Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, son kar ve yağmurların kâfi olmadığını belirterek, Trakya’nın yer altı ve yer üstü sularında kuraklık yaşandığını söylemiş oldu.
Prof. Dr. Orta, geçen hafta İstanbul’un son 50 yıldır birinci kere âlâ seviyede kar yağışı aldığını belirterek, bu durumun yer altı ve yer üstü sularına da kıymetli ölçüde katkı sağlayacağını söylemiş oldu. İstanbul’daki barajların doluluk oranlarının yüzde 55’ler civarında olduğunu belirten Orta, “Geçmiş senelera baktığımızda bu tarihte yani daha evvelki senelerda bu barajların yüzde 70-80 seviyesinde dolu olduğunu da görmüştük, 30’lara düştüğü de vakidir. Bu vesileyle İstanbul’da bu son yağışların o bölgedeki ezayı değerli seviyede azaltacağını düşünüyorum” dedi.
“Trakya’da kıymetli beslenme yok”
Orta, İstanbul’a oranla Trakya’da durumun epeyce farklı olduğunu lisana getirerek, “Trakya’nın ortasında kalan ki, Orta Trakya diyebileceğimiz, bizim senelerdan beri bütün idarecileri uyarmaya çalıştığımız, tehlikeli dörtgen diye bahsetmiş olduğumiz Çerkezköy, Çorlu, Lüleburgaz, Muratlı dörtgeni önemli bir kuraklık yaşıyor. Ben bunu buraya yüklenen endüstriye bağlıyorum ve önemli bir ısınma yaşıyoruz bu bölgede. Yani bu bölgedeki sıcaklıklar geçmiş senelerla kıyasladığımızda 1-1,5 santigrat derece daha yükseldi. Bu da yağışları etkiledi ve bizim an itibariyle bu bölgede hem yer altı sularımızda birebir vakitte yer üstü su kaynaklarımızda kıymetli bir beslenme yok. Yalnızca ziraî manada baktığımızda toprağın üst 30 ila 50 santimetrelik katmanında şu anda kışlık hububatın gelişmesini sağlayacak seviyede bir nem var. Gerek Ganoslar gerek Istrancalar kâfi seviyede tam Orta Trakya’da yağış almadığı için maalesef yer altı su düzeyi tablolarında rastgele bir yükselme gözlemleyemiyoruz ve yer üstü su kaynaklarımızda da kıymetli beslenmeler gerçekleşmedi şu ana kadar” dedi.
“Sanayi önemli su kullanıyor”
Trakya’nın, Türkiye coğrafyasının yüzde 3’ünü oluşturduğunu söyleyen Prof. Dr. Orta, süratli sanayi ve nüfus artışıyla üzerinde taşıdığı nüfusun yüzde 20’yi geçtiğini belirterek şöyleki konuştu:
“Ülke nüfusunun yüzde 20’sini, İstanbul’un batısını da koyuyorum alışılmış, yüzde 20’yi aşkın bir nüfus var ve bu nüfus büsbütün sanayi için buraya gelen bir nüfus. Bu sanayi tesisleri önemli biçimde bir de su kullanıyor. Sanayi hepimizin bildiği üzere dokuma sanayi, deri sanayi, yani Trakya’da konuşlanan sanayi dalı maalesef yer altı su kaynaklarımızı hayli önemli kullanan bir bölüm. Bir taraftan bu endüstriyle bir arada Hamitabat’ta bulunan doğal gaz çevrim santralimizin fazlaca tesiri var bu ısınmaya. Bu cins büyük sanayi tesisleri bir yandan ortam sıcaklığını yükseltirken bir yandan da kullandıkları çok suyla Trakya’nın yaşanabilirlik müddetini önemli biçimde tehdit ediyorlar. Bu ikisine birden tahlil bulmak ve frene basmak lazım. Hem bu tesislerin artık burada mevcudunun korunması ve meselelerinin çözülmesi yani yenilerinin getirilmesinden fazla mevcut tesislerin fazlaca yeterli planlanması, bunlarda kullandıkları suyu örneğin Türkiye’de enteresan bir biçimde biz endüstride suyu 1 proseste kullanıyoruz. Amerika, Fransa üzere gelişmiş ülkeler 17 proseste kullanıyor. 17 defa kullandıktan daha sonra yeniden arıtarak doğal yatağına verirken, biz tek proseste kullanıyoruz ve onu arıtmadan yahut arıttığımızı söyleyerek gerçekte bunu sağlamadan yeniden doğal yatağına veriyoruz. Bu sefer onlarca kat daha fazla suyun kirlenmesine ve bizlerin bunu kullanamamasına sebep oluyor. Gerek içme kullanma suyu gerek ziraî sulamada kullanmasına olumsuz tesir yaratan hadiseler oluyor.”
