İstanbul’da hayat alanı gayreti: Halk, Validebağ Korusu’ndan ve Kandilli Parkı’ndan vazgeçmiyor

Ali Ağın – Deniz Işık

İstanbul’da her geçen gün yeşil alanlar kaybolurken Üsküdar’da vatandaşlar ömür alanlarını savunmaya devam ediyor. Validebağ Korusu’ndaki nöbet 200 gününü geride bıraktı, Kandilli halkı da mahallenin tek çocuk parkının kiralanmasına karşı aksiyonlarını sürdürüyor.

Üsküdar’da 1. derece doğal sit alanı statüsüne sahip Validebağ Korusu’na Üsküdar Belediyesi’nin “Validebağ Korusu Düzenleme ve Rehabilitasyon Projesi”ni uygulayacağını duyurmasının akabinde başlayan nöbetler 204. gününde.

Fotoğraf: Validebağ Savunması

Haziran ayında Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafınca koru alanının bakım, tamir ve paklık hizmetlerinin Üsküdar Belediyesi’ne tahsis edilmesi ile birlikte etraf düzenlemesi ismi altında girişilecek yol üretimi, ağaç budama üzere uygulamalara sürat verildi, gönüllüler bu gelişmelerin ardından nöbet tutmaya başladı. Mahkemenin projeyi iptal etmesinin akabinde 6 Ocak 2022’de de Üsküdar Belediyesi ihale protokolünü feshetti. Pekala, Validebağ için süreç nasıl ilerleyecek?

Validebağ Gönüllüleri Derneği Lideri Arif Belgin sürece ait olarak T24’e yaptığı açıklamada, “Üsküdar Belediyesi’ne korunun dörtte üçlük kısmını Mart 2020’de Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca tahsis edildi. Orada bakım ve tamirat yapacağı halinde bir açıklama yapılmıştı. ondan sonrasında Üsküdar Belediyesi birtakım projeler deklare etti. Bu projeler içinde 500 araçlık otopark üretimi, yazlık sinema, şenlik alanı üzere şeyler vardı. Biz bunlara karşı doğal halimizi belirledik, davalar açıldı. Bu projelere karşı açtığımız davayı kasım ayında kazandık.” dedi.

“İki davamız daha var”

Belgin, “Yürütmeyi durdurma sonucu verilmişti, akabinde mahkeme bu projenin iptaline karar verdi. En son 200. gün aktifliğini yapacağımız gün, öğrendik ki Üsküdar Belediyesi ihaleleri gerçekleştirecek şirketle mukaveleyi feshetmiş, mahkeme sonucuna dayanarak. ötürüsıyla biz epeyce değerli bir kazanım elde etmiş olduk. Bizim iki davamız daha var. Bir tanesi müdafaa maksatlı nazım imar planındaki birtakım yapılaşmaya imkân veren kararlar niçiniyle, oburu de 2018’deki millet bahçesine karşı dava açmıştık. Her ikisinde de yürütmeyi durdurma sonucumız var. Artık artık bu mahkeme mutlaklaşmasını, lehimize sonuçlanmasını bekliyoruz.” diye konuştu.

“Üsküdar Belediye Başkanı’na güvenmiyoruz”


Belgin, mahkeme sonucunın akabinde Üsküdar Belediyesi’nin projeyi feshetmesinin kıymetli bir kazanım olduğuna vurgu yaparken telaşlarını de şöyleki lisana getirdi:

Üsküdar Belediye Lideri bugün bu mukaveleyi fesheder lakin yarın diğer bir şirketle mukavele yapabilir”


Belgin şu sözleri kullandı:

“Her vakit bir lakin, soru işareti var. Zira Üsküdar Belediye Başkanı’na güvenmiyoruz. Üsküdar Belediye Lideri bugün bu mukaveleyi fesheder lakin yarın diğer bir şirketle mukavele yapabilir. Tahsisin mühleti iki yıl içindi, 2022 Mart ayında müddet bitecek. Yeni bir tahsis yapılabilir ya da müddeti uzatılabilir.

