Japon mafyası ‘yakuza’da emeklilik sıkıntı… ‘Eksiden başlıyoruz, sıfıra çıkmaya uğraşıyoruz’
Dünyanın en eski ve kökleşmiş organize kabahat örgütlerinden biri olan Japon mafyası yani “yakuza”nın başı son senelerda devletle ve kendisini terk eden üyeleriyle sıkıntıda.
Katı hiyerarşisi, acımasızlığı ve binlerce yıla uzanan gelenekleriyle dünyadaki en özgün örgütlerden olan yakuza, bundan 10 yıl öncesine kadar Japon hükümetini, büyük holdingleri, epeyce uluslu şirketleri ve ülkenin kenar mahallelerini güç, baskı ve şiddetle yönetirken, bugün gelinen noktada devletin baskı araçlarının kendisini amaç almasıyla, küçülmeye ve kabuğuna çekilmeye mecbur kaldı.
Katı disiplin, cüret, milliyetçilik üzere pahaları benimsediği için bugüne kadar devletle sıkı ilgiler yürüten yakuza; bilhassa ‘radikalizme’ karşı kıymetli bir müttefik olarak gösteriliyordu. Lakin, globalleşen dünyanın ortasında gelenekler nasıl dönüşüme uğruyorsa, yakuza da tıpkı oranda değişim ve dönüşümle karşı karşıya kalıyor. Bir devir yüksek ahlaki kıymetleriyle ve katı prensipleriyle ‘sarsılmaz’ bir yapı görünümü sergileyen yakuza, ‘yeni dünya nizamı’nın ortasında yozlaşmaya ve eski imajını kaybetmeye başlıyor.
‘FANATİK’ YAKUZA EVCİLLEŞİP, EHLİLEŞİYOR…
Japon külçeşidinin vazgeçilmez bir kesimi görünümündeki bu örgütler, bilhassa son senelerda tanınan kültür objesi halini aldı. Sayısız sinemada, anime’de (Japonya’ya mahsus çizim sanatıyla hazırlanan hikâyeler) ve gündelik ömrün ortasındaki bir epeyce simgede yakuza külçeşidinin tesirleri ile karşılaşılıyor.
Fanatikleşmiş yakuza üyelerinin samuray kılıcı olarak da bilinen ‘Katana’ ile işledikleri yırtıcı cinayetler sayısız anime sinemasına bahis olurken, öteki tarafta bu ‘korkulan’ figürler giderek ‘evcilleştirilmeye’ ve ‘ehlileştirilmeye’ başladı. Yakuzayı bahis alan sinema sinemalarında ise onur, biat ve itaat vurgularının yerini baygın bir melankoli alıyor.
Kendine has ritüelleri, giysi usulü ve cezalandırma formları bulunan yakuzanın kökleri, Japonya’nın feodal periyoduna uzanıyor. Edo devrinin (1603-1863) samuray geleneğine uzanan yakuza, Japon askeri geleneklerinin ve tarihinin izlerini taşıyor. İtaat ve biat geleneğiyle çevrelenen yakuza, ataerkil bir ailenin tüm yapısal özelliklerini taşıyor. Mutlak otoriteye dayanan bu ailenin ortasında tek bir baba ve oğulları bulunuyor. Hiyerarşinin üst noktalarında ise ustalar ‘gelenek’ ve ‘suç’un tüm inceliklerini öğrencilerine aktarıyor.
Akira Kurosawa’nın yazıp yönettiği 1961 imali Yojimbo.
Japon direktör Akira Kurosawa’nın yazıp yönettiği Seven Samurai (1954) ve Yojimbo (1961), periyoda ait çeşitli ipuçları sunuyor. Kurosawa, Yojimbo’da bir gezgin samurayın kasabayı iki ters çeteden kurtarma çabasına odaklanıyor. Gezgin samuray Sajuro, iki çeteyi de kasabadan temizlemiştir ki, çete başkanlarından birinin akrabasının elinde silahla kasabaya gelmesiyle işler değişiyor. “Tüfek icat oldu mertlik bozuldu” kelamını akıllara getirecek olan sahne, bugün yakuzanın ortasında bulunduğu durumu özetlemek için de kullanılabilir fakat bir farkla… Nezaret toplumunun ortasında, gizlenemeyen ve attığı her adım takip edilen yakuza örgütü, günümüzün en yaygın silahı olan teknoloji karşısında tıpkı finali taşıyor.
