Rusya’nın Ankara Büyükelçisi: Yaşanan temel sorun Ukrayna ile değil Batı ile…
Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan kriz devam ederken, Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov CNN TÜRK Diplomasi Muhabiri Sena Alkan’ın sorularını yanıtladı. Yerhov, ABD’nin yaptırım tehdidinden, Türkiye’nin arabuluculuk teklifine kadar pek epey kıymetli mevzuda dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
TEMEL SORUN RUSYA VE BATI ORTASINDA
Rusya ve Ukrayna içindeki gerginlikte son durum ne, Rusya’nın tavrı ne Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arabuluculuk davetine nasıl yaklaşıyorsunuz?
“Türkiye’de uygun tanınan Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitriy Peskov’un kelamlarından alıntı yapabilirim. Rusya, Donbass çatışmasının tarafı değildir ve Rusya-Ukrayna formatı dahilinde sıkıntının tahlile kavuşturulması pek mümkün değildir. Çatışmanın bir tarafı Kiev, öbür tarafı da Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinin temsilcileridir. Anlamanızı rica ediyorum; şu anda kelam konusu olan, kimilerinin lanse etmeye çalıştığı üzere, “Donbass Krizi” yahut Ukrayna’yla ilgili bir kriz ya da ikili bağlantılarımız karışık olsa bile Rusya ile Ukrayna içinde uyuşmazlıklar değildir. Temel sorun, Rusya ile Batı, Rusya ile ABD içindedır. Bu sorun, Rusya’nın ulusal güvenliğiyle alakalı telaşlarımızın sistemsel olarak uyuşmazlıktan gelinmesinden kaynaklanmaktadır.
SORUNUN KÖKENİ NATO’NUN GENİŞLEMESİ
Sorunun kökeni, NATO’nun uzun yıllardır doğuya hakikat genişlemesidir. NATO altyapısının, çağdaş akın silahları da dâhil olmak üzere, adım adım sonlarımıza yaklaşmasıdır. Bütün bunları biz direkt tehdit olarak kıymetlendiriyoruz. Batılı partnerlerimize, ABD ve NATO’ya, bu sorunu, güvenlikle ilgili tasalarımızı ve çıkarlarımızı tatmin edebilecek tüzel bağlayıcılığı olan mutabakatlar imzalayarak çözmeyi teklif ediyoruz. Şu anda bu tekliflerle ilgili güçlü içerikli görüşmeler devam ediyor.
TÜRKİYE’NİN NİYETİNİ ÇOK KIYMETLİ BULUYORUZ
Ukrayna’ya gelince, Ukrayna’yla alakalı öteki bir sistemsel sorun var. Bu, Kiev’in Minsk mutabakatlarını yerine getirme konusundaki isteksizliğidir. Her niçinse Batı’da herkes, mutabakatların Rusya tarafınca yerine getirilmediğinden bahsediyor. Ama şayet metni okursanız, birinci adımları Ukrayna’nın atması gerektiğini görürsünüz, bunlar net olarak yazılmış durumda. Türkiye’nin durumun düzelmesine olumlu katkıda bulunma niyetini fazlaca kıymetli buluyoruz. Şayet Türk dostlarımız, Kiev ile “ayrıcalıklı” münasebetlerini kullanarak, onları 2014-15’te üstlendikleri yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiği ve en kıymetlisi de, cepheleşmenin değil, barışın hedeflenmesi gerektiği konusunda ikna ederlerse, buna hiç elbet hak ettiği kıymet verilecektir.
RUSYA niye RAHATSIZ?
Türkiye Rusya’dan S400 hava savunma sistemleri aldı, Ukrayna’ya da SİHA İHA ve drone satıyor. Lavrov bu durumdan rahatsız olduklarını deklare etti. bu biçimde bir denklemde Rusya’nın rahatsızlık duyma niçini nedir ?
Burada kıymetli olan konu şudur: Birisine silah satıyorsanız, bilhassa bu atak silahı ise, bu artık yalnızca ticaret değildir. Silahların kime ve ne için verildiği son derece kıymetlidir. Şayet silahların alıcısı, komşularının askeri provokasyonlardan tasa etme konusunda epey önemli desteklere sahip olduğu bir ülkeyse, bu fazlaca tehlikelidir. Doğal olarak, bu komşular, memleketler arası bağlantılardaki bu cins aktörlere silah pompalanmasını, memnuniyetle karşılamayacaktır.
SSCB’NİN YİNE CANLANMASI MÜMKÜN DEĞİL
Rusya’nın Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni bir daha yaratma emeli var mı?
