‘Taylor Swift tek tweet’le bitirebilir’ Spotify’da neler oluyor? | 7 SORU 7 YANIT
Dünya günlerdir Spotify’ı konuşuyor. Platformun milyonlarca kişinin dinlediği en tanınan podcast’inde Covid-19’la ve aşılarla ilgili palavra ve yanlış ayrıntıların bilimsel gerçeklermiş üzere lanse edilmesi, evvel bilim insanlarının akabinde da müzisyenlerin ve diğer podcast programcılarının yansısını çekti. Podcast’in bitmiş oldurilmesini isteyen müzisyenler, aksi takdirde yapıtlarını platformdan çekme tehdidinde bulundu.
Başta sessizliklerini koruyan Spotify yetkilileri ise çığ üzere büyüyen yansılar daha sonrasında açıklama yapmak ve Covid-19’la ilgili podcast’ler bağlamında çeşitli kuralları hayata geçirmek zorunda kaldı.
Olan biteni takip etmeye yetişemediyseniz ve derli toplu bir özet arıyorsanız, işte 7 soru 7 yanıt ile Spotify’ın Covid krizi…
NASIL BAŞLADI?
Kanada asıllı ABD’li efsanevi folk rock müzikçisi Neil Young, 24 Aralık günü yayımladığı menajeri Frank Gironda ve plak şirketi Warner Records’ın eş lideri ve COO’su Tom Corson’a hitaben yazılmış bir açık mektupla Spotify’ı Covid konusunda çarpıtmaların ve yanlış ayrıntıların yayılmasına takviye olmakla suçladı. Young’ın odağında “The Joe Rogan Experience” (JRE) isimli podcast programının imalcisi Joe Rogan bulunuyordu.
76 yaşındaki Young, Spotify’a tabiri caizse bir ültimatom vererek “Ya Rogan’la bağınızı koparırsınız ya da müziklerimi uygulamanızdan kaldırırım” dedi.
Young daha sonradan sildiği mektubunda, “Bunu yapıyorum zira Spotify aşılar konusunda geçersiz bilgiler yayıyor ve potansiyel olarak bu çarpıtmalara inanan bireylerin vefatlarına yol açıyor. Lütfen derhal bu mevzuda harekete geçin ve beni de vakit içindemaya dair bilgilendirin” tabirlerini kullandı ve ekledi:
“Her bir kısmı tahminen 11 milyon kişi tarafınca dinlenen JRE, yalnızca Spotify üzerinden yayınlanıyor. Spotify’ın platform üstündeki yanlış ayrıntıları yönetme sorumluluğu bulunuyor, fakat şirketin şu an bir yanlış bilgi siyaseti bulunmuyor. BUGÜN derhal Spotify’a bütün yapıtlarımın platformlarından kaldırılmasını istediğimi bildirmenizi istiyorum. Ya Rogan’ı yayınlayacaklar ya Young’ı, ikisi birden olmaz.”
Gironda, The Daily Beast’e yaptığı açıklamada mektubun gerçek olduğunu teyit etti ve “Bu husus Neil için sahiden çok değerli. Şu an epey üzgün, olayı çözmeye çalışıyoruz” diye konuştu.
Lakin mevzu çözülemedi ve 26 Ocak günü, Young kelamını tutarak bütün albümlerini Spotify’dan kaldırdı. Akabinde internet sitesinden bir açıklama yayımlayan Young, “Umarım diğer sanatkarlar ve plak şirketleri de Spotify platformundan çıkarlar ve Spotify’ın Covid hakkındaki ölümcül yanlış bilgilendirmelerini desteklemeye son verirler” tabirlerini kullandı.
Young birkaç yıl evvel de Spotify’ın ses kalitesinin düşüklüğünü münasebet göstererek yapıtlarını platformdan kaldırmış lakin sonrasındasında geri dönmek zorunda kalmıştı. 2019’da Rolling Stone’a verdiği röportajda, “İnsanlar müziğe buradan ulaşıyor. Beşerler her ne olursa olsun müziklerimi dinlesinler istiyorum. Yalnızca daha fazla duymalarını ve daha fazla keyif almalarını istiyorum” sözlerini kullanmıştı. Young bu süreçte yalnızca kendi müziklerinin dinlenebileceği bir streaming hizmeti de başlatmıştı.
JOE ROGAN KİMDİR?
ABD’li bir komedyen ve UFC yorumcusu olan Joe Rogan, yayın ömrüne 2009 yılında başlayan The Joe Rogan Experience isimli sohbet programıyla tanınıyor. Spotify 2020 yılında Rogan’a 100 milyon dolar ödeyerek programın tek yayıncısı olma hakkını satın aldı. JRE, şu an Spotify’ın tanınan podcast’ler listesinde birinci sırada ve dünya genelinde en epey dinlenen podcast’lerden biri. Rogan, Covid’dilk evvel de konuk seçimleri niçiniyle tartışmaların odağındaydı lakin pandemiyle işler apayrı bir noktaya geldi.