O denli ki devletin yaptığı operasyonlar niçiniyle tesir alanları daralan ‘yıkılmaz’ gözüyle bakılan cürüm kümeleri köşeye sıkışmaya başladı. Fanatikleşmiş çete üyeleri ise son 10 yılda kademeli olarak ‘suç ailelerinden’ uzaklaşmaya başladı.
YAKUZALAR ÇETELERİNİ SÜRATLE TERK EDİYOR
Geçtiğimiz aylarda, ‘Kudo-kai’ ismiyle tanınan cürüm örgütünün başkanı Satoru Nomura (74), 1998 ile 2014 yılları içinde eski balıkçılık sendikası başkanını öldürüp, ortalarında bir hemşire ile emekli polis olmak üzere üç kişiyi tabanca ve bıçakla yaraladığı sebebi öne sürülerek idam cezasına çarptırılmıştı. Japonya tarihinde bir birinci olma özelliği taşıyan bu karar daha sonrasında Nomura mahkeme heyetine bağırarak, “yaşamınızın geri kalanında bu sonucu verdiğinize pişman olacaksınız” diyerek, tehditler savurmuştu. Uzmanlar yakuzanın ‘dokunulmazlığının’ da tarihe karıştığı bu sonucun bundan daha sonrası için emsal olacağı görüşünde.
Kudo-kai kabahat örgütünün başkanı Satoru Nomura, 1998 ile 2014 yılları içinde azmettiricisi olduğu cinayetler niçiniyle, geçtiğimiz ay idam cezasına çarptırıldı.
Japonya Ulusal Cürüm Örgütleriyle Uğraş Merkezi ise 2011 yılında bilinen yaklaşık 70 bin 300 yakuza üyesi varken, bu sayının 2020 yılında 25 bin 900’e düştüğünü açıklayarak çözülüşün boyutlarını gözler önüne serdi.
Pekala fakat ömrü sayısız kabahatle çevrelenen bir yakuza üyesi, çeteden uzaklaştığında ne yapıyor?
RESTORAN İŞLETİYOR, İNŞAATLARDA ÇALIŞIYOR VE ÇÖP TOPLUYORLAR…
Hatayla erken yaşlarda tanışan bu üyeler, örgütten kaçtıktan daha sonra restoran işletiyor, emlakçılık yapıyor, inşaatlarda çalışıyor ve yeri geldiğinde çöp topluyor. Geçtiğimiz günlerde Washington Post muharriri Michelle Lee, çeteden kaçan Takashi Nakamoto (55) üzerinden, cürümden uzak durmak için çaba veren öteki çete üyelerinin hayat kıssalarına odaklandı.
Japonya’nın güney batısında yer alan Kuyushu adasının en büyük kenti Kitakyushu’da noodle restoranı açmayı başaran Nakamoto, aşçılık yetenekleri ve beşerlerle kurduğu dostlukla, eski hayatının acımasızlığını geride bırakmaya çalışıyor. O günleri hatırlatan en bariz şey ise kesik serçe parmağı.
Nakamoto, bir vakit içinder Japonya’nın en kuvvetli yakuza örgütlerinden Kudo-kai’nin saflarında bulunan bir isim. 2015 yılında mahpusa giren Nakamoto, hapisteyken hayatının ne tarafa gideceğini düşünmüş ve çetede bir geleceği olmadığını anladığında, uzaklaşma vaktinin geldiğine karar vermiş. “Örgüt için her şeyi yapmaya ve ölmeye hazırdım” diyen 55 yaşındaki Nakamoto, çeteden ayrılma sonucuyla birlikte olağan bir hayat yaşamak için adımlar attığını belirtiyor.
The Way of the Househusband, evcilleşen ve ehlileşen bir yakuza üyesini bahis alıyor.
Lakin, hayatı cürümle örülen bir çete üyesinin, beşerler ortasına karışması hiç de kolay olmuyor. Nakamoto’nun öyküsü yakın vakit içinderda yayınlanan The Way of the Househusband anime dizisini çağrıştırıyor. Öyküye mevzu olan efsanevi yakuza ‘Ölümsüz Tatsu’ dahil olduğu örgütten uzaklaştıktan daha sonra, önlüğünü boynuna geçiriyor ve dürüst bir hayat yaşamaya karar veriyor. Ama evvelki hayatı peşini bırakmıyor.
Nakamoto’da emsal bir biçimde örgütten ayrıldıktan daha sonra adeta boşlukta hayatış. Kitakyushu’ya dönen Nakamoto, topluma karışmak için elinden geleni yapmış. Esnafla âlâ münasebetler kurmaya, konutların önündeki çöpleri toplamaya ve bölgede düzenlenen etkinliklerde nazaranv almaya başlamış.