Benim derin kanaatime göre SSCB’nin bir daha canlanması rastgele bir açıdan mümkün değildir. 30 yıldan fazla geçti, her şey değişti, coğrafya, siyaset, iktisat, kültür, tam manasıyla her şey. En değerlisi de, beşerler değişti. Bu niçinle, bir Rus atasözünde de söylendiği üzere, “Aynı ırmakta yine yıkanılmaz”.
RUSYA YAPTIRIM TEHDİTLERİNE KARŞIN AYAKTA KALACAK
Batı, ‘Rusya Ukrayna’ya operasyon düzenlerse saldırırsa birtakım yaptırımları devreye sokacağız ‘diyor. Siz Rus iktisadının bunu kaldırabileceğini düşünüyor musunuz?
Öncelikle, Rusya’ya yönelik tehditlerin nerede, nasıl ve ne kapsamda gerçekleştirileceğine bakmak lazım. Tehdit etmek kolay, lakin tehdidi yerine getirmek kimi vakit güç olabilir. İkincisi, tahminen birilerini üzebilirim lakin hatırlatmak isterim ki, Rus halkı, yüzsenelera dayanan tarihi boyunca fazlaca lakin epeyce zorluğu aştı. Bunlar içinde yıkıcı savaşlar da vardı, sert baskılar da… Vakit zaman güç ve hatta hayli sıkıntı devirler oluyordu ama Rusya ne olursa olsun ayakta kaldı. Eminim ki, rastgele yaptırımlara ve yaptırımlar tehditlerine karşın artık de ayakta kalacak. Bunun için bizi korkutmaya çalışmalarına gerek yok, bunu yapmaya çalışanlar vardı lakin başarısız oldular.
İLAH BİZİM YANIMIZDA
Biz kendimize, kendi güçlerimize, halkımızın yeteneklerine güveniyoruz. Halkımızın iradesi, fedakarlığı, zekâsı ve öbür kabiliyetleri yardımıyla düşmanları birfazlaca sefer mağlubiyete uğrattık.
Bize karşı makûs niyetleri olanlar boşuna ümitlenmesinler. Ne olursa olsun, “kaderin pusulası” nereye dönerse dönsün, tekrarki sefer bir daha ayakta kalacağız yahut Rusların dediği üzere “kuşatma çemberini yaracağız”. İlah bizim yanımızda.
Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan kriz devam ederken, Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov CNN TÜRK Diplomasi Muhabiri Sena Alkan’ın sorularını yanıtladı. Yerhov, ABD’nin yaptırım tehdidinden, Türkiye’nin arabuluculuk teklifine kadar pek epey kıymetli mevzuda dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
TEMEL SORUN RUSYA VE BATI ORTASINDA
Rusya ve Ukrayna içindeki gerginlikte son durum ne, Rusya’nın tavrı ne Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arabuluculuk davetine nasıl yaklaşıyorsunuz?
“Türkiye’de uygun tanınan Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitriy Peskov’un kelamlarından alıntı yapabilirim. Rusya, Donbass çatışmasının tarafı değildir ve Rusya-Ukrayna formatı dahilinde sıkıntının tahlile kavuşturulması pek mümkün değildir. Çatışmanın bir tarafı Kiev, öbür tarafı da Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinin temsilcileridir. Anlamanızı rica ediyorum; şu anda kelam konusu olan, kimilerinin lanse etmeye çalıştığı üzere, “Donbass Krizi” yahut Ukrayna’yla ilgili bir kriz ya da ikili bağlantılarımız karışık olsa bile Rusya ile Ukrayna içinde uyuşmazlıklar değildir. Temel sorun, Rusya ile Batı, Rusya ile ABD içindedır. Bu sorun, Rusya’nın ulusal güvenliğiyle alakalı telaşlarımızın sistemsel olarak uyuşmazlıktan gelinmesinden kaynaklanmaktadır.
SORUNUN KÖKENİ NATO’NUN GENİŞLEMESİ
Sorunun kökeni, NATO’nun uzun yıllardır doğuya hakikat genişlemesidir. NATO altyapısının, çağdaş akın silahları da dâhil olmak üzere, adım adım sonlarımıza yaklaşmasıdır. Bütün bunları biz direkt tehdit olarak kıymetlendiriyoruz. Batılı partnerlerimize, ABD ve NATO’ya, bu sorunu, güvenlikle ilgili tasalarımızı ve çıkarlarımızı tatmin edebilecek tüzel bağlayıcılığı olan mutabakatlar imzalayarak çözmeyi teklif ediyoruz. Şu anda bu tekliflerle ilgili güçlü içerikli görüşmeler devam ediyor.
