DeliSevda
Co-Admin
Yapılan araştırmalara bakılırsa, çocukluk çağında DEHB olanların yarısından fazlasının erişkin yaşlarda da DEHB belirtilerini göstermeye devam ediyor. Erişkinlerdeki dikkat eksikliği; dikkatin basitçe çelinmesi, odaklanma kuvvetliğü, unutkanlıklar, güdülenmede yetersizlik, dağınıklıklar ve vakit idaresindeki sıkıntılar biçiminde görülebiliyor.
Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seçil Özoğlu Turhan, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) kişinin zekası ve yeteneklerinden mahrum olduğu manasına gelmediğini lakin üzerinde durulmazsa kişinin zekâsını ve yeteneklerini sabote edebileceğini söylemiş oldu. Uzm. Dr. Seçil Özoğlu, yakınmaları çocukluk devrinde başlayan DEHB için çoklukla çocuk psikiyatristine başvurulurken erişkinlerde DEHB olmayacağına dair yaygın bir kanının mevcut olduğunu belirtti.
En yaygın görülen dikkat eksikliği belirtileri
DEHB’li bireylerin odaklanmada, odaklansalar bile bunu sürdürmede kuvvetlik çektiğini vurgulayan Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan şu ikazlarda bulundu: “DEHB’li şahıslarda görülen sorunlara örnek olarak konuşmaları dinleyememe, dalıp gitme, söylenenleri unutma, bir metni okuyamama, detaylara itina gösterememe gösterilebilir. Uzun müddet dikkat ve odaklanma gerektiren işler (proje yazma, kağıt işleri) DEHB’li bireyler için zorlayıcı olabilir. Odaklanmanın başarılması probleminin bir öbür tarafı de dikkatin çok biçimde dağılabilir olmasıdır. Dış uyaranlarla (gürültü, etrafta olup biten olaylarla, zihnine gelen düşüncelerle) DEHB’li şahısların dikkati kolaylıkla çelinebilir. Bu haliyle etrafı tarafınca kendisine yanlışsız konuşulurken dinlemiyor üzere görünebilirler. Varsayım edilenin bilakis, çok odaklanma kavramı da DEHB’yi düşündürmektedir. örneğin tuttuğu grubun maçını izlerken yahut bilgisayarda sevdiği oyunu oynarken DEHB’li erişkinin dikkatini çelmek fazlaca zordur.”
DEHB sendromlu bireylerin genelde ilgi alanlarına girmeyen işlere başlayamadıklarından şikâyet ettiklerini söyleyen Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan, “Bu tıp beşerler yapmaları gereken işleri son ana kadar erteleyebilirler. DEHB’de vaktin geçişini gerçek bir biçimde algılamada ve vakti yönetmede zorluklar yaşayabilirler. (Zamanı planlayamama, geç kalma, ödevleri vaktinde yetiştirememe gibi)” diye konuştu.
Turhan, “Dürtüsellik, düşünmeden harekete geçme, davranışın muhtemel sonuçlarını kestirememe, gecikecek lakin daha yararlı bir ödül yerine çabucak gelebilecek bir mükafatı tercih ederek mükafatı erteleyememe olarak tanımlanabilir. Dürtüsellik belirtileri erişkinlerde sabırsızlık, acelecilik, beklemede kuvvetlik (sıra bekleme, karşısındakinin konuşmasını bekleme, trafikte bekleme), ani kararlar alma, riskli davranışlarda bulunma, denetimsiz para harcama biçiminde görülebilir.” dedi.
Hiperaktivite içsel huzursuzluktan kaynaklanıyor
Temel olarak hiperaktivite hakkında bilgilendirmelerde bulunan Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan şunları söylemiş oldu: “Hiperaktiviteli çocuklar tabiri caizse düz duvara tırmanabilir lakin erişkinlikte bu durum gerileyerek içsel bir huzursuzluk, uzun periyodik yerinde oturamama, oturduğu yerde daima kıpırdanma halinde kendini gösterir. Daima çalışma isteği ya da ağır spor yapma hali olabilir. Hiperaktivite konuşmaya yansıdığında süratli ve epeyce konuşma, konuşurken sözcükleri yutma görülebilir.”
Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan, DEHB’nin belirtilerinin herkeste görülebildiğini lakin bu belirtilerin kalıcı, yaygın olması ve kişinin hayatını kıymetli ölçüde etkilemesi durumunda teşhis konulduğunu söylemiş oldu. Turhan, “Depresyon, alkol-madde kullanım bozuklukları, anksiyete bozukluğu, yeme bozuklukları ve kişilik bozuklukları DEHB’ye eşlik edebilir.” dedi.
Eğitim ömrü olumsuz etkileniyor
DEHB’nin kişinin zeka ve yetenekten mahrum olduğu manasına gelmediğini lakin üzerinde durulmazsa kişinin zekâsını ve yeteneklerini sabote edebileceğini söyleyen Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan, “DEHB kişinin zeka ve yetenekten mahrum olduğu manasına gelmez lakin üzerinde durulmazsa kişinin zekasını ve yeteneklerini sabote edebilir. Teşhis konmayan ve tedavi edilmeyen DEHB olan erişkinlerde eğitim, iş ve toplumsal hayatları olumsuz etkilenmektedir. Ayrıyeten iş kazası ve trafik kazası yapma, işsiz kalma, obezite, bağımlılık ve hata sürece ihtimali bu bireylerde artmaktadır. tıpkı vakitte dikkatlice sorgulanarak ortaya çıkarılan DEHB’de ilaç dayanağı ya da bilişsel davranışçı terapi halleriyle bireylerin toplumsal, ailevi, mesleksel ve akademik işlevselliklerinde değerli bir düzgünleşme sağlanmaktadır.” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seçil Özoğlu Turhan, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun (DEHB) kişinin zekası ve yeteneklerinden mahrum olduğu manasına gelmediğini lakin üzerinde durulmazsa kişinin zekâsını ve yeteneklerini sabote edebileceğini söylemiş oldu. Uzm. Dr. Seçil Özoğlu, yakınmaları çocukluk devrinde başlayan DEHB için çoklukla çocuk psikiyatristine başvurulurken erişkinlerde DEHB olmayacağına dair yaygın bir kanının mevcut olduğunu belirtti.