HERKES İKİNCİ BİR TALİHİ HAK EDER
Bir noktadan daha sonra, 20 yıl evvel karşı karşıya geldikleri Toshiyuki Tsuji ile yolları kesişmiş.
Toshiyuki Tsuji’nın kıssası ise şöyleki: yirmi yıl evvel Kitakyushu’da bir kafe açmak için dükkân satın alan Tsuji, karşısında Kudo-kai üyelerini bulmuş. Mahalleye kafe açamayacağını söyleyen üyeler, ikazlarını dinlemeyen adamın dükkanını parçalamış. Pes etmeyen Tsuji, yapılan ataklara karşın dükkanını açmış ve bölgenin en sevilen esnafı haline gelmiş.
Bir vakit içinder, en acımasız yakuza örgütlerinden Kudo-kai’nin üyesi olan Takashi Nakamoto, örgütten ayrıldıktan daha sonra topluma entegre olmaya çalışıyor. Nakamoto, 13 kişilik noodle restoranı ile bu gayesini hayata gerçekleştiriyor.
Nakamoto’yu Kitakyushu’da karşısında bulan Tsuji, bir periyot düşmanı olan çetenin üyesinin sergilediği efordan etkilenmiş ve ona bir talih tanımaya, kefil olmaya karar vermiş. Nakamoto’nun hayalindeki noodle restoranını kurmasında yardımcı olmuş. Nakamoto, o devir yaşadıklarını anlatırken, “İnsanların yanınıza gelmesini ve size yardım etmesini bekleyemezsiniz. Sizin gidip onlarla bağlantı kurmanız gerekir” diyor.
Tsuji ise “Eski bir hatalı olsa bile, benimle konuşursa ve hayata bir daha başlamak istediğinde samimiyse, bu mevzudaki ciddiyetini anlamak için gözlerinin içine bakarım” sözünü kullanıyor ve devam ediyor: “her insanın çalışma özgürlüğü hakkı vardır.”
Under the Open Sky, 13 yılını hapishanede geçen eski Yakuza savaşçısı Mikami’nin hatadan uzaklaşarak hayata bir daha başlama gayretini mevzu alıyor…
‘YASALAR, ESKİ YAKUZALARI TOPLUMDAN SOYUTLUYOR’
Lakin eski örgütlerden firar eden tüm yakuza üyeleri Nakamoto kadar şanslı değil. Tüm bedenlerini kaplayan dövmeleri ve kesik serçe parmakları her vakit göz önünde olmalarına niye oluyor.
Bu durumu bir çeşit toplumsal damgalanma olarak nazarann hata sosyolojisi ve yakuza uzmanı Noboru Hirosue, maddelerin eski üyeleri toplumdan soyutlayacak halde tasarlandığını belirtiyor. Hirosue’ye bakılırsa, çetelerini terk eden üyelerin birinci beş yıl banka hesabı açmaları, mesken kiralamaları, sigorta yaptırmalarının önünde önemli maniler bulunuyor.
‘SIFIR NOKTASINA ULAŞMAK İÇİN ÇABALIYORUZ’
Çetelerden ayrılan yakuza üyelerinin istihdam bilgilerini açıklayan Hirosue, 2010 ile 2018 içinde ayrılanların yüzde 3,5’inin iş bulduğunu, kalanının iş bulamayarak çetelerine geri döndüğünü belirtiyor.
Kudo-kai çetesinden 2011 yılında ayrılan Motohisa Nakamizo ise bu istatistikler ortasında şanslı olan gurupta yer alıyor. Ailesinin emlak şirketinde çalışan Nakamizo, “Hapishaniçin çıktığınızda yahut çeteden uzaklaştığınızda, birinci beş yıl insanların size birebir davranmayacağını bilmelisiniz” sözünü kullanıyor. Fukuoka’daki aile işletmesinde çalışmayı sürdüren 56 yaşındaki Nakamizo, “İnsanlar ekseriyetle sıfırdan başlamaktan bahseder fakat biz eksiden başlıyoruz, sıfıra ulaşmak için çabalıyoruz” diyerek ortasında bulundukları durumu özetliyor.
Motohisa Nakamizo, Kudo-kai’de 30 yıl geçirdikten daha sonra, 2011 yılında örgütten ayrıldı. Ailesinin emlak şirketinde çalışmaya başladı.
