Macaristan Dışişleri Bakanı Szijjarto: Türkiye ile sıkı işbirliği AB’nin çıkarına
MACARİSTAN Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Gümrük Birliği mutabakatının güncellenmesine dair devam eden görüşmelerden Afganistan’da güvenlik durumunun kötüleşmesiyle ortaya çıkan yeni göç akınına kadar Türkiye-AB alakaları eksenindeki konularda Hürriyet’in sorularını yanıtladı.
Türk Kurulu toplantısına katılmak üzere günübirlik İstanbul’a gelen Bakan Szijjarto’nun iletilerinden öne çıkanlar şöyleki:
GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN GÜNCELLENMESİ:
Gümrük Birliği’nin modernizasyonu noktasında bizim yaklaşımımız pek pratik: Yakında en âlâ birinci 10 iktisat içinde olacak Türkiye ile daha sıkı ekonomik işbirliği AB’nin çıkarına. AB olarak ekonomik manada kuvvetli olmak istiyorsak Türkiye ile daha sıkı ve sağlam işbirliğine muhtaçlığımız var. Lakin AB’deki başkaları, birtakım politik önkoşullar sağlanmadan Gümrük Birliği’nin modernizasyonunun konuşulamayacağını söylüyor. Bu niçinle yakın vakitte bir mutabakat beklemiyorum.
AFGAN MÜLTECİLER SORUNU:
NATO’nun çekilme sonucu daha sonrasında şimdiden binlerce aile Afganistan’dan kaçmak zorunda kaldı ve artık büyük bir göç dalgası bekliyoruz… Bu ülkenin İran hududu fazlaca güzel korunmuyor, temelde insan tacirlerine bile gereksinim yok ve bu durum bizi pek endişelendiriyor… Haritaya bakarsanız Afganistan’dan bir göç akını başlaması halinde bunun Türkiye’ye gelene kadar kimse tarafınca durdurulamayacağını görürsünüz. Mülteci akınının durdurulabileceği birinci olası ülke olan Türkiye’den bu biçimde bir yaklaşım bekleyebilmek içinse verdiğimiz kelamları tam olarak karşılamalıyız. Avrupa Birliği daha evvel 6 milyar Euro taahhüt ettiği bir muahede yaptı, ama bu (ödeme) çabucak hemen gerçekleşmedi. AB Komisyonu’nu bu sorunu en kısa müddette çözmeye, Türkiye’den ek mülteci akınını durdurmasını bekleyebilmek ismine kelam verilen tüm parayı ödemeye çağırıyoruz.
TÜRKİYE İLE YENİ GÖÇ ANLAŞMASI:
İstediğimiz şey halihazırda var olan muahede kapsamında verilen kelamların tutulması. Bir kere bu olduktan daha sonra yeni bir mutabakata muhtaçlık olup olmadığını ya da mevcut işbirliğinin devam edip etmeyeceğini gorebiliriz. Ama bu noktaya gelebilmek ve hangi tarafa gideceğimize karar verebilmek için evvel yemin ettiğimiz şeyi yerine getirmeliyiz.
KABİL HAVALİMANININ GÜVENLİĞİ:
Afganistan terörizm için bir inançlı cennet, yasadışı mülteci akını için kaynak ülke olmamalı. Bu gayelere ulaşabilmek ismine Afgan halkı için güvenlik garantilerine gereksinimimiz var. çabucak hemen bu noktada bir karar alınabilmiş değil. Türkiye dahil bu bahisleri (havalimanı) görüşüyoruz. Türkiye’nin de diğer ülkelerle müzakere ettiğini biliyoruz. Afganistan’ın güvenliği ve istikrarını sağlayacak bu biçimde bir mutabakata en kısa müddette varılacağını umuyoruz. Bu bahiste milletlerarası bir karar alınmadığı sürece biz de adım atmayacağız. şüphesiz Kabil havalimanını korumak noktasında kimi tecrübelere de sahibiz, çekilmedilk evvel Afganistan’ın tamamında 100 askerimiz vardı.
BALKANLARDA TÜRKİYE VE ÇİN TESİRİ:
AB’nin güvenliği ve istikrarı için Batı Balkanların ehemmiyeti epey büyük. Mevkidaşlarımız daima olarak Çin ve Türkiye’den ya da Batı Balkanlarda nüfuz sahibi olan herkesten şikâyet ediyor lakin bununla birlikte genişlemeye de karşılar. Bu bir yarış, şayet Avrupalılar olarak yarışa girmezsek kazanamayız. Çin ya da Türkiye’den şikâyet edenler beraberinde entegrasyona karşı olanlar. Bu hayli ikiyüzlüce ve Avrupa’nın çıkarlarına ziyan veriyor. Zira Avrupa’nın çıkarları Batı Balkan bölgesine genişlemekten geçiyor.
