çaldığımızdan epeyce daha fazlasını çalan ve kaçakçılığa imkân sağlayan biroldukca büyük isim var. Bu ülkenin iktisadını uyuşturucu kaçakçılığı döndürüyor ve bunu durdurmaları mümkün değil” kelamlarıyla anlattı.

SENDİKA ÜZERE ÖRGÜTLENDİLER

PCC, yaklaşık 20 yıl evvel Brezilya’nın cezaevi sistemindeki problemlere bir tahlil önerisi olarak kuruldu. Lessing, “PCC (ve başka cezaevi çeteleri) fazlaca fazla şiddet olayı yaşanan bu sisteme bir nizam getirmeyi, sistemi yönetmeyi öğrendi. Ondan evvel mahkumlar içinde şiddet, sömürü, tecavüz, hırsızlık ve cinayet olayları fazlaca yaygındı” diye konuştu.

Birinci kuruluş kademesinde PCC bir sendika üzere örgütlendi. Mahkûmlardan aylık fiyatlar alınıyordu. Karşılığında avukat masrafları ve aile üyelerinin ziyaretlerinin maliyeti karşılanıyor hatta ATM’lerin nasıl patlatılacağına dair dersler bile veriliyordu. Fakat en kıymetlisi mahkûmlara müdafaa sağlanıyordu.

bu türlü bir ortaya gelmiş bir radikal küme olan PCC vakit ortasında adeta epey uluslu bir şirkete dönüştü. Lessing bu durumu, “35 bin üyenin hepsi hakkında bir işçi evrakı bulunuyor. PCC’nin mali işleri, hesapları Excel evraklarıyla takip ediliyor” kelamlarıyla anlattı.

Pekala Marcola ve başka PCC önderleri, kendileri içerideyken dışarıdaki binlerce kişiyi nasıl yönetebiliyor. Burada da üstte dediğimiz üzere geleceğe yatırım sorunu öne çıkıyor. Berg, “Bu yasa dışı olaylara karışanlar için daha dışarıdayken PCC’ye bağlılık göstermek hayli mantıklı bir hareket zira bu bağlılık içeri girdiklerinde nazarancekleri muameleyi direkt etkiliyor” diye konuştu.


GİRMEK KOLAY ÇIKMAK SIKINTI

PCC’ye katılmak kolay lakin çıkmak pek güç. Bilhassa üst seviye önderler için çeteden ayrılıp hayatta kalmak neredeyse imkânsız.

Buna örnek olarak 2020 başlarında yaşanan bir olayı hatırlamak kâfi. O tarihte PCC’nin başkanlarından Japonés lakaplı Geraldo de Souza Pereira Neto, Dourados kentinde bir cezaevinde asılmış biçimde bulundu. Brezilya basınındaki haberlerde Souza’nın PCC’den ayrılmak istediği bu niçinle öldürüldüğü tez edildi.

Argümanlara bakılırsa cezaevi yetkilileri Souza’nın bu sonucundan haberdar olmuş ve kendisini güvenliğini sağlamak gayesiyle cezaevinin farklı bir kısmına nakletmeyi teklif etmişti. Lakin Souza bu teklifi reddettikten birkaç gün daha sonra meyyit bulundu. Souza’nın mevti PCC’nin üyelerinin üstündeki denetiminin bir diğer göstergesi olarak değerlendirildi.

BREZİLYA’NIN 11 EYLÜL’Ü YAŞANDI

Aslına nazaran Brezilya hükümeti Marcola ile dışarıdaki çete üyelerinin irtibatını kesmek için çeşitli teşebbüslerde de bulundu. Lakin bu teşebbüsler ülkeyi “Brezilya’nın 11 Eylül’ü” diye nitelendiren müthiş olaylara sürükledi.

2006 yılının ilkbaharında Marcola ve kimi PCC üyeleri, yüksek güvenlikli bir öbür cezaevine transfer edilerek hücreye koyuldu. Bunun üzerine toplam 96 cezaevinde ayaklanmalar yaşandı. Polis ayaklanmaları bastırmak için cezaevlerine müdahale edince olaylar sokaklara taştı.

PCC üyelerinin 40 polis memurunu öldürmesinin akabinde Sao Paolo sokakları savaş alanına döndü. Olaylar diğer eyaletlere de sıçradı. 12-17 Mayıs aralığını kapsayan ve “Mayıs Saldırısı” olarak isimlendirilen olaylarda otobüsler bombalandı, devlet binalarına, bankalara, metro istasyonlarına toplam 299 atak düzenlendi. Yüzlerce kişi hayatını yitirdi.


