Rusya, Avrupa’nın en yoksul ülkelerinden Moldova’yı doğal gaz satışını kesmekle tehdit ediyor
“Pazartesi günü ülkemiz tarih yazdı. Moldova, birinci sefer Rusya’nın Gazprom’u haricinde öbür bir kaynaktan doğal gaz satın aldı.” Moldova Dışişleri Bakanı Nicu Popescu’nun söylemiş olduği doğal gaz alımı, Polonya’nın PGNiG isimli şirketinden sağlandı. Polonyalı şirketten 1 milyon metre küp doğal gaz alındı.
Lakin bu adım karşısında Gazprom tehdidini gerçekleştirirse Moldova, fazlaca daha fazla doğal gaz satın almak zorunda kalacak. Gazprom, Moldova’yı “doğal gaz vanalarını kapatmakla” tehdit ediyor.
Pazartesi gününe kadar Moldova’nın doğal gazının yüzde 100’ü Rusya’dan geliyordu. Lakin tedarik mutabakatı Eylül ayı sonunda bitmiş oldu. Mutabakat güncellenirken Gazprom fiyatları artırdı, Moldova da o parayı ödeyemeyeceğini söylemiş oldu. Yeni bir mutabakat çabucak hemen sağlanamamışken Rus güç devi, doğal gaz arzını küçülttü. O denli ki Moldova, 30 gün olağanüstü hal ilan etmek durumunda kaldı. Bu sırada Gazprom da Moldova’yı “krizi tetiklemekle” suçladı ve “709 milyon dolarlık borcunun geri ödemesini” istedi. Moldova ise bu biçimde bir borca karşı çıkıyor.
Görüşmeler devam ediyor. Moldovyalı yetkililer lakin koşulların iki tarafın da çıkarına olması halinde Gazprom’la yeni bir mutabakat imzalayacaklarını söylüyor.
Pekala Rusya’yla mutabakata varılamadığında, Avrupa’nın en yoksul ülkelerinden biri olan Moldova, muhtaçlığı olan doğal gazı nereden sağlayacak?
Popescu da durumun zorluğunu kabul ediyor:
“Ülkede bir doğal gaz krizinin patlak vermesi için en berbat vakit. Fiyatlar her zamankinden daha yüksek. Piyasadaki sıkışıklığın global seviyede olduğunu görüyoruz. Lakin bir dayanak çizgimiz var. Geçtiğimiz senelerda Romanya, Moldova’ya yeni bir doğal gaz boru sınırı inşa etti, bu da bizim için bir emniyet vanası oldu. Bir yandan da Avrupa Birliği, doğal gaz tedarik çizgilerini nasıl çeşitlendirebileceğimiz konusunda bize tekliflerde bulundu.”
Moldova’daki biroldukca şirket üzere, Drochia’daki şeker fabrikası da doğal gaz eksikliğinden etkilendi.
Fabrikanın yöneticisi Rostislav Magdei, “İhtiyacımız olan doğal gazın yalnızca dörtte birini kullanabiliyoruz. Geri kalanını alternatif güç kaynaklarıyla tamamlamaya çalışıyoruz. Umarım hükümet yüksek petrol meblağlarından dolayı ortaya çıkan kaybımızı telafi eder.” diyerek durumu anlatıyor.
Uzun bir süre Moskova’nın yörüngesinde olan Moldova, son devirde Rusya’dan uzaklaşıp Batı dünyasına yakınlaşıyor.
Ülke idaresi artık Avrupa’yla daha yakın ilgileri ve Avrupa Birliği (AB) ile işbirliğini destekliyor. Biroldukça kişi de, son doğal gaz krizinin Rusya’nın memnuniyetsizliğinin bir göstergesi olduğu görüşünde.
Moldova Dışişleri Bakanı Nicu Popescu.
Moldova Cumhurbaşkanı’nın eski güç danışmanı Sergiu Tofilat, “Bu yıl seçim yapıldı ve Rusya yanlısı siyasi parti kaybetti. Artık Batı yanlısı bir iktidarımız var. Bu sebeple Rusya da gaz tedariki konusunda yaklaşımını değiştirdi. Kremlin, Moldova halkını Rusya yanlısı partiye oy vermedikleri için cezalandırmak istiyor. Bu epeyce net bir siyaset” yorumunu yapıyor:
“Rusya başkanı Vladimir Putin, eski Sovyet ülkelerini Kremlin’in tesir alanında tutmaya çalışıyor. Biz Moskova’nın önünde dizlerimizin üzerinde durmak istemiyoruz. Rusya’nın şantajına hayır demeliyiz ve artık, Moldova’daki Rus tesirinden kurtulmak için bir fırsatımız var.”
Kremlin ise güç kaynaklarını silah olarak kullandığı tezlerini reddediyor. Putin, geçtiğimiz günlerde bu istikametteki görüşler için “tamamen saçmalık, boş konuşma ve siyasi gayeli bir gevezelikten öbür bir şey değil” sözlerini kullandı.
