İspanyol hükümeti, 1328 gündür tutuklu olan Katalan siyasetçiler için ‘kısmi af’ çıkardı
Bakanlar Şurasında oy birliği ile kabul edilen af sonucunın akabinde gazetecilerden soru almadan bir açıklama yapan Başbakan Pedro Sanchez, “Affedilenlerin fikirlerini değiştirmelerini beklemiyoruz. aslına bakarsan bu şahıslar hiç bir vakit fikirlerinden dolayı karar giymediler.” dedi.
Sanchez, kelam konusu affın “kısmi” olduğunu, mahpus cezalarının büsbütün kaldırılmasına karşın kamu bakılırsavinden men cezalarının yürürlükte kalacağını ve bu şahısların 3 ila 6 yılda ağır kabahat işlemeleri halinde affın iptal edileceğini belirtti.
Yüksek Mahkemenin Katalan siyasetçiler hakkında 2019 yılında verdiği kararın hükümet tarafınca sorgulanmadığının altını çizen Sanchez, kamuoyunun faydasına olduğuna inandıkları ve bölünmeyi, tersliği bir tarafa bırakıp yeni bir sayfa açmanın gerekli olduğunu düşündükleri için bu af sonucunı aldıklarını söylemiş oldu.
İspanya Başbakanı, kelamlarına şöyleki devam etti:
“İspanyol demokrasisi bugün büyüklüğünü gösteriyor. Katalonya ve İspanya için en düzgünü olduğu için İspanyol anayasasının uzlaşı ve birlikte yaşama ruhuna uyduğu için bu karar alındı. Bu karar, bir ortada yaşamayı bir daha kurma gereksiniminden kaynaklanıyor. Diyalog için yeni bir devir açmak istiyoruz. bir arada yaşıyoruz ve meselelerimizi bir arada çözmeliyiz. Sıkıntılarımızı çözmek epeyce sıkıntı lakin gelecek kuşaklar için bunu denemek zorundayız. Hükümet olarak biz geleceğe optimist bakıyoruz. Artık, siyasette yeni bir sayfa açma ve asla terk edilmemesi gereken yola girme devridir. Artık, tüm gücümüzü halkımızın hayatlarını güzelleştirmeye ağırlaştırmanın vakti geldi. Sıfırdan başlayamayız fakat bir daha başlayabiliriz.”
Karar giydikleri tüm suçlamalardan muaf tutulan ve bireye özel farklı ayrı çıkarılan kararlarla affedilen tutuklu Katalan siyasetçilerin, Yüksek Mahkemenin imzası ve sonucun Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla çabucak cezaevinden çıkmaları öngörülüyor.
Öteki yandan Katalan siyasetçilerin, yasa dışı referandumdan dolayı İspanyol mahkemesince verilen cezanın iptali ve İspanyol devletine karşı tazminat taleplerinin olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine açtıkları davayı devam ettirecekleri bildirildi.
Af sonucu, İspanyol mahkemelerinden kaçarak yurt dışına giden, eski Katalonya özerk hükümet lideri ve şu anda Avrupa Parlamentosunda parlamenter olan Carles Puigdemont ve öbür 6 eski Katalan hükümeti üyesini kapsamıyor.
AF KARARI KİMSEYİ MEMNUN ETMEDİ
Bu ortada hükümetin, Katalonya’da “beraber hayatı bir daha inşa etmek” maksadıyla aldığı af sonucu, siyasi etraflarda farklı münasebetlerle eleştirildi.
Ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) ile çok sağcı Vox ve liberal Vatandaşlar partileri, af sonucunın “İspanyol demokrasisine ve yasallığına bir darbe” olduğunu savundu.
Kelam konusu Katalan siyasetçilerin yasa dışı referandum süreciyle ilgili şimdiye kadar hiç bir pişmanlık duymadığını ve İspanyol halkından özür dilemediğini vurgulayan PP önderi Pablo Casado, af sonucunın iptali için Yüksek Mahkemeye başvuracaklarını deklare etti.