“Bölgede su depolaması yapılmalı”
Bu tıp zahmetlerin yerinde ve kaynağında çözecek önlemlerin alınması gerektiğini belirten Prof. Dr. Orta, kelam konusu önlemleri şu biçimde deklare etti: “Mutlaka endüstriyi burada frenleyerek, bu sanayi kesiminden suyun daha rantabl kullanmasını, daha akılcı kullanmasını sağlamamız gerekir sanayi tarafınca baktığımızda. Öteki taraftan da içme ve kullanma suyu sağlayan mahallî idarelere bakacak olursak Trakya önemli bir nüfuslaşıyor. Burada da süratli bir halde yer üstü su kaynaklarını geliştirmeye yönelmemiz lazım. Yani biz an itibariyle Trakya’da kullandığımız içme ve kullanma suyunun yüzde 85-90’ını hâlâ yer altı sularından sağlıyoruz. Bizim kürsüde yaptığımız çalışmalara göre 1000’in üzerinde potansiyel gölet ve baraj yerine sahip Trakya bölgesinde, Trakya yöresinde bir an evvel su depolama yapılarak, göletleri ve barajları geliştirerek bunlardan sulama hedefli, hayvan içme suyu gayeli ve yerleşim yerlerinde içme ve kullanma suyu hedefli yararlanmamız lazım”.
Prof. Dr. Orta, geçen hafta İstanbul’un son 50 yıldır birinci kere âlâ seviyede kar yağışı aldığını belirterek, bu durumun yer altı ve yer üstü sularına da kıymetli ölçüde katkı sağlayacağını söylemiş oldu. İstanbul’daki barajların doluluk oranlarının yüzde 55’ler civarında olduğunu belirten Orta, “Geçmiş senelera baktığımızda bu tarihte yani daha evvelki senelerda bu barajların yüzde 70-80 seviyesinde dolu olduğunu da görmüştük, 30’lara düştüğü de vakidir. Bu vesileyle İstanbul’da bu son yağışların o bölgedeki ezayı değerli seviyede azaltacağını düşünüyorum” dedi.
“Trakya’da kıymetli beslenme yok”
Orta, İstanbul’a oranla Trakya’da durumun epeyce farklı olduğunu lisana getirerek, “Trakya’nın ortasında kalan ki, Orta Trakya diyebileceğimiz, bizim senelerdan beri bütün idarecileri uyarmaya çalıştığımız, tehlikeli dörtgen diye bahsetmiş olduğumiz Çerkezköy, Çorlu, Lüleburgaz, Muratlı dörtgeni önemli bir kuraklık yaşıyor. Ben bunu buraya yüklenen endüstriye bağlıyorum ve önemli bir ısınma yaşıyoruz bu bölgede. Yani bu bölgedeki sıcaklıklar geçmiş senelerla kıyasladığımızda 1-1,5 santigrat derece daha yükseldi. Bu da yağışları etkiledi ve bizim an itibariyle bu bölgede hem yer altı sularımızda birebir vakitte yer üstü su kaynaklarımızda kıymetli bir beslenme yok. Yalnızca ziraî manada baktığımızda toprağın üst 30 ila 50 santimetrelik katmanında şu anda kışlık hububatın gelişmesini sağlayacak seviyede bir nem var. Gerek Ganoslar gerek Istrancalar kâfi seviyede tam Orta Trakya’da yağış almadığı için maalesef yer altı su düzeyi tablolarında rastgele bir yükselme gözlemleyemiyoruz ve yer üstü su kaynaklarımızda da kıymetli beslenmeler gerçekleşmedi şu ana kadar” dedi.
