Mısır’da düzenlenen COP 27 iklim doruğuyla birlikte, iklim değişikliğiyle ilgili internet aramaları da, yanlış bilgiler de çoğalıyor.
İşte onlardan kimileri…
İddia: ‘İklim değişikliği gerçek değil’
İklim değişikliğinin gerçekte yaşanmadığına inanan kimi beşerler, bu sıkıntıyı manalandırmak için komplo teorilerine başvuruyor.
Bunlar global ısınmanın, küreselci saklı bir küme tarafınca organize edilmiş bir aldatmaca olduğuna inanıyor. Kimileri ise bunun para kazanmak için planlandığını, hatta hak ve özgürlüklerimizi kısıtlamaya yönelik uğursuz bir oyun olduğunu düşünüyor.
Bu tıp tezleri destekleyecek hiç bir ispat yok.
Bilim insanlarının ezici çoğunluğu – birtakım iddialara nazaran yüzde 99’u – iklim değişikliğinin gerçek ve insan kaynaklı olduğu konusunda hemfikirdir.
BM iklim bilimcilerinden oluşan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) bakılırsa, 1850 yılından bu yana ortalama global sıcaklık 1.1 santigrat derece arttı.
Sonuç olarak, çok hava olayları daha ağır hale geldi ve her yerde hayatı ve geçim kaynaklarını tehdit eder hale geldi.
2021 IPCC raporunda “İnsan etkisinin atmosferi, okyanusu ve karayı ısıttığı kesin” denildi.
British Antarctic Survey’de bilim insanı olan Dr. Ella Gilbert, “İklim değişikliği olan ve artık gerçekleşen bir olgu; buna inanmak için yalnızca bu yılın çok hava olaylarına bakmak yeter” diyor.
İddia: ‘İklim değişikliği Batı’nın sorunu’
Küresel ısınma, güneşten gelen ısıyı hapseden ve Dünya’yı daha sıcak hale getiren karbondioksit üzere sera gazlarının emisyonundan kaynaklanıyor.
Tarihsel olarak bu emisyonların birçoklarından ABD; İngiltere ve Almanya üzere varlıklı ülkeler sorumludur.
Yoksul ülkelerdeki bir epey insan için bu durum iklim değişikliğini “Batı’nın sorunu” haline getiriyor: kendilerinin uğraşması gerekmeyen ve günlük hayatlarıyla fazlaca az ilgisi olan bir sorun.
halbuki iklim değişikliği hudut tanımıyor ve mesela global ısınmanın son sel felaketlerinde rol oynadığına inanılan Pakistan’da kendini göstermeye başladı bile.
Araştırmalar ayrıyeten, başta kaynak eksikliği olmak üzere birfazlaca niçinle, iklim değişikliğinden en epey fakir ülkelerin etkileneceğini gösteriyor.
Almanya’daki Bonn Üniversitesi’nde araştırmacı Dr. Lisa Schipper, “İklim değişikliği global bir sorun. En fakir, en az endüstrileşmiş ülkeler pasif kurbanlar değil, değişimin etkin aktörleridir.”
Bu ülkelerin hükümetlerinin, iklim adaleti konusunun gündemin üst sıralarında yer alacağı COP27 de dahil olmak üzere iklim görüşmelerinde seslerinin dinlenmesini istemelerinin bir sebebi de bu.
İddia: ‘İklim değişikliği bizim için düzgün olabilir’
Aşırı soğuk havaya maruz kalan ülkelerde, daha sıcak bir gezegen fikri birinci bakışta cazip görünebilir.
Örneğin Rus başkan Vladimir Putin, 2003 yılında, daha sıcak bir Rusya’da insanların “kürk mantolara daha az para harcayacağını ve tahıl hasadının artacağını” öne sürmüştü; bugün bu hâlâ Rus toplumsal medyasında paylaşılan bir görüş.
halbuki iklim değişikliğinin gezegen üstündeki genel tesiri, ondan kaynaklanabilecek rastgele bir marjinal kazanımdan fazlaca daha büyük.
