Macron, Barkhane Operasyonu’nu sonlandırarak çıkmazdan kurtulmak istiyor
Fransa’nın Sahraaltı Afrika’da 7 yıldır sürdürdüğü Barkhane Operasyonu’nun sonlandırılması sonucunda, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri, bölge halkları nezdinde artan Fransa aksiliği ve Fransa’nın bölgede bir paradoksun içine sürüklenmekten kaçmaya çalışmasının tesirli olduğu belirtiliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un G7 Tepesi öncesi Barkhane Operasyonu’nu sonlandıracaklarını duyurması, son devirde Sahel’de taşları yerinden oynatabilecek en kıymetli gelişmelerden biri olarak kayda geçti.
Joe Biden’ın seçilmesiyle ABD’nin transatlantik ittifakı çerçevesinde Paris’e, bilhassa Afrika’da daha hayli dayanak vereceğini duyurması; Fransa’nın askeri operasyonlar niçiniyle artan yükünü nispeten de olsa hafifçeleteceği ve bu biçimdece bölgedeki varlığını sürdüreceği biçiminde yorumlanmıştı.
Hatta Macron, şubatta Çad’da düzenlenen G5 Sahel Tepesi’nde “bölgedeki Fransız askeri varlığında yakın vakitte bir değişiklik olmayacağını, Sahel bölgesinden çekilmekte çabuk etmenin kusur olacağını” belirtmişti. Fransa’nın bu karar değişikliğine münasebet olarak Fransa iç siyasetindeki gelişmeleri, Çad ve Mali’deki gelişmeleri, Paris’in Mali’de terör örgütü önderleriyle diyaloğu reddetmesini ve bölge ülkelerinde yükselen Fransız aksiliğini saymak mümkün.
Mali, Nijer ve Senegal’de faaliyetlerde bulunan niyet kuruluşu Timbuktu Enstitüsünün Yöneticisi Bakary Sambe, AA muhabirine, Macron’un Sahel’den çekilme sonucunı kıymetlendirdi.
Sambe, “Macron’un Barkhane Operasyonu’nu bitirme sonucunın ardında yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri ve Sahel ülkelerinde Fransa’ya karşı tenkitler var. Bu tenkitler de kendi ortasında bir paradoks oluşturmuş durumda. Bölge ülkelerinin önderleri bu şekil askeri iş birliklerini olağan karşılaşa da ülkelerin kamuoyu daha tepkisel yaklaşıyor.” sözünü kullandı.
Macron’un, Nisan 2022’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde Sahel konusunun “önüne getirilmesini” istemediğini vurgulayan Sambe, bir yandan da yüz ölçümü Almanya’dan büyük olan ve terör örgütü DEAŞ denetimindeki Liptako-Gourma bölgesine asker konuşlandırma kelamı veren Çad başkanı İdris Debby’nin vefatının de çekilme sonucunda tesirli olabileceğini kaydetti.
Sambe, Macron’un bilhassa Mali’de bir paradoksa sürüklenmekten de kaçındığına dikkati çekerek, Fransa’nın ülkede bir yandan terör kümeleriyle uğraş ederken bir yandan da ulusal uzlaşı ismine tavsiye edildiği üzere o kümelerin önderleriyle masaya oturmayı asla kabul etmediğini lisana getirdi.
İsmini “çölde rüzgarın tesiriyle oluşan hilal biçimindeki kum tepecikleri” manasına gelen “barkan” sözünden alan Barkhane Operasyonu, son devirde Fransa’da da önemli tartışma konusu olmuştu. Ülke haricinde konuşlu 7 bin Fransız askerinin 5 bin 100’ünün yer aldığı Barkhane Operasyonu, Fransa’nın yurt haricindeki en büyük askeri varlığı olarak biliniyor.
Fransa’nın 2020’de yurt haricinde yürüttüğü askeri operasyonlar (OPEX) için harcadığı 1,4 milyar avronun 600 milyon avrosu Barkhane Operasyonu için kullanıldı. Operasyonel maliyetinin yanı sıra son periyotta üst üste yaşanan asker vefatları de Barkhane’ye olan yansıyı güçlendirdi.
Son 50 yılda yurt haricinde yürütülen askeri operasyonlarda ömrünü kaybeden 647 Fransız askerinden 55’i 7 yılda Sahel’de hayatını yitirdi. Hem maddi boyutu birebir vakitte asker kaybının son devirde artması, operasyona olan takviyenin halk nezdinde de giderek düşmesine niye oldu.
