Peynir yemek kabuslara mı niye oluyor?

EdisonAbi

Yeni Üye
Peynir yemek kabuslara mı niye oluyor?
Peynir, çoklukla insanların en sevdiği yiyecekler içinde yer alıyor. O denli ki peynire adanmış bir epey şenlik bile yapılmakta.

Dünyada ortalama 3 bin çeşit peynirin olduğundan kelam ediliyor. Bu kadar hayli çeşidi olan bir yiyeceği tatmak, kahvaltılarda, kokteyllerde görsel şölen yaratan peynir tabakları hazırlamak ya da onları güzel tanımlarda kullanmak hayatı güzelleştiren ayrıntılardan.

Lakin kimi savlara nazaran peynirin şaşırtan bir tarafı da var.

Gece geç saatlerde peynir yemenin, garip düşlere ve hatta kabuslara sebep olabileceğine dair birtakım görüşler kelam konusu.

1964’te bir araştırmacı, daima kabuslar nazarann bir hastanın her akşam bir modül çedar peyniri yeme alışkanlığını bıraktığında kabuslardan da kurtulduğunu kaydetmişti.

2005 yılında İngiliz Peynir Konseyi tarafınca yapılan bir araştırmada, kaşar peyniri yemenin hayallere niye olduğu ve insanların ünlüler hakkında düşler görmesini sağladığı kararına varılmıştı. Bu çalışma bilimsel değildi ve sonuçları bir mecmuada yayınlanmadı lakin bulgular peynirin düşlerin içeriğini etkileyebileceği inancını sürdürmeye yardımcı oldu.

YALNIZCA BİLMEK BİLE GERÇEĞE DÖNÜŞMESİNE niye OLABİLİR

Öte yandan peynirin kabuslara niye olduğuna dair net bir ispat çabucak hemen bulunmuyor. Lakin, Montreal Üniversitesi’nde psikiyatri profesörü olan Tore Nielson, farklı bir çıkarımda bulunuyor, “Bu söylentinin yaygınlığı, durumu gerçeğe dönüştürmek için kâfi olabilir” diyor ve ekliyor:

Peynirin kabuslara niye olduğunu bilmek bile hayallerinizin etkilenmesine niye olabilir. Zira beşerler bunu telkin edebilir.

SÜT ESERLERİ RAHATSIZ EDİCİ HAYALLERE niye OLUYOR

Mevzuyla ilgili öbür bir dolaylı açıklama da peynirin yüksek laktoz içeriği ile ilgili. Nielson’ın 2015 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, insanların yalnızca yüzde 17’sinin düşleri yedikleri besinlerden etkileniyor. Lakin burada enteresan bir nokta var ki; rahatsız edici düşlere niye olduğu en sık bildirilen yiyeceklerin başında süt eserleri geliyor.

“Bu tesirlerin laktoz intoleransı ile ilgili olması mümkün” diyen Nielson şu biçimde devam ediyor: “Rüyalar somatik (bedenle ilgili) kaynaklara dayandığından, laktozun gaz, şişkinlik ve ishal üzere semptomlar üretmesi sebebiyle hayalleri etkilemesi dolaylı yoldan olasıdır.”


BULGULAR ÇELİŞİYOR

Nielson’ın söylemiş oldukleri süt mamüllerinin hayalleri etkilediği tarafında olsa da, bu mevzuda aslında hiç bir delil bulunmuyor. İspat bulunmaması bir yana, laktoz oranı yüksek inek sütü uykuya yardımcı olma konusunda önemli bir üne sahip. Bu da bulguların çelişmesine niye oluyor.

1974 ve 2019 yılları içinde yürütülen 14 çalışmanın yakın tarihindeki bir incelemesi, istikrarlı bir beslenmenin modülü olarak süt ve süt mamüllerinin uyku kalitesini güzelleştirebileceğini öne sürüyor.

SEBEP AKŞAMLARI PEYNİR YEME GELENEĞİ Mİ?

Kimi uzmanlar, peynir hakkında çıkan düşleri etkileme ve kabuslara niye olma tezlerinin, Avrupa’da yemekten daha sonra peynir yeme geleneği ile açıklanabileceğini söylüyor. Tahminen de gece geç saatlerde yenen rastgele bir besin hayallerimizi etkileme özelliğine sahiptir fakat en azından Avrupa’da cürüm peynirin üzerine kalıyordur.