Fotoğraf: Validebağ Gönüllüleri

“Devriye nöbetlerimiz sürecek”


Bütün bunları kıymetlendiriyoruz. Bu kazanım bizi fazlaca da rahatlatmıyor. Enseyi karartmıyoruz, rehavete kapılmıyoruz. Davaların sonuçlarını bekliyoruz. Oradaki devriye nöbetleri sürüyor. Masa açma formunda nöbette ise karar verme kademesindeyiz. “Üsküdar Belediyesi projeyi iptal edene kadar masa nöbetlerini devam ettireceğiz” demiştik. ötürüsıyla artık o münasebet ortadan kalktı. Dediğim üzere bu bizim uğraştan vazgeçtiğimiz, koruyu terk edeceğimiz manasına gelmiyor. Biz 23 yıldır orada nöbetteyiz. Sabah yürüyüşe çıkan arkadaşlarımız koruda bir olumsuzluk gördüğünde haber veriyor, devriye nöbetimiz her vakit vardı ve hiç bir vakit aksamadı.

“Türkmen’le iki defa görüştük”

Üsküdar Belediye Lideri Hilmi Türkmen’le bu süreçte iki sefer temasımız oldu. 2021 Ocak ayında ve mayıs ayında görüştük. Bir kez da Altunizade muhtarı İstek Şener görüştü. Hilmi Türkmen’in tutumu şu; biz âlâ şeyler yapacağız. Siz bu yeterli şeylere mahzur olmaya çalışıyorsunuz, siyasi davranıyorsunuz istikametinde. Biz hiç bir biçimde siyasetle ilgilenmiyoruz. Şu parti bu parti bizi sahiden ilgilendirmiyor. Onun yerine öteki parti olsa, Validebağ Korusu’na göz khalbuki ve rant projeleri geliştirse tıpkı derecede karşı çıkarız. Siyaset için bir ortaya gelmiş değiliz.

Âlâ şeylere de niye karşı çıkalım? Örneğin biz Üsküdar Belediyesi’nde 23 yılda en az 20 kez dilekçeyle talepte bulunmuşuzdur. Dedik ki korudaki çöpleri toplayın, ağaçların bakımını ve köpeklerin rehabilitasyonunu yapın. Fakat rehabilitasyon köpekler aşılansın, kısırlaştırılsın ve yine alınan yere bırakılsın biçiminde. Bu taleplerimizi hiç bir vakit yerine getirmedi, bunun haricinde abuk sabuk projelerle ortaya çıkıp bunlara onay vermemezi bekliyor. Mahkemeler de bizim yanımızda, yürütmeyi durdurma kararları da bunun göstergesidir. Umarım Hilmi Türkmen de bunu anlayacak.


“23 yıldır süren uğraşımız bundan daha sonra da tıpkı formuyla devam edecek”

23 yıldır süren gayretimiz bundan daha sonra da birebir biçimiyle devam edecek. Biz hiç bir biçimde yılmıyoruz, vazgeçmiyoruz. Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri ve öğretim üyelerinin söylemiş oldukleri üzere, vazgeçmiyoruz, buradayız, kararlıyız, hiç bir biçimde bizi yıldıramayacaklar.


İBB Lideri 27 Haziran’da Validebağ’da nöbet tutanları ziyaret etmişti


Belgin’in akabinde görüştüğümüz Validebağ Savunması’ndan Figen Küçüksezer’de emsal tasaları taşıdığını söylemiş oldu.


“Bu insanların hukuk dinlemediğini yıllardir deneyim ettiğimiz için bir hayli öteki alanda biz orada nöbetlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz”


Küçüksezer, “Bizim nöbete başlama münasebetimiz ihaleydi. İhalede korunun ekosistemini epey olumsuz istikamette etkileyecek yapay çim döşenmesi, peyzaj çalışmaları yapılması, çocuk oyun alanları vs. Yapılması gündeme gelmişti. 21 Haziran’dan itibaren orada nöbet tutmaya başladık. Kontrat feshedilince nöbet tutmak için somut münasebetimiz ortadan kalkmış oldu.” değerlendirmesini yaptı.

Küçüksezer, şunları söylemiş oldu:

“Bir yandan öbür davalar sürdüğü ve bu insanların hukuk dinlemediğini yıllardir deneyim ettiğimiz için bir hayli öteki alanda biz orada nöbetlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Gayret 23 yıldır sürüyor. Validebağ ile ilgili projeler yeni değil. Orası harap olmaya bırakılmış bir alan. Kamusal alanlara çökme siyasetlerinin tipik karakteristikleri bunlar. Evvel değersizleştiriyorsunuz alanı, daha sonrasında da düzeltelim diyerek birtakım rant projeleri geliştiriliyor.