IFOP’un Ocak 2021’de yaptığı ankette, Fransızların yüzde 51’inin Barkhane’nın konuşlandığı ülkelerden biri olan Mali’deki askeri operasyona olumsuz baktığını ortaya koydu. halbuki IFOP’un 2013’teki anketinde, halkın yüzde 75’i Mali’deki operasyona dayanak vermişti.
PARİS’İ ZORA SOKTU
Paris’i Sahel’de “çıkmaza sokan” en değerli başlıklardan biri de tıpkı Washington idaresinin Taliban ile masaya oturduğu üzere Fransa’nın da bölgedeki aşırılık yanlısı kimi kümelerle diyalog kurması önerisi oldu. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu kümelerle diyalog kurulabileceğini, Cezayir de bu tarafta atılacak adımları destekleyeceğini söylese de Macron, bu öneriyi kesin bir lisanla reddetti.
Mali’nin ise diyalog ile kastedilen taraflar Ensaruddin örgütünün yanı sıra şu anda Mağrip El Esası’na bağlı Nusret El İslam vel Muslimin örgütünün liderliğini yürüten Iyad Aggali ve Fulani aşiretine bağlı Nusret El İslam vel Muslimin çatısı altına giren Masina Kurtuluş Cephesi başkanı Emadu Kufa ile görüşmeye sıcak baktığı biliniyor.
Hem Temmuz 2020’de devrilen eski Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita hem daha sonrasında kurulan geçiş hükümetinin cumhurbaşkanı Bah N’daw tıpkı vakitte 24 Mayıs’taki darbeyle başa gelen Assimi Goita, bu niyeti lisana getirdi. Bu kapsamda, Goita’nın 7 Haziran’da cumhurbaşkanlığı yemin merasiminde verdiği “diyaloğa açığız” bildirisinin da Paris ile Bamako’nun ortasını uygunca açmış olabileceği kestirim ediliyor.
Paris, Bamako’nun bu niyetine rağmen Aggali ve Kufa ile diyalog için silahı bırakmalarını ve öbür örgütlerle uğraşa kelam vermeleri koşulunu koşmuştu. Nusret El İslam vel Muslimin ise diyalog için Fransız güçlerinin bölgeden çekilmesi konusunda ısrarcı olmuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Afrika’da yükselen Fransa aykırılığı konusunda Kasım 2020’de verdiği bir röportajında, Türkiye ve Rusya’yı suçlasa da Barkhane Operasyonu’nun niye olduğu sivil vefatlar bölgede Fransa’ya yansıyı artırdı. Fransa’nın, Mali’de 3 Ocak’ta bir düğünü bombaladığı ve 19 sivilin vefatına niye olduğu BM raporuyla doğrulanmıştı.
bir daha Mali’de 30 Kasım 2016’da Fransız güçlerinin 10 yaşındaki bir çocuğu öldürdüğü ve gizlice gömdüğü, Ocak 2017’deki Afrika-Fransa Doruğu’nda ortaya çıkmıştı. Fransız askeri birliklerinin muhbir olduğunu argüman ettiği çocuğun çobanlık yaptığı öğrenilmişti. Terör örgütü El Kural’a bağlı bir küme tarafınca esir alınan 11 asker, Fransız özel birliklerinin 23 Ekim 2017’de düzenlediği baskında hayatını yitirmişti.
Fransa aksisi telaffuzlar, bilhassa Temmuz 2020’de devrilen eski Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’nın istifası için düzenlenen aksiyonlarda besbellilik kazanmış, darbe daha sonrası biroldukça şovda de Fransa aykırısı sözler kullanılmıştı. Macron da G5 Sahel Tepesi’nde bu duruma işaret ederek, “bölge ülkelerinin isteği doğrultusunda” Sahel’de olduklarını vurgulamış ve “işgalci” olmadıkları iletisini vermişti.
Sahel’de terörle uğraşta başarısız olan Macron’un Barkhane sonucunı, iç siyasette de bu bahis üzerinden köşeye sıkışmamak ismine verdiği belirtiliyor. Gelecek sene yapılacak seçimde kuvvetli bir rakip olarak Macron’un karşısında yer alacak çok sağcı önder Marine Le Pen’in Barkhane Operasyonu’nu bir koz olarak kullanacağı varsayım ediliyor.
Çünkü Le Pen, operasyonun kendisine direkt karşı çıkmasa da Macron’u, yük paylaşımı konusunda Avrupa Birliği’ni (AB) ikna edememekle ve tüm faturayı Fransa’ya ödetmekle suçluyor. Macron, çabucak hemen yol haritasını açıklamasa da lokal basında 2023’e kadar asker sayısının 2 bin 500’e indirileceği belirtiliyor.
Fransa’nın bölgeden çekilmesiyle G5 ülkelerinin terörle çabasının nasıl ilerleyeceği ise belirsizliğini koruyor.
