Kabil hükümeti düştü

EdisonAbi

Yeni Üye
Kabil hükümeti düştü
YALNIZCA 10 günde Afgan ordusu ve mahallî güçleri hezimete uğratan Taliban, başşehir Kabil’i aldı. Dün sabah saatlerinde kenti kuşatan Taliban, “yoğun nüfusu niçiniyle” çatışmayacaklarını, Kabil’i “zor kullanarak ele geçirmeye çalışmayacaklarını” bildirdi. Kuşatma kentte paniğe yol açarken Afgan güvenlik güçleri Taliban kaygısıyla silah bıraktı, üniformalarını çıkararak nazaranv yerlerini terk etti. Bunun üzerine Taliban mümkün yağma ve hırsızlık olaylarını önlemek güvenliği sağlayacaklarını duyurdu ve militanlar kente girdi. Taliban’ın kentin dış mahallerine kadar gelmesinden saatler daha sonra Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeyi terk etti.

‘EŞİ GÖRÜLMEMİŞ ZAFER’

Akşam saatlerinde kent genelinde denetimi ele alan militanlar başkanlık sarayına girdi. Taliban’ın siyasi ofis lideri Abdulgani Birader yaptığı açıklamada örgütün Afgan hükümetine karşı kazandığı zaferin “dünyada eşi görülmemiş bir başarı” olduğunu söylemiş oldu. Katar merkezli TV kanalı El Cezire’ye konuşan Taliban sözcülerinden Muhammed Naim ise “Afganistan’da savaşın bitmiş olduğini” söyleyerek “yabancı güçlerin başarısızlıkla sonuçlanan Afganistan deneyiminin yenidenlanmayacağına inandıklarını” belirtti. Yeni idare biçiminin yakında netleşeceğini söz eden Naim, yabancı vatandaşların ve diplomatik misyonların güvenliğini sağlayacakları kelamını verdi.

GANİ: TALİBAN KAZANDI

Bu ortada Cumhurbaşkanı Gani’nin birlikteinde yakın takımı ve ailesiyle Tacikistan’a gittiği argüman ediliyor. Afganistan’dan ayrılmasından kısa müddet daha sonra Facebook’tan hesabından açıklama yapan Gani, “daha fazla kan dökülmesini engellemek için ülkeden ayrılmayı tercih ettiğini” söylemiş oldu. Gani paylaşımında “Taliban kılıç ve silahlarıyla kazandı. Artık halkın onuru, korunması ve mülklerinden onlar sorumlu. Tarihi bir imtihanla karşı karşıyalar. Ya Afganistan’ın ismini ve onurunu korurlar ya da önceliği diğer şeylere verirler” sözlerini kullandı.

Afganistan Ulusal Uzlaşı Yüksek Kurulu Lideri Abdullah Abdullah, Gani’yi eleştirerek “Afganistan’ı sıkıntı vakitte terk etti. Allah ondan hesap soracak” dedi. Afganistan Savunma Bakanı Vekili Bismillah Muhammedi de “Ellerimizi gerimizden bağladılar ve vatanı sattılar. Gani ve takımına lanet olsun” tabirlerini kullandı.


Kabil’de denetimi ele alan Taliban militanları, Afganistan başkanlık sarayına girdi.


KABİL KARMAŞA İÇİNDE

Kenti terk etmek isteyen Kabilliler havalimanına akın etti, uçaklara binebilmek için aprona kaçak biçimde girdi. Kalan binlerce kişinin para çekmek için bankaların önünde uzun kuyruklar oluşturduğu, marketlere koştuğu görüldü. Taliban’ın kentten çıkmak isteyenlere müsaade verileceğini duyurmasının akabinde ağır trafik sıkışıklıkları yaşandı, yollar uzun mühlet kilitli kaldı.

AMERİKALILAR ELÇİLİKTEN AYRILDI

Militanların kapıya dayanmasıyla kent paniğe sürüklenirken ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kabil’deki büyükelçilik binasının tahliyesinin “güvenle” tamamlandığını bildirdi. İşçi ülkeden tahliye edilmek üzere helikopterlerle büyükelçilik binasından Kabil havalimanına taşındı. Tahliye gün uzunluğu sürerken, Amerikalıların Doha’daki Taliban heyetiyle tahliye operasyonuna müdahalede bulunulmaması tarafında anlaştığı sav edildi. Blinken ise Taliban’ın Amerikan askerlerine müdahale etmesi durumunda buna “hızlı ve kararlı” bir cevap vereceklerini söylemiş oldu. ABD Savunma Bakanlığı da devam eden tahliyeler için 1000 kişilik ek bir birliğin gönderileceğini duyurdu.


BIDEN’IN KELAMLARI

Öte yandan Kabil’den kaçış imgeleri, Joe Biden’a yönelik tenkitlere niye oldu. Biden’ın 8 Temmuz’da Taliban militanlarını küçümseyerek yaptığı “hiç bir şartta insanların Afganistan’daki büyükelçiliğin çatısından tahliye edildiğini görmeyeceksiniz” biçimindeki açıklaması, Amerikan helikopterlerinin büyükelçilik çatısı üzerinde görüldüğü fotoğraflarla paylaşıldı.