21 Eylül’de belediyenin koruya döktüğü hafriyat kumları ve molozlar insan zinciri ile temizlendi

“Hukuken orada yenilmiş durumdalar ancak diğer bir atılım yapmayacakları manasına gelmez”


Hukuken orada yenilmiş durumdalar. Geri adımdır kontratın feshi lakin bu öteki bir atılım yapmayacakları manasına gelmez. Yeni bir ihale projesi çıkabilir ortaya yahut teknik ormancılık faaliyetleri kapsamında budama, bakım, yol imali vs üzere şeyler yapabilirler.”

“Ekosistem tabanlı idare planı yapılmalı”

İstanbul Planlama Ajansı’nın öncülüğünde ağustos ayında yaptıkları çalıştaya değinen Küçüksezer, Orada da buranın bir doğal ekosistemin olduğu ve bu ekosistem tabanlı bir idare planı yapılması gerektiği. Burada yapılacak her türlü düzeltme, bakım vs sürecinin de bu plana uygun halde yapılması gerektiği sonucu oradan çıkan en somut ve elle tutulur karardı. Bununla ilgili de bir çalışma başlattık, istekli akademisyenler, istekli olan bizlerle bir arada orada bir sene sürecek, toprak, su tahlilini, doğal yapısını, korunması gereken alanları araştıracak. Bu Türkiye’de bir birinci olacak. İdare planlarının aslında resmi kurumlar tarafınca yapılması gerekiyor, bunu layıkıyla yapacak bir resmi kurum olmadığı için biz birinci sefer sivil inisiyatif olarak bunu biz üstlenelim dedik. Resmi bir karşılığı yok bu işin. Haftalık toplantımızda yol haritamız aşikâr olacak. Bizim gözümüz her vakit orada olacak, oralı insanlarız. Mahallemize, ömür alanımıza sahip çıkıyoruz aslında.” sözünü kullandı.


“Validebağ nöbeti Türkiye’de hayli ses getirdi. Ülkenin gözünün bizim üstümüzde olduğunu, bizi izlediklerini biliyoruz. ötürüsıyla da o sorumluluğa uygun davranmaya çalışıyoruz. Herkes de kendi alanlarında misal biçimde örgütlenmelerini, hayat alanlarına sahip çıkmalarını diliyoruz. Biz de hayat alanlarımıza sahip çıkmaya devam edeceğiz.”


Ömür savunularının gayreti Validebağ’da karşılık bulurken, bir ömür alanı savunması da Kandilli çocuk parkında yürütülüyor.


Kandilli’nin tek çocuk parkı ve zelzele toplanma alanı ihale edildi, hareketler başladı

Kandilli Mahallesi’nde bulunan ve 1994 yılından günümüze kadar çocuk parkı ve basketbol alanı olarak kullanılan alan, İstanbul Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü tarafınca yapılan bir ihale ile AKP Alpay Tarhan’ın idaresinde bulunduğu Sürgü Gayrimenkul’e 25 yıllığına devredildi.

Kandilli Holding’e bağlı Sürgü Gayrimenkul, ihaleyi alır almaz, parkın etrafını tel örgülerle çevirip, inşaata başladı. Üsküdar Belediyesi, aralık ayının başında alana gelerek, çocuk parkı kısmı söktü.


Fotoğraf: Mahalle sakinleri bu hafta 5. sefer aksiyon düzenledi

Restoran, ofis ve otopark yapılacak


Bölge Vakıflar 2. Bölge Müdürlüğü tarafınca “ticari alan” olarak ihale edildi. İhale şartnamesinde, alanın kafeterya, restoran ve ofis üzere ticari işlevde kullanılacağı bilgisi yer aldı. Mahalle sakinleri ise buraya yapılacak bir ticari alanın, tarihi dokuyu bozacağını ve tek sarsıntı toplanma alanını yok edeceğini savunuyor.

Mahalle sakinleri, toplumsal medya üzerinden parkın geri verilmesi için kampanyalar başlattı. Ayrıyeten dikkat çekmek emeliyle her pazar saat 12.00’da parkın önünde toplanarak hareket yapmaya başladı.