Gündelik hayata entegre olmada zorluk yaşamak, toplumun geri kalanının ön yargısı, eğitim eksiklikleri üzere niçinler yakuzaların olağan bir hayat kurma yolunda karşılaştıkları pürüzler içinde.
Bu durum beraberinde, eski yakuzalar içinde kuvvetli bir dayanışma ağının da doğmasına niye olmuş. Örneğin, Nakamizo emlak şirketine eski arkadaşlarını alarak bu süreci en az ziyanla atlatmalarına uğraşıyor. Lakin bu örnekler o kadar sonlu ki, yakuzadan ayrılanların fazlaca küçük bir kısmı iş bulabilirken, geri kalanlar çaresizlik ortasında yaşamak zorunda kalıyor. Biroldukça arkadaşının güç durumda olduğunu belirten Nakamizo, “Keşke toplum ön yargılarından kurtulabilse ve bu insanlara bir talih verebilse” diyor ve ekliyor: “Bunun olmaması durumunda, gidecekleri yeri olmayanların bir daha yanlış yola sapmasına sebep olunacaktır.”
2015 üretimi Gangsta, popüler kültür objesi haline gelen yakuzayı bahis alan hoş örneklerinden…
HAYALLERİNİN PEŞİNDEN GİTMEYİ SEÇTİ
Üstelik çetelerden ayrılanların tek sorunu işsizlik de değil. Birden fazla üyenin önemli eğitim açıkları bulunuyor. Örneğin Yamaguchi-gumi çetesinden ayrılan Ryuichi Komura, ortaokulu bitirdikten daha sonra eğitimine devam edememiş ve dört yıl mahpus yatmış. “Geçmişe dönebilsem ömrümü aksine çevirmek isterdim” diyen Komura’nın tam vakitli bir iş bulma bahtı ise neredeyse hiç mümkün değilmiş. Ama o pes etmemiş ve hayallerinin peşinden gitmeyi seçmiş. “Hukuk okumak isterdim fakat eski bir yakuza olarak, avukat olmam neredeyse imkânsız görünüyordu” diyen Komura, eğitimini dışarıdan bitirmeye karar vermiş. Sekiz yıllık bir eğitimin akabinde, yedinci denemesinde isimli kâtiplik imtihanını geçtiğinde, 46 yaşındaymış.
‘LÜKS BİR HAYATTA GÖZÜM YOK’
Kimi eski çete üyeleri ise, kurulan dernekler sayesinde çalışma ömrüne giriyor. Asahi Shimbun’un haberine göre, ismini açıklamak istemeyen 54 yaşındaki eski bir çete üyesi, inşaatlarda çalışarak geçimini sağlıyor.
Eski çete üyesi, Hyogo Eyaletindeki bir şantiyede inşaat çalışanı olarak çalışıyor.
20’li yaşlarında Tokyo’da bir çete işvereninin sürücülüğünü yaptığını belirten adam, ayda 700 bin yen (56 bin TL) kazandığını söylüyor. O periyotlarda lüks bir ömrü olduğunu anlatan 54 yaşındaki eski çete üyesi, bugün inşaatlarda çalışarak ayda yaklaşık 200 bin yen (16 bin TL) kazandığını belirtiyor. “Lüks bir hayatta gözüm yok” diyen eski yakuza, “Normal bir ömrün ne kadar kusursuz bir şey olduğunu epey daha evvel anlamalıydım” tabirini kullanıyor.
‘YER ALTI DÜNYASI YENİ BİR ETABA GİRDİ’
Yakuza çetelerine yönelik başlatılan yasal takipler ve operasyonların, yaşı ilerleyen yakuza önderlerinin erken emekli bulunmasına yol açtığı ve birfazlaca üst seviye üyenin de sessiz sedasız kenara çekildiği görülüyor. Okita, devletin attığı adımların yakuza dünyası üzerinde büyük tesirleri olduğunu da kelamlarına ekliyor.
Adalet Bakanlığı’nda bakılırsavli Hirosue ise yakuzaya yönelik başlatılan operasyonlar kararında yer altı dünyasında boşluklar doğduğuna dikkat çekiyor. Her şeyi denetimi altında tutan yakuzanın devreden çıkışı niçiniyle cürüm oranlarında artış gözlendiğini söyleyen Hirouse, yeni hatalıların siber hatalar, dolandırıcılık, yasa dışı ilaç ticareti ve uyuşturucu alanlarında yeni yollara saptıklarını açıklıyor ve ekliyor: “Japon yer altı dünyası artık yeni bir evreye girdi.”
