Dünya Doğayı Müdafaa Vakfı’nın (WWF) yeni raporuna bakılırsa Akdeniz, dünyadaki en süratli ısınan ve en tuzlu deniz haline geldi. Raporda, artan sıcaklıkların, ağır insan tesirine maruz kalmış deniz kaynaklarını tükenme noktasına getirerek, havza genelinde gözle görülür vahim sonuçlar doğurduğu kaydedildi. Ekosistemlerin büsbütün değiştiği ve bölge halkının geçim kaynaklarının yok olduğu açıklandı.
WWF, geçen hafta ‘İklim Değişikliğinin Akdeniz’e Etkileri’ başlıklı yeni rapor hazırladı. Raporda, iklim değişikliğinin tesiriyle sıcaklıkların, Akdeniz’de küresel ortalamadan yüzde 20 daha süratli arttığı ve Akdeniz’in gezegenin en süratli ısınan, en tuzlu denizi haline geldiğine değinildi. Raporda, iklim değişikliğinin insan çeşidini tehdit eden en büyük tehlike haline geldiği kaydedildi.
“Deniz düzeyi 1 metre yükselecek”
Sıcaklık artışının ilerleyen senelerda da devam edeceği vurgulanan raporda, 2100’e gelindiğinde deniz düzeyinin 1 metreden çok yükseleceği ve bölge nüfusunun 3’te 1’inin bu durumdan etkileneceğinin kestirim edildiği açıklandı. Çalışmada ayrıyeten sera gazı emisyonlarının tesirlerini azaltmak ve ısınan deniz gerçeğine ahenk sağlamak için hemen alınması gereken kapsayıcı tedbirlere yer verildi.
Bine yakın yabancı cins göç etti
Akdeniz’in ısınmasına bağlı olarak bugün neredeyse 1000’e yakın yabancı çeşidin göç ederek, lokal cinslerin yerini aldığı açıklandı. Rapora bakılırsa, giderek şiddetlenen çok hava olayları, kırılgan deniz çayırlarını ve mercan topluluklarını tahrip ediyor, kentler ve kıyı şeridi için tehdit oluşturuyor.
İklim değişikliğinin, Akdeniz’in en kıymetli deniz ekosistemlerinden kimileri üstündeki geri döndürülemez tesirlerini ortaya koyan raporda, bu durumun balıkçılık ve turizm üzere bölümleri ve deniz eserleriyle ilgili tüketim alışkanlıklarını da değiştirdiği kaydedildi.
İklim değişikliğinin deniz biyoçeşitliliği üstündeki 6 ana etkisinin vurgulandığı raporda, değerli balık cinsleri ve habitatlarda ortaya çıkan, mahallî geçim kaynaklarını etkileyen değişimin boyutları anlatılıyor. Rapor ile WWF, çok avlanma, kirlilik, kıyılarda yapılaşma ve deniz nakliyatı üzere Akdeniz’in ekolojik gücünü kıymetli ölçüde azaltan insan baskısı ile iklim değişikliğinin tesirleri içindeki tehlikeli bağa dikkat çekiyor.
“İklim değişikliği bugünün gerçeği”
WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, Akdeniz’in artık eskisi üzere olmadığını, giderek daha da tropikalleştiğini söylemiş oldu. Pasinli, “İklim değişikliği makus bir gelecek senaryosu ya da geleceğin problemi değil. Tersine bilim insanları, balıkçılar, yetiştiriciler, dalgıçlar, kıyı toplulukları ve bölgeyi ziyaret eden turistlerin yaşamakta olduğu bugünün gerçeği. Ekonomilerimiz, geçim kaynaklarımız ve Akdeniz’in sağladığı faydaları olumsuz etkileyebilecek büyük bir riskle karşı karşıyayız. Mevcut eğilimi aksine çevirmek istiyorsak insan baskısını azaltmalı, denizin ısınmaya karşı direncini artırmalıyız” diye konuştu.
