Ukrayna’da kim ne istiyor
2014 ‘te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesiyle başlayan Ukrayna krizi bugün Batı ile Moskova içinde ikinci bir ‘Soğuk Savaş’ halini aldı. “Ukrayna’ya saldırmayacağını” söyleyen Rusya’nın buna rağmen sona 100 bin askerle yığınak yapması çatışma telaşını beslerken, geçen hafta Brüksel, Cenevre ve Viyana’da yapılan bir dizi toplantıdan sonuç çıkmadı. Rusya’nın en büyük rakibi ABD, 2015’ten beri Ukrayna askerlerine eğitim verirken öteki ülke ve aktörlerin yaklaşımı nasıl?
RUSYA: UKRAYNA’YI GERİ İSTİYOR
Ukrayna, Sovyetler Birliği’nin dağıldığı 1991’den 2013’e kadar Moskova yanlısı çizgisini korudu lakin o tarihte meydana gelen halk ayaklanması ile iktidar Avrupa yanlısı idareye geçti. Değişimi “darbe” olarak nazarann Moskova, sonraki yıl evvel Kırım’ı ilhak etti, akabinde ülkenin doğusundaki Donbas’ta Rusya yanlısı ayrılıkçıları desteklemeye başladı. Bugün aslında Rusya idaresinin temel beklentisi Ukrayna’dan toprak koparmak değil, eski “arka bahçesini” bir daha denetimi altına alabilmek. Somut olarak; NATO’nun Kiev başta olmak üzere eski Sovyet ülkelerine kapılarını kapatmasını, bu coğrafyada askeri varlık göstermemesini isteyen Moskova, Batılı rakiplerinden şu ana dek İttifak’a iştirakin “bağımsız devletlerin egemenlik hakkı” olduğu karşılığını aldı.
Batı ile Rusya içinde Ukrayna tansiyonu sürerken Moskova bu defa Belarus’a tatbikata asker ve teçhizat yolladı. Washington, Moskova’nın ülkeye “nükleer silah yerleştirmesinden” kaygı duyduğunu belirtti.
UKRAYNA: AYRILIKÇI HAREKETTEN RAHATSIZ
Ukrayna hükümeti Rusya ile barış için evvela 2014 yılında ilhak edilen toprağı Kırım’ın iadesini ve ülkenin doğusundaki Donbas’ta ayrılıkçılara verilen dayanağın son bulmasını istiyor. Bunun haricinde 2014’ten beri uğradığı maddi ve manevi ziyandan ötürü tazminat ve Rusya’ya kaçan eski Devlet Lideri Viktor Yanukoviç’i iadesi talepleri de bulunuyor. Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski, Rusya’nın karşısında başta NATO olmak üzere ABD ve Avrupa’dan tam takviye istiyor.
TÜRKİYE: ARABULUCULUK ÖNERİYOR
Hem Moskova hem Kiev ile yakın bağlantıları bulunan Ankara, 2014’ten beri Kırım’ın ilhakına karşı çıktığını her fırsatta lisana getiriyor. Türkiye bir taraftan arabulucu olmak istediğini ilan edip tarafları masaya davet ederken öte yandan son aylarda Donbas bölgesinde aktif kullanılmaya başlanan Türk malı insansız hava araçları alanda şartları Kiev lehine değiştiriyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan muhtemel işgale dair dün yaptığı açıklamada “Artık savaşı siyaset tarihinden silip atmamız lazım. ‘Ben bir yerin topraklarını işgal edeyim, alayım’ mantığıyla bu işler yürümez” kelamlarıyla Ankara’nın konumunu teyit etti.
NATO: RUSYA’DAN GERİ ADIM BEKLİYOR
Krizden tümüyle Rusya’yı sorumlu tutan NATO geri adım atması gerekenin Moskova olduğu görüşünde. Askeri atak ihtimalini gerçek bir tehdit olarak algılayan NATO’nun evvelari Rus askeri yığınağına son verilmesi, milletlerarası taahhütlere bağlılık ve Avrupa güvenliğinin temel prensiplerine hürmet. Geçen hafta Brüksel’deki NATO-Rusya direkt teması sonuçsuz kaldı. Rusya’nın en değerli isteği olan “genişlemeye kapının kapatılması” NATO’da duvara çarptı. İttifak, doğu kanadındaki müttefik ülkelerden asker çekme niyetinde olmadığını belirtse de Genel Sekreter Jens Stoltenberg, ikinci bir NATO-Rusya Kurulu tepesi için taraflara davet gönderdiğini deklare etti.