New York Times’ın “gezegenimizdeki en çok tüketilmiş medya mamüllerinden biri” olarak nitelendirdiği Rogan, programda sık sık Covid’le ilgili yanlışlığı kanıtlanmış argümanları, yanlışsız bilgiymiş üzere gündeme getiriyor. Bu tezler içinde hastanelere, farklı sebepten ölen şahısların mevt sebebini Covid-19 olarak kaydetmeleri için para verildiğini savunan bir komplo teorisi de bulunuyor. Rogan, ayrıyeten Covid’i önlemekte ve tedavi etmekte tesiri olmayan ve hayvanlarda parazit tedavisi için kullanılan ivermectin isimli ilacın kullanmasını da savunuyor.
Ocak ayı ortasında ABD’den 270 bilim insanı, hekim, profesör ve sıhhat çalışanı, Spotify’a bir açık mektup yazarak, Rogan’ın programıyla ilgili telaşlarını lisana getirmişti.
birinci vakit içinderda Rolling Stone mecmuasının yayımladığı mektupta Illinois Üniversitesi’nden epidemiyoloji uzmanı Katrine Wallace, Rogan’ı aşı aksisi fikirleri sunan yayınları niçiniyle “kamu sıhhati düşmanı” olarak nitelendirmişti. Rogan, Nisan ayında komedyen Dave Smith’in konuk olduğu bir kısımda “‘Bana 21 yaşındayım, aşı olmalı mıyım?’ diye sorsan karşılığım ‘Hayır’ olur” kelamlarıyla reaksiyon çekmişti.
Uzmanların mektubunda bilhassa geçmişte mRNA aşı teknolojisi üzerinde alışan lakin son devirde aşılarla ilgili yanlış bilgiler yaydığı için eleştirilen virolog Robert Malone’un konuk olduğu JRE kısmına vurgu yapılmıştı.
Programın 3 saat 6 dakika süren 1757’nci kısmına konuk olan Malone, ABD’yi Nazi Almanya’sına benzetmiş ve toplumun aşılarla ilgili bir “kitle oluşumu psikozundan” mustarip olduğunu tez etmişti. (Bilim insanları bu biçimde bir şey olmadığını net bir biçimde tekraren lisana getirdi.) Malone ayrıyeten aşı geliştiren şirketlerin “finansal çıkar çatışması” ortasında olduğunu da öne sürmüştü.
Programın Jordan Peterson’ın katıldığı bir öbür kısmı de iklim değişikliği ile ilgili bilime alışılmamış telaffuzlar niçiniyle bilim insanları tarafınca topa tutulmuştu.
YOUNG’A TAKVİYE VEREN ÖBÜR MÜZİSYENLER DE VAR MI?
Evet, var. Bir diğer folk rock’çı Joni Mitchell da 29 Ocak günü bir açıklama yaparak müziklerini Spotify’dan kaldıracağını duyurdu. 1971’de yayımladığı Blue albümü, tüm vakit içinderın en güzelleri içinde sayılan Mitchell, “Sorumsuz şahıslar, insanların hayatlarına mal olan palavralar yayıyor. Bu sorunda Neil Young’ın ve global bilim ve tıp topluluğunun yanındayım” sözlerini kullandı.
Bruce Springsteen’in E Street Band isimli kümesinin gitaristi olan Nils Lofgren de solo çalışmalarını Spotify’dan kaldırdı.
Toplumsal medyada “I Stand with Neil Young” (Neil Young’ın yanındayım ve #CancelSpotify (Spotify’ı iptal et) etiketleri büyük ilgi gördü.
Tweet’leriyle Young’a dayanak çıkanlar da oldu. James Blunt fazlaca ünlü olan lakin hiç beğenilmeyen müziği “You Are Beautiful”a esprili bir gönderme yaparak, “Eğer @spotify derhal @joerogan’ı kaldırmazsa, platformda yeni müzik yayınlayacağım #youwerebeautiful” yazdı.
Gitarist Peter Frampton ise “Aferin Neil. Ben streaming konusunda daima Apple’cıydım. Joe Rogan’ı almayayım, teşekkürler! @neilyoung @SpotifyUSA” biçiminde bir paylaşım yaptı.
Apple Music’in de “Neil Young’ın yuvası. Tüm diskografisini Apple Music’te dinleyebilirsiniz” paylaşımı dikkat çekti.
Young ise Twitter’daki 76 bin takipçisine Amazon Music’e geçme daveti yaptı.
“Amazon yüksek çözünürlüklü ses kalitesini kitlelere geri getirme konusunda bir müddetdir liderlik ediyordu ve benim tüm albümlerimi en yüksek kaliteyle dinlemek için kusursuz bir yer” derken yeni üye olacaklara 4 ay fiyatsız abonelik armağanı verileceğini de duyurdu.
?