BALKAN ÜLKELERİNİN BİRLİK’E İŞTİRAKİ:
Şayet Macaristan’a kalsaydı yarın hatta dün üye olmuş olurlardı. Bilhassa Sırbistan kilit ülke ve hazır olduklarını düşünüyoruz. Fakat Brüksel’deki bürokratlar tüm ülkelerin sonsuza dek bekleyeceklerini, bir sefer kabul ettiklerinde de bunun bir cömertlik olduğunu düşünüyorlar. Ancak bu adil değil. AB iktisadının büyümesini istiyorsak Batı Balkanlar dahil yeni üyelere muhtaçlığımız var.
MACARİSTAN’IN CASUS YAZILIM KULLANDIĞI ARGÜMANI:
Tüm devletler ülkelerini ve vatandaşlarını korumak için zımnî servislere sahip. Bu örgütlerin ne yapıp yapamayacakları ve izleyecekleri teknikler maddelerle düzenlenir. Farklı teknolojiler ve teknikler kullanabilirler, bu kabahat değil. Yalnızca gazeteci ya da hükümete karşı olduğu için izlenen ya da dinlenen kimse yok. Bundan emin olabilirsin. Bu epey yapay bir skandal. (Macaristan’ın İsrail menşeli Pegasus yazılımı kullandığı argüman ediliyordu.)
ORBAN’IN PARTİSİNDEN
43 yaşındaki Peter Szijjarto, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın çok sağcı popülist Macar Yurttaş Birliği partisi üyesi. 2014’ten beri Macaristan Dışişleri Bakanlığı bakılırsavini yürüten Szijjarto, 2002’de 29 yaşındayken milletvekili olarak meclise girdiğinde en genç parlamenter unvanını almıştı. Orban daha sonrası Macaristan siyasetinde öne çıkması beklenen isimler içinde gösterilen Szijjarto, AB’li mevkidaşlarıyla mülteciler ve LGBT hakları sorunlarında başka düşüyor.
MACARİSTAN Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Gümrük Birliği mutabakatının güncellenmesine dair devam eden görüşmelerden Afganistan’da güvenlik durumunun kötüleşmesiyle ortaya çıkan yeni göç akınına kadar Türkiye-AB alakaları eksenindeki konularda Hürriyet’in sorularını yanıtladı.
Türk Kurulu toplantısına katılmak üzere günübirlik İstanbul’a gelen Bakan Szijjarto’nun iletilerinden öne çıkanlar şöyleki:
GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN GÜNCELLENMESİ:
Gümrük Birliği’nin modernizasyonu noktasında bizim yaklaşımımız pek pratik: Yakında en âlâ birinci 10 iktisat içinde olacak Türkiye ile daha sıkı ekonomik işbirliği AB’nin çıkarına. AB olarak ekonomik manada kuvvetli olmak istiyorsak Türkiye ile daha sıkı ve sağlam işbirliğine muhtaçlığımız var. Lakin AB’deki başkaları, birtakım politik önkoşullar sağlanmadan Gümrük Birliği’nin modernizasyonunun konuşulamayacağını söylüyor. Bu niçinle yakın vakitte bir mutabakat beklemiyorum.
AFGAN MÜLTECİLER SORUNU:
NATO’nun çekilme sonucu daha sonrasında şimdiden binlerce aile Afganistan’dan kaçmak zorunda kaldı ve artık büyük bir göç dalgası bekliyoruz… Bu ülkenin İran hududu fazlaca güzel korunmuyor, temelde insan tacirlerine bile gereksinim yok ve bu durum bizi pek endişelendiriyor… Haritaya bakarsanız Afganistan’dan bir göç akını başlaması halinde bunun Türkiye’ye gelene kadar kimse tarafınca durdurulamayacağını görürsünüz. Mülteci akınının durdurulabileceği birinci olası ülke olan Türkiye’den bu biçimde bir yaklaşım bekleyebilmek içinse verdiğimiz kelamları tam olarak karşılamalıyız. Avrupa Birliği daha evvel 6 milyar Euro taahhüt ettiği bir muahede yaptı, ama bu (ödeme) çabucak hemen gerçekleşmedi. AB Komisyonu’nu bu sorunu en kısa müddette çözmeye, Türkiye’den ek mülteci akınını durdurmasını bekleyebilmek ismine kelam verilen tüm parayı ödemeye çağırıyoruz.