The Washington Post’un “As Japan’s yakuza mob weakens, former gangsters struggle to find a role outside crime” başlıklı haberden derlenmiştir.
Dünyanın en eski ve kökleşmiş organize kabahat örgütlerinden biri olan Japon mafyası yani “yakuza”nın başı son senelerda devletle ve kendisini terk eden üyeleriyle sıkıntıda.
Katı hiyerarşisi, acımasızlığı ve binlerce yıla uzanan gelenekleriyle dünyadaki en özgün örgütlerden olan yakuza, bundan 10 yıl öncesine kadar Japon hükümetini, büyük holdingleri, epeyce uluslu şirketleri ve ülkenin kenar mahallelerini güç, baskı ve şiddetle yönetirken, bugün gelinen noktada devletin baskı araçlarının kendisini amaç almasıyla, küçülmeye ve kabuğuna çekilmeye mecbur kaldı.
Katı disiplin, cüret, milliyetçilik üzere pahaları benimsediği için bugüne kadar devletle sıkı ilgiler yürüten yakuza; bilhassa ‘radikalizme’ karşı kıymetli bir müttefik olarak gösteriliyordu. Lakin, globalleşen dünyanın ortasında gelenekler nasıl dönüşüme uğruyorsa, yakuza da tıpkı oranda değişim ve dönüşümle karşı karşıya kalıyor. Bir devir yüksek ahlaki kıymetleriyle ve katı prensipleriyle ‘sarsılmaz’ bir yapı görünümü sergileyen yakuza, ‘yeni dünya nizamı’nın ortasında yozlaşmaya ve eski imajını kaybetmeye başlıyor.
‘FANATİK’ YAKUZA EVCİLLEŞİP, EHLİLEŞİYOR…
Japon külçeşidinin vazgeçilmez bir kesimi görünümündeki bu örgütler, bilhassa son senelerda tanınan kültür objesi halini aldı. Sayısız sinemada, anime’de (Japonya’ya mahsus çizim sanatıyla hazırlanan hikâyeler) ve gündelik ömrün ortasındaki bir epeyce simgede yakuza külçeşidinin tesirleri ile karşılaşılıyor.
Fanatikleşmiş yakuza üyelerinin samuray kılıcı olarak da bilinen ‘Katana’ ile işledikleri yırtıcı cinayetler sayısız anime sinemasına bahis olurken, öteki tarafta bu ‘korkulan’ figürler giderek ‘evcilleştirilmeye’ ve ‘ehlileştirilmeye’ başladı. Yakuzayı bahis alan sinema sinemalarında ise onur, biat ve itaat vurgularının yerini baygın bir melankoli alıyor.
Kendine has ritüelleri, giysi usulü ve cezalandırma formları bulunan yakuzanın kökleri, Japonya’nın feodal periyoduna uzanıyor. Edo devrinin (1603-1863) samuray geleneğine uzanan yakuza, Japon askeri geleneklerinin ve tarihinin izlerini taşıyor. İtaat ve biat geleneğiyle çevrelenen yakuza, ataerkil bir ailenin tüm yapısal özelliklerini taşıyor. Mutlak otoriteye dayanan bu ailenin ortasında tek bir baba ve oğulları bulunuyor. Hiyerarşinin üst noktalarında ise ustalar ‘gelenek’ ve ‘suç’un tüm inceliklerini öğrencilerine aktarıyor.
Akira Kurosawa’nın yazıp yönettiği 1961 imali Yojimbo.
Japon direktör Akira Kurosawa’nın yazıp yönettiği Seven Samurai (1954) ve Yojimbo (1961), periyoda ait çeşitli ipuçları sunuyor. Kurosawa, Yojimbo’da bir gezgin samurayın kasabayı iki ters çeteden kurtarma çabasına odaklanıyor. Gezgin samuray Sajuro, iki çeteyi de kasabadan temizlemiştir ki, çete başkanlarından birinin akrabasının elinde silahla kasabaya gelmesiyle işler değişiyor. “Tüfek icat oldu mertlik bozuldu” kelamını akıllara getirecek olan sahne, bugün yakuzanın ortasında bulunduğu durumu özetlemek için de kullanılabilir fakat bir farkla… Nezaret toplumunun ortasında, gizlenemeyen ve attığı her adım takip edilen yakuza örgütü, günümüzün en yaygın silahı olan teknoloji karşısında tıpkı finali taşıyor.
O denli ki devletin yaptığı operasyonlar niçiniyle tesir alanları daralan ‘yıkılmaz’ gözüyle bakılan cürüm kümeleri köşeye sıkışmaya başladı. Fanatikleşmiş çete üyeleri ise son 10 yılda kademeli olarak ‘suç ailelerinden’ uzaklaşmaya başladı.