“İstilacı tiplerin yoğunluğu artıyor”
Sağlıklı ekosistemler ve yaşayan biyoçeşitliliğin, iklim değişikliğinin tesirlerine karşı en kuvvetli doğal savunma araçları olduğunu anlatan Pasinli, “Akdeniz havzasının tamamında habitatlar değişiyor, balık popülasyonu azalıyor. Lokal yumuşakçalar İsrail sularında neredeyse yüzde 90 azaldı. Akdeniz sularının Kızıldeniz kökenli tiplerin kolonileşmesine elverişliliği niçiniyle Akdeniz ve Ege kıyılarımızda aslan balığı, balon balığı ve sokar olmak üzere üç istilacı tıp, bilhassa Doğu Akdeniz sularımızda son senelerda artan yoğunlukta yayılım gösteriyor. ‘Kaş-Kekova Özel Etraf Müdafaa Bölgesi’ deniz alanında tertipli gözlemlenen sokar balığı, son senelerda lokal balıkçılar tarafınca yakalanan avın yüzde 80’ini oluşturmaya başladı” dedi.
“Denizin tabanı dönüşüyor”
Artan sıcaklıklar ve fırtınaların deniz tabanını de dönüştürdüğünü söyleyen Pasinli, “Endemik Posidonia deniz çayırları, gorgon mercanları ve Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu Pinna nobilis tüm bölgede azaldı, kimi bölgelerde büsbütün yok oldu. Bu cinslerin kaybolması, doğal ömür ortamı sundukları biroldukça cinsin yanı sıra doğal karbon yutağı olarak iklimin geleceği ve dalış turizmi açısından taşıdıkları ehemmiyet niçiniyle bölge iktisadı için son derece olumsuz tesirler yaratacaktır” diye konuştu.
Akdeniz ülkelerinin başkanlarına davet
Bu hadiselerin, iklim ve denizler içindeki kuvvetli ilişkiyi ortaya koyduğunu belirten Pasinli, “Kalan popülasyonlar üstündeki baskıyı azaltmak, biyoçeşitliliği ve balık stoklarını eski haline getirmek ve Akdeniz’i dış tesirlere karşı daha dirençli kılmak için daha yeterli yönetilen daha geniş deniz muhafaza alanlarına duyulan muhtaçlığı açıkça ortaya koymaktadır. WWF, dünya ve Akdeniz ülkelerinin başkanlarını bu yıl biyoçeşitlilik ve iklim alanında daha kuvvetli adımlar atmaya ve daha güzel mali sistemler geliştirmeye davet etmektedir” dedi.
“2030’a kadar Akdeniz’in yüzde 30’u aktif korunmalı”
Öte yandan WWF raporunda, 2030’a kadar Akdeniz’in en az yüzde 30’unun aktif korunması davetinde bulunuldu. Akdeniz’in değerli bölgelerinde muhafazanın artırılarak, deniz habitatlarının toparlanabileceği, bu sayede değerli balık stoklarının bir daha canlanabileceği ve iklim değişikliğinin tesirleriyle en yeterli biçimde baş edebileceğini doğrulayan kuvvetli bilimsel deliller olduğu belirtildi.
İklim değişikliğinin 6 ana tesiri
İklim değişikliğinin Akdeniz’de tespit edilen 6 ana tesiri ise şu biçimde sıralandı:
“Denizin tropikalleşmesi ve artan sıcaklıklar mahallî çeşitleri yok ediyor. Balık göçleri tüm bölgede tesirini gösteriyor. 126’sı balık çeşidi olmak üzere yaklaşık 1000 yeni istilacı tıp Akdeniz’e giriş yaptı ve kimi bölgelerde mahallî çeşitlerin popülasyonlarında yüzde 40’a varan azalmaya niye oldu. Havza ortasında de balık cinsleri güneydeki Afrika kıyılarından, ısınan kuzey sularına hakikat hareket ediyor. Denizanalarının sayısındaki artış, çok avlanma baskısıyla doğal avcıların birçoklarının yok olduğu havza genelinde besin zincirlerini olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları ısınan sular ve yükselen deniz düzeyi tehdidiyle karşı karşıya. Bu durum biyoçeşitliliği ve mavi karbonu da son derece olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları Akdeniz ülkelerinin niye olduğu karbondioksit emisyonlarının yüzde 11 ile yüzde 42’sini depoluyor. Gorgonların yüzde 30’u, 2018’de İtalya’da meydana gelen tek bir fırtınada yok oldu. Akdeniz ekosistemlerinde bugüne kadar değerli fonksiyonlar üstüne alan görkemli mercan tipleri çok hava olayları niçiniyle yok oluyor. Pinna nobilis çeşidi midye popülasyonlarının yüzde 80 ile yüzde 100’ü kısa müddet evvel İspanya, İtalya ve Akdeniz’in başka bölgelerinde görülen toplu vefatlar kararı yok oldu. Bu ölümlere sebep olan patojenin yayılmasına ısınmanın ve tuzluluk düzeyindeki artışın niye olduğu düşünülüyor.” (DHA)
WWF, geçen hafta ‘İklim Değişikliğinin Akdeniz’e Etkileri’ başlıklı yeni rapor hazırladı. Raporda, iklim değişikliğinin tesiriyle sıcaklıkların, Akdeniz’de küresel ortalamadan yüzde 20 daha süratli arttığı ve Akdeniz’in gezegenin en süratli ısınan, en tuzlu denizi haline geldiğine değinildi. Raporda, iklim değişikliğinin insan çeşidini tehdit eden en büyük tehlike haline geldiği kaydedildi.
