Yalnızca bir yerde yetişiyor… ‘Sahte muz’ iklim krizini çözebilecek mi?
Koronavirüs salgınının da tesiriyle giderek şiddetlenen iklim krizi bilhassa az gelişmiş ülkeler için büyük bir besin yoksunluğunu da birlikteinde getirdi. Birleşmiş Milletler’in yaptığı ihtara nazaran önümüzdeki 30 yıl ortasında, global ısınma konusunda önemli adımlar atılmazsa, besin temini ve güvenliği büyük tehdit altında olacak. Tohumların uzun kuraklıklar, sıcak hava dalgaları, ani seller ve böcek istilası üzere durumlara maruz kalması, milyarlarca insan için yokluk ve açlık manasına gelecek.
Mısır ve buğday üzere hayati değerdeki mamüllerin üretimi fosil emisyonlarının artışından kaynaklı iklim olayları niçiniyle giderek düşüyor. Afrika ve Orta Amerika’da mısırın yıllık tüketimi 1 milyar tonu bulurken buğday da dünya nüfusunun kalori ve protein gereksiniminin yüzde 20’sini karşılıyor.
Hal bu biçimde olunca da bahçecilik ve tarım uzmanları, süratle ısınan dünyamızda, az bilinen ancak daha sağlam ve artan nüfusu besleyebilecek kadar bol yetiştirilebilecek tohumların arayışında.
‘Enset’ ismi da verilen ve Etiyopya muzu ya da düzmece muz olarak da isimlendirilen bitki ise tam burada devreye giriyor. Ülkenin yüksek güneybatı bölgesinde yetişen bu bitki 10 metreye ulaşan uzunluğuyla ve yıl uzunluğu yetişmesiyle biliniyor ve bölgede 20 milyondan fazla insanı doyuruyor.
Etiyopya’daki enset tarlaları
Gerçekte bir meyve olmayan lakin muza benzeyen bitki yenilebilir değil fakat bitkinin nişastalı sapları ve kökleri tüketilebiliyor. Bunlardan elde edilen püre fermente ediliyor ve hamur haline getirilerek ekmek ya da lapa yapılabiliyor.
Bu bölge haricinde yetiştirilmeyen enset bitkisi, Güney Afrika’ya kadar uzanan ırmak vadilerinde bizatihi de yetişebiliyor.
Bu yırtıcı bitki acı ve nahoş tadına karşın manzarası prestijiyle epeyce daha geniş bir coğrafyada yetiştirilebileceğine inanılıyor.
Bu bitki o kadar verimli ki yalnızca 15 tanesi bir kişiyi tüm yıl boyunca besleyebilir. Etiyopya’da bu bitkiye ‘açlık düşmanı’ ismi veriliyor ve tüm tohumlar ölse de bu bitki büyümeye devam edebiliyor.
Ensetin ileride iklimsel tesirler daha da ağırlaştığında 100 milyondan fazla insanın besin kaynağı olabileceği belirtiliyor.
Bilim insanları enset bitkisinden bahsederken şu an dünyada en yaygın kullanılan besinlerden olan patates ve domatesin Güney Amerika’dan geldiğini lakin şu an her yerde yetiştirilebildiğinin altını çiziyor.
Ensetten yapılan hamur
Enset de kuraklığa ve bitki hastalıklarına dayanıklılığı ve yıl boyunca yetiştirilebilip kolaylıkla saklanabildiği için geleceğin besini olmaya aday.
Araştırmacılar iklimsel aşırılıkların 2070 yılına kadar enset üretimini yüzde 37-52 oranında azaltabileceğini düşünse de bu bitki bir daha de Etiyopya, Kenya ve Uganda’da ve Güney Afrika’nın büyük kısmında yetiştirilebilecek.
Koronavirüs salgınının da tesiriyle giderek şiddetlenen iklim krizi bilhassa az gelişmiş ülkeler için büyük bir besin yoksunluğunu da birlikteinde getirdi. Birleşmiş Milletler’in yaptığı ihtara nazaran önümüzdeki 30 yıl ortasında, global ısınma konusunda önemli adımlar atılmazsa, besin temini ve güvenliği büyük tehdit altında olacak. Tohumların uzun kuraklıklar, sıcak hava dalgaları, ani seller ve böcek istilası üzere durumlara maruz kalması, milyarlarca insan için yokluk ve açlık manasına gelecek.
Mısır ve buğday üzere hayati değerdeki mamüllerin üretimi fosil emisyonlarının artışından kaynaklı iklim olayları niçiniyle giderek düşüyor. Afrika ve Orta Amerika’da mısırın yıllık tüketimi 1 milyar tonu bulurken buğday da dünya nüfusunun kalori ve protein gereksiniminin yüzde 20’sini karşılıyor.
Hal bu biçimde olunca da bahçecilik ve tarım uzmanları, süratle ısınan dünyamızda, az bilinen ancak daha sağlam ve artan nüfusu besleyebilecek kadar bol yetiştirilebilecek tohumların arayışında.
‘Enset’ ismi da verilen ve Etiyopya muzu ya da düzmece muz olarak da isimlendirilen bitki ise tam burada devreye giriyor. Ülkenin yüksek güneybatı bölgesinde yetişen bu bitki 10 metreye ulaşan uzunluğuyla ve yıl uzunluğu yetişmesiyle biliniyor ve bölgede 20 milyondan fazla insanı doyuruyor.
Etiyopya’daki enset tarlaları
Gerçekte bir meyve olmayan lakin muza benzeyen bitki yenilebilir değil fakat bitkinin nişastalı sapları ve kökleri tüketilebiliyor. Bunlardan elde edilen püre fermente ediliyor ve hamur haline getirilerek ekmek ya da lapa yapılabiliyor.
Bu bölge haricinde yetiştirilmeyen enset bitkisi, Güney Afrika’ya kadar uzanan ırmak vadilerinde bizatihi de yetişebiliyor.
Bu yırtıcı bitki acı ve nahoş tadına karşın manzarası prestijiyle epeyce daha geniş bir coğrafyada yetiştirilebileceğine inanılıyor.
Bu bitki o kadar verimli ki yalnızca 15 tanesi bir kişiyi tüm yıl boyunca besleyebilir. Etiyopya’da bu bitkiye ‘açlık düşmanı’ ismi veriliyor ve tüm tohumlar ölse de bu bitki büyümeye devam edebiliyor.
Ensetin ileride iklimsel tesirler daha da ağırlaştığında 100 milyondan fazla insanın besin kaynağı olabileceği belirtiliyor.
Bilim insanları enset bitkisinden bahsederken şu an dünyada en yaygın kullanılan besinlerden olan patates ve domatesin Güney Amerika’dan geldiğini lakin şu an her yerde yetiştirilebildiğinin altını çiziyor.
Ensetten yapılan hamur
Enset de kuraklığa ve bitki hastalıklarına dayanıklılığı ve yıl boyunca yetiştirilebilip kolaylıkla saklanabildiği için geleceğin besini olmaya aday.
Araştırmacılar iklimsel aşırılıkların 2070 yılına kadar enset üretimini yüzde 37-52 oranında azaltabileceğini düşünse de bu bitki bir daha de Etiyopya, Kenya ve Uganda’da ve Güney Afrika’nın büyük kısmında yetiştirilebilecek.