Milyarlarca hayvanı kurtaracak gelişme!
Yeni sistemi geliştiren grup, İngiltere’de her yıl milyonlarca erkek civcivin yumurtlamadıkları için doğduktan daha sonrasında öldürüldüğünü ve artık buna gerek olmayabileceğini belirtti.
İngiliz hükümeti de, gen düzenleme teknolojisinin hayvancılık bölümünde kullanmasını inceleyecek.
Nature Communications isimli bilimsel mecmuada yayınlanan bir makaleyle duyurulan bu yeni sistem, embriyo gelişimi sırasında bir genin etkisiz hale getirilmesini sağlıyor.
Embriyo gelişmeninin hayli erken periyotlarında, çabucak hemen 16-32 hücre içindeyken devreye giren bir dizi gen ile istenmeyen cinsiyetteki farelerin gelişimi o düzeydeyken sonlanıyor önlenebiliyor.
Araştırmacılar bu tekniğin çiftlik hayvanlarında da uygulanabileceğini, dünyanın önde gelen gen düzenleme merkezlerinden Edinburgh’daki Roslin Enstitüsü’nde bu hedefle pilot bir program başlatılması için müzakereler yürüttüklerini duyurdu.
HAYVAN HAKLARINA KIYMETLİ KATKI SAĞLAYACAK
BBC’ye konuşan Kent Üniversitesi’nden Dr. Peter Ellis, laboratuvarda uygulanan bu sistemin ticari olarak da uygulanması durumunda hayvan haklarına kıymetli bir katkı olacağını söylüyor:
“Dünya çapında her yıl 4-6 milyar ortası civciv öldürülüyor. Onların acı çekmesinin önüne geçebiliriz.
“Erkek civciv embriyolarının hiç gelişmemesi sağlanabilir.”
İngiltere’de her yıl fazlaca sayıda deney faresi de istenen cinsiyette doğmadıkları için öldürülüyor.
Londra’daki Francis Crick Enstitüsü’nden Dr. James Turner, son beş yılda yayınlanan 25 bine yakın bilimsel makalede sırf erkek yahut dişi farelerin kullanıldığını tespit ettiklerini söylüyor:
“Her deneyde farklı sayıda fareye muhtaçlık duyuluyor. Fakat kullanılan toplam fare sayısının 100 bin civarında olduğunu iddia edebiliriz.
“Bu sistem bilimsel laboratuvarlarda çabucak kullanılmaya başlanabilir.”
İngiltere’de bu hafta yayınlanan öbür bir rapor da çiftlik hayvanları üzerinde genetik düzenleme yapılmasını sağlayan düzenlemelerin özünde hayvanların şartlarının güzelleştirilmesi olduğunu vurgulamıştı.
Dünya Hayvancılığında Merhamet isimli sivil toplum kuruluşundan Peter Stevenson hayvancılığın fabrikasyon hale gelmesine yönelik çalışmalar niçiniyle genelde gen düzenleme teknolojilerine karşı çoklukla temkinli olduklarını ama tavukların cinsiyetine karar verebilme imkanını desteklediklerini söylüyor:
“Bu uygulamanın hayvan hakları için kullanılmasını destekliyoruz. Tavukların yalnızca dişi yavru yapmasını sağlayarak İngiltere’de her yıl milyonlarca istenmeyen erkek civcivin öldürülmesinin önüne geçebiliriz.”
İngiltere’deki Kraliyet Hayvanlara Zulmü Engelleme Topluluğu’ndan Barney Reed, bu süratle gelişen teknolojinin sıkı bir biçimde denetlenmesi gerektiğini vurguluyor:
“Hayvan hakları yahut etraf için getirilen bir hayli teklifin aslında kendi yarattığımız meselelere tahlil teklifleri olduğunu unutmamamız lazım.”
Dr. Ellis de bunun hayvancılıkta kullanılmadan evvel toplumda her tarafıyla tartışılması gerektiğini söylüyor:
“Bilimsel açıdan da çabucak hemen bunu hayvancılıkta uygulayabilecek noktada değiliz.
“Önce farklı çeşitlere yönelik gen düzenleme araçları geliştirilmeli, akabinde da bunların inançlı ve faal olup olmadığı denetim edilmeli.”
NASIL İŞLİYOR?
Bir memelinin cinsiyeti, cinsiyet kromozomları ile belirleniyor.
Dişilerde birini babalarından, ötekini de annelerinden aldıkları iki adet X kromozomu bulunuyor.
Erkeklerde ise annelerinden bir adet X, babalarından da bir adet Y kromozomu var.
Araştırmacılar, genleri devre dışı bırakan Crispr-Cas9 isimli bir gen düzenleme molekülünün yarısını annenin DNA’sına, öteki yarısını da hangi cinsiyette yavrular amaçlandığına bağlı olarak X yahut Y kromozomuna ekleniyor.
Molekülün iki yarısı bir ortaya geldiğinde, embriyonun gelişimi duruyor.
Örneğin dişi fare isteyen bilim insanları babanın Y kromozomuna bu molekülü eklediği vakit, X ve Y kromozomları bir ortaya geldiğinde embriyonun gelişmesi duruyor ve bu biçimdece erkek yavru doğmuyor.
Erkek fare doğurtmak hedeflendiğinde ise molekül babanın X kromozomuna ekleniyor.
Fareler bir defada çoklukla 3-12 ortası yavru doğruyor.