ARNAVUTLUK BAŞKANI: AFGANLARA ‘HAYIR’ DEMEYİZ

ARNAVUTLUK Başbakanı Edi Rama, Afganistan vatandaşlarının ülkelerinde barınma ve transit geçişine “Hayır” demeyeceklerini belirterek, entelektüel çevrelerden ve Afgan bayan aktivistlerden oluşan birkaç yüz kişinin Arnavutluk’a süreksiz olarak sığınma talebini memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi. Başbakan Rama, Afgan vatandaşların ülkelerine sığınması ve ABD’nin Arnavutluk’tan Afgan vatandaşlarının transit geçişine ait talebini kıymetlendirdi. Arnavutluk Başbakanı Rama, “Biz, emsalsiz ‘hayır’ demeyeceğiz. Bu yalnızca büyük müttefiklerimiz istedi diye değil, zira biz Arnavutluk’uz” sözünü kullandı.


ÜLKELER PEŞ PEŞE ÇIKIYOR: TAHLİYE KAOSU

Taliban’ın başşehrin denetimini ele geçirmesiyle bir yandan bir fazlaca ülke diplomatik çalışanı ve vatandaşlarını tahliyeye uğraşırken, öteki yanda Afgan sivillerin ülkeyi terk etmeye çalışması Kabil havalimanında kaosa niye oldu. Yoğunluk üzerine havalimanının tüm ticari uçuşlara kapatıldığı bildirildi.

NATO’dan Kabil havalimanının tahliyeler için açık kalması konusunda yardımcı olacakları açıklaması geldi. Genel Sekreter Jens Stoltenberg, “NATO, tahliyeleri kolaylaştırmak ve koordine etmek için Kabil havaalanının açık kalmasına yardımcı oluyor” dedi.


KANADA, Afganistan’daki büyükelçiliğin süreksiz olarak kapatıldığını ve işçinin tahliye edileceğini duyurdu.

Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, büyükelçilik işçisini Kabil’den çıkarmaya başlayacaklarını belirterek, çalışanların şu anda havaalanının askeri kısmında inançta olduklarını söylemiş oldu.

Fransa iki askeri uçağı tahliye için gönderiyor. Fransa Savunma Bakanlığı, vatandaşlarını ve diplomatik işçisini tahliye etmek için dün bir uçağın havalandığını, ötekinin de bugün kalkacağını deklare etti.

Hollanda Savunma Bakanı Ank Bijleveld, ülkesinin Kabil büyükelçiliğindeki işçi ve ailelerinin tahliyesi için askeri uçak gönderileceğini deklare etti.

Birleşik Arap Emirlikleri; ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Kanada, Mısır, Avustralya ve Avrupa Birliği’nden diplomatik işçinin Körfez ülkelerinde havaalanları aracılığıyla Afganistan’dan tahliyesine yardımcı olacağını duyurdu.

Suudi Arabistan ülkedeki diplomatik çalışanının tahliyesinin tamamlandığını bildirdi.

İRAN büyükelçilik çalışanlarının sayısının azaltılacağını ve diplomatik temasları sürdürmek için az sayıda işçinin ülkede kalacağını belirtti.


Başşehir Kabil’de vize için İran elçiliğinin önünde uzun kuyruklar oluştu.

DOSTUM ‘KUZEY İTTİFAKI’ PLANLIYOR

TALİBAN güçlerinin kuzeydeki kilit kent Mezar-ı Şerif’i ele geçirmesinden daha sonra süreksiz olarak Özbekistan’a sığınan Afganistan Ulusal İslam Hareketi önderi komuta Raşid Dostum, Cemiyet-i İslami önderi Atta Muhammed Işık ile birlikte Afganistan kuzeyinde yeni “Kuzey İttifakı” kurma sonucu aldıkları duyurdu. Mezar-ı Şerif çıkışından daha sonra basına açıklamada bulunan Dostum, “Afganistan’ın Özbek ve Tacik kökenli ahalisi Taliban’a boyun eğmek niyetinde değil. Atta Muhammed Parıltı ile birlik olarak Afganistan’ın Tacikistan hududundaki Belh vilayeti merkezli yeni “Kuzey İttifakı” kuruyoruz. Taliban’a karşı direnmekte kararlıyız” dedi.

84 ASKER GEÇİŞ YAPTI

Dostum, Taliban’a karşı Belh eyaleti merkezli yeni ittifak kurduklarını ilan ederken, süreksiz olarak Özbekistan’a geçtiği haberi de geldi. Öte yandan Özbekistan Dışişleri Bakanlığı, 84 kişilik Afgan kuvvetinin hududu geçerek ülke topraklarına sığındığını bildirdi. Güvenlik güçlerini kaynak gösteren Özbek basını, kümenin başında Raşid Dostum’un bulunduğunu ileri sürdü. Birinci Kuzey İttifakı 1996’da Kabil’i ele geçiren Taliban’a karşı kurulmuş, Afganistan’a Amerikan müdahalesini akabinde Aralık 2001’de dağılmıştı. (Nerdun HACIOĞLU)
 
Üst