YAKUZALAR ÇETELERİNİ SÜRATLE TERK EDİYOR
Geçtiğimiz aylarda, ‘Kudo-kai’ ismiyle tanınan cürüm örgütünün başkanı Satoru Nomura (74), 1998 ile 2014 yılları içinde eski balıkçılık sendikası başkanını öldürüp, ortalarında bir hemşire ile emekli polis olmak üzere üç kişiyi tabanca ve bıçakla yaraladığı sebebi öne sürülerek idam cezasına çarptırılmıştı. Japonya tarihinde bir birinci olma özelliği taşıyan bu karar daha sonrasında Nomura mahkeme heyetine bağırarak, “yaşamınızın geri kalanında bu sonucu verdiğinize pişman olacaksınız” diyerek, tehditler savurmuştu. Uzmanlar yakuzanın ‘dokunulmazlığının’ da tarihe karıştığı bu sonucun bundan daha sonrası için emsal olacağı görüşünde.
Kudo-kai kabahat örgütünün başkanı Satoru Nomura, 1998 ile 2014 yılları içinde azmettiricisi olduğu cinayetler niçiniyle, geçtiğimiz ay idam cezasına çarptırıldı.
Japonya Ulusal Cürüm Örgütleriyle Uğraş Merkezi ise 2011 yılında bilinen yaklaşık 70 bin 300 yakuza üyesi varken, bu sayının 2020 yılında 25 bin 900’e düştüğünü açıklayarak çözülüşün boyutlarını gözler önüne serdi.
Pekala fakat ömrü sayısız kabahatle çevrelenen bir yakuza üyesi, çeteden uzaklaştığında ne yapıyor?
RESTORAN İŞLETİYOR, İNŞAATLARDA ÇALIŞIYOR VE ÇÖP TOPLUYORLAR…
Hatayla erken yaşlarda tanışan bu üyeler, örgütten kaçtıktan daha sonra restoran işletiyor, emlakçılık yapıyor, inşaatlarda çalışıyor ve yeri geldiğinde çöp topluyor. Geçtiğimiz günlerde Washington Post muharriri Michelle Lee, çeteden kaçan Takashi Nakamoto (55) üzerinden, cürümden uzak durmak için çaba veren öteki çete üyelerinin hayat kıssalarına odaklandı.
Japonya’nın güney batısında yer alan Kuyushu adasının en büyük kenti Kitakyushu’da noodle restoranı açmayı başaran Nakamoto, aşçılık yetenekleri ve beşerlerle kurduğu dostlukla, eski hayatının acımasızlığını geride bırakmaya çalışıyor. O günleri hatırlatan en bariz şey ise kesik serçe parmağı.
Nakamoto, bir vakit içinder Japonya’nın en kuvvetli yakuza örgütlerinden Kudo-kai’nin saflarında bulunan bir isim. 2015 yılında mahpusa giren Nakamoto, hapisteyken hayatının ne tarafa gideceğini düşünmüş ve çetede bir geleceği olmadığını anladığında, uzaklaşma vaktinin geldiğine karar vermiş. “Örgüt için her şeyi yapmaya ve ölmeye hazırdım” diyen 55 yaşındaki Nakamoto, çeteden ayrılma sonucuyla birlikte olağan bir hayat yaşamak için adımlar attığını belirtiyor.
The Way of the Househusband, evcilleşen ve ehlileşen bir yakuza üyesini bahis alıyor.
Lakin, hayatı cürümle örülen bir çete üyesinin, beşerler ortasına karışması hiç de kolay olmuyor. Nakamoto’nun öyküsü yakın vakit içinderda yayınlanan The Way of the Househusband anime dizisini çağrıştırıyor. Öyküye mevzu olan efsanevi yakuza ‘Ölümsüz Tatsu’ dahil olduğu örgütten uzaklaştıktan daha sonra, önlüğünü boynuna geçiriyor ve dürüst bir hayat yaşamaya karar veriyor. Ama evvelki hayatı peşini bırakmıyor.
Nakamoto’da emsal bir biçimde örgütten ayrıldıktan daha sonra adeta boşlukta hayatış. Kitakyushu’ya dönen Nakamoto, topluma karışmak için elinden geleni yapmış. Esnafla âlâ münasebetler kurmaya, konutların önündeki çöpleri toplamaya ve bölgede düzenlenen etkinliklerde nazaranv almaya başlamış.