BEDEN ISISI FAKTÖRÜ

Uyku uzmanı Neil Stanley, güzel bir gece uykusu için beden ısısının bir derece düşürülmesi gerektiğinden bahsediyor, “Gece geç saatlerde yağ ve şeker oranı yüksek besinler tüketirseniz kalori yakmanız gerekir. Bu da beden ısınını arttırır. bu biçimdece uyku sırasında sıkıntılar ortaya çıkar” diyor.

tıpkı vakitte, artan beden ısısının düşlerimizi öbür hallerde etkilediği biliniyor. Yüksek beden ısısı, uzun vakittir halüsinasyonlar ve canlı düşler ile ilişkilendiriliyor.

Avustralya’daki Central Queensland Üniversitesi’nde araştırma nazaranvlisi olan Charlotte Gupta, “Peynirin kabuslara niye olmasını şununla açıklayabiliriz; yatmadan evvel yemek yemenin uykuyu bozma mümkünlüğü devasa yükseklikte ve peynir de sindirilmesi güç olan bir besindir” formunda konuşuyor.

Yatmadan evvel yenen her besin olağan olarak kabuslara niye olmuyor. Kimi yiyecekler daha kaliteli bir uykuya geçiş için çok faydalı olabiliyor. Araştırmalar, kivi yemenin güzel bir serotonin kaynağı olduğunu ve daha rahat bir uykuya yol açabileceğini söylüyor.

Hususla ilgili yapılan bir çalışmanın neticelerindan bahseden Gupta, “Meyve, zerzevat, baklagiller ve kuruyemişler bakımından varlıklı olan Akdeniz diyeti ve buna emsal beslenme tekniklerini yeğleyenlerin uykularının pek kaliteli olduğu biliniyor” diyor ve ekliyor:

“Bunun gerisindeki sistem muhtemelen bu besinlerin yapısından kaynaklanıyor. Birçoğu uykuyu teşvik eden hormon olan melatonin içeriyor.”

New York’taki Columbia Üniversitesi’nde beslenme tıbbı doçenti Marie-Pierre St-Onge, “Bitkisel besin ve lif bakımından daha yüksek, doymuş yağ ve şekerden daha düşük bir beslenme hali uygulamak daha güzel uyku ile alakalı üzere görünüyor. Peynir ise lif bakımından düşük, doymuş yağ oranı bakımından yüksektir” diyor.


AÇ UYUMAK DA HAYALLERİ ETKİLEYEBİLİYOR

Öte yandan Nielson’ın araştırmasına nazaran, yatağa aç ve susuz gitmek de düşleri etkileyebiliyor ve kabuslara niye olabiliyor. Nielson, “Yaptığımız bir çalışmada, yemek ortalarının daha uzun olduğunu bildiren deneklerin kabus görme oranı daha fazlaydı. Uzun mühlet aç kalmanın da hayalleri etkilediği ve kabuslara niye olduğunu biliyoruz” tabirlerine yer veriyor.

Tün bu çalışmalara ve açıklamalara karşın bir daha de peynir ve kabuslar içindeki ilişkide en az Emmental peynirinde olanlar kadar epey boşluk görünüyor…

Peynir bizim ülkemizde de fazlaca fazla tüketilen besinlerden biri. Kahvaltı sofralarımızın vazgeçilmez lezzeti, tostların, sandviçlerin ana gereci olan peynir hakikaten kabuslara sebep oluyor mu?

İşte 3 farklı uzmandan peynir ve kâbus yorumu…

‘KONU PEYNİR DEĞİL İNANÇTIR’

Uzman Psikolog Ramazan Şimşek
, bahsin aslında peynirden çok inanç olduğuna dikkat çekiyor, Tore Nielson’ın ‘telkin’ teorisine dayanak veriyor. Şimşek şunları söylüyor:

“Benzer bir inanış bizim kültürümüzde de vardır; ‘Eğer yatağınızda ekmek kırıntıları var ise kabus görürsünüz.’ Pekala, kabusa niye olan objenin kendisi midir yoksa zihnin ve hislerin çalışma prensipleriyle mi ilgilidir?

Bahsedilen mevzu psikoloji bilimin en temel mevzularında birisidir. Telkin, plasebo ve kendini gerçekleştiren kehanet kavramları bu hususa açıklık getirmektedir.

Şöyle anlatayım; farmakolojik araştırmalarda bir hasta kümesine ortasında etken unsurun olduğu ilaç verilirken denetim kümesine ise ortasında etken unsurun olmadığı boş bir kapsül ya da ortasında su olan bir kapsül verilir. Denetim kümesindeki hastalara verilen ilacın ortasında hastalığa yeterli gelecek etken hususun olduğu tabir edilir yani bir manada telkin verilir.