IPCC, yüzyılın sonuna kadar ortalama global sıcaklığın 1,5 derece artması halinde, iklim değişikliğinin dünyaya 54 trilyon dolara (2C artması halinde 69 trilyon dolara) mal olabileceğini varsayım ediyor.
Gelecek kasvetli bir görünüm barındırıyor: Orta Doğu ülkeleri tarım topraklarının çöle dönüştüğünü bakılırsabilir; Pasifik ada ülkeleri yükselen denizler altında yok olabilir; biroldukca Afrika ülkesi besin kıtlığından etkilenebilir.
Rusya üzere soğuk ülkelerde bile, 2021’de Sibirya’yı kasıp kavuran yangınlar üzere orman yangınları, havalar daha sıcak ve kuru hale geldikçe daha sık görülmeye başlandı.
İddia: ‘Deniz düzeyi yükselmiyor, yalnızca gelgit oluyor
ABD uzay ajansı Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’ya bakılırsa, okyanuslar, artan sera gazları niçiniyle son senelerda meydana gelen ısınmanın yüzde 90’ını şimdiden absorbe etmiş durumda.
Sonuç olarak, buzullarla karada hapsolmuş buzlar erimeye başladı. Su ısındıkça genleştiği için, sıcaklıklar arttıkça okyanuslar da genleşti.
İklim değişikliğine kuşkuyla bakanlar, “gelgitleri” anlayamadıkları için toplumsal medyada diğerleriyle alay edebiliyor; ancak durum bundan daha karmaşık.
Gelgitlerde su düzeyi yükselir ve alçalır: bunlar vakit ortasında dengelenen küçük günlük değişikliklerdir. halbuki yaklaşık 100 yıl ortasında global deniz düzeyinin 16 – 21 cm (yaklaşık 6 ila 8 inç) yükseldiği varsayım ediliyor.
Edinburgh Üniversitesi’nde fizik profesörü Ken Rice, bu sürecin giderek hızlandığına dikkat çekiyor.
Bu değişim çıplak gözle güç görülse de, şimdiden net bir tesiri var. Denizlerin yükselmesi kıyı erozyonunun hızlanması ve sellerin giderek daha olağan hale gelmesi demek.
Bilim insanları, süratli bir biçimde harekete geçilmezse, deniz düzeylerinin 2100 yılının sonuna kadar 2 metreye kadar yükselebileceği ikazında bulunuyor.
Bu da şu anda bilhassa Asya’da kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanın yaşadıkları bölgelerin yakında sular altında kalabileceği manasına geliyor.
İddia: ‘İklim değişikliğini geri döndürmek için hayli geç’
İklim değişikliği ile ilgili manşetler karşısında endişelenmemek elde değil. “Son şans” ve “kırmızı uyarılar” hakkındaki tüm konuşmalar bunaltıcı olabilir.
Bu durum kimilerinin bu mevzuda hiç bir şey yapılamayacağını düşünmesine yol açabilir; dünya ne kadar geç harekete geçerse yok oluş da o kadar mümkün görünüyor.
Bu bahiste iki yol yok; iklim aslına bakarsan değişiyor ve önümüzdeki yüzlerce yıl boyunca bu değişikliklerin tesiri hissedilecek.
Ancak birtakım düzgün haberler de var. İklim bilimciler yardımıyla, bu eşi gibisi görülmemiş kriz karşısında ne yapılması gerektiğini tam olarak biliyoruz.
Ülkeler sera gazı emisyonlarını değerli ölçüde azaltmak ve atmosferdeki gazları tutmanın yollarını bulmak zorunda kalacaklar.
COP27 üzere dorukların değerli olmasının bir sebebi de bu: siyasetçilerin bir ortaya gelerek iklim değişikliğine karşı aksiyon planlarını tartışmaları için bir fırsat sunuyor.
British Antarctic Survey’den Dr. Gilbert “İnsan tesirini azaltmak için atabileceğimiz her adım bir fark yaratır” diyor.