AB, ‘DİPLOMASİ’, ABD ‘YAPTIRIM’ DİYOR
Ukrayna sonundaki Rus varlığına ait müzakerelerde kurumsal olarak masada yer alamamanın kahrını yaşayan Avrupa Birliği, üye ülkeleri aracılığıyla diplomatik tahlili öne çıkaran bir yaklaşım ortasında. Mevzuya güvenlik ve iktisat penceresinden bakan ve mümkün gelişmelere ait 7 farklı senaryo üzerinde çalışan AB, bir Rus askeri harekâtı durumunda yaptırımların devreye sokulmasından yana. Moskova’ya karşı sert ekonomik yaptırımları gündeme getiren ABD ise “Rusya’nın Ukrayna’ya her an saldırabileceği tasası taşıdığını” söz ederken, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bugün Kiev’i ziyaret edecek, cuma günü de Rus mevkidaşıyla Cenevre’de bir ortaya gelecek.
ALMANYA: KRİZİ YATIŞTIRMA PEŞİNDE
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, evvelki gün birinci defa Kiev’e, dün de Moskova’ya gitti. Ukrayna temaslarının akabinde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile masaya oturan Baerbock, ortadaki sıkıntılar yığınına karşın “ikili münasebetleri derinleştirmek istediklerini” söylemiş oldu. Moskova temelde, “Kuzey Akım-2” doğalgaz boru çizgisinin Ukrayna krizi haricinde tutularak bir an evvel hizmete alınmasını istiyor. Berlin idaresi de güç güvenliğini sağlamanın peşinde. Baerbock “Yüksek düzeydeki tehlikeli durumun yatıştırılması için tek geçerli yolun diplomasi olduğunu” söylerken, mümkün çatışmanın getireceği yaptırımların tüm AB’ye ziyan verdiği bir tablodan kaçınmaya çalışıyor.
İNGİLTERE: ASKER VE SİLAH YOLLADI
Almanya’nın bilakis İngiltere krize askeri olarak müdahil oldu. Dün İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace, Ukrayna’ya Rus işgaline karşı koyabilmeleri için anti-tank silahları gönderdiklerini, ayrıyeten küçük bir küme askerin de kısa periyodik eğitim için ülkeye gittiğini ilan etti. “Eğer Rus tankları Ukrayna’ya girerse bunlar savunma sisteminin modülü olacak” dedi lakin gönderilen silah ölçüsüne ait ayrıntı paylaşmadı. Ukrayna müdahalesinin “fazlaca kanlı” olacağı tarafında Putin’i uyaran Wallace, Rus mevkidaşını Londra’ya davet ettiğini de söylemiş oldu. Almanya ise Ukrayna’ya silah sevkıyatından şad değil. İngiliz basınına nazaran C-17 askeri nakliye uçakları, Almanya’nın hava alanına erişimi reddetmesi üzerine Ukrayna’ya varabilmek için Danimarka üzerinden uçtu.
2014 ‘te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesiyle başlayan Ukrayna krizi bugün Batı ile Moskova içinde ikinci bir ‘Soğuk Savaş’ halini aldı. “Ukrayna’ya saldırmayacağını” söyleyen Rusya’nın buna rağmen sona 100 bin askerle yığınak yapması çatışma telaşını beslerken, geçen hafta Brüksel, Cenevre ve Viyana’da yapılan bir dizi toplantıdan sonuç çıkmadı. Rusya’nın en büyük rakibi ABD, 2015’ten beri Ukrayna askerlerine eğitim verirken öteki ülke ve aktörlerin yaklaşımı nasıl?
RUSYA: UKRAYNA’YI GERİ İSTİYOR
Ukrayna, Sovyetler Birliği’nin dağıldığı 1991’den 2013’e kadar Moskova yanlısı çizgisini korudu lakin o tarihte meydana gelen halk ayaklanması ile iktidar Avrupa yanlısı idareye geçti. Değişimi “darbe” olarak nazarann Moskova, sonraki yıl evvel Kırım’ı ilhak etti, akabinde ülkenin doğusundaki Donbas’ta Rusya yanlısı ayrılıkçıları desteklemeye başladı. Bugün aslında Rusya idaresinin temel beklentisi Ukrayna’dan toprak koparmak değil, eski “arka bahçesini” bir daha denetimi altına alabilmek. Somut olarak; NATO’nun Kiev başta olmak üzere eski Sovyet ülkelerine kapılarını kapatmasını, bu coğrafyada askeri varlık göstermemesini isteyen Moskova, Batılı rakiplerinden şu ana dek İttifak’a iştirakin “bağımsız devletlerin egemenlik hakkı” olduğu karşılığını aldı.
Batı ile Rusya içinde Ukrayna tansiyonu sürerken Moskova bu defa Belarus’a tatbikata asker ve teçhizat yolladı. Washington, Moskova’nın ülkeye “nükleer silah yerleştirmesinden” kaygı duyduğunu belirtti.
UKRAYNA: AYRILIKÇI HAREKETTEN RAHATSIZ
Ukrayna hükümeti Rusya ile barış için evvela 2014 yılında ilhak edilen toprağı Kırım’ın iadesini ve ülkenin doğusundaki Donbas’ta ayrılıkçılara verilen dayanağın son bulmasını istiyor. Bunun haricinde 2014’ten beri uğradığı maddi ve manevi ziyandan ötürü tazminat ve Rusya’ya kaçan eski Devlet Lideri Viktor Yanukoviç’i iadesi talepleri de bulunuyor. Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski, Rusya’nın karşısında başta NATO olmak üzere ABD ve Avrupa’dan tam takviye istiyor.