Moldova için Rusya’nın etkisinin azaltılması pek de kolay olmayacak. Güç manasında, Moldova Moskova’ya sıkı sıkıya bağlı. Ülke Rus doğal gazına yüzde 100 bağımlı olmakla kalmıyor, kendi doğal gaz şirketi Moldovagaz’ın da paylarının çoğunluğu Gazprom’un elinde.
Moldova’da kullanılan elektriğin de yüzde 80’i Rusya’nın sahip olduğu Transdinyester santralinden geliyor. Santralin bulunduğu bu bölge, Moldova’daki ayrılıkçıların elinde ve ekonomik, siyasi ve askeri olarak direkt Moskova tarafınca destekleniyor.
Yani şayet doğal gaz mutabakatı müzakerelerini bir poker oyunu olarak düşünürseniz, Rusya’nın eli epey kuvvetli.
Eski Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Sergiu Tofilat, Kremlin’in ülkesini cezalandırmaya çalıştığını söylüyor.
Sergiu Tofilat’a göre Transdinyester, aslında Moskova için zayıf bir nokta da olabilir:
“Gazprom’un, ayrılıkçı bu bölgeye de güç iletebilmesi için Moldova’yla bir doğal gaz mutabakatı imzalaması kaide. Gazprom bir kamu şirketi, borsada payları var. Memleketler arası alanda resmen yasal kabul edilmeyen bir ayrılıkçı bölgeyle başka bir mutabakat imzalayamaz.”
Balti ilçesinde, Moldovyalı araç sahipleri de doğal gaz eksikliğini hissediyor. Propan istasyonunda uzun kuyruklar görüyorum. Onlarca otomobilin ortasında bekleyen canı sıkkın şoförler var.
Taksi sürücüsü Valera, “Yönümüzü Avrupa’ya döndüğümüz için bu duruma geldik. Şayet hâlâ Rusya’yla hareket ediyor olsaydın her şey fazlaca farklı olurdu.” diyor.
Bir öbür sürücü Yura ise “Sorun şu ki artık başkanlarımız Avrupa ve Amerika’yla dost olmak istiyor. Lakin ucuz doğal gaz için Moskova’ya gitmeli ve mutabakat imzalamaları lazım. Rusya’ya boyun eğmek zorundayız” yorumu yapıyor.
Kendisini Avrupa yanında pozisyonlandırmak isteyen hükümet, bir tehlikeyle karşı karşıya: Uzun müddetli doğal gaz eksikliği ve yüksek güç faturaları, Moldovyalıları ülkelerinin gittiği taraf konusunda kuşkuya düşürebilir.
“Pazartesi günü ülkemiz tarih yazdı. Moldova, birinci sefer Rusya’nın Gazprom’u haricinde öbür bir kaynaktan doğal gaz satın aldı.” Moldova Dışişleri Bakanı Nicu Popescu’nun söylemiş olduği doğal gaz alımı, Polonya’nın PGNiG isimli şirketinden sağlandı. Polonyalı şirketten 1 milyon metre küp doğal gaz alındı.
Lakin bu adım karşısında Gazprom tehdidini gerçekleştirirse Moldova, fazlaca daha fazla doğal gaz satın almak zorunda kalacak. Gazprom, Moldova’yı “doğal gaz vanalarını kapatmakla” tehdit ediyor.
Pazartesi gününe kadar Moldova’nın doğal gazının yüzde 100’ü Rusya’dan geliyordu. Lakin tedarik mutabakatı Eylül ayı sonunda bitmiş oldu. Mutabakat güncellenirken Gazprom fiyatları artırdı, Moldova da o parayı ödeyemeyeceğini söylemiş oldu. Yeni bir mutabakat çabucak hemen sağlanamamışken Rus güç devi, doğal gaz arzını küçülttü. O denli ki Moldova, 30 gün olağanüstü hal ilan etmek durumunda kaldı. Bu sırada Gazprom da Moldova’yı “krizi tetiklemekle” suçladı ve “709 milyon dolarlık borcunun geri ödemesini” istedi. Moldova ise bu biçimde bir borca karşı çıkıyor.
Görüşmeler devam ediyor. Moldovyalı yetkililer lakin koşulların iki tarafın da çıkarına olması halinde Gazprom’la yeni bir mutabakat imzalayacaklarını söylüyor.
Pekala Rusya’yla mutabakata varılamadığında, Avrupa’nın en yoksul ülkelerinden biri olan Moldova, muhtaçlığı olan doğal gazı nereden sağlayacak?
Popescu da durumun zorluğunu kabul ediyor:
“Ülkede bir doğal gaz krizinin patlak vermesi için en berbat vakit. Fiyatlar her zamankinden daha yüksek. Piyasadaki sıkışıklığın global seviyede olduğunu görüyoruz. Lakin bir dayanak çizgimiz var. Geçtiğimiz senelerda Romanya, Moldova’ya yeni bir doğal gaz boru sınırı inşa etti, bu da bizim için bir emniyet vanası oldu. Bir yandan da Avrupa Birliği, doğal gaz tedarik çizgilerini nasıl çeşitlendirebileceğimiz konusunda bize tekliflerde bulundu.”