Yüksek Mahkeme, geçen ay sunduğu ve tavsiye niteliği taşıyan bir raporda, “adalet, eşitlik ve kamu faydasına aykırı” olduğu münasebetleriyle af sonucuna karşı çıktığını açıklamıştı.
Ayrılıkçı Katalanlar genel af yasası ve referandum istiyor
Katalonya özerk hükümet lideri Pere Aragones ise “Af sonucu bizim de tanıdığımız birinci adım olsa da eksik ve yetersiz. Sorunun bir tahlili değil.” tenkidinde bulundu.
Aragones, Katalonya’da bağımsızlık teşebbüslerine katıldığı için haklarında soruşturma yahut dava açılan öteki Katalan siyasetçileri de kapsayacak biçimde genel bir af yasası çıkarılmasını ayrıyeten 2023 yılından itibaren Katalonya’nın kendi geleceğine karar verme hakkının verileceği bir bağımsızlık referandumuna yasal yerin hazırlanmasını istedi.
İspanyol basınında siyaset uzmanlarının yorumlarında, af sonucunın, bilhassa kısa vadede Başbakan Pedro Sanchez ve partisine (Sosyalist Emekçi Partisi) olumsuz tesir edeceği fakat Katalonya’daki gelişmelere bağlı olarak orta vadede durumun aykırıya dönebileceği açıklandı.
KATALONYA’DAKİ SÜREÇ
Katalonya’da bağımsızlık yanlısı siyasi teşebbüsler, 2012’de başlamış ve devrin Katalonya özerk hükümet lideri Artur Mas’ın öncülüğünde 9 Kasım 2014’te yasa dışı birinci bağımsızlık yanlısı halk oylaması yapılmıştı.
Akabinde 12 Ocak 2016-28 Ekim 2017’de Katalonya Özerk Hükümet Lideri olarak nazaranv yapan, halihazırda Avrupa parlamenteri olan ve İspanya’da hakkında yakalama ve tutuklama buyruğu bulunan Carles Puigdemont’un liderliğinde 1 Ekim 2017’de, Anayasa Mahkemesinin iptal sonucuna karşın yasa dışı bağımsızlık referandumu gerçekleşmişti.
Katalonya özerk idare parlamentosu da 27 Ekim 2017’de “açıklanması ertelenen, tek taraflı bağımsızlık deklarasyonunu” kabul etmiş ve birebir gün İspanya Senatosunda alınan ve Anayasa’nın 155. hususunun uygulandığı kararla Katalonya’nın özerk hakları süreksiz olarak merkezi hükümete devredilmişti.
Bu gelişmelerin akabinde İspanya mahkemelerinden kaçan Puigdemont ve 6 eski Katalan siyasetçi ülkeyi terk ederken, öteki eski Katalan özerk idare hükümeti üyeleri ve iki sivil toplum örgütün temsilcisi 2 Kasım 2017’de önlemi kararla tutuklanarak cezaevine gönderilmişti.
Yüksek Mahkemede tutuklu yargılanan eski Katalonya özerk idare hükümetinde üyeleri ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden 9’u, devlete karşı ayaklanma, kamu parasını berbata kullanma ve devletin kurumlarına itaatsizlik cürümlerinden Ekim 2019’da açıklanan kararla 9 ila 13 yıl mahpus cezası almıştı.
Katalonya özerk idaresi, tutuklu Katalan siyasetçilere ocak ayında yarı özgürlük hakkı tanısa da sonrasındasında Katalan mahkemesinin itirazlarıyla bu hak iptal edilmişti.
İspanya’da Ocak 2020’den itibaren iktidarda olan sol koalisyon hükümeti Katalonya meselesine tahlil için af adımını atsa da Katalan özerk hükümetinin bağımsızlık için yasal bir referandum talebine sıcak bakmıyor.
Merkezi hükümet ile Katalan özerk hükümeti içinde kurulacak diyalog masasında referanduma gitmeden özerklik haklarının genişletileceği bir tahlil aranması bekleniyor.