İşletmenin durdurulması talep edildi

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Boğaziçi İmar Müdürlüğü, Tabiat Varlıkları Konseyi, İstanbul 6 No’lu Müdafaa Şurası Başkanlığı, Üsküdar Belediyesi ve Vakıflar Genel Müdürlüğü II. Bölge’ye de dilekçeler yazan mahalle sakinleri şu çağrıyı yaptı:

“açıklandıği üzere, boğaz ön görünümünde bulunan, boğaz sınırında ve kıyıya yalnızca 150 metre uzaklıkta bulunan, ayrıyeten, ortasında korunması gereken tarihi yapı ve anıt ağaç bulunan bu alanda Boğaziçi Kanunu gereği rastgele bir inşaat faaliyeti yapılamayacak ve kullanıma mevzu olamayacak olup bu alan rastgele bir ihaleye, kiralamaya, satışa ve ticari sürece bahis edilemez. Alanın korunmasını ortadan kaldıracak her türlü işletmenin derhal durdurulmasını, alanın kurumunuzca muhafazaya alınmasını talep eder, gereğinin yapılmasını arz ve talep ederiz.”

“Dokusu bozulmadan mahalle anlayışı kalmış tek semt”

Eski Türkiye Voleybol Federasyonu Asbaşkanı ve mahalle sakini Mehmet Çakmak, “Kandilli Üsküdar’da yegane dokusu bozulmadan mahalle anlayışı kalmış tek semt. Sadece Üsküdar’da değil tahminen de tüm İstanbul’da. Burada komşuluk değişik, ömür apayrı, sokak hayvanlarını sevmek öteki; bu mahalle bir öteki. Burada 100 yıllık, 200 yıllık konutlar var. Bizim mahallemiz eski bir yapı olduğu için sokakları hatta caddeleri epey dar. Otopark yok. İş yerlerinin gelmesi ortasından çıkılamaz hale getiriyor. Burada 30 yıldır olan bir park var. Çocuk parkı, basketbol alanı ve zelzele toplanma alanı. Artı ortasında tarihi bir ahırın olduğu binalar var. Mahmudiye Han Vakfı’na ilişkin. Bu alan Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafınca kiraya veriliyor. Kiraya verildiğinden mahallelinin haberi yok. Yalnız mahallenin dokusunu korumak için bile mahalleli bu ihaleye girer, burayı geri alırdı” dedi.

“Üsküdar Belediyesi’nin büyük kusuru var”

Üsküdar Belediyesi’ne biroldukca kere ulaşmak istediklerini ancak geri dönüş alamadıklarını belirten Çakmak, “Üsküdar Belediyesi ile görüşmek istedik mailler atıldı, dilekçeler verildi daima olumsuz yanıtlar aldık. Üsküdar Belediyesi’nin de büyük kusuru var. Üsküdar Belediyesi, ihaleye girmemiş bile. İhale sonuçlandıktan daha sonra belediye gelip, yangından mal kaçırır üzere 3 saat ortasında vinçlerle, kaynak makineleriyle bütün parkı yıktı döktü, perişan etti gitti. Kiralayan adam, artık burayı alıp restoran, pastane, ofis katı ve otopark yapacakmış. Bu mahallenin intiharı demek, vefatı demek. Çocuk parkının yok olması, basket alanının yok olması, ihtiyarların oturduğu bankların yok olması demek” sözlerini kullandı.

İmamoğlu’na davet: 10 dakika burayı ziyaret edip, gelin görün

Çakmak, “Tarihi bir alan burası ve bu tarih her geçen gün yok oluyor. Burası imar planında çocuk parkı, bunu değiştirmeye imkan yok. Biz onun için İstanbul Büyükşehir Belediye Liderimiz Ekrem İmamoğlu‘ndan 10 dakika burayı ziyaret edip, gelip görmesini istiyoruz. Bu adam “İhaleyi size geri vereyim” diyormuş. İBB olarak bizim parkımızı alsınlar iade etsinler, daima birlikte imece tarzı Kandilli mahalle halkı olarak parkımızı kurtaralım” davetini yaptı.

Yönetim mahkemesine Vakıflar Genel Müdürlüğü aleyhinde dava açıldığını söyleyen Çakmak, “Burası partiler üstü bir yer, siyaset üstü bir yer. Biz burada siyaset yapmıyoruz, biz burada doğayı, çocukları ve geleceğimizi korumak istiyoruz” diyerek kelamlarını bitirdi.