Düşes Meghan, yoksul ülkelere aşı götürmeyi amaçlayan Vax Live teşebbüsüne başkanlık ediyordu
SPOTIFY’A REAKSİYON GÖSTEREN DİĞER ŞAHISLAR DE VAR MI?
İngiltere Kraliyet Ailesi’nin küskün üyeleri, Sussex Dükü Harry ile eşi Düşes Meghan da Spotify’daki yanlış bilgilerle ilgili korkularını lisana getirenlerden.
Aralık 2020’de Spotify ile 25 milyon dolar karşılığında fazlaca yıllık bir podcast paydaşlığı mutabakatına imza atan çiftin kurduğu Archewell Vakfı’nın sözcüsü, 30 Ocak günü yaptığı açıklamada, “Archewell’in bir fikir olarak hayata geçirilmesinden bu yana, global yanlış bilgilendirme krizine tahlil üretmek için çalışıyoruz. Yüz milyonlarca insan her gün yanlış ayrıntıların ve çarpıtmaların yıkıcı neticelerindan etkileniyor. Geçen Nisan ayında kurucularımız, Spotify’daki ortaklarımıza, platformdaki Covid-19 yanlış ayrıntıların çok gerçek sonuçları konusundaki dertlerini iletmeye başladı. Spotify’ın bu kamu sıhhati krizini çözmeye yardımcı olacak değişimleri hayata geçirmesini sağlamak için korkularımızı lisana getirmeyi sürdürdük” sözlerini kullandı.
Sözcü, direkt Rogan’ın programından bahsetmezken, Spotify’la Sussex’ler içindeki iş birliğinin süreceğini de vurguladı.
Harry ve Meghan çifti, Spotify’ın bünyesine kattığı ünlü isimler içinde en ünlüleri olabilir. Mutabakatın imzalandığı devirde yapılan açıklamada çiftin epey sayıda podcast programına imza atacağı, kimilerinin sunuculuğunu kimilerinin da yapımcılığını üstleneceği belirtilmişti. Fakat ne kadar ünlü olurlarsa olsunlar Dük ve Düşes’in dinlenme sayıları Rogan’ın podcast’inin yanında devede kulak kalıyor.
Bu ortada podcast yayıncısı Prof. Brene Brown da Spotify için içerik üretmeyi durdurduğunu, sonucunda değişiklik olursa bir daha kamuoyunu bilgilendireceğini duyurdu.
SPOTIFY TARTIŞMADA NASIL BİR TAVIR İZLEDİ?
Young’ın birinci açıklamasının akabinde sessizliğini koruyan Spotify, ünlü ismin albümlerini platformdan çekmesinin akabinde, “Neil’in sonucu bizi üzdü lakin kendisini en yakın vakitte bir daha ortamızda görmeyi umuyoruz” formunda bir açıklama yaptı. Bu süreçte payları yüzde 6 bedel kaybeden şirket, daha sonraki iki günde ufak bir toparlanma yaşasa da Mitchell’ın açıklamasıyla bir daha sarsıldı. Pay kıymetindeki kayıp toplam yüzde 12’yi buldu.
30 Ocak prestijiyle piyasa bedeli 2 milyar dolar gerileyen Spotify, toplumsal medyadaki abonelik iptali davetleri kararı abone kaybı da yaşadı. Şirket kaç kullanıcının platformu terk ettiğini açıklamadı lakin müşteri takviye grubundan abonelere yapılan açıklamada “oldukca sayıda davet aldıkları ve karşılık vermekte geç kalabilecekleri” açıklandı.
Bu gelişmelerin akabinde pazar akşamı Spotify CEO’su Daniel Ek, bir açıklama yaparak platformun yeni Covid-19 siyasetini deklare etti. Yeni içerik yönergeleri doğrultusunda koronavirüsten bahseden podcast’lerin dinleyicileri “veri bazlı olgulara, dünyanın dört bir yanındaki bilim insanlarının, hekimlerin, akademisyenlerinin ve kamu sıhhati yetkililerinin paylaştığı şimdiki bilgilere kolay erişim sağlayan, ayrıyeten sağlam kaynaklara giden linkler içeren bir internet sitesine” yönlendirilecek.
Spotify ayrıyeten içerik üreticilere yönelik kimi kurallar da deklare etti. Buna nazaran, “gerçek hayatta ziyana yol açabilecek yahut direkt kamu sıhhatini tehdit eden tehlikeli yanlış ya da tehlikeli kandırıcı ayrıntıları savunan içerikler” Spotify’da yayınlamayacak. Buna örnek olarak Covid için “kandırmaca” ya da “gerçek değil” tabirlerinin kullanılması yahut “Covid’e karşı bağışıklık kazanmak gayesiyle taammüden enfekte olma daveti yapılması” gösterildi. Bu kuralı çiğneyen kullanıcıların içerikleri platformdan kaldırılacak. Kuralı tekraren ihlal eden yayıncıların hesapları askıya alınacak yahut platformdan kaldırılacak.