TÜRKİYE’NİN NİYETİNİ ÇOK KIYMETLİ BULUYORUZ
Ukrayna’ya gelince, Ukrayna’yla alakalı öteki bir sistemsel sorun var. Bu, Kiev’in Minsk mutabakatlarını yerine getirme konusundaki isteksizliğidir. Her niçinse Batı’da herkes, mutabakatların Rusya tarafınca yerine getirilmediğinden bahsediyor. Ama şayet metni okursanız, birinci adımları Ukrayna’nın atması gerektiğini görürsünüz, bunlar net olarak yazılmış durumda. Türkiye’nin durumun düzelmesine olumlu katkıda bulunma niyetini fazlaca kıymetli buluyoruz. Şayet Türk dostlarımız, Kiev ile “ayrıcalıklı” münasebetlerini kullanarak, onları 2014-15’te üstlendikleri yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiği ve en kıymetlisi de, cepheleşmenin değil, barışın hedeflenmesi gerektiği konusunda ikna ederlerse, buna hiç elbet hak ettiği kıymet verilecektir.
RUSYA niye RAHATSIZ?
Türkiye Rusya’dan S400 hava savunma sistemleri aldı, Ukrayna’ya da SİHA İHA ve drone satıyor. Lavrov bu durumdan rahatsız olduklarını deklare etti. bu biçimde bir denklemde Rusya’nın rahatsızlık duyma niçini nedir ?
Burada kıymetli olan konu şudur: Birisine silah satıyorsanız, bilhassa bu atak silahı ise, bu artık yalnızca ticaret değildir. Silahların kime ve ne için verildiği son derece kıymetlidir. Şayet silahların alıcısı, komşularının askeri provokasyonlardan tasa etme konusunda epey önemli desteklere sahip olduğu bir ülkeyse, bu fazlaca tehlikelidir. Doğal olarak, bu komşular, memleketler arası bağlantılardaki bu cins aktörlere silah pompalanmasını, memnuniyetle karşılamayacaktır.
SSCB’NİN YİNE CANLANMASI MÜMKÜN DEĞİL
Rusya’nın Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ni bir daha yaratma emeli var mı?
Benim derin kanaatime göre SSCB’nin bir daha canlanması rastgele bir açıdan mümkün değildir. 30 yıldan fazla geçti, her şey değişti, coğrafya, siyaset, iktisat, kültür, tam manasıyla her şey. En değerlisi de, beşerler değişti. Bu niçinle, bir Rus atasözünde de söylendiği üzere, “Aynı ırmakta yine yıkanılmaz”.
RUSYA YAPTIRIM TEHDİTLERİNE KARŞIN AYAKTA KALACAK
Batı, ‘Rusya Ukrayna’ya operasyon düzenlerse saldırırsa birtakım yaptırımları devreye sokacağız ‘diyor. Siz Rus iktisadının bunu kaldırabileceğini düşünüyor musunuz?
Öncelikle, Rusya’ya yönelik tehditlerin nerede, nasıl ve ne kapsamda gerçekleştirileceğine bakmak lazım. Tehdit etmek kolay, lakin tehdidi yerine getirmek kimi vakit güç olabilir. İkincisi, tahminen birilerini üzebilirim lakin hatırlatmak isterim ki, Rus halkı, yüzsenelera dayanan tarihi boyunca fazlaca lakin epeyce zorluğu aştı. Bunlar içinde yıkıcı savaşlar da vardı, sert baskılar da… Vakit zaman güç ve hatta hayli sıkıntı devirler oluyordu ama Rusya ne olursa olsun ayakta kaldı. Eminim ki, rastgele yaptırımlara ve yaptırımlar tehditlerine karşın artık de ayakta kalacak. Bunun için bizi korkutmaya çalışmalarına gerek yok, bunu yapmaya çalışanlar vardı lakin başarısız oldular.
İLAH BİZİM YANIMIZDA
Biz kendimize, kendi güçlerimize, halkımızın yeteneklerine güveniyoruz. Halkımızın iradesi, fedakarlığı, zekâsı ve öbür kabiliyetleri yardımıyla düşmanları birfazlaca sefer mağlubiyete uğrattık.
Bize karşı makûs niyetleri olanlar boşuna ümitlenmesinler. Ne olursa olsun, “kaderin pusulası” nereye dönerse dönsün, tekrarki sefer bir daha ayakta kalacağız yahut Rusların dediği üzere “kuşatma çemberini yaracağız”. İlah bizim yanımızda.