HERKES İKİNCİ BİR TALİHİ HAK EDER
Bir noktadan daha sonra, 20 yıl evvel karşı karşıya geldikleri Toshiyuki Tsuji ile yolları kesişmiş.
Toshiyuki Tsuji’nın kıssası ise şöyleki: yirmi yıl evvel Kitakyushu’da bir kafe açmak için dükkân satın alan Tsuji, karşısında Kudo-kai üyelerini bulmuş. Mahalleye kafe açamayacağını söyleyen üyeler, ikazlarını dinlemeyen adamın dükkanını parçalamış. Pes etmeyen Tsuji, yapılan ataklara karşın dükkanını açmış ve bölgenin en sevilen esnafı haline gelmiş.
Bir vakit içinder, en acımasız yakuza örgütlerinden Kudo-kai’nin üyesi olan Takashi Nakamoto, örgütten ayrıldıktan daha sonra topluma entegre olmaya çalışıyor. Nakamoto, 13 kişilik noodle restoranı ile bu gayesini hayata gerçekleştiriyor.
Nakamoto’yu Kitakyushu’da karşısında bulan Tsuji, bir periyot düşmanı olan çetenin üyesinin sergilediği efordan etkilenmiş ve ona bir talih tanımaya, kefil olmaya karar vermiş. Nakamoto’nun hayalindeki noodle restoranını kurmasında yardımcı olmuş. Nakamoto, o devir yaşadıklarını anlatırken, “İnsanların yanınıza gelmesini ve size yardım etmesini bekleyemezsiniz. Sizin gidip onlarla bağlantı kurmanız gerekir” diyor.
Tsuji ise “Eski bir hatalı olsa bile, benimle konuşursa ve hayata bir daha başlamak istediğinde samimiyse, bu mevzudaki ciddiyetini anlamak için gözlerinin içine bakarım” sözünü kullanıyor ve devam ediyor: “her insanın çalışma özgürlüğü hakkı vardır.”
Under the Open Sky, 13 yılını hapishanede geçen eski Yakuza savaşçısı Mikami’nin hatadan uzaklaşarak hayata bir daha başlama gayretini mevzu alıyor…
‘YASALAR, ESKİ YAKUZALARI TOPLUMDAN SOYUTLUYOR’
Lakin eski örgütlerden firar eden tüm yakuza üyeleri Nakamoto kadar şanslı değil. Tüm bedenlerini kaplayan dövmeleri ve kesik serçe parmakları her vakit göz önünde olmalarına niye oluyor.
Bu durumu bir çeşit toplumsal damgalanma olarak nazarann hata sosyolojisi ve yakuza uzmanı Noboru Hirosue, maddelerin eski üyeleri toplumdan soyutlayacak halde tasarlandığını belirtiyor. Hirosue’ye bakılırsa, çetelerini terk eden üyelerin birinci beş yıl banka hesabı açmaları, mesken kiralamaları, sigorta yaptırmalarının önünde önemli maniler bulunuyor.
‘SIFIR NOKTASINA ULAŞMAK İÇİN ÇABALIYORUZ’
Çetelerden ayrılan yakuza üyelerinin istihdam bilgilerini açıklayan Hirosue, 2010 ile 2018 içinde ayrılanların yüzde 3,5’inin iş bulduğunu, kalanının iş bulamayarak çetelerine geri döndüğünü belirtiyor.
Kudo-kai çetesinden 2011 yılında ayrılan Motohisa Nakamizo ise bu istatistikler ortasında şanslı olan gurupta yer alıyor. Ailesinin emlak şirketinde çalışan Nakamizo, “Hapishaniçin çıktığınızda yahut çeteden uzaklaştığınızda, birinci beş yıl insanların size birebir davranmayacağını bilmelisiniz” sözünü kullanıyor. Fukuoka’daki aile işletmesinde çalışmayı sürdüren 56 yaşındaki Nakamizo, “İnsanlar ekseriyetle sıfırdan başlamaktan bahseder fakat biz eksiden başlıyoruz, sıfıra ulaşmak için çabalıyoruz” diyerek ortasında bulundukları durumu özetliyor.
Motohisa Nakamizo, Kudo-kai’de 30 yıl geçirdikten daha sonra, 2011 yılında örgütten ayrıldı. Ailesinin emlak şirketinde çalışmaya başladı.
Gündelik hayata entegre olmada zorluk yaşamak, toplumun geri kalanının ön yargısı, eğitim eksiklikleri üzere niçinler yakuzaların olağan bir hayat kurma yolunda karşılaştıkları pürüzler içinde.