Moldova’daki biroldukca şirket üzere, Drochia’daki şeker fabrikası da doğal gaz eksikliğinden etkilendi.
Fabrikanın yöneticisi Rostislav Magdei, “İhtiyacımız olan doğal gazın yalnızca dörtte birini kullanabiliyoruz. Geri kalanını alternatif güç kaynaklarıyla tamamlamaya çalışıyoruz. Umarım hükümet yüksek petrol meblağlarından dolayı ortaya çıkan kaybımızı telafi eder.” diyerek durumu anlatıyor.
Uzun bir süre Moskova’nın yörüngesinde olan Moldova, son devirde Rusya’dan uzaklaşıp Batı dünyasına yakınlaşıyor.
Ülke idaresi artık Avrupa’yla daha yakın ilgileri ve Avrupa Birliği (AB) ile işbirliğini destekliyor. Biroldukça kişi de, son doğal gaz krizinin Rusya’nın memnuniyetsizliğinin bir göstergesi olduğu görüşünde.
Moldova Dışişleri Bakanı Nicu Popescu.
Moldova Cumhurbaşkanı’nın eski güç danışmanı Sergiu Tofilat, “Bu yıl seçim yapıldı ve Rusya yanlısı siyasi parti kaybetti. Artık Batı yanlısı bir iktidarımız var. Bu sebeple Rusya da gaz tedariki konusunda yaklaşımını değiştirdi. Kremlin, Moldova halkını Rusya yanlısı partiye oy vermedikleri için cezalandırmak istiyor. Bu epeyce net bir siyaset” yorumunu yapıyor:
“Rusya başkanı Vladimir Putin, eski Sovyet ülkelerini Kremlin’in tesir alanında tutmaya çalışıyor. Biz Moskova’nın önünde dizlerimizin üzerinde durmak istemiyoruz. Rusya’nın şantajına hayır demeliyiz ve artık, Moldova’daki Rus tesirinden kurtulmak için bir fırsatımız var.”
Kremlin ise güç kaynaklarını silah olarak kullandığı tezlerini reddediyor. Putin, geçtiğimiz günlerde bu istikametteki görüşler için “tamamen saçmalık, boş konuşma ve siyasi gayeli bir gevezelikten öbür bir şey değil” sözlerini kullandı.
Moldova için Rusya’nın etkisinin azaltılması pek de kolay olmayacak. Güç manasında, Moldova Moskova’ya sıkı sıkıya bağlı. Ülke Rus doğal gazına yüzde 100 bağımlı olmakla kalmıyor, kendi doğal gaz şirketi Moldovagaz’ın da paylarının çoğunluğu Gazprom’un elinde.
Moldova’da kullanılan elektriğin de yüzde 80’i Rusya’nın sahip olduğu Transdinyester santralinden geliyor. Santralin bulunduğu bu bölge, Moldova’daki ayrılıkçıların elinde ve ekonomik, siyasi ve askeri olarak direkt Moskova tarafınca destekleniyor.
Yani şayet doğal gaz mutabakatı müzakerelerini bir poker oyunu olarak düşünürseniz, Rusya’nın eli epey kuvvetli.
Eski Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Sergiu Tofilat, Kremlin’in ülkesini cezalandırmaya çalıştığını söylüyor.
Sergiu Tofilat’a göre Transdinyester, aslında Moskova için zayıf bir nokta da olabilir:
“Gazprom’un, ayrılıkçı bu bölgeye de güç iletebilmesi için Moldova’yla bir doğal gaz mutabakatı imzalaması kaide. Gazprom bir kamu şirketi, borsada payları var. Memleketler arası alanda resmen yasal kabul edilmeyen bir ayrılıkçı bölgeyle başka bir mutabakat imzalayamaz.”
Balti ilçesinde, Moldovyalı araç sahipleri de doğal gaz eksikliğini hissediyor. Propan istasyonunda uzun kuyruklar görüyorum. Onlarca otomobilin ortasında bekleyen canı sıkkın şoförler var.
Taksi sürücüsü Valera, “Yönümüzü Avrupa’ya döndüğümüz için bu duruma geldik. Şayet hâlâ Rusya’yla hareket ediyor olsaydın her şey fazlaca farklı olurdu.” diyor.
Bir öbür sürücü Yura ise “Sorun şu ki artık başkanlarımız Avrupa ve Amerika’yla dost olmak istiyor. Lakin ucuz doğal gaz için Moskova’ya gitmeli ve mutabakat imzalamaları lazım. Rusya’ya boyun eğmek zorundayız” yorumu yapıyor.
Kendisini Avrupa yanında pozisyonlandırmak isteyen hükümet, bir tehlikeyle karşı karşıya: Uzun müddetli doğal gaz eksikliği ve yüksek güç faturaları, Moldovyalıları ülkelerinin gittiği taraf konusunda kuşkuya düşürebilir.