İBB Lideri Ekrem İmamoğlu’na “Sizi bekliyoruz” daveti yapıldı

“Kandilli’de küçük çocukların oynayabileceği tek bir yer yok”


Harekete takviye veren Korkusuz gazetesi muharriri ve eski CHP milletvekili Barış Yarkadaş, alanın Kandilli sakinlerinin tek çocuk parkı ve zelzele toplanma alanı olduğuna dikkat çekerek, “Ne yazık ki Vakıflar Genel Müdürlüğü, burayı tam manasıyla bir ticari işletmeye çevirip, açtığı ihaleyle kiraya veriyor. Hatta bu ihale açılırken o kadar epeyce insan ihaleye giriyor ki aylık kirası 110 bin TL’ye kadar yükseliyor. Her şey para değil. Kandilli’de küçük çocukların oynayabileceği tek bir yer yok” değerlendirmesini yaptı.

Kandilli halkının, bölgeyi yeniden kullanabilmesini ve parkın ticarileştirilmesine müsaade verilmemesini talep ettiklerini belirten Yarkadaş, “Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne de buradan davet yapıyorum, içeride hem tarihi bedelde bir ahır var, birebir vakitte bir anıt ağaç var. Bütün bunların yok edilmemesi için buranın ticari bir işletmeden çıkarılması lazım” açıklamasını yaptı.


“Depremin ölçüldüğü yerin bile sarsıntı toplanma alanı yok”

Yarkadaş şunları kaydetti:

“İstanbul’da önemli bir sarsıntı sorunu var ve Kandilli Türkiye’deki zelzelesi ölçebilen az merkezlerden biri. Zelzelenin ölçüldüğü yerin bile zelzele toplanma alanı yok. Burası en azından hem çocuk parkı tıpkı zamandaprem toplanma alanı olarak kullanılabilir lakin restorana çevrilmek isteniyor. Burası restorana çevrildiğinde tek hayat alanı da ortadan kaldırılmış olacak. Bu berbatlığı yapmasınlar Kandilli’ye”

Üsküdar Belediye Lideri: Validebağ’daki tüzel süreç devam ediyor, Kandilli’deki husus bizim dışımızda

Üsküdar Belediye Lideri Hilmi Türkmen, “Validebağ’la ilgili durum şudur; Validebağ’ın plan, proje süreci yapıldı. Bu plan ve projeye uygun ihalesini de yaptık. Buranın ‘rehabilitasyon’ projesini ihale ettik. Bu ihalemizle ilgili birtakım vatandaşlar dava açtı. her insanın natürel ki aksiyonları yargı kontrolüne natüreldir. Yargı bizim bu ihaleyle ilgili bahiste iptal sonucu verdi. Bu birinci derece mahkemesi, çabucak hemen yargı sonucu kesinleşmedi. Devam ediyor süreç, itiraz hakkımızı kullanacağız.” açıklamasını yaptı.

“Yargının söylemiş olduğine herkes uymak zorunda”

Türkmen şunları söylemiş oldu:

“Neticede bu ihaleyle ilgili lokal mahkemede iptal sonucu kelam konusudur. İşleri durdurduk aslına bakarsan. Yargının söylemiş olduğine herkes uymak zorundadır. Süreç bu kademede devam ediyor. Bizim yaptığımız Validebağ’ın doğal dokusunu bozmadan, yeşilini, ağacını artırmak, bakımını sağlamaktan öteki bir şey değildir, bizim argümanımız da budur. Süreci takip ediyoruz.

“Kandilli’deki bahis ise büsbütün bizim dışımızda”

Gelelim Kandilli’ye… Kandilli’deki husus ise büsbütün bizim dışımızdadır. Kandilli’de şu anda park olarak kullanılan yerin mülkiyeti Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne aittir. Orada tarihi eser de vardır. Vakıflar’ın şifai müsaadesine tabi olarak, ortamızda türel bir kontrat yoktur. Mahalleli kullansın diye bakımını, tamiratını yaptık. Çocuk oyun kümesi kurduk, vatandaş kullandı.

Vakıflar Bölge Müdürlüğü, ‘Biz burayı ihale ediyoruz, yapı – işlet devlet modeliyle restore edeceğiz ve bahçesini, oyun parkı, bankları alın buradan, yerimizi değerlendireceğiz’ dedi. Biz mülk sahibinin söylemiş olduğine prestij etmek durumundayız. Açık ihaleyle aldı birisi. Vatandaş parkımı geri istiyorum dedi. Bizimle bir alakası yok. Mevzudan bir şey çıkarmak isteyenler AKP’li Üsküdar Belediyesi cümlesiyle başlıyorlar. Kandilli’deki husus bizim dışımızdadır.”
 
Üst