Ek açıklamasında “Son günlerde platform politikalarımız ve kabul edilebilir ile kabul edilemez içinde çizdiğimiz çizgilerle ilgili hayli soru sordunuz. yıllardır uyguladığımız kurallar var lakin kabul etmemiz lazım ki içerik yönergelerimiz konusunda şeffaf değildik” derken, yönergelerin birkaç gün ortasında tüm dünyadaki kullanıcılar için devreye alınacağını belirtti.
Ek, “Bildiğimiz kadarıyla bu içerik yönergesi, büyük podcast platformları bağlamında bir ilk” sözlerini kullandı.
Spotify ayrıyeten Covid-19’la alakalı 20 binden çok podcast kısmının de “detaylı içerik politikaları” bağlamında yayından kaldırıldığını duyurdu. Bahse yakın bir kaynak Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada, şimdilik Rogan’ın podcast’inin rastgele bir kısmının yayından kaldırılmasıyla ilgili alınmış bir karar bulunmadığını tabir etti.
JOE ROGAN AÇIKLAMA YAPTI MI?
Evet, yaptı. Daniel Ek’in açıklamasından epeyce kısa bir süre daha sonra Rogan da şahsi Instagram hesabından bir görüntü yayınlayarak özür diledi.
“Spotify’a bu vakitte bana bu kadar dayanak oldukları için teşekkür ediyorum ve bunları yaşadıkları için, bu yansılara maruz kaldıkları için üzgün olduğumu söylemek istiyorum” diyen Rogan bununla birlikte Neil Young ve Joni Mitchell’dan da özür diledi.
“Eğer sizi kızdırdıysam özür dilerim. Bu kadar seyirciye ve dinleyiciye seslenmek tuhaf bir sorumluluk. Benim hiç hazır olmadığım bir şeydi. Bir istikrar kurmak için elimden geleni yapacağım” diyen Rogan, yaklaşık 10 dakikalık görüntüde, programda değişiklikler yapmaya, tartışmalı uzmanlar kadar ana akım isimleri de konuk almaya ve belirli konularda daha fazla araştırma yapmaya açık olduğunu belirtti.
Spotify’ın Covid-19’dan bahseden her türlü içeriğe yönlendirmeler ekleme sonucunı da öven Rogan, “Ben yanlış bilgiyi yaymaya çalışmıyorum, tartışma yaratmaya çalışmıyorum. Bu podcast’te beşerlerle konuşmak haricinde hiç bir şey yapmaya çalışmadım. Bütün tertibi ben yapıyorum ve her vakit hakikat olanı yapamayabiliyorum” tabirlerini kullandı.
SPOTIFY niye ROGAN’IN YANINDA DURDU?
Spotify bu biçimde bir krizin ortasında kalan birinci teknoloji şirketi değil. Son 5 yıl ortasında Facebook Alex Jones niçiniyle, Twitter Donald Trump niçiniyle, YouTube PewDiePie niçiniyle ve Netflix de Dave Chapelle niçiniyle misal yansılar aldı.
Her seferinde platformun takipçi/izlenme/dinlenme sayısı en yüksek kullanıcılarından birinin kelamları, teknoloji şirketinin başına bela oldu. Ve her seferinde şirket yöneticileri sıkıntı seçimler yapmak zorunda kaldı. Twitter nihayetinde Trump’ı engelleme sonucu aldı. Lakin Netflix Chapelle’in ardında durdu, içerikleri kaldırmama sonucu aldı ve kopan kıyamet birkaç gün ortasında unutuldu.
Spotify da şimdilik Netflix’in yolundan gitmiş üzere görünüyor. Young’ın “Ya Rogan ya ben” ültimatomu karşısında Rogan’ı seçen şirket, bu biçimdece bir müzik platformu olmaktan çıkıp bir podcast platformu olmaya hakikat evrilme stratejisini de kuvvetli bir formda ortaya koydu.
Doğal Drake ya da Taylor Swift üzere çağımızın tanınan isimlerinden biri bu biçimde bir ültimatom verse işler daha farklı olabilirdi. Çünkü bu biçimde bir durumda Spotify’ın abone kaybı epey daha yüksek olurdu. Fakat Spotify yöneticileri, ticari bir kararla en parlak yıllarını geride bırakmış bir sanatçı karşısında, milyonlarca dolarlık reklam geliri getiren bir komedyeni tercih etti.
Hakikaten 31 Ocak günü Citi’nin Spotify paylarının notunu yükseltmesi ve “reklam takviyeli parasallaşmada iyileşme” öngörüsünde bulunmasıyla yüzde 13’lük bir yarar yaşandı.
Husus şimdilik kapanmış üzere görünüyor. Lakin Spotify kullanıcılarının reaksiyonlarının artması, abonelik iptallerinin sürmesi ya da üstte bahsetmiş olduğumiz tanınan isimlerden birinin de Young’a dayanak vermesi durumu bir sefer daha değiştirebilir. Geçen hafta viral olan bir tweet’te de dendiği üzere, “Taylor Swift Joe Rogan’u Spotify’a atacağı tek bir tweet’le bitirebilir”.