“Deniz düzeyi 1 metre yükselecek”
Sıcaklık artışının ilerleyen senelerda da devam edeceği vurgulanan raporda, 2100’e gelindiğinde deniz düzeyinin 1 metreden çok yükseleceği ve bölge nüfusunun 3’te 1’inin bu durumdan etkileneceğinin kestirim edildiği açıklandı. Çalışmada ayrıyeten sera gazı emisyonlarının tesirlerini azaltmak ve ısınan deniz gerçeğine ahenk sağlamak için hemen alınması gereken kapsayıcı tedbirlere yer verildi.
Bine yakın yabancı cins göç etti
Akdeniz’in ısınmasına bağlı olarak bugün neredeyse 1000’e yakın yabancı çeşidin göç ederek, lokal cinslerin yerini aldığı açıklandı. Rapora bakılırsa, giderek şiddetlenen çok hava olayları, kırılgan deniz çayırlarını ve mercan topluluklarını tahrip ediyor, kentler ve kıyı şeridi için tehdit oluşturuyor.
İklim değişikliğinin, Akdeniz’in en kıymetli deniz ekosistemlerinden kimileri üstündeki geri döndürülemez tesirlerini ortaya koyan raporda, bu durumun balıkçılık ve turizm üzere bölümleri ve deniz eserleriyle ilgili tüketim alışkanlıklarını da değiştirdiği kaydedildi.
İklim değişikliğinin deniz biyoçeşitliliği üstündeki 6 ana etkisinin vurgulandığı raporda, değerli balık cinsleri ve habitatlarda ortaya çıkan, mahallî geçim kaynaklarını etkileyen değişimin boyutları anlatılıyor. Rapor ile WWF, çok avlanma, kirlilik, kıyılarda yapılaşma ve deniz nakliyatı üzere Akdeniz’in ekolojik gücünü kıymetli ölçüde azaltan insan baskısı ile iklim değişikliğinin tesirleri içindeki tehlikeli bağa dikkat çekiyor.
“İklim değişikliği bugünün gerçeği”
WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, Akdeniz’in artık eskisi üzere olmadığını, giderek daha da tropikalleştiğini söylemiş oldu. Pasinli, “İklim değişikliği makus bir gelecek senaryosu ya da geleceğin problemi değil. Tersine bilim insanları, balıkçılar, yetiştiriciler, dalgıçlar, kıyı toplulukları ve bölgeyi ziyaret eden turistlerin yaşamakta olduğu bugünün gerçeği. Ekonomilerimiz, geçim kaynaklarımız ve Akdeniz’in sağladığı faydaları olumsuz etkileyebilecek büyük bir riskle karşı karşıyayız. Mevcut eğilimi aksine çevirmek istiyorsak insan baskısını azaltmalı, denizin ısınmaya karşı direncini artırmalıyız” diye konuştu.
“İstilacı tiplerin yoğunluğu artıyor”
Sağlıklı ekosistemler ve yaşayan biyoçeşitliliğin, iklim değişikliğinin tesirlerine karşı en kuvvetli doğal savunma araçları olduğunu anlatan Pasinli, “Akdeniz havzasının tamamında habitatlar değişiyor, balık popülasyonu azalıyor. Lokal yumuşakçalar İsrail sularında neredeyse yüzde 90 azaldı. Akdeniz sularının Kızıldeniz kökenli tiplerin kolonileşmesine elverişliliği niçiniyle Akdeniz ve Ege kıyılarımızda aslan balığı, balon balığı ve sokar olmak üzere üç istilacı tıp, bilhassa Doğu Akdeniz sularımızda son senelerda artan yoğunlukta yayılım gösteriyor. ‘Kaş-Kekova Özel Etraf Müdafaa Bölgesi’ deniz alanında tertipli gözlemlenen sokar balığı, son senelerda lokal balıkçılar tarafınca yakalanan avın yüzde 80’ini oluşturmaya başladı” dedi.