En yaygın görülen dikkat eksikliği belirtileri
DEHB’li bireylerin odaklanmada, odaklansalar bile bunu sürdürmede kuvvetlik çektiğini vurgulayan Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan şu ikazlarda bulundu: “DEHB’li şahıslarda görülen sorunlara örnek olarak konuşmaları dinleyememe, dalıp gitme, söylenenleri unutma, bir metni okuyamama, detaylara itina gösterememe gösterilebilir. Uzun müddet dikkat ve odaklanma gerektiren işler (proje yazma, kağıt işleri) DEHB’li bireyler için zorlayıcı olabilir. Odaklanmanın başarılması probleminin bir öbür tarafı de dikkatin çok biçimde dağılabilir olmasıdır. Dış uyaranlarla (gürültü, etrafta olup biten olaylarla, zihnine gelen düşüncelerle) DEHB’li şahısların dikkati kolaylıkla çelinebilir. Bu haliyle etrafı tarafınca kendisine yanlışsız konuşulurken dinlemiyor üzere görünebilirler. Varsayım edilenin bilakis, çok odaklanma kavramı da DEHB’yi düşündürmektedir. örneğin tuttuğu grubun maçını izlerken yahut bilgisayarda sevdiği oyunu oynarken DEHB’li erişkinin dikkatini çelmek fazlaca zordur.”
DEHB sendromlu bireylerin genelde ilgi alanlarına girmeyen işlere başlayamadıklarından şikâyet ettiklerini söyleyen Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan, “Bu tıp beşerler yapmaları gereken işleri son ana kadar erteleyebilirler. DEHB’de vaktin geçişini gerçek bir biçimde algılamada ve vakti yönetmede zorluklar yaşayabilirler. (Zamanı planlayamama, geç kalma, ödevleri vaktinde yetiştirememe gibi)” diye konuştu.
Turhan, “Dürtüsellik, düşünmeden harekete geçme, davranışın muhtemel sonuçlarını kestirememe, gecikecek lakin daha yararlı bir ödül yerine çabucak gelebilecek bir mükafatı tercih ederek mükafatı erteleyememe olarak tanımlanabilir. Dürtüsellik belirtileri erişkinlerde sabırsızlık, acelecilik, beklemede kuvvetlik (sıra bekleme, karşısındakinin konuşmasını bekleme, trafikte bekleme), ani kararlar alma, riskli davranışlarda bulunma, denetimsiz para harcama biçiminde görülebilir.” dedi.
Hiperaktivite içsel huzursuzluktan kaynaklanıyor
Temel olarak hiperaktivite hakkında bilgilendirmelerde bulunan Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan şunları söylemiş oldu: “Hiperaktiviteli çocuklar tabiri caizse düz duvara tırmanabilir lakin erişkinlikte bu durum gerileyerek içsel bir huzursuzluk, uzun periyodik yerinde oturamama, oturduğu yerde daima kıpırdanma halinde kendini gösterir. Daima çalışma isteği ya da ağır spor yapma hali olabilir. Hiperaktivite konuşmaya yansıdığında süratli ve epeyce konuşma, konuşurken sözcükleri yutma görülebilir.”
Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan, DEHB’nin belirtilerinin herkeste görülebildiğini lakin bu belirtilerin kalıcı, yaygın olması ve kişinin hayatını kıymetli ölçüde etkilemesi durumunda teşhis konulduğunu söylemiş oldu. Turhan, “Depresyon, alkol-madde kullanım bozuklukları, anksiyete bozukluğu, yeme bozuklukları ve kişilik bozuklukları DEHB’ye eşlik edebilir.” dedi.
Eğitim ömrü olumsuz etkileniyor
DEHB’nin kişinin zeka ve yetenekten mahrum olduğu manasına gelmediğini lakin üzerinde durulmazsa kişinin zekâsını ve yeteneklerini sabote edebileceğini söyleyen Uzm. Dr. Seçil Özoğlu Turhan, “DEHB kişinin zeka ve yetenekten mahrum olduğu manasına gelmez lakin üzerinde durulmazsa kişinin zekasını ve yeteneklerini sabote edebilir. Teşhis konmayan ve tedavi edilmeyen DEHB olan erişkinlerde eğitim, iş ve toplumsal hayatları olumsuz etkilenmektedir. Ayrıyeten iş kazası ve trafik kazası yapma, işsiz kalma, obezite, bağımlılık ve hata sürece ihtimali bu bireylerde artmaktadır. tıpkı vakitte dikkatlice sorgulanarak ortaya çıkarılan DEHB’de ilaç dayanağı ya da bilişsel davranışçı terapi halleriyle bireylerin toplumsal, ailevi, mesleksel ve akademik işlevselliklerinde değerli bir düzgünleşme sağlanmaktadır.” diyerek kelamlarını sonlandırdı.