Dünya günlerdir Spotify’ı konuşuyor. Platformun milyonlarca kişinin dinlediği en tanınan podcast’inde Covid-19’la ve aşılarla ilgili palavra ve yanlış ayrıntıların bilimsel gerçeklermiş üzere lanse edilmesi, evvel bilim insanlarının akabinde da müzisyenlerin ve diğer podcast programcılarının yansısını çekti. Podcast’in bitmiş oldurilmesini isteyen müzisyenler, aksi takdirde yapıtlarını platformdan çekme tehdidinde bulundu.
Başta sessizliklerini koruyan Spotify yetkilileri ise çığ üzere büyüyen yansılar daha sonrasında açıklama yapmak ve Covid-19’la ilgili podcast’ler bağlamında çeşitli kuralları hayata geçirmek zorunda kaldı.
Olan biteni takip etmeye yetişemediyseniz ve derli toplu bir özet arıyorsanız, işte 7 soru 7 yanıt ile Spotify’ın Covid krizi…
NASIL BAŞLADI?
Kanada asıllı ABD’li efsanevi folk rock müzikçisi Neil Young, 24 Aralık günü yayımladığı menajeri Frank Gironda ve plak şirketi Warner Records’ın eş lideri ve COO’su Tom Corson’a hitaben yazılmış bir açık mektupla Spotify’ı Covid konusunda çarpıtmaların ve yanlış ayrıntıların yayılmasına takviye olmakla suçladı. Young’ın odağında “The Joe Rogan Experience” (JRE) isimli podcast programının imalcisi Joe Rogan bulunuyordu.
76 yaşındaki Young, Spotify’a tabiri caizse bir ültimatom vererek “Ya Rogan’la bağınızı koparırsınız ya da müziklerimi uygulamanızdan kaldırırım” dedi.
Young daha sonradan sildiği mektubunda, “Bunu yapıyorum zira Spotify aşılar konusunda geçersiz bilgiler yayıyor ve potansiyel olarak bu çarpıtmalara inanan bireylerin vefatlarına yol açıyor. Lütfen derhal bu mevzuda harekete geçin ve beni de vakit içindemaya dair bilgilendirin” tabirlerini kullandı ve ekledi:
“Her bir kısmı tahminen 11 milyon kişi tarafınca dinlenen JRE, yalnızca Spotify üzerinden yayınlanıyor. Spotify’ın platform üstündeki yanlış ayrıntıları yönetme sorumluluğu bulunuyor, fakat şirketin şu an bir yanlış bilgi siyaseti bulunmuyor. BUGÜN derhal Spotify’a bütün yapıtlarımın platformlarından kaldırılmasını istediğimi bildirmenizi istiyorum. Ya Rogan’ı yayınlayacaklar ya Young’ı, ikisi birden olmaz.”
Gironda, The Daily Beast’e yaptığı açıklamada mektubun gerçek olduğunu teyit etti ve “Bu husus Neil için sahiden çok değerli. Şu an epey üzgün, olayı çözmeye çalışıyoruz” diye konuştu.
Lakin mevzu çözülemedi ve 26 Ocak günü, Young kelamını tutarak bütün albümlerini Spotify’dan kaldırdı. Akabinde internet sitesinden bir açıklama yayımlayan Young, “Umarım diğer sanatkarlar ve plak şirketleri de Spotify platformundan çıkarlar ve Spotify’ın Covid hakkındaki ölümcül yanlış bilgilendirmelerini desteklemeye son verirler” tabirlerini kullandı.
Young birkaç yıl evvel de Spotify’ın ses kalitesinin düşüklüğünü münasebet göstererek yapıtlarını platformdan kaldırmış lakin sonrasındasında geri dönmek zorunda kalmıştı. 2019’da Rolling Stone’a verdiği röportajda, “İnsanlar müziğe buradan ulaşıyor. Beşerler her ne olursa olsun müziklerimi dinlesinler istiyorum. Yalnızca daha fazla duymalarını ve daha fazla keyif almalarını istiyorum” sözlerini kullanmıştı. Young bu süreçte yalnızca kendi müziklerinin dinlenebileceği bir streaming hizmeti de başlatmıştı.
JOE ROGAN KİMDİR?
ABD’li bir komedyen ve UFC yorumcusu olan Joe Rogan, yayın ömrüne 2009 yılında başlayan The Joe Rogan Experience isimli sohbet programıyla tanınıyor. Spotify 2020 yılında Rogan’a 100 milyon dolar ödeyerek programın tek yayıncısı olma hakkını satın aldı. JRE, şu an Spotify’ın tanınan podcast’ler listesinde birinci sırada ve dünya genelinde en epey dinlenen podcast’lerden biri. Rogan, Covid’dilk evvel de konuk seçimleri niçiniyle tartışmaların odağındaydı lakin pandemiyle işler apayrı bir noktaya geldi.