Bakanlar Şurasında oy birliği ile kabul edilen af sonucunın akabinde gazetecilerden soru almadan bir açıklama yapan Başbakan Pedro Sanchez, “Affedilenlerin fikirlerini değiştirmelerini beklemiyoruz. aslına bakarsan bu şahıslar hiç bir vakit fikirlerinden dolayı karar giymediler.” dedi.
Sanchez, kelam konusu affın “kısmi” olduğunu, mahpus cezalarının büsbütün kaldırılmasına karşın kamu bakılırsavinden men cezalarının yürürlükte kalacağını ve bu şahısların 3 ila 6 yılda ağır kabahat işlemeleri halinde affın iptal edileceğini belirtti.
Yüksek Mahkemenin Katalan siyasetçiler hakkında 2019 yılında verdiği kararın hükümet tarafınca sorgulanmadığının altını çizen Sanchez, kamuoyunun faydasına olduğuna inandıkları ve bölünmeyi, tersliği bir tarafa bırakıp yeni bir sayfa açmanın gerekli olduğunu düşündükleri için bu af sonucunı aldıklarını söylemiş oldu.
İspanya Başbakanı, kelamlarına şöyleki devam etti:
“İspanyol demokrasisi bugün büyüklüğünü gösteriyor. Katalonya ve İspanya için en düzgünü olduğu için İspanyol anayasasının uzlaşı ve birlikte yaşama ruhuna uyduğu için bu karar alındı. Bu karar, bir ortada yaşamayı bir daha kurma gereksiniminden kaynaklanıyor. Diyalog için yeni bir devir açmak istiyoruz. bir arada yaşıyoruz ve meselelerimizi bir arada çözmeliyiz. Sıkıntılarımızı çözmek epeyce sıkıntı lakin gelecek kuşaklar için bunu denemek zorundayız. Hükümet olarak biz geleceğe optimist bakıyoruz. Artık, siyasette yeni bir sayfa açma ve asla terk edilmemesi gereken yola girme devridir. Artık, tüm gücümüzü halkımızın hayatlarını güzelleştirmeye ağırlaştırmanın vakti geldi. Sıfırdan başlayamayız fakat bir daha başlayabiliriz.”
Karar giydikleri tüm suçlamalardan muaf tutulan ve bireye özel farklı ayrı çıkarılan kararlarla affedilen tutuklu Katalan siyasetçilerin, Yüksek Mahkemenin imzası ve sonucun Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla çabucak cezaevinden çıkmaları öngörülüyor.
Öteki yandan Katalan siyasetçilerin, yasa dışı referandumdan dolayı İspanyol mahkemesince verilen cezanın iptali ve İspanyol devletine karşı tazminat taleplerinin olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine açtıkları davayı devam ettirecekleri bildirildi.
Af sonucu, İspanyol mahkemelerinden kaçarak yurt dışına giden, eski Katalonya özerk hükümet lideri ve şu anda Avrupa Parlamentosunda parlamenter olan Carles Puigdemont ve öbür 6 eski Katalan hükümeti üyesini kapsamıyor.
AF KARARI KİMSEYİ MEMNUN ETMEDİ
Bu ortada hükümetin, Katalonya’da “beraber hayatı bir daha inşa etmek” maksadıyla aldığı af sonucu, siyasi etraflarda farklı münasebetlerle eleştirildi.
Ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) ile çok sağcı Vox ve liberal Vatandaşlar partileri, af sonucunın “İspanyol demokrasisine ve yasallığına bir darbe” olduğunu savundu.
Kelam konusu Katalan siyasetçilerin yasa dışı referandum süreciyle ilgili şimdiye kadar hiç bir pişmanlık duymadığını ve İspanyol halkından özür dilemediğini vurgulayan PP önderi Pablo Casado, af sonucunın iptali için Yüksek Mahkemeye başvuracaklarını deklare etti.