“Sanayi önemli su kullanıyor”
Trakya’nın, Türkiye coğrafyasının yüzde 3’ünü oluşturduğunu söyleyen Prof. Dr. Orta, süratli sanayi ve nüfus artışıyla üzerinde taşıdığı nüfusun yüzde 20’yi geçtiğini belirterek şöyleki konuştu:
“Ülke nüfusunun yüzde 20’sini, İstanbul’un batısını da koyuyorum alışılmış, yüzde 20’yi aşkın bir nüfus var ve bu nüfus büsbütün sanayi için buraya gelen bir nüfus. Bu sanayi tesisleri önemli biçimde bir de su kullanıyor. Sanayi hepimizin bildiği üzere dokuma sanayi, deri sanayi, yani Trakya’da konuşlanan sanayi dalı maalesef yer altı su kaynaklarımızı hayli önemli kullanan bir bölüm. Bir taraftan bu endüstriyle bir arada Hamitabat’ta bulunan doğal gaz çevrim santralimizin fazlaca tesiri var bu ısınmaya. Bu cins büyük sanayi tesisleri bir yandan ortam sıcaklığını yükseltirken bir yandan da kullandıkları çok suyla Trakya’nın yaşanabilirlik müddetini önemli biçimde tehdit ediyorlar. Bu ikisine birden tahlil bulmak ve frene basmak lazım. Hem bu tesislerin artık burada mevcudunun korunması ve meselelerinin çözülmesi yani yenilerinin getirilmesinden fazla mevcut tesislerin fazlaca yeterli planlanması, bunlarda kullandıkları suyu örneğin Türkiye’de enteresan bir biçimde biz endüstride suyu 1 proseste kullanıyoruz. Amerika, Fransa üzere gelişmiş ülkeler 17 proseste kullanıyor. 17 defa kullandıktan daha sonra yeniden arıtarak doğal yatağına verirken, biz tek proseste kullanıyoruz ve onu arıtmadan yahut arıttığımızı söyleyerek gerçekte bunu sağlamadan yeniden doğal yatağına veriyoruz. Bu sefer onlarca kat daha fazla suyun kirlenmesine ve bizlerin bunu kullanamamasına sebep oluyor. Gerek içme kullanma suyu gerek ziraî sulamada kullanmasına olumsuz tesir yaratan hadiseler oluyor.”
“Bölgede su depolaması yapılmalı”
Bu tıp zahmetlerin yerinde ve kaynağında çözecek önlemlerin alınması gerektiğini belirten Prof. Dr. Orta, kelam konusu önlemleri şu biçimde deklare etti: “Mutlaka endüstriyi burada frenleyerek, bu sanayi kesiminden suyun daha rantabl kullanmasını, daha akılcı kullanmasını sağlamamız gerekir sanayi tarafınca baktığımızda. Öteki taraftan da içme ve kullanma suyu sağlayan mahallî idarelere bakacak olursak Trakya önemli bir nüfuslaşıyor. Burada da süratli bir halde yer üstü su kaynaklarını geliştirmeye yönelmemiz lazım. Yani biz an itibariyle Trakya’da kullandığımız içme ve kullanma suyunun yüzde 85-90’ını hâlâ yer altı sularından sağlıyoruz. Bizim kürsüde yaptığımız çalışmalara göre 1000’in üzerinde potansiyel gölet ve baraj yerine sahip Trakya bölgesinde, Trakya yöresinde bir an evvel su depolama yapılarak, göletleri ve barajları geliştirerek bunlardan sulama hedefli, hayvan içme suyu gayeli ve yerleşim yerlerinde içme ve kullanma suyu hedefli yararlanmamız lazım”.