Fransa’nın Sahraaltı Afrika’da 7 yıldır sürdürdüğü Barkhane Operasyonu’nun sonlandırılması sonucunda, yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri, bölge halkları nezdinde artan Fransa aksiliği ve Fransa’nın bölgede bir paradoksun içine sürüklenmekten kaçmaya çalışmasının tesirli olduğu belirtiliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un G7 Tepesi öncesi Barkhane Operasyonu’nu sonlandıracaklarını duyurması, son devirde Sahel’de taşları yerinden oynatabilecek en kıymetli gelişmelerden biri olarak kayda geçti.
Joe Biden’ın seçilmesiyle ABD’nin transatlantik ittifakı çerçevesinde Paris’e, bilhassa Afrika’da daha hayli dayanak vereceğini duyurması; Fransa’nın askeri operasyonlar niçiniyle artan yükünü nispeten de olsa hafifçeleteceği ve bu biçimdece bölgedeki varlığını sürdüreceği biçiminde yorumlanmıştı.
Hatta Macron, şubatta Çad’da düzenlenen G5 Sahel Tepesi’nde “bölgedeki Fransız askeri varlığında yakın vakitte bir değişiklik olmayacağını, Sahel bölgesinden çekilmekte çabuk etmenin kusur olacağını” belirtmişti. Fransa’nın bu karar değişikliğine münasebet olarak Fransa iç siyasetindeki gelişmeleri, Çad ve Mali’deki gelişmeleri, Paris’in Mali’de terör örgütü önderleriyle diyaloğu reddetmesini ve bölge ülkelerinde yükselen Fransız aksiliğini saymak mümkün.
Mali, Nijer ve Senegal’de faaliyetlerde bulunan niyet kuruluşu Timbuktu Enstitüsünün Yöneticisi Bakary Sambe, AA muhabirine, Macron’un Sahel’den çekilme sonucunı kıymetlendirdi.
Sambe, “Macron’un Barkhane Operasyonu’nu bitirme sonucunın ardında yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri ve Sahel ülkelerinde Fransa’ya karşı tenkitler var. Bu tenkitler de kendi ortasında bir paradoks oluşturmuş durumda. Bölge ülkelerinin önderleri bu şekil askeri iş birliklerini olağan karşılaşa da ülkelerin kamuoyu daha tepkisel yaklaşıyor.” sözünü kullandı.
Macron’un, Nisan 2022’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde Sahel konusunun “önüne getirilmesini” istemediğini vurgulayan Sambe, bir yandan da yüz ölçümü Almanya’dan büyük olan ve terör örgütü DEAŞ denetimindeki Liptako-Gourma bölgesine asker konuşlandırma kelamı veren Çad başkanı İdris Debby’nin vefatının de çekilme sonucunda tesirli olabileceğini kaydetti.
Sambe, Macron’un bilhassa Mali’de bir paradoksa sürüklenmekten de kaçındığına dikkati çekerek, Fransa’nın ülkede bir yandan terör kümeleriyle uğraş ederken bir yandan da ulusal uzlaşı ismine tavsiye edildiği üzere o kümelerin önderleriyle masaya oturmayı asla kabul etmediğini lisana getirdi.
İsmini “çölde rüzgarın tesiriyle oluşan hilal biçimindeki kum tepecikleri” manasına gelen “barkan” sözünden alan Barkhane Operasyonu, son devirde Fransa’da da önemli tartışma konusu olmuştu. Ülke haricinde konuşlu 7 bin Fransız askerinin 5 bin 100’ünün yer aldığı Barkhane Operasyonu, Fransa’nın yurt haricindeki en büyük askeri varlığı olarak biliniyor.
Fransa’nın 2020’de yurt haricinde yürüttüğü askeri operasyonlar (OPEX) için harcadığı 1,4 milyar avronun 600 milyon avrosu Barkhane Operasyonu için kullanıldı. Operasyonel maliyetinin yanı sıra son periyotta üst üste yaşanan asker vefatları de Barkhane’ye olan yansıyı güçlendirdi.
Son 50 yılda yurt haricinde yürütülen askeri operasyonlarda ömrünü kaybeden 647 Fransız askerinden 55’i 7 yılda Sahel’de hayatını yitirdi. Hem maddi boyutu birebir vakitte asker kaybının son devirde artması, operasyona olan takviyenin halk nezdinde de giderek düşmesine niye oldu.
IFOP’un Ocak 2021’de yaptığı ankette, Fransızların yüzde 51’inin Barkhane’nın konuşlandığı ülkelerden biri olan Mali’deki askeri operasyona olumsuz baktığını ortaya koydu. halbuki IFOP’un 2013’teki anketinde, halkın yüzde 75’i Mali’deki operasyona dayanak vermişti.