“Denizin tabanı dönüşüyor”
Artan sıcaklıklar ve fırtınaların deniz tabanını de dönüştürdüğünü söyleyen Pasinli, “Endemik Posidonia deniz çayırları, gorgon mercanları ve Akdeniz’in en büyük çift kabuklusu Pinna nobilis tüm bölgede azaldı, kimi bölgelerde büsbütün yok oldu. Bu cinslerin kaybolması, doğal ömür ortamı sundukları biroldukça cinsin yanı sıra doğal karbon yutağı olarak iklimin geleceği ve dalış turizmi açısından taşıdıkları ehemmiyet niçiniyle bölge iktisadı için son derece olumsuz tesirler yaratacaktır” diye konuştu.
Akdeniz ülkelerinin başkanlarına davet
Bu hadiselerin, iklim ve denizler içindeki kuvvetli ilişkiyi ortaya koyduğunu belirten Pasinli, “Kalan popülasyonlar üstündeki baskıyı azaltmak, biyoçeşitliliği ve balık stoklarını eski haline getirmek ve Akdeniz’i dış tesirlere karşı daha dirençli kılmak için daha yeterli yönetilen daha geniş deniz muhafaza alanlarına duyulan muhtaçlığı açıkça ortaya koymaktadır. WWF, dünya ve Akdeniz ülkelerinin başkanlarını bu yıl biyoçeşitlilik ve iklim alanında daha kuvvetli adımlar atmaya ve daha güzel mali sistemler geliştirmeye davet etmektedir” dedi.
“2030’a kadar Akdeniz’in yüzde 30’u aktif korunmalı”
Öte yandan WWF raporunda, 2030’a kadar Akdeniz’in en az yüzde 30’unun aktif korunması davetinde bulunuldu. Akdeniz’in değerli bölgelerinde muhafazanın artırılarak, deniz habitatlarının toparlanabileceği, bu sayede değerli balık stoklarının bir daha canlanabileceği ve iklim değişikliğinin tesirleriyle en yeterli biçimde baş edebileceğini doğrulayan kuvvetli bilimsel deliller olduğu belirtildi.
İklim değişikliğinin 6 ana tesiri
İklim değişikliğinin Akdeniz’de tespit edilen 6 ana tesiri ise şu biçimde sıralandı:
“Denizin tropikalleşmesi ve artan sıcaklıklar mahallî çeşitleri yok ediyor. Balık göçleri tüm bölgede tesirini gösteriyor. 126’sı balık çeşidi olmak üzere yaklaşık 1000 yeni istilacı tıp Akdeniz’e giriş yaptı ve kimi bölgelerde mahallî çeşitlerin popülasyonlarında yüzde 40’a varan azalmaya niye oldu. Havza ortasında de balık cinsleri güneydeki Afrika kıyılarından, ısınan kuzey sularına hakikat hareket ediyor. Denizanalarının sayısındaki artış, çok avlanma baskısıyla doğal avcıların birçoklarının yok olduğu havza genelinde besin zincirlerini olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları ısınan sular ve yükselen deniz düzeyi tehdidiyle karşı karşıya. Bu durum biyoçeşitliliği ve mavi karbonu da son derece olumsuz etkiliyor. Posidonia çayırları Akdeniz ülkelerinin niye olduğu karbondioksit emisyonlarının yüzde 11 ile yüzde 42’sini depoluyor. Gorgonların yüzde 30’u, 2018’de İtalya’da meydana gelen tek bir fırtınada yok oldu. Akdeniz ekosistemlerinde bugüne kadar değerli fonksiyonlar üstüne alan görkemli mercan tipleri çok hava olayları niçiniyle yok oluyor. Pinna nobilis çeşidi midye popülasyonlarının yüzde 80 ile yüzde 100’ü kısa müddet evvel İspanya, İtalya ve Akdeniz’in başka bölgelerinde görülen toplu vefatlar kararı yok oldu. Bu ölümlere sebep olan patojenin yayılmasına ısınmanın ve tuzluluk düzeyindeki artışın niye olduğu düşünülüyor.” (DHA)