New York Times’ın “gezegenimizdeki en çok tüketilmiş medya mamüllerinden biri” olarak nitelendirdiği Rogan, programda sık sık Covid’le ilgili yanlışlığı kanıtlanmış argümanları, yanlışsız bilgiymiş üzere gündeme getiriyor. Bu tezler içinde hastanelere, farklı sebepten ölen şahısların mevt sebebini Covid-19 olarak kaydetmeleri için para verildiğini savunan bir komplo teorisi de bulunuyor. Rogan, ayrıyeten Covid’i önlemekte ve tedavi etmekte tesiri olmayan ve hayvanlarda parazit tedavisi için kullanılan ivermectin isimli ilacın kullanmasını da savunuyor.
Ocak ayı ortasında ABD’den 270 bilim insanı, hekim, profesör ve sıhhat çalışanı, Spotify’a bir açık mektup yazarak, Rogan’ın programıyla ilgili telaşlarını lisana getirmişti.
birinci vakit içinderda Rolling Stone mecmuasının yayımladığı mektupta Illinois Üniversitesi’nden epidemiyoloji uzmanı Katrine Wallace, Rogan’ı aşı aksisi fikirleri sunan yayınları niçiniyle “kamu sıhhati düşmanı” olarak nitelendirmişti. Rogan, Nisan ayında komedyen Dave Smith’in konuk olduğu bir kısımda “‘Bana 21 yaşındayım, aşı olmalı mıyım?’ diye sorsan karşılığım ‘Hayır’ olur” kelamlarıyla reaksiyon çekmişti.
Uzmanların mektubunda bilhassa geçmişte mRNA aşı teknolojisi üzerinde alışan lakin son devirde aşılarla ilgili yanlış bilgiler yaydığı için eleştirilen virolog Robert Malone’un konuk olduğu JRE kısmına vurgu yapılmıştı.
Programın 3 saat 6 dakika süren 1757’nci kısmına konuk olan Malone, ABD’yi Nazi Almanya’sına benzetmiş ve toplumun aşılarla ilgili bir “kitle oluşumu psikozundan” mustarip olduğunu tez etmişti. (Bilim insanları bu biçimde bir şey olmadığını net bir biçimde tekraren lisana getirdi.) Malone ayrıyeten aşı geliştiren şirketlerin “finansal çıkar çatışması” ortasında olduğunu da öne sürmüştü.
Programın Jordan Peterson’ın katıldığı bir öbür kısmı de iklim değişikliği ile ilgili bilime alışılmamış telaffuzlar niçiniyle bilim insanları tarafınca topa tutulmuştu.
YOUNG’A TAKVİYE VEREN ÖBÜR MÜZİSYENLER DE VAR MI?
Evet, var. Bir diğer folk rock’çı Joni Mitchell da 29 Ocak günü bir açıklama yaparak müziklerini Spotify’dan kaldıracağını duyurdu. 1971’de yayımladığı Blue albümü, tüm vakit içinderın en güzelleri içinde sayılan Mitchell, “Sorumsuz şahıslar, insanların hayatlarına mal olan palavralar yayıyor. Bu sorunda Neil Young’ın ve global bilim ve tıp topluluğunun yanındayım” sözlerini kullandı.
Bruce Springsteen’in E Street Band isimli kümesinin gitaristi olan Nils Lofgren de solo çalışmalarını Spotify’dan kaldırdı.
Toplumsal medyada “I Stand with Neil Young” (Neil Young’ın yanındayım ve #CancelSpotify (Spotify’ı iptal et) etiketleri büyük ilgi gördü.
Tweet’leriyle Young’a dayanak çıkanlar da oldu. James Blunt fazlaca ünlü olan lakin hiç beğenilmeyen müziği “You Are Beautiful”a esprili bir gönderme yaparak, “Eğer @spotify derhal @joerogan’ı kaldırmazsa, platformda yeni müzik yayınlayacağım #youwerebeautiful” yazdı.
Gitarist Peter Frampton ise “Aferin Neil. Ben streaming konusunda daima Apple’cıydım. Joe Rogan’ı almayayım, teşekkürler! @neilyoung @SpotifyUSA” biçiminde bir paylaşım yaptı.
Apple Music’in de “Neil Young’ın yuvası. Tüm diskografisini Apple Music’te dinleyebilirsiniz” paylaşımı dikkat çekti.
Young ise Twitter’daki 76 bin takipçisine Amazon Music’e geçme daveti yaptı.
“Amazon yüksek çözünürlüklü ses kalitesini kitlelere geri getirme konusunda bir müddetdir liderlik ediyordu ve benim tüm albümlerimi en yüksek kaliteyle dinlemek için kusursuz bir yer” derken yeni üye olacaklara 4 ay fiyatsız abonelik armağanı verileceğini de duyurdu.
?
Düşes Meghan, yoksul ülkelere aşı götürmeyi amaçlayan Vax Live teşebbüsüne başkanlık ediyordu
SPOTIFY’A REAKSİYON GÖSTEREN DİĞER ŞAHISLAR DE VAR MI?