“Harekete geçmek için fırsat penceresi daralıyor, ancak bu pencere hala var ve bu fırsatı değerlendirmeliyiz.”
İşte onlardan kimileri…
İddia: ‘İklim değişikliği gerçek değil’
İklim değişikliğinin gerçekte yaşanmadığına inanan kimi beşerler, bu sıkıntıyı manalandırmak için komplo teorilerine başvuruyor.
Bunlar global ısınmanın, küreselci saklı bir küme tarafınca organize edilmiş bir aldatmaca olduğuna inanıyor. Kimileri ise bunun para kazanmak için planlandığını, hatta hak ve özgürlüklerimizi kısıtlamaya yönelik uğursuz bir oyun olduğunu düşünüyor.
Bu tıp tezleri destekleyecek hiç bir ispat yok.
Bilim insanlarının ezici çoğunluğu – birtakım iddialara nazaran yüzde 99’u – iklim değişikliğinin gerçek ve insan kaynaklı olduğu konusunda hemfikirdir.
BM iklim bilimcilerinden oluşan Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’ne (IPCC) bakılırsa, 1850 yılından bu yana ortalama global sıcaklık 1.1 santigrat derece arttı.
Sonuç olarak, çok hava olayları daha ağır hale geldi ve her yerde hayatı ve geçim kaynaklarını tehdit eder hale geldi.
2021 IPCC raporunda “İnsan etkisinin atmosferi, okyanusu ve karayı ısıttığı kesin” denildi.
British Antarctic Survey’de bilim insanı olan Dr. Ella Gilbert, “İklim değişikliği olan ve artık gerçekleşen bir olgu; buna inanmak için yalnızca bu yılın çok hava olaylarına bakmak yeter” diyor.
İddia: ‘İklim değişikliği Batı’nın sorunu’
Küresel ısınma, güneşten gelen ısıyı hapseden ve Dünya’yı daha sıcak hale getiren karbondioksit üzere sera gazlarının emisyonundan kaynaklanıyor.
Tarihsel olarak bu emisyonların birçoklarından ABD; İngiltere ve Almanya üzere varlıklı ülkeler sorumludur.
Yoksul ülkelerdeki bir epey insan için bu durum iklim değişikliğini “Batı’nın sorunu” haline getiriyor: kendilerinin uğraşması gerekmeyen ve günlük hayatlarıyla fazlaca az ilgisi olan bir sorun.
halbuki iklim değişikliği hudut tanımıyor ve mesela global ısınmanın son sel felaketlerinde rol oynadığına inanılan Pakistan’da kendini göstermeye başladı bile.
Araştırmalar ayrıyeten, başta kaynak eksikliği olmak üzere birfazlaca niçinle, iklim değişikliğinden en epey fakir ülkelerin etkileneceğini gösteriyor.
Almanya’daki Bonn Üniversitesi’nde araştırmacı Dr. Lisa Schipper, “İklim değişikliği global bir sorun. En fakir, en az endüstrileşmiş ülkeler pasif kurbanlar değil, değişimin etkin aktörleridir.”
Bu ülkelerin hükümetlerinin, iklim adaleti konusunun gündemin üst sıralarında yer alacağı COP27 de dahil olmak üzere iklim görüşmelerinde seslerinin dinlenmesini istemelerinin bir sebebi de bu.
İddia: ‘İklim değişikliği bizim için düzgün olabilir’
Aşırı soğuk havaya maruz kalan ülkelerde, daha sıcak bir gezegen fikri birinci bakışta cazip görünebilir.
Örneğin Rus başkan Vladimir Putin, 2003 yılında, daha sıcak bir Rusya’da insanların “kürk mantolara daha az para harcayacağını ve tahıl hasadının artacağını” öne sürmüştü; bugün bu hâlâ Rus toplumsal medyasında paylaşılan bir görüş.
halbuki iklim değişikliğinin gezegen üstündeki genel tesiri, ondan kaynaklanabilecek rastgele bir marjinal kazanımdan fazlaca daha büyük.
