Libya’da seçim çıkmazı!
Libya’da Birleşmiş Milletler’in takviyesiyle 2020’de alınan seçim sonucu uygulanamadı. İç savaşın büyük yıkıma yol açtığı ülkede bugün yapılması hedeflenen devlet başkanlığı seçiminin adayların uygunluğu konusundaki ve yasal uyuşmazlıklar niçiniyle iptal edilmesiyle siyasi kriz giderek derinleşti. Seçim çıkmaza girerken, Muammer Kaddafi’nin 2011’de devrilip öldürülmesinden bu yana doğu ve batı olarak ikiye bölünerek kaosa sürüklenen ülkede yeni seçim tarihi için gözler Temsilciler Meclisine çevrildi.
SEÇİM niye ERTELENDİ?
Libya’daki kurumlar, yeni devlet liderinin ve parlamentonun hangi yetkilere sahip olacağı ve seçimlerde kimlerin aday olabileceği üzere seçim kuralları üzerinde uzlaşıya varamadı. Devlet başkanlığına adaylığı koyan Libya Temsilciler Meclisi Lideri Aguila Salih, Eylül ayında devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin farklı tarihlerde yapılmasını içeren yasa önerisi sunmuş, fakat teklif reddetmişti.
ESAS ADAYLAR KİMLER?
kuvvetli silahlı kümeler da dahil olmak üzere ülkedeki biroldukca kesim tarafınca kabul edilemez olarak görülen adaylar da dahil olmak üzere 98 isim devlet başkanlığı yarışına kaydolmuştu. Seçimler için en önde gelen 3 aday içinde iç savaş sırasında doğudaki gayrimeşru silahlı güçlerin önderi Hafter, devrik önder Muhammer Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam Kaddafi ve Libya’nın Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe bulunuyor.
SEÇİM TARİHİ MEÇHUL
Yüksek Seçim Komitesinden çarşamba günü yapılan açıklamada, seçimlerin 1 ay müddetle ertelenerek 24 Ocak 2022’de yapılması önerilmişti. Komite Lideri Al Haydi al-Sagheer, “Teknik, isimli ve güvenlik raporlarına bakılırsa seçim yasasının öngördüğü üzere seçimlerin 24 Aralık’ta yapılmasının imkansız olduğunu bildiriyoruz” tabirlerini kullandığı mektubu Temsililer Meclisi Liderine göndermişti. Lakin Temsilciler Meclisi, seçimler için daha da ileri bir tarihi isteyebilir. Temsilciler Meclisi üyesi Adel Karmous, medyaya yaptığı açıklamada, “Seçimlerin 24 Aralık’ta olmayacağını bekliyorduk, fakat artık yeni bir tarih belirlemek de tartışmalı bir bahis olacak” dedi. Adaylar, siyasi kurumlar ve öbür güçler içinde görüşmeler sürüyor.
Bugünkü seçimi iptal ettiren sıkıntıların çözülmesi için kısa bir erteleme de kâfi olmayabilir. Sıkıntıların çözülmesi için daha fazla vakte gereksinim duyulmasının da süreksiz hükümetin yeni seçim yapılana kadar misyonda kalıp kalmayacağı konusunda büyük tartışmaların fitilini ateşlemesi bekleniyor.
UFUKTA YENİ BİR ÇATIŞMA MI VAR?
Libya’da iktidarı ele geçirmek isteyen kümeler içindeki çatışmalar, Kaddafi’nin devrilip öldürüldüğü 2011 yılından beri devam ederken, bugünkü seçim ülkedeki şiddeti bitmiş oldurmek için çıkış yolu olarak görülüyordu. Ülkedeki barış sürecinin bozulması durumunda doğudaki güçlerin, hükümet güçleriyle bir daha çatışarak ayrılıkçı bir hükümet kurma riski bulunuyor. Lakin uzmanlar ve bölgeyi takip eden analistler, yakın vakitte bu biçimde bir durumun gerçekleşmesini beklemiyor. Uzmanlar, seçim sürecinin kesintiye uğraması ile bir arada ülkenin batısındaki bölgelerde silahlı kümelerin seferber olmasından, mahallî uyuşmazlıkların körüklenerek çatışmaların bir daha patlak vermesinden tasa duyuyor.