Bu durum beraberinde, eski yakuzalar içinde kuvvetli bir dayanışma ağının da doğmasına niye olmuş. Örneğin, Nakamizo emlak şirketine eski arkadaşlarını alarak bu süreci en az ziyanla atlatmalarına uğraşıyor. Lakin bu örnekler o kadar sonlu ki, yakuzadan ayrılanların fazlaca küçük bir kısmı iş bulabilirken, geri kalanlar çaresizlik ortasında yaşamak zorunda kalıyor. Biroldukça arkadaşının güç durumda olduğunu belirten Nakamizo, “Keşke toplum ön yargılarından kurtulabilse ve bu insanlara bir talih verebilse” diyor ve ekliyor: “Bunun olmaması durumunda, gidecekleri yeri olmayanların bir daha yanlış yola sapmasına sebep olunacaktır.”
2015 üretimi Gangsta, popüler kültür objesi haline gelen yakuzayı bahis alan hoş örneklerinden…
HAYALLERİNİN PEŞİNDEN GİTMEYİ SEÇTİ
Üstelik çetelerden ayrılanların tek sorunu işsizlik de değil. Birden fazla üyenin önemli eğitim açıkları bulunuyor. Örneğin Yamaguchi-gumi çetesinden ayrılan Ryuichi Komura, ortaokulu bitirdikten daha sonra eğitimine devam edememiş ve dört yıl mahpus yatmış. “Geçmişe dönebilsem ömrümü aksine çevirmek isterdim” diyen Komura’nın tam vakitli bir iş bulma bahtı ise neredeyse hiç mümkün değilmiş. Ama o pes etmemiş ve hayallerinin peşinden gitmeyi seçmiş. “Hukuk okumak isterdim fakat eski bir yakuza olarak, avukat olmam neredeyse imkânsız görünüyordu” diyen Komura, eğitimini dışarıdan bitirmeye karar vermiş. Sekiz yıllık bir eğitimin akabinde, yedinci denemesinde isimli kâtiplik imtihanını geçtiğinde, 46 yaşındaymış.
‘LÜKS BİR HAYATTA GÖZÜM YOK’
Kimi eski çete üyeleri ise, kurulan dernekler sayesinde çalışma ömrüne giriyor. Asahi Shimbun’un haberine göre, ismini açıklamak istemeyen 54 yaşındaki eski bir çete üyesi, inşaatlarda çalışarak geçimini sağlıyor.
Eski çete üyesi, Hyogo Eyaletindeki bir şantiyede inşaat çalışanı olarak çalışıyor.
20’li yaşlarında Tokyo’da bir çete işvereninin sürücülüğünü yaptığını belirten adam, ayda 700 bin yen (56 bin TL) kazandığını söylüyor. O periyotlarda lüks bir ömrü olduğunu anlatan 54 yaşındaki eski çete üyesi, bugün inşaatlarda çalışarak ayda yaklaşık 200 bin yen (16 bin TL) kazandığını belirtiyor. “Lüks bir hayatta gözüm yok” diyen eski yakuza, “Normal bir ömrün ne kadar kusursuz bir şey olduğunu epey daha evvel anlamalıydım” tabirini kullanıyor.
‘YER ALTI DÜNYASI YENİ BİR ETABA GİRDİ’
Yakuza çetelerine yönelik başlatılan yasal takipler ve operasyonların, yaşı ilerleyen yakuza önderlerinin erken emekli bulunmasına yol açtığı ve birfazlaca üst seviye üyenin de sessiz sedasız kenara çekildiği görülüyor. Okita, devletin attığı adımların yakuza dünyası üzerinde büyük tesirleri olduğunu da kelamlarına ekliyor.
Adalet Bakanlığı’nda bakılırsavli Hirosue ise yakuzaya yönelik başlatılan operasyonlar kararında yer altı dünyasında boşluklar doğduğuna dikkat çekiyor. Her şeyi denetimi altında tutan yakuzanın devreden çıkışı niçiniyle cürüm oranlarında artış gözlendiğini söyleyen Hirouse, yeni hatalıların siber hatalar, dolandırıcılık, yasa dışı ilaç ticareti ve uyuşturucu alanlarında yeni yollara saptıklarını açıklıyor ve ekliyor: “Japon yer altı dünyası artık yeni bir evreye girdi.”
The Washington Post’un “As Japan’s yakuza mob weakens, former gangsters struggle to find a role outside crime” başlıklı haberden derlenmiştir.