İngiltere Kraliyet Ailesi’nin küskün üyeleri, Sussex Dükü Harry ile eşi Düşes Meghan da Spotify’daki yanlış bilgilerle ilgili korkularını lisana getirenlerden.
Aralık 2020’de Spotify ile 25 milyon dolar karşılığında fazlaca yıllık bir podcast paydaşlığı mutabakatına imza atan çiftin kurduğu Archewell Vakfı’nın sözcüsü, 30 Ocak günü yaptığı açıklamada, “Archewell’in bir fikir olarak hayata geçirilmesinden bu yana, global yanlış bilgilendirme krizine tahlil üretmek için çalışıyoruz. Yüz milyonlarca insan her gün yanlış ayrıntıların ve çarpıtmaların yıkıcı neticelerindan etkileniyor. Geçen Nisan ayında kurucularımız, Spotify’daki ortaklarımıza, platformdaki Covid-19 yanlış ayrıntıların çok gerçek sonuçları konusundaki dertlerini iletmeye başladı. Spotify’ın bu kamu sıhhati krizini çözmeye yardımcı olacak değişimleri hayata geçirmesini sağlamak için korkularımızı lisana getirmeyi sürdürdük” sözlerini kullandı.
Sözcü, direkt Rogan’ın programından bahsetmezken, Spotify’la Sussex’ler içindeki iş birliğinin süreceğini de vurguladı.
Harry ve Meghan çifti, Spotify’ın bünyesine kattığı ünlü isimler içinde en ünlüleri olabilir. Mutabakatın imzalandığı devirde yapılan açıklamada çiftin epey sayıda podcast programına imza atacağı, kimilerinin sunuculuğunu kimilerinin da yapımcılığını üstleneceği belirtilmişti. Fakat ne kadar ünlü olurlarsa olsunlar Dük ve Düşes’in dinlenme sayıları Rogan’ın podcast’inin yanında devede kulak kalıyor.
Bu ortada podcast yayıncısı Prof. Brene Brown da Spotify için içerik üretmeyi durdurduğunu, sonucunda değişiklik olursa bir daha kamuoyunu bilgilendireceğini duyurdu.
SPOTIFY TARTIŞMADA NASIL BİR TAVIR İZLEDİ?
Young’ın birinci açıklamasının akabinde sessizliğini koruyan Spotify, ünlü ismin albümlerini platformdan çekmesinin akabinde, “Neil’in sonucu bizi üzdü lakin kendisini en yakın vakitte bir daha ortamızda görmeyi umuyoruz” formunda bir açıklama yaptı. Bu süreçte payları yüzde 6 bedel kaybeden şirket, daha sonraki iki günde ufak bir toparlanma yaşasa da Mitchell’ın açıklamasıyla bir daha sarsıldı. Pay kıymetindeki kayıp toplam yüzde 12’yi buldu.
30 Ocak prestijiyle piyasa bedeli 2 milyar dolar gerileyen Spotify, toplumsal medyadaki abonelik iptali davetleri kararı abone kaybı da yaşadı. Şirket kaç kullanıcının platformu terk ettiğini açıklamadı lakin müşteri takviye grubundan abonelere yapılan açıklamada “oldukca sayıda davet aldıkları ve karşılık vermekte geç kalabilecekleri” açıklandı.
Bu gelişmelerin akabinde pazar akşamı Spotify CEO’su Daniel Ek, bir açıklama yaparak platformun yeni Covid-19 siyasetini deklare etti. Yeni içerik yönergeleri doğrultusunda koronavirüsten bahseden podcast’lerin dinleyicileri “veri bazlı olgulara, dünyanın dört bir yanındaki bilim insanlarının, hekimlerin, akademisyenlerinin ve kamu sıhhati yetkililerinin paylaştığı şimdiki bilgilere kolay erişim sağlayan, ayrıyeten sağlam kaynaklara giden linkler içeren bir internet sitesine” yönlendirilecek.
Spotify ayrıyeten içerik üreticilere yönelik kimi kurallar da deklare etti. Buna nazaran, “gerçek hayatta ziyana yol açabilecek yahut direkt kamu sıhhatini tehdit eden tehlikeli yanlış ya da tehlikeli kandırıcı ayrıntıları savunan içerikler” Spotify’da yayınlamayacak. Buna örnek olarak Covid için “kandırmaca” ya da “gerçek değil” tabirlerinin kullanılması yahut “Covid’e karşı bağışıklık kazanmak gayesiyle taammüden enfekte olma daveti yapılması” gösterildi. Bu kuralı çiğneyen kullanıcıların içerikleri platformdan kaldırılacak. Kuralı tekraren ihlal eden yayıncıların hesapları askıya alınacak yahut platformdan kaldırılacak.
