Kuş cennetinde organik ve kimyasal kirlilik tehdidi: Biyolojik oksijen gereksinimi, olağan kıymetin 3 katı çıktı

Eray GÖRGÜLÜ

Nallıhan Kuş Cenneti’
nin değerli su kaynaklarından biri olan ve Çayırhan Termik Santrali’nin tesiri altında kalan Sarıyar Barajı’nda yapılan su tahlili, baraj suyunun önemli oranda organik ve kimyasal kirlilik tehdidiyle karşı karşıya kaldığını ortaya koydu. İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneğinin yaptığı tahlil neticelerina göre sudaki kimyasal oksijen muhtaçlığı olağan kıymetten yaklaşık iki kat, biyolojik oksijen muhtaçlığı da yaklaşık üç kat daha fazla çıktı. sonuçları kıymetlendiren Proje Koordinatörü Tekin Altuğ, “Çayırhan Termik Santrali hem kömürlü bir termik santral olduğu birebir vakitte çağdaş işletim sistemine sahip olmadığı için etrafına ziyan vermektedir. Tahlil sonuçlarımız göstermiştir ki, Sarıyar Barajı için asıl kirlilik ögesi organik kirliliktir” dedi.

Bedeller organik kirliliği gösterdi

İklim Değişikliği Siyaset ve Araştırma Derneği, beş kilometre yakınına termik santral kurulan ve Nallıhan Kuş Cenneti’nin değerli su kaynaklarından biri olan Sarıyar Barajı’nda kimi ağır metallerin birikimini incelemek emeliyle “Kömürle Bağlantılı Su Meseleleri ve Doğal Ömür: Nallıhan Kuş Cenneti” isimli bir proje yürüttü. Koordinatörlüğünü Tekin Altuğ’un yaptığı projeyle Çayırhan kömürlü termik santralinin hem yarattığı mümkün hava kirliliği tesiri birebir vakitte atık sularının baraj gölündeki suda yarattığı tesir ortaya konuldu. Proje kapsamında yılın belirli periyotlarda barajdan üç defa su numunesi alındı ve numunelerin tahlili “Su Kirliliği Denetim Yönetmeliği” su kalite bedelleri ile karşılaştırıldı. Sonuçlarla ilgili bilgi veren Tekin Altuğ, kimsayal okjisen muhtaçlığının evsel ve endüstriyel atık suların organik kirlilik derecesini belirlemede kullanılan en kıymetli parametrelerden biri olduğuna dikkat çekti. Altuğ, “Yapılan test kararı, Sarıyar Baraj gölünde kimyasal oksijen muhtaçlığı, en çok 25 mg/L olması gerekirken, 37 mg/L olarak tespit edildi. Bu da organik kirliliği göstermektedir” dedi.

“Klorür bedeli, olması gerekenin dört katı”

Organik hususun ölçüsü olarak, biyokimyasal oksidasyon (karbonlu hususların oksitlenmesi) sırasında harcanan oksijen ölçüsünün temel alındığını ve bu kıymetin de BOI olarak isimlendirildiğini söz eden Altuğ, “Yapılan test kararı Sarıyar Baraj gölünde en çok 4 mg/L olması gereken BOI, ortalamanın yaklaşık 3 kat üzerinde 12.5 mg/L olarak tespit edildi. çıkmıştır. Deniz suyunda, maden yatakları ile birtakım endüstriyel süreçlerde bulunan ve su kaynakları için pek tehlikeli olan klorür de en çok 25 mg/L olması gerekirken, 102 mg/L olarak tespit edildi. Bu durum da endüstriyel sürecin etkisinin delili olabilir” dedi.

“Bölgedeki linyit rezervi iştah kabartıyor”

Nallıhan Kuş Cenneti alanına yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Beypazarı’nda ülkenin en kıymetli büyük linyit rezervlerinden birinin bulunmasının termik santraller için iştah kabartıcı olduğunu da kaydeden Altuğ, şunları söylemiş oldu:

“Çayırhan Termik Santrali, Nallıhan Kuş Cenneti’ni besleyen Sarıyar Barajı’nın kuzeydoğusunda bulunuyor. Santral mahalli, kömür kaynağına yakın seçildiği üzere soğutma suyunun sağlanacağı Sarıyar baraj gölüne de yakın seçilerek kuruldu. Tesisin 5 kilometrelik tesir alanı içerisinde kalan tesis ile Sarıyar Barajı içindeki kuş uçumu en yakın uzaklık ise sadece 3 kilometre. Kömürün yakılmasıyla birlikte açığa çıkan tonlarca atık (kül, cüruf ve partiküller) bertaraf edilmediği ve bacadan çıkarak atmosfere salındığı takdirde birkaç yüz metre yüksekliğe kadar çıkabilmekte ve binlerce hektar genişlikte alanları da etkileyebiliyor. Depolandığı yerlerde toprağı, su kaynaklarını, tarım alanlarını ve yerleşim alanlarını kütlesel kül konsantrasyonu altında bırakıyor.

“Baraj tabanında sondaj örneklerinden tahlil yapılmalı”

“Test neticelerina göre kadmiyum, nikel, manganez, cıva ve krom kıymeti ortalama bedellerin altında çıkmış olsa da net bir açıklama yapmak için baraj tabanında sondaj örneklerinden tahlil yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Çayırhan Termik Santrali hem kömürlü bir termik santral olduğu birebir vakitte çağdaş işletim sistemine sahip olmadığı için etrafına ziyan veriyor. Ayrıyeten derneğimizin 2021 yılının Haziran ayında yayımladığı “Özelleştirilmiş Termik Santraller ve Etraf Mevzuatına Ahenk Süreçleri” isimli raporda Çayırhan Termik Santralinin Haziran ayı öncesine kadar yırtıcı depolama yaptığı resmi kurumsal akademik raporlarla kanıtlandı.”
 
Üst