IPCC, yüzyılın sonuna kadar ortalama global sıcaklığın 1,5 derece artması halinde, iklim değişikliğinin dünyaya 54 trilyon dolara (2C artması halinde 69 trilyon dolara) mal olabileceğini varsayım ediyor.
Gelecek kasvetli bir görünüm barındırıyor: Orta Doğu ülkeleri tarım topraklarının çöle dönüştüğünü bakılırsabilir; Pasifik ada ülkeleri yükselen denizler altında yok olabilir; biroldukca Afrika ülkesi besin kıtlığından etkilenebilir.
Rusya üzere soğuk ülkelerde bile, 2021’de Sibirya’yı kasıp kavuran yangınlar üzere orman yangınları, havalar daha sıcak ve kuru hale geldikçe daha sık görülmeye başlandı.
İddia: ‘Deniz düzeyi yükselmiyor, yalnızca gelgit oluyor
ABD uzay ajansı Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA’ya bakılırsa, okyanuslar, artan sera gazları niçiniyle son senelerda meydana gelen ısınmanın yüzde 90’ını şimdiden absorbe etmiş durumda.
Sonuç olarak, buzullarla karada hapsolmuş buzlar erimeye başladı. Su ısındıkça genleştiği için, sıcaklıklar arttıkça okyanuslar da genleşti.
İklim değişikliğine kuşkuyla bakanlar, “gelgitleri” anlayamadıkları için toplumsal medyada diğerleriyle alay edebiliyor; ancak durum bundan daha karmaşık.
Gelgitlerde su düzeyi yükselir ve alçalır: bunlar vakit ortasında dengelenen küçük günlük değişikliklerdir. halbuki yaklaşık 100 yıl ortasında global deniz düzeyinin 16 – 21 cm (yaklaşık 6 ila 8 inç) yükseldiği varsayım ediliyor.
Edinburgh Üniversitesi’nde fizik profesörü Ken Rice, bu sürecin giderek hızlandığına dikkat çekiyor.
Bu değişim çıplak gözle güç görülse de, şimdiden net bir tesiri var. Denizlerin yükselmesi kıyı erozyonunun hızlanması ve sellerin giderek daha olağan hale gelmesi demek.
Bilim insanları, süratli bir biçimde harekete geçilmezse, deniz düzeylerinin 2100 yılının sonuna kadar 2 metreye kadar yükselebileceği ikazında bulunuyor.
Bu da şu anda bilhassa Asya’da kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanın yaşadıkları bölgelerin yakında sular altında kalabileceği manasına geliyor.
İddia: ‘İklim değişikliğini geri döndürmek için hayli geç’
İklim değişikliği ile ilgili manşetler karşısında endişelenmemek elde değil. “Son şans” ve “kırmızı uyarılar” hakkındaki tüm konuşmalar bunaltıcı olabilir.
Bu durum kimilerinin bu mevzuda hiç bir şey yapılamayacağını düşünmesine yol açabilir; dünya ne kadar geç harekete geçerse yok oluş da o kadar mümkün görünüyor.
Bu bahiste iki yol yok; iklim aslına bakarsan değişiyor ve önümüzdeki yüzlerce yıl boyunca bu değişikliklerin tesiri hissedilecek.
Ancak birtakım düzgün haberler de var. İklim bilimciler yardımıyla, bu eşi gibisi görülmemiş kriz karşısında ne yapılması gerektiğini tam olarak biliyoruz.
Ülkeler sera gazı emisyonlarını değerli ölçüde azaltmak ve atmosferdeki gazları tutmanın yollarını bulmak zorunda kalacaklar.
COP27 üzere dorukların değerli olmasının bir sebebi de bu: siyasetçilerin bir ortaya gelerek iklim değişikliğine karşı aksiyon planlarını tartışmaları için bir fırsat sunuyor.
British Antarctic Survey’den Dr. Gilbert “İnsan tesirini azaltmak için atabileceğimiz her adım bir fark yaratır” diyor.
“Harekete geçmek için fırsat penceresi daralıyor, ancak bu pencere hala var ve bu fırsatı değerlendirmeliyiz.”