İşin farklı yanı biroldukca araştırma kararında boş kapsül alan hastaların %25 ile %70 içinde değişen güzelleşmeler bildirilmektedir. Buna plasebo tesiri denir.

Annesini emerken uykuya geçen bir bebeği düşünün. Anne gerçek göğüs yerine biberon verdiğinde de bebek onu göğüs üzere algılar ve benzeri biçimde uykuya geçer.

Bir diğer örnek daha vereyim; panik bozukluğu olan bir hasta otobüse bindiğinde panik atak yaşayacağına ‘inanır’. Hasta otobüse biner ve panik atak nöbeti geçirir. İşte kendini gerçekleştiren kehanet örneği.

Hipnozla sigara bırakma seanslarında kişi transtayken (beyin alfa dalgasındayken) bireye her sigara içtiğinde tiksinme hissedeceği telkin edilir ve kişi uyandıktan daha sonra sigara içme teşebbüsüne başlar başlamaz tiksinme belirtileri hisseder. Beynin amigdala bölgesi bahsetmiş olduğumiz durumu gerçekleştiren bölgedir.

Özetle husus peynir değildir ‘inanç’tır.”

‘LAKTOZ İNTOLERANSI UYKU KALİTESİNİ BOZABİLİR’

Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Özdal Ersoy,
süt ve süt mamüllerinin uykuyu ya da hayalleri etkileyebilme mümkünlüğünü laktoz intoleransı üzerinden kıymetlendiriyor:

“Süt ve süt mamüllerinin ortasında bulunan laktoz şekeri molekülünü parçalayıp, bağırsaklardan emilimine hazır hale getiren sindirim enzimine ‘laktaz’ ismi verilir. Kimi şahıslarda bu enzim az üretilir ya da hiç üretilmez. Bu üzere durumlarda kişi süt ya da süt mamüllerini tükettiğinde ortasındaki laktoz süt şekeri parçalanmaz, ince bağırsaklardan emilemez. Bu emilemeyen büyük şeker molekülleri kişinin bağırsaklarında bariz gaz ve şişkinliğe niye olur. Bu duruma ‘laktoz intoleransı’ ismi verilir.

Bilhassa gece uyumadan evvel içilen 1 bardak süt ya da tüketilen süt eserleri laktoz intoleransı olan bireylerde (yani laktaz enzimi yetersiz ya da hiç olmayan kişilerde), gece bağırsaklarda gaz ve şişkinliğe, hatta karın ağrısı krampları ve ishale yol açar. Sonuç olarak da kişinin uykusunun kalitesi bozulabilir, derin uyku fazına geçiş yapamaz.

Bu sebeple laktoz intoleransı olan bireylere gece yatma saatlerine yakın vakit içinderda süt ve süt eserleri tüketmemeleri ya da laktaz enzimi içeren preparatlarla birlikte tüketmeleri önerilir.”

‘UYKU APNESİ LAKTOZ İNTOLERANSI niçinİYLE ŞİDDET KAZANABİLİR’

Beslenme ve Diyet Uzmanı Ecem Tuğba Özkan ise
laktoz intoleransının uykusuzlukla çeşitli biçimlerde kontaklı olduğunu söylüyor:

“İntoleransınızın olduğu yiyecekleri tüketmek, kronik gerilim altındaysanız bağırsak iltihabına niye olabilir. Bunun sebebi ise gerilimin kortizol seviyelerini yükseltmesi. Kortizolün yükselmesi durumunda adrenal bezler devreye girer ve enfeksiyonu yönetmek için hormon salgılar. Bu hormonlar ise uykuya dalma durumunuzu olumsuz tesirler.

“Uzun vadeli bir diğer sonuç da bu bezlerin çok çalışması niçiniyle randımanının azalması. Yeteri seviyede hormon ve enzim salınımı olmadığı durumlarda uyku sisteminiz olumsuz etkilenir. Laktoz hassaslığına sahip olmak, laktoz sindiriminden sorumlu olan bir laktaz enziminin eksik olduğu manasına gelir. Vücudunuz kâfi ölçüde sindirim enzimi üretemediğinde şişkinlik, hazımsızlık ve uyku problemleri ortaya çıkar. Uyku apnesi de beraberinde laktoz intoleransı niçiniyle şiddetlenebilir.”
 
Üst