Yeni sistemi geliştiren grup, İngiltere’de her yıl milyonlarca erkek civcivin yumurtlamadıkları için doğduktan daha sonrasında öldürüldüğünü ve artık buna gerek olmayabileceğini belirtti.
İngiliz hükümeti de, gen düzenleme teknolojisinin hayvancılık bölümünde kullanmasını inceleyecek.
Nature Communications isimli bilimsel mecmuada yayınlanan bir makaleyle duyurulan bu yeni sistem, embriyo gelişimi sırasında bir genin etkisiz hale getirilmesini sağlıyor.
Embriyo gelişmeninin hayli erken periyotlarında, çabucak hemen 16-32 hücre içindeyken devreye giren bir dizi gen ile istenmeyen cinsiyetteki farelerin gelişimi o düzeydeyken sonlanıyor önlenebiliyor.
Araştırmacılar bu tekniğin çiftlik hayvanlarında da uygulanabileceğini, dünyanın önde gelen gen düzenleme merkezlerinden Edinburgh’daki Roslin Enstitüsü’nde bu hedefle pilot bir program başlatılması için müzakereler yürüttüklerini duyurdu.
HAYVAN HAKLARINA KIYMETLİ KATKI SAĞLAYACAK
BBC’ye konuşan Kent Üniversitesi’nden Dr. Peter Ellis, laboratuvarda uygulanan bu sistemin ticari olarak da uygulanması durumunda hayvan haklarına kıymetli bir katkı olacağını söylüyor:
“Dünya çapında her yıl 4-6 milyar ortası civciv öldürülüyor. Onların acı çekmesinin önüne geçebiliriz.
“Erkek civciv embriyolarının hiç gelişmemesi sağlanabilir.”
İngiltere’de her yıl fazlaca sayıda deney faresi de istenen cinsiyette doğmadıkları için öldürülüyor.
Londra’daki Francis Crick Enstitüsü’nden Dr. James Turner, son beş yılda yayınlanan 25 bine yakın bilimsel makalede sırf erkek yahut dişi farelerin kullanıldığını tespit ettiklerini söylüyor:
“Her deneyde farklı sayıda fareye muhtaçlık duyuluyor. Fakat kullanılan toplam fare sayısının 100 bin civarında olduğunu iddia edebiliriz.
“Bu sistem bilimsel laboratuvarlarda çabucak kullanılmaya başlanabilir.”
İngiltere’de bu hafta yayınlanan öbür bir rapor da çiftlik hayvanları üzerinde genetik düzenleme yapılmasını sağlayan düzenlemelerin özünde hayvanların şartlarının güzelleştirilmesi olduğunu vurgulamıştı.
Dünya Hayvancılığında Merhamet isimli sivil toplum kuruluşundan Peter Stevenson hayvancılığın fabrikasyon hale gelmesine yönelik çalışmalar niçiniyle genelde gen düzenleme teknolojilerine karşı çoklukla temkinli olduklarını ama tavukların cinsiyetine karar verebilme imkanını desteklediklerini söylüyor:
“Bu uygulamanın hayvan hakları için kullanılmasını destekliyoruz. Tavukların yalnızca dişi yavru yapmasını sağlayarak İngiltere’de her yıl milyonlarca istenmeyen erkek civcivin öldürülmesinin önüne geçebiliriz.”
İngiltere’deki Kraliyet Hayvanlara Zulmü Engelleme Topluluğu’ndan Barney Reed, bu süratle gelişen teknolojinin sıkı bir biçimde denetlenmesi gerektiğini vurguluyor:
“Hayvan hakları yahut etraf için getirilen bir hayli teklifin aslında kendi yarattığımız meselelere tahlil teklifleri olduğunu unutmamamız lazım.”
Dr. Ellis de bunun hayvancılıkta kullanılmadan evvel toplumda her tarafıyla tartışılması gerektiğini söylüyor:
“Bilimsel açıdan da çabucak hemen bunu hayvancılıkta uygulayabilecek noktada değiliz.
“Önce farklı çeşitlere yönelik gen düzenleme araçları geliştirilmeli, akabinde da bunların inançlı ve faal olup olmadığı denetim edilmeli.”
NASIL İŞLİYOR?
Bir memelinin cinsiyeti, cinsiyet kromozomları ile belirleniyor.
Dişilerde birini babalarından, ötekini de annelerinden aldıkları iki adet X kromozomu bulunuyor.
Erkeklerde ise annelerinden bir adet X, babalarından da bir adet Y kromozomu var.
Araştırmacılar, genleri devre dışı bırakan Crispr-Cas9 isimli bir gen düzenleme molekülünün yarısını annenin DNA’sına, öteki yarısını da hangi cinsiyette yavrular amaçlandığına bağlı olarak X yahut Y kromozomuna ekleniyor.
Molekülün iki yarısı bir ortaya geldiğinde, embriyonun gelişimi duruyor.
Örneğin dişi fare isteyen bilim insanları babanın Y kromozomuna bu molekülü eklediği vakit, X ve Y kromozomları bir ortaya geldiğinde embriyonun gelişmesi duruyor ve bu biçimdece erkek yavru doğmuyor.
Erkek fare doğurtmak hedeflendiğinde ise molekül babanın X kromozomuna ekleniyor.
Fareler bir defada çoklukla 3-12 ortası yavru doğruyor.