Yüksek Mahkeme, geçen ay sunduğu ve tavsiye niteliği taşıyan bir raporda, “adalet, eşitlik ve kamu faydasına aykırı” olduğu münasebetleriyle af sonucuna karşı çıktığını açıklamıştı.
Ayrılıkçı Katalanlar genel af yasası ve referandum istiyor
Katalonya özerk hükümet lideri Pere Aragones ise “Af sonucu bizim de tanıdığımız birinci adım olsa da eksik ve yetersiz. Sorunun bir tahlili değil.” tenkidinde bulundu.
Aragones, Katalonya’da bağımsızlık teşebbüslerine katıldığı için haklarında soruşturma yahut dava açılan öteki Katalan siyasetçileri de kapsayacak biçimde genel bir af yasası çıkarılmasını ayrıyeten 2023 yılından itibaren Katalonya’nın kendi geleceğine karar verme hakkının verileceği bir bağımsızlık referandumuna yasal yerin hazırlanmasını istedi.
İspanyol basınında siyaset uzmanlarının yorumlarında, af sonucunın, bilhassa kısa vadede Başbakan Pedro Sanchez ve partisine (Sosyalist Emekçi Partisi) olumsuz tesir edeceği fakat Katalonya’daki gelişmelere bağlı olarak orta vadede durumun aykırıya dönebileceği açıklandı.
KATALONYA’DAKİ SÜREÇ
Katalonya’da bağımsızlık yanlısı siyasi teşebbüsler, 2012’de başlamış ve devrin Katalonya özerk hükümet lideri Artur Mas’ın öncülüğünde 9 Kasım 2014’te yasa dışı birinci bağımsızlık yanlısı halk oylaması yapılmıştı.
Akabinde 12 Ocak 2016-28 Ekim 2017’de Katalonya Özerk Hükümet Lideri olarak nazaranv yapan, halihazırda Avrupa parlamenteri olan ve İspanya’da hakkında yakalama ve tutuklama buyruğu bulunan Carles Puigdemont’un liderliğinde 1 Ekim 2017’de, Anayasa Mahkemesinin iptal sonucuna karşın yasa dışı bağımsızlık referandumu gerçekleşmişti.
Katalonya özerk idare parlamentosu da 27 Ekim 2017’de “açıklanması ertelenen, tek taraflı bağımsızlık deklarasyonunu” kabul etmiş ve birebir gün İspanya Senatosunda alınan ve Anayasa’nın 155. hususunun uygulandığı kararla Katalonya’nın özerk hakları süreksiz olarak merkezi hükümete devredilmişti.
Bu gelişmelerin akabinde İspanya mahkemelerinden kaçan Puigdemont ve 6 eski Katalan siyasetçi ülkeyi terk ederken, öteki eski Katalan özerk idare hükümeti üyeleri ve iki sivil toplum örgütün temsilcisi 2 Kasım 2017’de önlemi kararla tutuklanarak cezaevine gönderilmişti.
Yüksek Mahkemede tutuklu yargılanan eski Katalonya özerk idare hükümetinde üyeleri ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden 9’u, devlete karşı ayaklanma, kamu parasını berbata kullanma ve devletin kurumlarına itaatsizlik cürümlerinden Ekim 2019’da açıklanan kararla 9 ila 13 yıl mahpus cezası almıştı.
Katalonya özerk idaresi, tutuklu Katalan siyasetçilere ocak ayında yarı özgürlük hakkı tanısa da sonrasındasında Katalan mahkemesinin itirazlarıyla bu hak iptal edilmişti.
İspanya’da Ocak 2020’den itibaren iktidarda olan sol koalisyon hükümeti Katalonya meselesine tahlil için af adımını atsa da Katalan özerk hükümetinin bağımsızlık için yasal bir referandum talebine sıcak bakmıyor.
Merkezi hükümet ile Katalan özerk hükümeti içinde kurulacak diyalog masasında referanduma gitmeden özerklik haklarının genişletileceği bir tahlil aranması bekleniyor.