Ek açıklamasında “Son günlerde platform politikalarımız ve kabul edilebilir ile kabul edilemez içinde çizdiğimiz çizgilerle ilgili hayli soru sordunuz. yıllardır uyguladığımız kurallar var lakin kabul etmemiz lazım ki içerik yönergelerimiz konusunda şeffaf değildik” derken, yönergelerin birkaç gün ortasında tüm dünyadaki kullanıcılar için devreye alınacağını belirtti.
Ek, “Bildiğimiz kadarıyla bu içerik yönergesi, büyük podcast platformları bağlamında bir ilk” sözlerini kullandı.
Spotify ayrıyeten Covid-19’la alakalı 20 binden çok podcast kısmının de “detaylı içerik politikaları” bağlamında yayından kaldırıldığını duyurdu. Bahse yakın bir kaynak Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada, şimdilik Rogan’ın podcast’inin rastgele bir kısmının yayından kaldırılmasıyla ilgili alınmış bir karar bulunmadığını tabir etti.
JOE ROGAN AÇIKLAMA YAPTI MI?
Evet, yaptı. Daniel Ek’in açıklamasından epeyce kısa bir süre daha sonra Rogan da şahsi Instagram hesabından bir görüntü yayınlayarak özür diledi.
“Spotify’a bu vakitte bana bu kadar dayanak oldukları için teşekkür ediyorum ve bunları yaşadıkları için, bu yansılara maruz kaldıkları için üzgün olduğumu söylemek istiyorum” diyen Rogan bununla birlikte Neil Young ve Joni Mitchell’dan da özür diledi.
“Eğer sizi kızdırdıysam özür dilerim. Bu kadar seyirciye ve dinleyiciye seslenmek tuhaf bir sorumluluk. Benim hiç hazır olmadığım bir şeydi. Bir istikrar kurmak için elimden geleni yapacağım” diyen Rogan, yaklaşık 10 dakikalık görüntüde, programda değişiklikler yapmaya, tartışmalı uzmanlar kadar ana akım isimleri de konuk almaya ve belirli konularda daha fazla araştırma yapmaya açık olduğunu belirtti.
Spotify’ın Covid-19’dan bahseden her türlü içeriğe yönlendirmeler ekleme sonucunı da öven Rogan, “Ben yanlış bilgiyi yaymaya çalışmıyorum, tartışma yaratmaya çalışmıyorum. Bu podcast’te beşerlerle konuşmak haricinde hiç bir şey yapmaya çalışmadım. Bütün tertibi ben yapıyorum ve her vakit hakikat olanı yapamayabiliyorum” tabirlerini kullandı.
SPOTIFY niye ROGAN’IN YANINDA DURDU?
Spotify bu biçimde bir krizin ortasında kalan birinci teknoloji şirketi değil. Son 5 yıl ortasında Facebook Alex Jones niçiniyle, Twitter Donald Trump niçiniyle, YouTube PewDiePie niçiniyle ve Netflix de Dave Chapelle niçiniyle misal yansılar aldı.
Her seferinde platformun takipçi/izlenme/dinlenme sayısı en yüksek kullanıcılarından birinin kelamları, teknoloji şirketinin başına bela oldu. Ve her seferinde şirket yöneticileri sıkıntı seçimler yapmak zorunda kaldı. Twitter nihayetinde Trump’ı engelleme sonucu aldı. Lakin Netflix Chapelle’in ardında durdu, içerikleri kaldırmama sonucu aldı ve kopan kıyamet birkaç gün ortasında unutuldu.
Spotify da şimdilik Netflix’in yolundan gitmiş üzere görünüyor. Young’ın “Ya Rogan ya ben” ültimatomu karşısında Rogan’ı seçen şirket, bu biçimdece bir müzik platformu olmaktan çıkıp bir podcast platformu olmaya hakikat evrilme stratejisini de kuvvetli bir formda ortaya koydu.
Doğal Drake ya da Taylor Swift üzere çağımızın tanınan isimlerinden biri bu biçimde bir ültimatom verse işler daha farklı olabilirdi. Çünkü bu biçimde bir durumda Spotify’ın abone kaybı epey daha yüksek olurdu. Fakat Spotify yöneticileri, ticari bir kararla en parlak yıllarını geride bırakmış bir sanatçı karşısında, milyonlarca dolarlık reklam geliri getiren bir komedyeni tercih etti.
Hakikaten 31 Ocak günü Citi’nin Spotify paylarının notunu yükseltmesi ve “reklam takviyeli parasallaşmada iyileşme” öngörüsünde bulunmasıyla yüzde 13’lük bir yarar yaşandı.
Husus şimdilik kapanmış üzere görünüyor. Lakin Spotify kullanıcılarının reaksiyonlarının artması, abonelik iptallerinin sürmesi ya da üstte bahsetmiş olduğumiz tanınan isimlerden birinin de Young’a dayanak vermesi durumu bir sefer daha değiştirebilir. Geçen hafta viral olan bir tweet’te de dendiği üzere, “Taylor Swift Joe Rogan’u Spotify’a atacağı tek bir tweet’le bitirebilir”.