PARİS’İ ZORA SOKTU
Paris’i Sahel’de “çıkmaza sokan” en değerli başlıklardan biri de tıpkı Washington idaresinin Taliban ile masaya oturduğu üzere Fransa’nın da bölgedeki aşırılık yanlısı kimi kümelerle diyalog kurması önerisi oldu. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu kümelerle diyalog kurulabileceğini, Cezayir de bu tarafta atılacak adımları destekleyeceğini söylese de Macron, bu öneriyi kesin bir lisanla reddetti.
Mali’nin ise diyalog ile kastedilen taraflar Ensaruddin örgütünün yanı sıra şu anda Mağrip El Esası’na bağlı Nusret El İslam vel Muslimin örgütünün liderliğini yürüten Iyad Aggali ve Fulani aşiretine bağlı Nusret El İslam vel Muslimin çatısı altına giren Masina Kurtuluş Cephesi başkanı Emadu Kufa ile görüşmeye sıcak baktığı biliniyor.
Hem Temmuz 2020’de devrilen eski Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita hem daha sonrasında kurulan geçiş hükümetinin cumhurbaşkanı Bah N’daw tıpkı vakitte 24 Mayıs’taki darbeyle başa gelen Assimi Goita, bu niyeti lisana getirdi. Bu kapsamda, Goita’nın 7 Haziran’da cumhurbaşkanlığı yemin merasiminde verdiği “diyaloğa açığız” bildirisinin da Paris ile Bamako’nun ortasını uygunca açmış olabileceği kestirim ediliyor.
Paris, Bamako’nun bu niyetine rağmen Aggali ve Kufa ile diyalog için silahı bırakmalarını ve öbür örgütlerle uğraşa kelam vermeleri koşulunu koşmuştu. Nusret El İslam vel Muslimin ise diyalog için Fransız güçlerinin bölgeden çekilmesi konusunda ısrarcı olmuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Afrika’da yükselen Fransa aykırılığı konusunda Kasım 2020’de verdiği bir röportajında, Türkiye ve Rusya’yı suçlasa da Barkhane Operasyonu’nun niye olduğu sivil vefatlar bölgede Fransa’ya yansıyı artırdı. Fransa’nın, Mali’de 3 Ocak’ta bir düğünü bombaladığı ve 19 sivilin vefatına niye olduğu BM raporuyla doğrulanmıştı.
bir daha Mali’de 30 Kasım 2016’da Fransız güçlerinin 10 yaşındaki bir çocuğu öldürdüğü ve gizlice gömdüğü, Ocak 2017’deki Afrika-Fransa Doruğu’nda ortaya çıkmıştı. Fransız askeri birliklerinin muhbir olduğunu argüman ettiği çocuğun çobanlık yaptığı öğrenilmişti. Terör örgütü El Kural’a bağlı bir küme tarafınca esir alınan 11 asker, Fransız özel birliklerinin 23 Ekim 2017’de düzenlediği baskında hayatını yitirmişti.
Fransa aksisi telaffuzlar, bilhassa Temmuz 2020’de devrilen eski Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita’nın istifası için düzenlenen aksiyonlarda besbellilik kazanmış, darbe daha sonrası biroldukça şovda de Fransa aykırısı sözler kullanılmıştı. Macron da G5 Sahel Tepesi’nde bu duruma işaret ederek, “bölge ülkelerinin isteği doğrultusunda” Sahel’de olduklarını vurgulamış ve “işgalci” olmadıkları iletisini vermişti.
Sahel’de terörle uğraşta başarısız olan Macron’un Barkhane sonucunı, iç siyasette de bu bahis üzerinden köşeye sıkışmamak ismine verdiği belirtiliyor. Gelecek sene yapılacak seçimde kuvvetli bir rakip olarak Macron’un karşısında yer alacak çok sağcı önder Marine Le Pen’in Barkhane Operasyonu’nu bir koz olarak kullanacağı varsayım ediliyor.
Çünkü Le Pen, operasyonun kendisine direkt karşı çıkmasa da Macron’u, yük paylaşımı konusunda Avrupa Birliği’ni (AB) ikna edememekle ve tüm faturayı Fransa’ya ödetmekle suçluyor. Macron, çabucak hemen yol haritasını açıklamasa da lokal basında 2023’e kadar asker sayısının 2 bin 500’e indirileceği belirtiliyor.
Fransa’nın bölgeden çekilmesiyle G5 ülkelerinin terörle çabasının nasıl ilerleyeceği ise belirsizliğini koruyor.