Libya’da Birleşmiş Milletler’in takviyesiyle 2020’de alınan seçim sonucu uygulanamadı. İç savaşın büyük yıkıma yol açtığı ülkede bugün yapılması hedeflenen devlet başkanlığı seçiminin adayların uygunluğu konusundaki ve yasal uyuşmazlıklar niçiniyle iptal edilmesiyle siyasi kriz giderek derinleşti. Seçim çıkmaza girerken, Muammer Kaddafi’nin 2011’de devrilip öldürülmesinden bu yana doğu ve batı olarak ikiye bölünerek kaosa sürüklenen ülkede yeni seçim tarihi için gözler Temsilciler Meclisine çevrildi.
SEÇİM niye ERTELENDİ?
Libya’daki kurumlar, yeni devlet liderinin ve parlamentonun hangi yetkilere sahip olacağı ve seçimlerde kimlerin aday olabileceği üzere seçim kuralları üzerinde uzlaşıya varamadı. Devlet başkanlığına adaylığı koyan Libya Temsilciler Meclisi Lideri Aguila Salih, Eylül ayında devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerinin farklı tarihlerde yapılmasını içeren yasa önerisi sunmuş, fakat teklif reddetmişti.
ESAS ADAYLAR KİMLER?
kuvvetli silahlı kümeler da dahil olmak üzere ülkedeki biroldukca kesim tarafınca kabul edilemez olarak görülen adaylar da dahil olmak üzere 98 isim devlet başkanlığı yarışına kaydolmuştu. Seçimler için en önde gelen 3 aday içinde iç savaş sırasında doğudaki gayrimeşru silahlı güçlerin önderi Hafter, devrik önder Muhammer Kaddafi’nin oğlu Seyfülislam Kaddafi ve Libya’nın Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdülhamid Dibeybe bulunuyor.
SEÇİM TARİHİ MEÇHUL
Yüksek Seçim Komitesinden çarşamba günü yapılan açıklamada, seçimlerin 1 ay müddetle ertelenerek 24 Ocak 2022’de yapılması önerilmişti. Komite Lideri Al Haydi al-Sagheer, “Teknik, isimli ve güvenlik raporlarına bakılırsa seçim yasasının öngördüğü üzere seçimlerin 24 Aralık’ta yapılmasının imkansız olduğunu bildiriyoruz” tabirlerini kullandığı mektubu Temsililer Meclisi Liderine göndermişti. Lakin Temsilciler Meclisi, seçimler için daha da ileri bir tarihi isteyebilir. Temsilciler Meclisi üyesi Adel Karmous, medyaya yaptığı açıklamada, “Seçimlerin 24 Aralık’ta olmayacağını bekliyorduk, fakat artık yeni bir tarih belirlemek de tartışmalı bir bahis olacak” dedi. Adaylar, siyasi kurumlar ve öbür güçler içinde görüşmeler sürüyor.
Bugünkü seçimi iptal ettiren sıkıntıların çözülmesi için kısa bir erteleme de kâfi olmayabilir. Sıkıntıların çözülmesi için daha fazla vakte gereksinim duyulmasının da süreksiz hükümetin yeni seçim yapılana kadar misyonda kalıp kalmayacağı konusunda büyük tartışmaların fitilini ateşlemesi bekleniyor.
UFUKTA YENİ BİR ÇATIŞMA MI VAR?
Libya’da iktidarı ele geçirmek isteyen kümeler içindeki çatışmalar, Kaddafi’nin devrilip öldürüldüğü 2011 yılından beri devam ederken, bugünkü seçim ülkedeki şiddeti bitmiş oldurmek için çıkış yolu olarak görülüyordu. Ülkedeki barış sürecinin bozulması durumunda doğudaki güçlerin, hükümet güçleriyle bir daha çatışarak ayrılıkçı bir hükümet kurma riski bulunuyor. Lakin uzmanlar ve bölgeyi takip eden analistler, yakın vakitte bu biçimde bir durumun gerçekleşmesini beklemiyor. Uzmanlar, seçim sürecinin kesintiye uğraması ile bir arada ülkenin batısındaki bölgelerde silahlı kümelerin seferber olmasından, mahallî uyuşmazlıkların körüklenerek çatışmaların bir daha patlak vermesinden tasa duyuyor.