PCC’nin Paraguay soygununda çaldığı paraların bir kısmı

BREZİLYA’YLA DA YETİNMEDİLER

Brezilya’daki gücünü herkese kanıtlayan PCC 2010’ların ikinci yarısında yurtdışına açıldı. 2017’de Paraguay’da bir kenti basan PCC üyeleri, 8 milyon dolarlık bir hırsızlığa imza attı.

Mahallî basının “yüzyılın hırsızlığı” olarak nitelendirdiği hadisede 50 kişilik PCC kümesi Ciudad del Este kentini üç saatliğine savaş alanına çevirdi. Gece yarısından kısa bir süre daha sonra otomatik silahlar, dinamit ve uçaksavarlarla harekete geçen PCC üyeleri, evvel Emniyet Müdürlüğü’ne giren yolları kapatmak için epey sayıda aracı ateşe verdi. Akabinde tüfeklerle ateş açıp el bombaları ve Molotof kokteylleriyle daha büyük bir kümenin saldırdığı izlenimini yarattılar.

Fakat bu dikkat dağıtmak için yapılmış bir hareketten öteki bir şey değildi. Polisin dikkatini yangınlara çeken PCC, Prosegur isimli bir özel güvenlik şirketinin merkezine baskın düzenledi. Şirketin kasasında bulunan 49 milyon doların 8 milyonunu da yanlarına alarak iki ülke hududunu oluşturan Parana Nehri’nde bulunan teknelere binip kolay kolay kaçmayı başardı.

Hırsızların bir kısmı yakalansa da soygun PCC’nin kasasına artı olarak yazıldı.

UYUŞTURUCU AĞLARI AVRUPA’YA UZANIYOR

Yurt dışı açılımları PCC’nin bir cezaevi çetesi olmaktan çıkıp gerçek bir uyuşturucu karteli haline gelmesini de sağladı. Bugün PCC, Bolivya üzere kaynak ülkelerdeki denetimi yardımıyla uyuşturucuyu üreticiden alıp hem Brezilya’daki çeşitli piyasalarda basitçe elden çıkarabiliyor. PCC’nin uyuşturucu operasyonunun ayakları Afrika’ya hatta Avrupa ülkelerine kadar uzanıyor.

Kelam konusu uyuşturucu operasyonu PCC’yi bir defa daha epeyce kanlı bir savaşa sürükledi. Fakat bu kere karşılarında polis değil Brezilya’nın kuzeyinde faaliyet gösteren öbür çeteler. Çatışan çetelerin sonuncu gayesi hem Amazon bölgesinin başşehri Manaus’u tıpkı vakitte ırmak boyunca yayılmış olan yararlı operasyon ağlarının denetimini elde etmek.

Bu ağlar uyuşturucu ticaretinin tüm tarafları için fazlaca kârlı çünkü Brezilya cürüm örgütlerinin kokainin hammaddesi koka bitkisinin en büyük iki üreticisi olan Kolombiya ve Peru’ya rastgele bir pürüze takılmaksızın erişmesini sağlıyor.


CEZAEVİNİ KANA BULADILAR

PCC’nin öteki çetelerle savaşındaki en kanlı çatışmalardan biri 2017’de Roraima eyaletindeki Monte Cristo Cezaevi’nde düzenlenen ayaklanma oldu. Yetkililer, o periyotta PCC üyelerinin bir öbür uyuşturucu çetesi olan Kuzey Ailesi’nin üyelerince atağa uğradığını, ismi geçen çetenin Kolombiya ve Peru’dan gelen uyuşturucu trafiğini denetim ettiğini söylemiş oldu.

Ayaklanma esnasında PCC üyeleri, öldürdükleri şahısların başlarını kesip kalplerini yerinden söktükleri anların imajlarını toplumsal medyada paylaştı. İmajlarda konuşan bir PCC üyesi, “Kardeşlerimizi öldürdünüz değil mi? Buraya bakın, bakın size neler olacak. Bu kardeşlerimize yaptıklarınızın intikamıdır” diyordu.

ÖBÜR ÇETELER DE ONLARI ÖRNEK ALIYOR

Cezaevi ve kent ayaklanmaları ve bölgesel savaşlar, PCC’yi Güney Amerika’nın en korkulan örgütlerinden biri haline getirdi. Üstelik karmaşık tertip yapıları dünyanın birfazlaca yerindeki öbür çeteler için de bir standart haline geldi.

Berg, “Adını hiç duymadığınız bir kabahat örgütü. Bunun niçini Brezilya merkezli olmaları ve biroldukca kişinin Meksika’daki kabahat kartellerine odaklanmış olması olabilir. Lakin PCC dikkati ve ilgiyi hak ediyor zira bu önümüzdeki senelerda isminden hayli sık bahsedeceğimiz bir örgüt” diye konuştu.
 
Üst