TÜRKİYE İLE YENİ GÖÇ ANLAŞMASI:
İstediğimiz şey halihazırda var olan muahede kapsamında verilen kelamların tutulması. Bir kere bu olduktan daha sonra yeni bir mutabakata muhtaçlık olup olmadığını ya da mevcut işbirliğinin devam edip etmeyeceğini gorebiliriz. Ama bu noktaya gelebilmek ve hangi tarafa gideceğimize karar verebilmek için evvel yemin ettiğimiz şeyi yerine getirmeliyiz.
KABİL HAVALİMANININ GÜVENLİĞİ:
Afganistan terörizm için bir inançlı cennet, yasadışı mülteci akını için kaynak ülke olmamalı. Bu gayelere ulaşabilmek ismine Afgan halkı için güvenlik garantilerine gereksinimimiz var. çabucak hemen bu noktada bir karar alınabilmiş değil. Türkiye dahil bu bahisleri (havalimanı) görüşüyoruz. Türkiye’nin de diğer ülkelerle müzakere ettiğini biliyoruz. Afganistan’ın güvenliği ve istikrarını sağlayacak bu biçimde bir mutabakata en kısa müddette varılacağını umuyoruz. Bu bahiste milletlerarası bir karar alınmadığı sürece biz de adım atmayacağız. şüphesiz Kabil havalimanını korumak noktasında kimi tecrübelere de sahibiz, çekilmedilk evvel Afganistan’ın tamamında 100 askerimiz vardı.
BALKANLARDA TÜRKİYE VE ÇİN TESİRİ:
AB’nin güvenliği ve istikrarı için Batı Balkanların ehemmiyeti epey büyük. Mevkidaşlarımız daima olarak Çin ve Türkiye’den ya da Batı Balkanlarda nüfuz sahibi olan herkesten şikâyet ediyor lakin bununla birlikte genişlemeye de karşılar. Bu bir yarış, şayet Avrupalılar olarak yarışa girmezsek kazanamayız. Çin ya da Türkiye’den şikâyet edenler beraberinde entegrasyona karşı olanlar. Bu hayli ikiyüzlüce ve Avrupa’nın çıkarlarına ziyan veriyor. Zira Avrupa’nın çıkarları Batı Balkan bölgesine genişlemekten geçiyor.
BALKAN ÜLKELERİNİN BİRLİK’E İŞTİRAKİ:
Şayet Macaristan’a kalsaydı yarın hatta dün üye olmuş olurlardı. Bilhassa Sırbistan kilit ülke ve hazır olduklarını düşünüyoruz. Fakat Brüksel’deki bürokratlar tüm ülkelerin sonsuza dek bekleyeceklerini, bir sefer kabul ettiklerinde de bunun bir cömertlik olduğunu düşünüyorlar. Ancak bu adil değil. AB iktisadının büyümesini istiyorsak Batı Balkanlar dahil yeni üyelere muhtaçlığımız var.
MACARİSTAN’IN CASUS YAZILIM KULLANDIĞI ARGÜMANI:
Tüm devletler ülkelerini ve vatandaşlarını korumak için zımnî servislere sahip. Bu örgütlerin ne yapıp yapamayacakları ve izleyecekleri teknikler maddelerle düzenlenir. Farklı teknolojiler ve teknikler kullanabilirler, bu kabahat değil. Yalnızca gazeteci ya da hükümete karşı olduğu için izlenen ya da dinlenen kimse yok. Bundan emin olabilirsin. Bu epey yapay bir skandal. (Macaristan’ın İsrail menşeli Pegasus yazılımı kullandığı argüman ediliyordu.)
ORBAN’IN PARTİSİNDEN
43 yaşındaki Peter Szijjarto, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın çok sağcı popülist Macar Yurttaş Birliği partisi üyesi. 2014’ten beri Macaristan Dışişleri Bakanlığı bakılırsavini yürüten Szijjarto, 2002’de 29 yaşındayken milletvekili olarak meclise girdiğinde en genç parlamenter unvanını almıştı. Orban daha sonrası Macaristan siyasetinde öne çıkması beklenen isimler içinde gösterilen Szijjarto, AB’li mevkidaşlarıyla mülteciler ve LGBT hakları sorunlarında başka düşüyor.