TÜRKİYE: ARABULUCULUK ÖNERİYOR
Hem Moskova hem Kiev ile yakın bağlantıları bulunan Ankara, 2014’ten beri Kırım’ın ilhakına karşı çıktığını her fırsatta lisana getiriyor. Türkiye bir taraftan arabulucu olmak istediğini ilan edip tarafları masaya davet ederken öte yandan son aylarda Donbas bölgesinde aktif kullanılmaya başlanan Türk malı insansız hava araçları alanda şartları Kiev lehine değiştiriyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan muhtemel işgale dair dün yaptığı açıklamada “Artık savaşı siyaset tarihinden silip atmamız lazım. ‘Ben bir yerin topraklarını işgal edeyim, alayım’ mantığıyla bu işler yürümez” kelamlarıyla Ankara’nın konumunu teyit etti.
NATO: RUSYA’DAN GERİ ADIM BEKLİYOR
Krizden tümüyle Rusya’yı sorumlu tutan NATO geri adım atması gerekenin Moskova olduğu görüşünde. Askeri atak ihtimalini gerçek bir tehdit olarak algılayan NATO’nun evvelari Rus askeri yığınağına son verilmesi, milletlerarası taahhütlere bağlılık ve Avrupa güvenliğinin temel prensiplerine hürmet. Geçen hafta Brüksel’deki NATO-Rusya direkt teması sonuçsuz kaldı. Rusya’nın en değerli isteği olan “genişlemeye kapının kapatılması” NATO’da duvara çarptı. İttifak, doğu kanadındaki müttefik ülkelerden asker çekme niyetinde olmadığını belirtse de Genel Sekreter Jens Stoltenberg, ikinci bir NATO-Rusya Kurulu tepesi için taraflara davet gönderdiğini deklare etti.
AB, ‘DİPLOMASİ’, ABD ‘YAPTIRIM’ DİYOR
Ukrayna sonundaki Rus varlığına ait müzakerelerde kurumsal olarak masada yer alamamanın kahrını yaşayan Avrupa Birliği, üye ülkeleri aracılığıyla diplomatik tahlili öne çıkaran bir yaklaşım ortasında. Mevzuya güvenlik ve iktisat penceresinden bakan ve mümkün gelişmelere ait 7 farklı senaryo üzerinde çalışan AB, bir Rus askeri harekâtı durumunda yaptırımların devreye sokulmasından yana. Moskova’ya karşı sert ekonomik yaptırımları gündeme getiren ABD ise “Rusya’nın Ukrayna’ya her an saldırabileceği tasası taşıdığını” söz ederken, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bugün Kiev’i ziyaret edecek, cuma günü de Rus mevkidaşıyla Cenevre’de bir ortaya gelecek.
ALMANYA: KRİZİ YATIŞTIRMA PEŞİNDE
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, evvelki gün birinci defa Kiev’e, dün de Moskova’ya gitti. Ukrayna temaslarının akabinde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile masaya oturan Baerbock, ortadaki sıkıntılar yığınına karşın “ikili münasebetleri derinleştirmek istediklerini” söylemiş oldu. Moskova temelde, “Kuzey Akım-2” doğalgaz boru çizgisinin Ukrayna krizi haricinde tutularak bir an evvel hizmete alınmasını istiyor. Berlin idaresi de güç güvenliğini sağlamanın peşinde. Baerbock “Yüksek düzeydeki tehlikeli durumun yatıştırılması için tek geçerli yolun diplomasi olduğunu” söylerken, mümkün çatışmanın getireceği yaptırımların tüm AB’ye ziyan verdiği bir tablodan kaçınmaya çalışıyor.
İNGİLTERE: ASKER VE SİLAH YOLLADI
Almanya’nın bilakis İngiltere krize askeri olarak müdahil oldu. Dün İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace, Ukrayna’ya Rus işgaline karşı koyabilmeleri için anti-tank silahları gönderdiklerini, ayrıyeten küçük bir küme askerin de kısa periyodik eğitim için ülkeye gittiğini ilan etti. “Eğer Rus tankları Ukrayna’ya girerse bunlar savunma sisteminin modülü olacak” dedi lakin gönderilen silah ölçüsüne ait ayrıntı paylaşmadı. Ukrayna müdahalesinin “fazlaca kanlı” olacağı tarafında Putin’i uyaran Wallace, Rus mevkidaşını Londra’ya davet ettiğini de söylemiş oldu. Almanya ise Ukrayna’ya silah sevkıyatından şad değil. İngiliz basınına nazaran C-17 askeri nakliye uçakları, Almanya’nın hava alanına erişimi reddetmesi üzerine Ukrayna’ya varabilmek için Danimarka üzerinden uçtu.